Ο Νίκος Δένδιας στους εορτασμούς της Μακεδονικής Επανάστασης του 1878: «Η ανεξαρτησία των κρατών δεν είναι δεδομένη – Οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε»

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, εκπροσώπησε την Κυβέρνηση την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου, στις εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο της επανάστασης του Κολινδρού (22/2/1878). Ο Κολινδρός έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη Μακεδονική επανάσταση του 1878.

Ο κ. Δένδιας παρακολούθησε την Δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής, στην οποία χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος.

Ακολούθως πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στον χώρο της προτομής του Επισκόπου Κίτρους Νικολάου Λούση, όπως και παρέλαση μαθητών.

Στις εκδηλώσεις συμμετείχαν, ο εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων Βουλευτής, Σπύρος Κουλκουδίνας, η υφυπουργός Ανάπτυξης, Άννα Μάνη – Παπαδημητρίου, οι βουλευτές Κωνσταντίνος Γκιουλέκας -ο οποίος ήταν κεντρικός ομιλητής στη Δοξολογία- και Φώντας Μπαραλιάκος, η αντιπεριφερειάρχης Πιερίας, Σοφία Μαυρίδου και ο Δήμαρχος Πύδνας-Κολινδρού Χρήστος Κομπατσιάρης.

Παρέστησαν επίσης, ο Διοικητής του Γ’ Σώματος Στρατού/ NRDC-GR αντιστράτηγος Αθανάσιος Γαρίνης, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας, των τοπικών Αρχών και της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης.

Μακεδονική επανάσταση του 1878

Η Επανάσταση των Μακεδόνων το 1878, είχε ως σκοπό την κατάργηση της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, -σύμφωνα με την οποία το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας θα προσαρτώταν στη Βουλγαρία- και την ένωση της Μακεδονίας με την Ελλάδα.

Είχε προηγηθεί ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1878 κατά τον οποίο η Ελλάδα είχε κηρύξει στις 2 Φεβρουαρίου τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου οι ελληνικές δυνάμεις μετά την προέλαση τους, υποχώρησαν στις αρχικές τους θέσεις έπειτα από μεσολάβηση των μεγάλων δυνάμεων και την υπογραφή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου.

Αναφέρεται ότι επαναστατικές εστίες την ίδια χρονιά, εντοπίζονται παράλληλα με τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και την Κρήτη, με αίτημα την ένωση με το Ελληνικό κράτος.

Στη Μακεδονία παρατηρήθηκε μεγαλύτερη προθυμία και ζωηρότερος ενθουσιασμός απ’ ότι στην στη Θεσσαλία.

Η επανάσταση είχε δύο κύριες εστίες στη Μακεδονία, η μία βρισκόταν στον Όλυμπο, και η άλλη στο Βούρινο.

Η εξέγερση του Ολύμπου ξεκίνησε στο Λιτόχωρο στις 19 Φεβρουαρίου 1878 με επικεφαλής τον Κοσμά Δουμπιώτη, επεκτάθηκε στις γύρω περιοχές και πνίγηκε στο αίμα από τους Οθωμανούς, με τραγικό επίλογο την καταστροφή του Λιτοχώρου στις 4 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς.

Στην επανάσταση του Λιτοχώρου που αποτέλεσε τον προπομπό για τις εξεγέρσεις σε όλη τη Μακεδονία συμμετείχαν σώματα από όλες της περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και από την Ανατολική Μακεδονία (κυρίως από το Μελένικο).

Η εξέγερση ξεκίνησε στο όρος Βούρινο με επικεφαλής τον Αναστάσιο Πηχιών.

Στις 18 Φεβρουαρίου 1878, εξεγερμένοι από διάφορα μέρη της Δυτικής Μακεδονίας, σχημάτισαν στον οικισμό Μπούρινος την «Προσωρινή Κυβέρνησις της εν Μακεδονία επαρχίας Ελιμείας», ζητώντας την κατάργηση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και την Ένωση της Μακεδονίας με την Ελλάδα.

Το θέρος του 1878, περίπου 15.000 ένοπλοι κλιμάκωσαν ένα ανταρτοπόλεμο στα ορεινά της Δυτικής Μακεδονίας από την Κοζάνη έως το Μοναστήρι.

Οι επαναστάτες της Δυτικής Μακεδονίας δεν είχαν καμία βοήθεια από το Ελληνικό κράτος.

Στα βόρεια από την Μακεδονία οι εξεγέρσεις έφτασαν μέχρι τα Βελεσσά, όπου δρούσε ο οπλαρχηγός Κατράκος με 50 άνδρες.

Μετά την καταστολή της εξέγερσης, πολλοί Βελεσσιώτες αναγκάστηκαν να προσφύγουν στη Θεσσαλονίκη.

Η εξέγερση σταμάτησε το χειμώνα του ίδιου έτους λόγω κακών καιρικών συνθηκών και έλλειψης οργάνωσης.

Η Μακεδονική επανάσταση του 1878 δεν πέτυχε το σκοπό της.

Καταγράφηκε όμως διεθνώς η αντίθεση του Ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας στην προσάρτησή του σε μια Μεγάλη Βουλγαρία, και παράλληλα ενισχύθηκε η διπλωματική θέση της Ελλάδας αλλά και όσων χωρών αντιτίθενται στη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Έτσι με μια νέα συνθήκη στο Συνέδριο του Βερολίνου τον Ιούνιο του 1878, τα Μακεδονικά εδάφη παρέμειναν Οθωμανικά και δεν προσαρτήθηκαν στη Βουλγαρία.

Ως αντίδραση στην εξέλιξη αυτή, ο Βουλγάρικος πληθυσμός της Μακεδονίας εξεγέρθηκε με παρόμοιο τρόπο το φθινόπωρο του 1878 στις περιοχές της Κρέσνας και του Ραζλόγκ, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Μετά την κατάθεση στεφάνου, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, δήλωσε:

«Κύριε Εκπρόσωπε της Βουλής των Ελλήνων, Στρατηγέ, Εκπρόσωπε του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Εκπρόσωπε του Περιφερειάρχη, κύριε Δήμαρχε, Σεβασμιότατε Μητροπολίτη, κυρίες και κύριοι.

»Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και μεγάλη χαρά για μένα να παρευρίσκομαι σήμερα εδώ στον Κολινδρό, στην επέτειο των 146 ετών από την επανάσταση του Ολύμπου, την επανάσταση των Μακεδόνων εναντίον του Οθωμανικού ζυγού.

»Ο Επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος και ο Κοσμάς Δουμπιώτης ύψωσαν εδώ το Λάβαρο της Επανάστασης και η Μακεδονική Επανάσταση του 1878 ξεπέρασε τα γεωγραφικά όρια της Πιερίας.

»Τροφοδότησε συνολικά το πνεύμα για την εθνική μας ολοκλήρωση.

»Αποτέλεσε επίσης ένα ακόμα διαχρονικό σύμβολο της σχέσης του Ορθόδοξου Κλήρου με το Ελληνικό Έθνος.

»Κυρίες και κύριοι, η εθνική κληρονομιά δεν υφίσταται για να αποτελεί απλώς κειμήλιο.

»Ειδικά μάλιστα στην εποχή που ζούμε σήμερα.

»Μια εποχή γεμάτη πρωτοφανείς προκλήσεις και σε ένα περιβάλλον που με εξαιρετική ταχύτητα προκύπτουν νέοι κίνδυνοι.

»Σε αυτό το περιβάλλον το εθνικό καθήκον όλων μας διευρύνεται.

»Οφείλουμε λοιπόν να εδραιώσουμε την εθνική μας ενότητα και την εθνική μας ομοψυχία, όχι ως αρετή, αλλά ως υπαρξιακή ανάγκη να διατηρήσουμε την πίστη όλων μας στο συλλογικό, στη συλλογική προσπάθεια που υπερβαίνει το ατομικό.

»Οι Ένοπλες Δυνάμεις της πατρίδας μας υπογραμμίζουν ακριβώς αυτό το συλλογικό, τη συλλογική αντίληψη και τη συλλογική προσπάθεια.

»Οι Ένοπλες Δυνάμεις άλλωστε αποτελούν την ένστολη έκφραση της κοινότητας των Ελλήνων πολιτών.

»Είναι βεβαίως πατριωτικό μας καθήκον να τιμάμε την μνήμη των προγόνων μας, ιδίως αυτών που αγωνίστηκαν.

»Αλλά δεν είναι μόνο ζήτημα αποκατάστασης δικαιοσύνης.

»Είναι ζήτημα δημιουργίας προτύπων και υποδείγματος γιατί, κυρίες και κύριοι, η ελευθερία των λαών, όπως αποδεικνύει δυστυχώς ο 21ος αιώνας δεν είναι δεδομένη.

»Η ανεξαρτησία των κρατών δεν είναι δεδομένη. Οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε.

»Και είμαστε υποχρεωμένοι να συνεχίσουμε την προσπάθεια των προγόνων μας.

»Γιατί για να υπάρχεις πρέπει να μπορείς να αμυνθείς.

»Το απέδειξε άλλωστε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που βρισκόμαστε ήδη στην επέτειο των δύο ετών της.

»Πρέπει λοιπόν με τη σειρά μας, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, να προχωρήσουμε γρήγορα στη μεταρρύθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων της πατρίδας μας.

»Να διαμορφώσουμε εθνική στρατηγική με βάση την «ατζέντα 2030» για την μεταρρύθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων.

»Με μια φράση, να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των σημερινών καιρών και των καιρών που έρχονται, γιατί η μεταρρύθμιση αυτή αποτελεί όχι πολιτική προτεραιότητα αλλά απαραίτητο όρο της εθνικής μας επιβίωσης.

»Χρόνια πολλά, να είστε πάντα καλά».