21η Ιουλίου η Ημέρα της Κρίσεως: Ενεργειακός Αρμαγεδδών προ των πυλών

Μεγαλώνει η ανησυχία στα κράτη-μέλη. Ασκήσεις επί χάρτου από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις με το βλέμμα στραμμένο στην 21η Ιουλίου. Τι θα κάνει η Ελλάδα σε περίπτωση που διακοπούν οι ροές του ρωσικού φυσικού αερίου.

Άγνωστο παραμένει πού θα οδηγήσει το ενεργειακό μπρα ντε φερ μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.

Η 21η Ιουλίου ίσως αποκρυπτογραφήσει την κατάσταση καθώς τότε θα ξέρουμε εάν οι επίσημες διαβεβαιώσεις από τη Gazprom για την επαναλειτουργία του Nord Stream επιβεβαιωθούν.

Μέχρι τότε ο αγωγός θα παραμείνει κλειστός για εργασίες συντήρησης.

Μπροστά στο ενδεχόμενο να στερεύσει η Ευρώπη από το ρωσικό αέριο όλες οι χώρες της Ε.Ε. απεργάζονται σχέδια αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας που θα κριθούν στην πράξη αν θα στεφθούν με επιτυχία ή όχι.

Αργούν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Το κλίμα στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο εδώ και αρκετές ημέρες παραμένει βαρύ με τον Επίτροπο Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, να μην κρύβει την ανησυχία του για μια ενδεχόμενη περικοπή παροχής φυσικού αερίου.

O Ιταλός Επίτροπος παραδέχτηκε ότι το σενάριο αυτό δεν θα έφερνε συνέπειες μόνο στην ανάπτυξη, αλλά μια γενικότερη δύσκολη κατάσταση.

«Προετοιμαζόμαστε. Στις 20 Ιουλίου η Επιτροπή θα παρουσιάσει την πρότασή της για την αντιμετώπιση αυτής της έκτακτης κατάστασης», ανέφερε ο Π. Τζεντιλόνι.

Υπενθύμισε, επίσης, ότι στις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της η Επιτροπή είχε συμπεριλάβει ένα δυσμενές σενάριο με προβλήματα παροχής φυσικού αερίου, βάσει του οποίου η ανάπτυξη φέτος θα ήταν αρνητική.

«Αυτή τη στιγμή δε βρισκόμαστε στο δυσμενές σενάριο, αλλά οι κίνδυνοι να πάμε προς τα εκεί αυξάνονται», δήλωσε ο Π. Τζεντιλόνι.

Ερωτηθείς αν η ενεργειακή κρίση επηρεάζει τις οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, ο Π. Τζεντιλόνι απάντησε ότι η αύξηση στις τιμές της ενέργειας επηρεάζουν τον πληθωρισμό, ενώ παράλληλα παραδέχτηκε ότι οι περικοπές της προσφοράς και οι πραγματικές ελλείψεις εφοδιασμού στην ενέργεια θα μπορούσαν να αλλάξουν την εικόνα της, προς το παρόν, «μειωμένης» και «βραδείας» ανάπτυξης.

Σημείωσε πάντως ότι «δεν είμαστε σε αρνητικό έδαφος αυτή τη στιγμή», όσον αφορά την ανάπτυξη.

Μέτρα λαμβάνουν οι χώρες τις ΕΕ

Υπό τον φόβο πως τα προβλήματα δεν θα λυθούν κεντρικά οι περισσότερες χώρες τις ΕΕ επεξεργάζονται εθνικά σχέδια.

►Γερμανία

Σε εξαιρετικά δύσκολη θέση βρίσκεται η κυβέρνηση του Βερολίνου, καθώς η γερμανική εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια είναι η μεγαλύτερη εντός Ε.Ε., ενώ η κυβέρνηση ήδη έχει βάλει σε κίνηση σχέδια έκτακτης ανάγκης προκειμένου να αντιμετωπίσει μια ακόμη χειρότερη κρίση.

Αυτά τα μέτρα ποικίλουν από κρατική βοήθεια σε μεγάλες εταιρείες ενέργειες, έως επιβολή περιορισμών στην κατανάλωση από νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Παράλληλα, βάζει στον «πάγο» τις όποιες πράσινες ενέργειες και σχεδιάζει αύξηση της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη.

Μέσα σε αυτή την κατάσταση ήρθε και το παζάρι με Καναδά και Ρωσία για την επιστροφή της τουρμπίνας της Siemens που θα φέρει το Βερολίνο να παραβιάζει τις κυρώσεις της Ε.Ε. προς τη Μόσχα, προκαλώντας μεγάλη δυσφορία στο Κίεβο.

Σήμερα, σε νέες δηλώσεις για το θέμα, ο υπουργός Οικονομίας έκανε λόγο για «πολιτικό εφιάλτη» προειδοποιώντας ότι «όλα είναι πιθανά» και αφήνοντας ανοιχτό το σενάριο για πλήρη διακοπή της ροής αερίου από τη Μόσχα.

Σε ό,τι αφορά τη στάση της Gazprom από σήμερα και μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1, ο υπουργός Οικονομίας παραδέχθηκε ότι δεν είναι σε θέση να προβλέψει οτιδήποτε.

►Ιταλία

Στην Ιταλία, τοπικά ΜΜΕ δημοσιεύουν το περιεχόμενο του κυβερνητικού σχεδίου ενεργειακής λιτότητας, το οποίο προβλέπει σειρά μέτρων προς όλους, από τον δημόσιο φωτισμό έως τις μεγάλες εταιρείες αλλά και στα νοικοκυριά.

Μέτρα τα οποία θα ισχύουν μέχρι το φυσικό αέριο να αντικατασταθεί πλήρως από άλλους προμηθευτές.

Καταρχάς, επαναφέρονται στη λειτουργία και πάλι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, ενώ, όπως επισημαίνει η La Repubblica, τις τελευταίες εβδομάδες τα έξι αυτά εργοστάσια καλύπτουν έως και το 8% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή το διπλάσιο του μέσου όρου των τελευταίων ετών, και με στόχο να αντικαταστήσουν τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (ρωσικού) φυσικού αερίου.

Παράλληλα, συνεχίζεται το σχέδιο «θερμοστάτης» σε δημόσια κτίρια και γραφεία, όπου οι θερμοκρασίες δεν μπορούν να είναι υψηλότερες από 19 βαθμούς το χειμώνα και χαμηλότερες από 27 το καλοκαίρι.

Η κυβέρνηση Ντράγκι, όμως, ετοιμάζεται να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα και να βάλει όρια και στις ιδιωτικές κατοικίες, μειώνοντας κατά 2 βαθμούς την θερμοκρασία των σωμάτων θέρμανσης και μάλιστα σε συγκεκριμένα ωράρια.

Σύμφωνα με υπολογισμούς που μεταδίδουν τα Ιταλικά ΜΜΕ, το 20% του φυσικού αερίου που προέρχεται από τη Ρωσία μπορεί να εξοικονομηθεί μέσω οικιστικής δελτιοποίησης, ενώ θα ξεκινήσει άμεσα μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης του πληθυσμού.

Το έκτακτο σχέδιο περιλαμβάνονται διακοπές στον δημόσιο φωτισμό πόλεων, μουσείων και μνημείων, αλλά και πρόωρο κλείσιμο των δημόσιων υπηρεσιών, ιδιωτικών χώρων και καταστημάτων.

Εάν η κατάσταση επιδεινωθεί, το επίπεδο έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να προβλέψει τη διακοπή εφοδιασμού – για περιορισμένο χρονικό διάστημα – των πιο ενεργοβόρων βιομηχανιών, π.χ. τσιμεντοβιομηχανίας, κεραμικής, υαλοβιομηχανίας και χαλυβουργίας.

Τέλος, σε περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η κυβέρνηση θα μπορεί επίσης να εγκρίνει τη χρήση των στρατηγικών της αποθεμάτων.

►Ισπανία

Η ισπανική κυβέρνηση, υπό το φόβο να μεγιστοποιηθεί η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, κάλεσε τους ενεργειακούς ομίλους της χώρας «να μειώσουν στο μέγιστο» τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου καθώς η Ρωσία έγινε, απρόσμενα, ο δεύτερος πάροχος στην Ισπανία, ξεπερνώντας την Αλγερία.

«Θα ήταν καλό» οι εταιρείες που εμπορεύονται φυσικό αέριο «να επιδιώξουν να μειώσουν στο μέγιστο» τις εισαγωγές από τη Ρωσία, δήλωσε η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Τερέζα Ριμπέρα μετά τη λήξη του υπουργικού συμβουλίου.

Σε αντίθεση με το πετρέλαιο, στο ρωσικό φυσικό αέριο δεν έχει επιβληθεί εμπάργκο από την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία όμως «η σύσταση είναι να αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις», επέμεινε η υπουργός.

Τον Ιούνιο η Ρωσία έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος πάροχος φυσικού αερίου στην Ισπανία, πίσω από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τις ισπανικές αρχές, το 29,6% του αερίου που εισήχθη στη χώρα προερχόταν από τις ΗΠΑ, το 24,4% από τη Ρωσία και μόνο το 21,6% από την Αλγερία , τη χώρα που ήταν επί χρόνια ο μεγαλύτερος πάροχος.

►Ελλάδα

Στην Ελλάδα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, εμφανίστηκε καθησυχαστικός ωστόσο, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σοβαρή και μένει να αποδειχθεί στην πράξη αν τα σχέδια επί χάρτου θα δουλέψουν.

Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, το εθνικό σχέδιο παρέμβασης έχει δύο άξονες, «την επάρκεια και τις προσιτές τιμές», όμως με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα είναι άγνωστο πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό τουλάχιστον ως προς το κομμάτι των «προσιτών τιμών».

Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα, που μίλησε στην ΕΡΤ, το σχέδιο προβλέπει:

Για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου που κατά 40 – 50 % προέρχεται από Ρωσία, υπάρχει πρόβλεψη μεταφοράς υγροποιημένου LNG σε χρόνο ρεκόρ με δύο πλοία ταυτόχρονα στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας.

Περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο θα μπορούσε να έρθει με αντίστροφη ροή μέσω του αγωγού TAP από την Ιταλία, με την οποία υπάρχουν ήδη διεργασίες για αποθήκευση μεγάλης ποσότητας

Παράλληλα με την πρόβλεψη για χρήση περισσότερου ντίζελ είναι και η «επιστροφή στο λιγνίτη».

«Τα τρία τελευταία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε με 5.000 μεγαβάτ νέων ανεώσιμων πηγών ενέργειας να γλιτώσουμε εισαγωγές πάνω από 1,7 δισεκατομμυρίου σε φυσικό αέριο», είπε ο Κώστας Σκρέκας σύμφωνα με τον οποίο η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη σήμερα είναι φθηνότερη, αλλά όχι εάν πέσουν οι τιμές του φυσικού αερίου, καθώς επιβαρύνεται από τον φόρο άνθρακα.