Πυρηνική συνεργασία Ελλάδα-Βουλγαρίας – «Γρίφος» το ζήτημα της ευθύνης σε περίπτωση ατυχήματος

Η Βουλγαρία και η Ελλάδα έχουν σημειώσει πρόοδο στις συνομιλίες τους για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού, αλλά το ζήτημα της ευθύνης σε περίπτωση ατυχήματος παραμένει γρίφος, σύμφωνα με πληροφορίες της EURACTIV Βουλγαρίας και Ελλάδος.

Η ιδέα αυτή ανακοινώθηκε για πρώτη φορά από τον αντιπρόεδρο της βουλγαρικής κυβέρνησης και υπουργό Οικονομικών Ασέν Βασίλεφ μετά την επιστροφή του από την επίσκεψή του στην Ελλάδα στις 22 Φεβρουαρίου, όπου συνομίλησε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Σύμφωνα με πληροφορίες της EURACTIV, Αθήνα και Σόφια θα περιμένουν μια 12μηνη μελέτη εμπειρογνωμόνων, κατά τη διάρκεια της οποίας ο κυβερνητικός συνασπισμός θα πρέπει να συμφωνήσει για το νέο σταθμό.

Ο Ασέν Βασίλιεφ ανακοίνωσε στα τέλη Φεβρουαρίου ότι στόχος είναι η υπογραφή 20ετούς συμφωνίας με την Ελλάδα για τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας της Βουλγαρίας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το πυρηνικό έργο θα πρέπει να κατασκευαστεί «εξαιρετικά γρήγορα», καθώς υπάρχει αγοραστής για την ηλεκτρική ενέργεια, γεγονός που εξαλείφει το επιχειρηματικό ρίσκο.

Ωστόσο, το έργο δεν μπορεί να κατασκευαστεί γρηγορότερα από τις ελάχιστες προθεσμίες των 6-8 ετών και η τιμή του δεν είναι ξεκάθαρη.

Η Βουλγαρία δεν θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει τους δύο αγορασμένους ρωσικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες, διότι η εγκατάστασή τους δεν θα είναι δυνατή χωρίς ρωσική συμμετοχή, και αυτό είναι αδύνατο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί.

Η οικονομική μελέτη της βρετανικής τράπεζας HSBC, που έγινε για το έργο του δεύτερου πυρηνικού σταθμού στη Βουλγαρία το 2012, έδειξε τιμή 10 δισ. ευρώ και η ηλεκτρική ενέργεια θα κόστιζε 75 ευρώ/ mwh, αλλά ο συσσωρευμένος πληθωρισμός των τελευταίων 10 ετών είναι σημαντικός.

Ο υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νικόλοφ επισημαίνει ότι το έργο μπορεί να κατασκευαστεί γρήγορα μόνο στο χώρο του λειτουργούντος πυρηνικού σταθμού στο Κοζλοντούι.

Πηγές της EURACTIV Βουλγαρίας επισημαίνουν ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα πριν από μια μελλοντική συμφωνία με την Ελλάδα: πώς θα επιλυθεί το ζήτημα της ευθύνης.

«Δεν υπάρχει κανένα σύστημα βάσει του οποίου η ευθύνη να μπορεί να μεταφερθεί αναλογικά σε άλλο κράτος – σύμφωνα με τη Σύμβαση της Βιέννης για την αστική ευθύνη για πυρηνικές ζημιές».

Είναι απαραίτητο να αποσαφηνιστεί ο μηχανισμός με τον οποίο η Ελλάδα θέλει να εμπλακεί στο έργο – ως μέτοχος ή μόνο ως αγοραστής ηλεκτρικής ενέργειας, πρόσθεσε η πηγή.

«Οι Έλληνες γνωρίζουν τα εσωτερικά προβλήματα και οι διαπραγματεύσεις πρέπει να διεξαχθούν πολύ προσεκτικά – για να μην γίνουν σαν τα νερά των Μεστών», δήλωσε η πηγή στη EURACTIV.

Σύμφωνα με διμερή συμφωνία, η Ελλάδα επωφελείται από το 29% της συνολικής μέσης φυσικής πολυετούς εκροής του ποταμού Νέστου μέχρι το 2030.

Η συμφωνία υπογράφηκε το 1996 και επικρίθηκε έντονα στη Βουλγαρία για τη σημαντική μείωση της χρήσης νερού στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας.

Έχουμε σταθερή συνεργασία

Κύκλοι του ελληνικού Υπουργείο Περιβάλλοντος επισημαίνουν την πολύχρονη συνεργασία με την Βουλγαρία τονίζοντας ότι σε αυτό το πλαίσιο συνεργασίας υπάρχει και η αρχή της αμοιβαιότητας.

«Αν η Βουλγαρία χρειαστεί ηλεκτρικό ρεύμα, οφείλουμε να τους βοηθήσουμε και να τους το δώσουμε όπως κάνουν και αυτοί».

Δεδομένου ότι ήδη η Ελλάδα εισάγει ενέργεια που παράγεται από πυρηνική ενέργεια στην Βουλγαρία, το νέο έργο έχει ακόμα αρκετό δρόμο.

Η ίδια πηγή επισημαίνει ότι «θα χρειαστούν τουλάχιστον 6 με 8 χρόνια και ο ρόλος της Ελλάδας θα είναι είτε αυτός του facilitator για την αγορά της ενέργειας από Έλληνες βιομηχανικούς πελάτες ή θα εξεταστεί όποιο άλλο αμοιβαία συμφέρον».

Ακόμη, σύμφωνα με πληροφορίες της EURACTIV, θα υπάρξει και δεύτερη γραμμή ηλεκτρικής διασύνδεσης σύντομα και το δυναμικό θα επεκταθεί από τα 500 MW στα 1600 MW. Η συμφωνία θα κλείσει σύντομα από τον ΑΔΜΗΕ.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι και η είδηση ότι η Βουλγαρία, ενδεχομένως και άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής, θα χρησιμοποιήσουν τους αποθηκευτικούς χώρους της Ρεβυθούσας για αποθήκευση LNG.

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ αποφάσισε να μειώσει την εξάρτησή της από τις ρωσικές προμήθειες ορυκτών καυσίμων και να στραφεί προσωρινά στο LNG.

Η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες ολοκλήρωσαν πρόσφατα μια συμφωνία για την προμήθεια 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) επιπλέον αμερικανικού LNG στις αγορές της ΕΕ φέτος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί επίσης με τις χώρες της ΕΕ για να διασφαλίσει ότι θα μπορούν να λαμβάνουν περίπου 50 bcm επιπλέον LNG έως τουλάχιστον το 2030, σύμφωνα με ένα ενημερωτικό δελτίο που δόθηκε από τον Λευκό Οίκο.

Αυτό περιλαμβάνει τερματικούς σταθμούς και υποδομές LNG, καθώς και βελτίωση της αποθήκευσης αερίου.

ΠΗΓΗ: EURACTIV