Τελικό κείμενο «Στρατηγικής πυξίδας» της ΕΕ: Ρητές αναφορές σε προκλητικές μονομερείς ενέργειες Τουρκίας

Η ελληνική πλευρά εξέφρασε την ικανοποίηση της από το τελικό κείμενο της «Στρατηγικής Πυξίδας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υιοθετήθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των 27 νωρίτερα τη Δευτέρα, καθώς ανταποκρίνεται στους στόχους που είχε θέσει, επισημαίνουν διπλωματικές πηγές.

Την Ελλάδα εκπροσώπησαν στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.

Το τελικό κείμενο αποτελεί προϊόν συμφωνίας μετά από πολύμηνες και επίπονες διαπραγματεύσεις, οι οποίες βεβαίως επηρεάστηκαν από τις εξελίξεις στην Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή.

Η ελληνική πλευρά, σε στενό συντονισμό και συνεργασία με την κυπριακή πλευρά πέτυχε την εισαγωγή λεκτικού που να αναφέρεται τόσο στις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις, αλλά επίσης και σε μακροπρόθεσμες, όπου μάλιστα γίνεται ρητή αναφορά στην Τουρκία.

Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, στην παρέμβαση του στο Συμβούλιο, υπογράμμισε ότι ο αναθεωρητισμός και η στρατιωτική επιθετικότητα συνιστούν ξεκάθαρη απειλή και υπαρκτό κίνδυνο από όπου και αν προέρχονται και ότι πρέπει κατηγορηματικά να αποθαρρύνονται και να καταδικάζονται.

Το κείμενο περιέχει σαφή αναφορά στις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την ελληνική εξωτερική πολιτική και που θα πρέπει να διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών γενικότερα όπως η ανάγκη πλήρους σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας εντός διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων, καθώς και η προώθηση αποτελεσματικής πολυμέρειας και διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Παράλληλα, το κείμενο υπογραμμίζει την ετοιμότητα και αποφασιστικότητα των Κρατών Μελών για αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση επίθεσης από τρίτο μέρος (άρθρο 42.7 Συνθήκης Ευρωπαϊκής Ένωσης)

Το κείμενο επίσης περιέχει αναφορές στους κινδύνους που προκαλεί η αυξανόμενη αμφισβήτηση θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και η αυξανόμενη επιθετική στάση σε εναέριους χώρους, υπογραμμίζει την σημασία προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και τονίζει την ανάγκη οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ευθυγραμμίζονται με τις αποφάσεις της στα θέματα Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας.

Το κείμενο περιέχει αρκετές σημαντικές αναφορές για την Τουρκία. Ειδικότερα:

Καθίσταται απολύτως σαφές ότι εξακολουθούν οι προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων έναντι Κρατών Μελών κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου.

Τονίζεται ότι οι δράσεις αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε ταχεία κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή.

Το ίδιο αναφέρεται και για την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού.

Το σύνολο των ενεργειών αυτών της γείτονος περιλαμβάνονται ρητώς μεταξύ των απειλών και των προκλήσεων οι οποίες επηρεάζουν την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών, τις κρίσιμες υποδομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών συνόρων.

Προκειμένου να προωθηθεί η επιθυμητέα από την Ευρωπαϊκή Ένωση συνεργασία, υφίστανται κρίσιμες προϋποθέσεις που πρέπει να σεβαστεί από πλευράς της η Τουρκία.

Ειδικότερα, η Άγκυρα οφείλει να δεσμευθεί ότι θα ακολουθήσει την οδό της συνεργασίας, της συνεπούς αποκλιμάκωσης και της ανταπόκρισης στις ανησυχίες της Ένωσης, όπως αυτές είχαν καταγραφεί στη Δήλωση των 27 Ηγετών το Μάρτιο 2021.

Υπενθυμίζεται ότι με την εν λόγω Δήλωση, η Ένωση καλούσε ευθέως την Τουρκία να απόσχει από προκλήσεις, μονομερείς ενέργειες, παράνομες γεωτρήσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.

Σε αντίθετη περίπτωση, η Δήλωση υπενθύμιζε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στη διάθεσή της τα εργαλεία και τα μέσα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των Κρατών Μελών και να θωρακίσει την περιφερειακή σταθερότητα.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έδωσε την συγκατάθεση της στην υιοθέτηση της Στρατηγικής Πυξίδας και παράλληλα κατέθεσε μονομερή εθνική δήλωση, στην οποία τονίζει ότι λόγω των προκλήσεων και απειλών που δέχεται εδώ και καιρό, οι ετήσιες αμυντικές της δαπάνες ξεπερνούν κατά πολύ το 2% το ΑΕΠ, στόχο που συμβαδίζει με την αναφορά στο κείμενο της Πυξίδας για αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Ως εκ τούτου, η Ελλάδα, έχει επί μακρόν τονίσει την ανάγκη εξαίρεσης μέρους των αμυντικών δαπανών από τους κανόνες αναφορικά με το δημόσιο χρέος και εκφράζει την ευχή όπως επιτευχθεί συμφωνία επί του σημείου αυτού το συντομότερο δυνατόν.

Παρόμοια μονομερή δήλωση κατέθεσαν και άλλα Κράτη Μέλη.

Τέλος, συγκρατείται ότι με την υιοθέτηση της Στρατηγικής Πυξίδας, ενισχύονται οι προσπάθειες που καταβάλλονται για την ευρωπαϊκή αυτονομία, προσπάθειες που στηρίζει η χώρα μας, σε αρμονία πάντα με την στρατηγική σχέση που διατηρεί με τις ΗΠΑ.