Τι είναι ο ευρωστρατός; Τι απάντησε και εκτίμησε ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ

Φως στα όσα λέγονται κατά καιρούς και το τελευταίο διάστημα ιδιαιτέρως περί ευρωστρατού έριξε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, κατά την ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών (29/9).

Απαντώντας σε ερώτηση, προχώρησε σε μία ιστορική αναδρομή για τον ευρωστρατό, ώστε να γίνει κατανοητό περί τίνος πρόκειται και εκτίμησε ότι βρισκόμαστε πολύ μακριά από την κατάργηση των εθνικών στρατών των χωρών της ΕΕ, «που είναι να το πούμε ο ορισμός της εθνικής κυριαρχίας» και αντικατάστασής τους από έναν ευρωστρατό.

Όπως αποσαφήνισε, «αυτό το οποίο θέλουμε να δημιουργήσουμε είναι ένας ευρωπαϊκός πυλώνας εντός του ΝΑΤΟ».

Διαβάστε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τοποθέτηση του κ. Παπαϊωάννου:

«Τώρα, να πάμε στο άλλο ζήτημα, τον ευρωστρατό. Eίναι μια μεγάλη κουβέντα.

»Θα μου επιτρέψετε να κάνω μια ιστορική αναδρομή.

»Δεν θέλω να μακρηγορήσω, αλλά πιστεύω ότι είναι σημαντικό να τα βάλουμε τα πράγματα λίγο σε μια σειρά γιατί η λέξη ευρωστρατός κυκλοφορεί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, στις Βρυξέλλες, εδώ και χρόνια, την τελευταία δεκαετία όλο και το πετάει κάποιος.

»Είτε είναι Ευρωπαίος αξιωματούχος, ή κάποιος αξιωματούχος κράτους- μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

»Η μοναδική φορά η οποία έγινε ορισμός ευρωπαϊκού στρατού και μάλιστα με πολύ λεπτομερή τρόπο ήτανε το 1952, στην Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα.

»Την συνθήκη της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας η οποία είχε υπογραφεί μεταξύ των έξι, τότε, κρατών- μελών της ΕΚΑΧ, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Ιταλία).

»Και το λέω καθαρά από άποψη ιστορική για να το βάλουμε σ’ ένα πλαίσιο.

»Τι έλεγε αυτή η συνθήκη; Τα λέω πολύ εν τάχει.

»Έλεγε ότι θα καταργηθούν οι εθνικοί στρατοί, αυτές οι χώρες θα πάψουν να έχουν πλέον εθνικό στρατό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και θα ενταχθούν σε έναν ευρωπαϊκό στρατό.

»Και η συνθήκη έχει ενδιαφέρον γιατί λέει αυτός ο στρατός θα έχει οργανική σχέση με το ΝΑΤΟ και ότι ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής των δυνάμεων στην Ευρώπη, ο οποίος τυγχάνει πάντα να είναι Αμερικανός στρατηγός με έδρα τη Μονς έξω από τις Βρυξέλλες, σε περίπτωση ανάγκης θα μπορεί να αναλάβει και τη διοίκηση του ευρωπαϊκού στρατού.

»Αυτά προέβλεπε η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας το 1952 η οποία βεβαίως δεν τέθηκε ποτέ σε εφαρμογή, γιατί δεν επικυρώθηκε από ένα από τα κράτη το 1954, από τη Γαλλία για την ακρίβεια.

»Λοιπόν, γιατί τα λέω όλα αυτά;

»Γιατί η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού αυτή τη στιγμή, δηλαδή η κατάργηση των εθνικών στρατών, να το πούμε έτσι, σε αυτό το πλαίσιο, και αυτό είναι καθαρά δική μου άποψη, είναι – πιστεύω ακόμα ένα βήμα αρκετά μακριά.

»Αυτό για το οποίο βεβαίως ρεαλιστικά προσπαθούμε και η συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας οδεύει προς αυτή την κατεύθυνση, είναι η δυνατότητα των ευρωπαϊκών κρατών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργήσουν τις δυνατότητες, να έχουν κατ’ αρχήν τις στρατιωτικές δυνατότητες, αυτό που λέμε δηλαδή στα αγγλικά “military capabilities”, ούτως ώστε να μπορούν να αναλάβουν αυτόνομα, χωρίς δηλαδή να κάνουν επίκληση σε άλλο οργανισμό, κάποια στρατιωτική επιχείρηση.

»Αυτή τη στιγμή αυτό το πράγμα δεν συμβαίνει, δυστυχώς.

»Η δυνατότητα της αυτονομίας, το να κινούνται αυτόνομα χωρίς να ζητάνε τη βοήθεια από άλλους συμμάχους, δεν έχει καταστεί εφικτό, τουλάχιστον σε μεγάλη κλίμακα.

»Και ένα από τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει η Ευρώπη, οι ευρωπαϊκές χώρες, είναι ο κατακερματισμός των στρατιωτικών δυνατοτήτων.

»Θα μιλήσω με στατιστικές, δεν είναι δικά μου λόγια μάλιστα, είναι τα λόγια του πρώην Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του κυρίου Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος όταν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχε πει κάποια πολύ ενδιαφέροντα πράγματα τα οποία απλώς τα επισημαίνω επιγραμματικά.

»Το ένα είναι ότι οι Ευρωπαίοι ξοδεύουν γύρω στο 50% των Αμερικανών, ο αμυντικός προϋπολογισμός των 27 κ-μ είναι περίπου γύρω στο μισό του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ. Αυτό από μόνο του βέβαια λέει πολλά.

»Αλλά αυτό είναι το input. Το output, η απόδοση αυτού του 50% είναι 15% των ΗΠΑ.

»Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν ξοδεύουμε αρκετά. Είναι ότι σπαταλάμε. Και γιατί; Γιατί είμαστε 27 χώρες.

»Το άλλο που είπε ο Γιούνκερ, που ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρον, είναι ότι ο αμερικανικός στρατός, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν, δεν θυμάμαι πόσα, τρεις, τέσσερις διαφορετικούς τύπους ελικοπτέρων.

»Οι Ευρωπαίοι έχουν περισσότερους τύπους ελικοπτέρων, στρατιωτικών ελικοπτέρων από ό,τι έχουν κράτη-μέλη.

»Λοιπόν, αυτά είναι βασικά προβλήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να υπάρξει μία δυνατότητα ανάπτυξης της ευρωπαϊκής αμυντικής δυνατότητας στο μέλλον. Και δεν πρόκειται να λυθούν μέσα σε μία νύχτα.

»Για το λόγο αυτό σας λέω, είναι μία προοπτική η οποία εγώ πιστεύω ότι είναι ανάγκη, ότι η ανάπτυξη των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων είναι κάτι το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσουμε.

»Και όπως είπε και ο Πρωθυπουργός βεβαίως εχθές και όπως έχει τονίσει και η Ελλάδα επανειλημμένα, αυτό, και το είπα και νωρίτερα, δεν είναι και δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι είναι ασύμβατο ή ανταγωνιστικό με το ΝΑΤΟ.

»Κάθε άλλο. Αυτό το οποίο θέλουμε να δημιουργήσουμε είναι ένας ευρωπαϊκός πυλώνας εντός του ΝΑΤΟ.

»Αυτό είναι κάτι το οποίο βέβαια αυτή τη στιγμή είναι πιο εύκολο να τα λέμε, παρά να γίνουνε.

»Το άλλο μεγάλο ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό, αλλά μπαίνουμε πλέον σε φιλοσοφική συζήτηση, η ευρωπαϊκή ενοποίηση, αυτό που λέμε integration, θα φτάσει σε ένα σημείο όπου τα κράτη – μέλη της θα πούνε ότι “παύω να έχω εθνικό στρατό”, που είναι να το πούμε ο ορισμός της εθνικής κυριαρχίας και “να δώσω αυτή την κυριαρχία σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πλέον, σε ένα υπερεθνικό όργανο”.

»Ταπεινή μου άποψη είναι ότι ακόμα βρισκόμαστε πολύ μακριά από αυτή την προοπτική», κατέληξε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.