Υποχρεωτικός εμβολιασμός: Αναλυτικά η απόφαση – Ποιοι εξαιρούνται και πώς απαλλάσσονται

Αναλυτικά τη διαδικασία εξαίρεσης από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού προβλέπει νέα απόφαση που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, ενώ σε εργαζόμενους δίνεται προθεσμία τριών εργάσιμων ημερών για την κατάθεση της αίτησης με την προσκόμιση των σχετικών δικαιολογητικών.

Στην απόφαση ορίζονται λεπτομερώς οι λόγοι για τους οποίους δίνεται εξαίρεση, ενώ η απόφαση των αρμόδιων επιτροπών εκδίδεται μέσα σε πέντε εργάσιμες ημέρες από την παραλαβή των αιτήσεων.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων μπορούν να καταθέσουν την αίτηση μέχρι και τις 18 Αυγούστου (θυμίζουμε από 16/8 ξεκινά η εφαρμογή των κυρώσεων) ή μέσα σε τρεις εργάσιμες μέρες από την επιστροφή από την άδειά τους, ενώ οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία πρέπει να καταθέσουν την αίτηση μέχρι και την 1η Σεπτεμβρίου, οπότε και ξεκινά και γι’ αυτούς η εφαρμογή της υποχρεωτικότητας.

Αντίστοιχα, οι νεοπροσλαμβανόμενοι, υποχρεούνται να υποβάλλουν την αίτησή τους μέσα σε τρεις εργάσιμες μέρες από την πρώτη εμφάνιση στην εργασία τους.

Με την κατάθεση της αίτησης, όπως σημειώνεται στην απόφαση, και μέχρι την έκδοση της απόφασης αναστέλλεται η επιβολή των κυρώσεων.

Η απόφαση αφορά όλα τα φυσικά πρόσωπα (εργαζόμενους σε οίκους ευγηρίας και νοσοκομεία) που υπόκεινται σε υποχρεωτικό εμβολιασμό, όπως ορίζονται στο ν. 4820/2021 (Α’ 130).

Λόγοι απαλλαγής από τον εμβολιασμό

Σύμφωνα με την απόφαση, εξαιρούνται από την εφαρμογή του υποχρεωτικού μέτρου του εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού τα φυσικά πρόσωπα, ως προς τα οποία συντρέχουν οι ακόλουθοι λόγοι:

Φυσικά πρόσωπα, τα οποία εμφάνισαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση (π.χ. αναφυλαξία) μετά τη χορήγηση προηγούμενης δόσης του εμβολίου.

Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού αλλεργιολόγου, η οποία πιστοποιεί τη σοβαρότητα της αντίδρασης, τον χρόνο εκδήλωσης και τη διάρκεια αυτής, καθώς και τον συσχετισμό της με συγκεκριμένο εμβόλιο κατά του κορονοϊού.

Φυσικά πρόσωπα με διαγνωσμένη αλλεργία (με in vivo δερματικές ή in vitro δοκιμασίες διέγερσης βασεοφίλων) σε συστατικό του εμβολίου και ιδίως στα ακόλουθα συστατικά:

πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) 2000, για τα εμβόλια των Pfizer/BioNTech (Comirnaty) και Moderna (Spikevax) και πολυσορβικό 80 (polysorbate 80), για τα εμβόλια των AstraZeneca (Vaxzevria) και Johnson & Johnson (Janssen).

Στην περίπτωση αυτή, προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού αλλεργιολόγου, η οποία πιστοποιεί τη διάγνωση της αλλεργίας και τη σοβαρότητα της αντίδρασης στο κατονομαζόμενο, ανά περίπτωση, συστατικό συγκεκριμένου τύπου εμβολίου κατά του κορωνοϊού

Φυσικά πρόσωπα που εμφάνισαν σύνδρομο θρόμβωσης με θρομβοπενία (Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome -TTS) μετά την πρώτη δόση των εμβολίων Astra Zeneca και Janssen/Johnson & Johnson κατά του κορωνοϊού COVID-19.

Στην περίπτωση αυτή, προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού, η οποία πιστοποιεί την εμφάνιση του συνδρόμου θρόμβωσης, καθώς και τον χρόνο εκδήλωσής της μετά την πρώτη δόση εμβολίου κατά του κορωνοϊού COVID-19.

Ως αντένδειξη και λόγος εξαίρεσης από τον εμβολιασμό, μπορεί να εξετάζεται από την επιτροπή άλλη, ισοδύναμα σοβαρή με τις ανωτέρω, ανεπιθύμητη ενέργεια, που αποδίδεται χρονικά από τον θεράποντα ιατρό με συγκεκριμένη επιστημονική τεκμηρίωση στην πρώτη δόση του εμβολίου.

Στην περίπτωση αυτή, η αρμόδια επιτροπή αξιολογεί τη σοβαρότητα της ανεπιθύμητης ενέργειας, καθώς και τον συσχετισμό της με συγκεκριμένο τύπο εμβολίου ή με όλα τα υφιστάμενα εμβόλια.

Φυσικά πρόσωπα με ιστορικό θρομβοπενίας οφειλόμενης στην ηπαρίνη (heparininduced thrombocytopenia), ή με ιστορικό αντιφωσφολιπιδικού συνδρόμου (antiphospholipid syndrome-APS), ή με σύνδρομο διαφυγής τριχοειδών (capillary leak syndrome).

Στην περίπτωση αυτή προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού, η οποία πιστοποιεί την ύπαρξη του συνδρόμου, την επίπτωσή του στην υγεία του αιτούντος και την αντένδειξη συγκεκριμένου ή κάθε τύπου εμβολίου κατά του κορονοϊο, με συγκεκριμένη επιστημονική τεκμηρίωση.

Φυσικά πρόσωπα με ιστορικό μυοκαρδίτιδας πριν από τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού, εφόσον προσκομίζεται ιατρική βεβαίωση από ειδικευμένο ιατρό καρδιολόγο με πλήρη αναφορά της βαρύτητας της πάθησης, της εξέλιξης της αποκατάστασης και παράλληλη αναφορά ειδικών λόγων εξαίρεσης ή εξαίρεσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που αξιολογούνται από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή.

Φυσικά πρόσωπα με ιστορικό περικαρδίτιδας πριν τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού δεν εξαιρούνται από αυτόν.

Φυσικά πρόσωπα με διάγνωση περικαρδίτιδας ή μυοκαρδίτιδας μετά την 1η δόση mRNA εμβολίου κατά του κορωνοϊού προσκομίζουν ιατρική βεβαίωση από ειδικευμένο ιατρό καρδιολόγο, με πλήρη αναφορά της βαρύτητας της πάθησης και της πορείας υποχώρησης των συμπτωμάτων και παράλληλη αναφορά ειδικών λόγων πλήρους εξαίρεσης ή εξαίρεσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από τη δεύτερη δόση του εμβολίου που αξιολογούνται από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή.

Δεύτερη δόση με άλλο εμβόλιο

Σε περίπτωση φυσικών προσώπων που έλαβαν μία δόση mRNA εμβολίου κατά του κορωνοϊού και ως προς τα οποία η δεύτερη δόση αντενδείκνυται, μπορεί να εξεταστεί ο εμβολιασμός με εμβόλιο διαφορετικού τύπου κατά του κορωνοϊού, εφόσον το εμβόλιο αυτό δεν έχει στη σύνθεσή του το συστατικό επί του οποίου εκδηλώθηκε η αλλεργική αντίδραση ή αντένδειξη.

Ο εμβολιασμός στις περιπτώσεις που η απαλλαγή αφορά μόνο συγκεκριμένους τύπους εμβολίου, πραγματοποιείται υποχρεωτικά σε εμβολιαστικό κέντρο νοσοκομείου.

Για ποιες αλλεργίες δεν ισχύει η εξαίρεση

Δεν αποτελούν αντένδειξη για εμβολιασμό γνωστές αλλεργίες σε: φάρμακα (πλην εμβολίων COVID-19 και συστατικών τους), τρόφιμα, νυγμούς εντόμων, περιβαλλοντικά (αερομεταφερόμενα) αλλεργιογόνα, όπως γύρεις, ακάρεα, μύκητες, επιθήλια ζώων, φυσικό λάστιχο (latex), ενδοφλέβιες σκιαγραφικές ουσίες εκτός του από του στόματος σκιαγραφικού προϊόντος gastrografin που περιέχει Polysorbate 80, επαφή ουσιών με το δέρμα (π.χ. δερματίτιδα εξ επαφής σε καλλυντικά, βαφές μαλλιών, νικέλιο).

Ποιοι εγκρίνουν την εξαίρεση

Αρμόδιες για τη λήψη της απόφασης απαλλαγής από την υποχρεωτικότητα διενέργειας εμβολιασμού, είναι τριμελείς επιτροπές ανά υγειονομική περιφέρεια, που συνιστώνται με απόφαση των διοικητών τους ή των νομίμων αναπληρωτών τους, οι οποίες αποτελούνται από ιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας και πανεπιστημιακούς ιατρούς με τους αναπληρωτές τους.

Οι υγειονομικές επιτροπές δύνανται, κατά την κρίση τους, να ζητούν και να λαμβάνουν υπόψη τους γνώμη αρμόδιου κατά ειδικότητα ιατρού, εφόσον δεν μετέχει ήδη στη συγκρότηση της επιτροπής, ιατρός αντίστοιχης ειδικότητας.

Προς τις επιτροπές αυτές διαβιβάζονται, σύμφωνα με την τοπική τους αρμοδιότητα ανά υγειονομική περιφέρεια, οι αιτήσεις εξαίρεσης από την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού αποκλειστικά μέσω του αρμόδιου προϊσταμένου προσωπικού του αντίστοιχου δημόσιου ή ιδιωτικού φορέα απασχόλησης που υπάγεται στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 206 του ν. 4820/2021.

Ο προϊστάμενος τηρεί πλήρη ονομαστική κατάσταση με αιτήσεις εξαίρεσης από τον εμβολιασμό ή από τη δεύτερη δόση αυτού, με τους αριθμούς πρωτοκόλλου και την ημερομηνία υποβολής.

Η αίτηση περιλαμβάνει πλήρη στοιχεία ταυτοποίησης του αιτούντος, ήτοι: όνομα, επώνυμο, Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης, φορέα απασχόλησης, το προσωπικό του οποίου υπάγεται στους υπόχρεους εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού COVID-19, ημερομηνία της αίτησης απαλλαγής, τον λόγο εξαίρεσης σύμφωνα με την παρ. 1, καθώς και διεύθυνση ηλεκτρονικής επικοινωνίας για την αποστολή της απόφασης της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής.

Στην ίδια αίτηση επισυνάπτονται και η ιατρική βεβαίωση απόδειξης της συνδρομής του λόγου εξαίρεσης με όλα τα αναγκαία στοιχεία της, καθώς και κάθε άλλο κρίσιμο αποδεικτικό στοιχείο που πρέπει να τεθεί υπόψη της αρμόδιας επιτροπής.

Προθεσμία τριών ημερών

Από τη δημοσίευση της απόφασης χορηγείται αποκλειστική προθεσμία τριών εργάσιμων ημερών για την υποβολή των αιτήσεων απαλλαγής από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για ιατρικούς λόγους προς τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές.

Σε περίπτωση νόμιμης απουσίας υπαλλήλου κατά τη δημοσίευση της απόφασης ή σε περίπτωση νεοπροσλαμβανομένων υπαλλήλων, η αποκλειστική προθεσμία των τριών ημερών αρχίζει από την επάνοδο στην υπηρεσία ή από την ανάληψη καθηκόντων, αντίστοιχα.

Κατά το χρονικό διάστημα της ανωτέρω προθεσμίας υποβολής αιτήσεων απαλλαγής από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, αναστέλλεται η επιβολή κυρώσεων στους υπόχρεους εμβολιασμού.

Οι αιτήσεις διαβιβάζονται αυθημερόν από τους αρμόδιους προϊσταμένους προσωπικού στις κατά τόπον αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές και απαντώνται εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε ημερολογιακών ημερών από τη διαβίβασή τους.

Η απόφαση, στην οποία αναφέρονται μόνο τα αναγκαία προσωπικά δεδομένα, κοινοποιείται αμελλητί, με ηλεκτρονικό τρόπο, τόσο στον αιτούντα υπάλληλο όσο και στον αρμόδιο προϊστάμενο προσωπικού που διαβίβασε την αίτηση.

Κατά το χρονικό διάστημα της ανωτέρω προθεσμίας απάντησης από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή, αναστέλλεται η διαδικασία υπαγωγής των αιτούντων στον υποχρεωτικό εμβολιασμό και δεν επιβάλλονται κυρώσεις λόγω μη διενέργειάς του.

Ποιες αιτήσεις απορρίπτονται

Όλες οι αιτήσεις που δεν αναφέρονται σε λόγους εξαίρεσης ή δεν συνοδεύονται από τα αναγκαία δικαιολογητικά έγγραφα, απορρίπτονται παραχρήμα ως απαράδεκτες και η απόφαση απόρριψης κοινοποιείται αμελλητί στον αιτούντα την εξαίρεση από τον εμβολιασμό, καθώς και στην αρμόδια Διεύθυνση Προσωπικού, που έχει διαβιβάσει την αίτηση, διά ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.

Από το χρονικό σημείο κοινοποίησης της απόφασης απόρριψης ο αιτών υπόκειται στη γενική πρόβλεψη περί υποχρεωτικότητας.