Ικανοποιημένη η Ελλάδα από το ράπισμα Μπορέλ στην Τουρκία για τα Βαρώσια – Όλο το διπλωματικό παρασκήνιο

Η Ελλάδα εξέφρασε με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών την ικανοποίηση της για τη χθεσινή δήλωση του Χοσέπ Μπορέλ σχετικά με τις παράνομες τουρκικές εξαγγελίες για τα Βαρώσια, τις οποίες και καταδικάζει.

Το υπουργείο Εξωτερικών στέκεται ιδιαίτερα στην αναφορά της τελευταίας παραγράφου όπου αναφέρεται ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα εξετάσουν ενέργειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στην επόμενη συνάντηση τους, εφόσον δεν υπάρξει συμμόρφωση της Τουρκίας με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Σημειώνεται ότι «η δήλωση του ΥΕ/ΑΕ Borrell εκδόθηκε στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελεί αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης μεταξύ των 27, στην οποία το υπουργείο Εξωτερικών, μέσω συνεχών επαφών με τα λοιπά Κράτη-Μέλη και τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην υιοθέτηση της», καταλήγει η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η διαπραγμάτευση επί του σχεδίου της δήλωσης του Μπορέλ για τα Βαρώσια είχε ξεκινήσει την περασμένη Παρασκευή, ευθύς μόλις υιοθετήθηκε η σχετική δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η εν λόγω διαπραγμάτευση συνεχίστηκε όλο το Σαββατοκύριακο, αλλά χθες το πρωί είχε βρεθεί σε τέλμα λόγω διαφορών όσον αφορά την διατύπωση που αφορά το ενδεχόμενο ανάληψης ενεργειών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον η Τουρκία δεν συμμορφωθεί με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ.

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ανέλαβε μεσολαβητική προσπάθεια, η οποία ουσιαστικά γεφύρωσε τις διαφορετικές αντιλήψεις που επικρατούσαν μέχρι εκείνη τη στιγμή και επέτρεψε την γρήγορη υιοθέτηση του τελικού κειμένου της δήλωσης.

Στο πλαίσιο αυτό, όλες οι πλευρές συμφώνησαν ότι η σύγκλιση μιας έκτακτης τηλεδιάσκεψης μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ δεν κρίνεται αναγκαία, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία.

Η ανακοίνωση Μπορέλ

Την «έντονη καταδίκη» της ΕΕ για τα «μονομερή βήματα της Τουρκίας και τις απαράδεκτες ανακοινώσεις» του Ταγίπ Ερντογάν και του Ερσίν Τατάρ στις 20 Ιουλίου εξέφρασε με ανακοίνωσή του εκ μέρους της ΕΕ, ο Χοσέπ Μπορέλ.

Παράλληλα, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, επαναλαμβάνει ότι οι αρμόδιοι υπουργοί θα αξιολογήσουν την κατάσταση, τονίζοντας ότι στις 25 Μαρτίου οι ηγέτες των κρατών-μελών είχαν εκφράσει την αποφασιστικότητά της ΕΕ «σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων και μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων και των συμφερόντων των κρατών μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας».

Ειδικότερα, η ανακοίνωση του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ αναφέρει:

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδικάζει έντονα τα μονομερή βήματα της Τουρκίας και τις απαράδεκτες ανακοινώσεις του Τούρκου Προέδρου και του ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας στις 20 Ιουλίου 2021 σχετικά με το περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων».

Η ΕΕ χαιρετίζει τη δήλωση του προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εκ μέρους του Συμβουλίου στις 23 Ιουλίου 2021, και ιδίως την καταδίκη του Συμβουλίου Ασφαλείας και την έκφραση βαθιάς λύπης για τις μονομερείς ενέργειες στα Βαρώσια που έρχονται σε αντίθεση με τα προηγούμενα ψηφίσματα και δηλώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Η ΕΕ ζητεί εξίσου την άμεση αντιστροφή αυτών των ενεργειών και την αντιστροφή όλων των βημάτων που έγιναν στα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020.

Η ΕΕ εξακολουθεί να καθοδηγείται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα Βαρώσια, ιδίως το ψήφισμα 550 (1984) και το ψήφισμα 789 (1992), τα οποία θεωρούν απαράδεκτες τις προσπάθειες να κατοικηθεί οποιοδήποτε μέρος των Βαρωσίων από ανθρώπους εκτός των κατοίκων της, και που απαιτούν τη μεταφορά τής περιοχής αυτής στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών.

Δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια που δεν είναι σύμφωνες με αυτές τις αποφάσεις.

Ο πλήρης σεβασμός και η εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ απαιτούν επίσης άμεσο τερματισμό των περιορισμών που επιβάλλονται στην ελεύθερη κυκλοφορία της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP) στην περιοχή των Βαρωσίων.

Η ΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί την κυβέρνηση της Τουρκίας υπεύθυνη για την κατάσταση στα Βαρώσια.

Παράλληλα, ο Ζοζέπ Μπορέλ επισημαίνει ότι «η ΕΕ υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την ανάγκη αποφυγής μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και των ανανεωμένων προκλήσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να θέσουν σε κίνδυνο τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για να βρεθεί κοινό έδαφος μεταξύ των μερών για μια διαρκή διευθέτηση του Κυπριακού, σύμφωνα με σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

«Η ΕΕ παραμένει πλήρως δεσμευμένη για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού βάσει μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές με βάση τις οποίες ιδρύθηκε η ΕΕ.

»Επαναλαμβάνει ότι είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμευτεί και να συμβάλει εποικοδομητικά στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια συνολική διευθέτηση, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

»Η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών», επισημαίνει ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης και καταλήγει:

«Οι υπουργοί θα εξετάσουν τις ενέργειες στην επόμενη συνεδρίασή τους, σε περίπτωση μη αντιστροφής των ενεργειών της Τουρκίας, αντίθετες με τις αποφάσεις 550/84 και 789/92 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε συνέχεια της δήλωσης των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021, η οποία επιβεβαίωσε αποφασιστικότητα της ΕΕ, σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων και μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων και των συμφερόντων των κρατών μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας».

Η τουρκική αντίδραση

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στη δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μπορέλ για τα Βαρώσια, καταδικάζοντας για άλλη μια φορά τη στάση της ΕΕ, κάνοντας λόγο για μεροληπτική στάση που αντικατοπτρίζει τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση:

«Καταδικάζουμε τη δήλωση που έγινε σήμερα (27 Ιουλίου) από την ΕΕ σχετικά με τα Βαρώσια.

»Αυτές και παρόμοιες δηλώσεις που αγνοούν τον τουρκοκυπριακό λαό, δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και αντικατοπτρίζουν μόνο τις απόψεις της ελληνο-κυπριακής πλευράς δεν έχουν καμία αξία ή νόημα για εμάς.

»Δεν είναι δυνατόν αυτή η μεροληπτική στάση της ΕΕ, η οποία επιδεικνύεται με δικαιολογία την αλληλεγγύη και την άσκηση βέτο, να συμβάλει στην επίλυση οποιουδήποτε προβλήματος.

»Υποστηρίζουμε πλήρως τις προτάσεις και όλες τις αποφάσεις που έχουν λάβει οι αρχές της ΤΔΒΚ σχετικά με τη λύση του Κυπριακού και το άνοιγμα των Βαρωσίων.

»Το άνοιγμα των Βαρωσίων είναι μία απόφαση που έλαβε η κυβέρνηση της ΤΔΒΚ.

»Η ΕΕ πρέπει να τηρήσει τις υποσχέσεις της απέναντι στον Τουρκοκύπριο λαό μετά το Σχέδιο Ανάν το 2004 και να μάθει να συνομιλεί με την ΤΔΒΚ».