«Σφίγγει» ο διπλωματικός κλοιός για να ξαναγίνει μουσείο η Αγιά Σοφιά

Κλιμακώνει η Ελλάδα τις διπλωματικές ενέργειες για την επιστροφή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη στο προηγούμενο μνημειακό καθεστώς, γράφει ο Αντώνης Αντωνόπουλος στη Political.gr.

Κομβικό σημείο για περαιτέρω εξελίξεις θεωρείται ο ερχόμενος Ιούλιος όπου θα συγκληθεί η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Λίγες ώρες πριν την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην χώρα μας, ο επικεφαλής της Ελληνικής Διπλωματίας Νίκος Δένδιας με έγγραφο που κατέθετε στην Βουλή (28.5.219) απαντώντας σε σχετική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, έστελνε αυστηρό μήνυμα στη γειτονική χώρα κάνοντας λόγο για καιροσκοπικές ενέργειες.

Στο σχετικό έγγραφο, ο κ. Δένδιας αφού αναφέρει λεπτομερώς τις ενέργειες που έχει κάνει η ελληνική πλευρά μέχρι τώρα, υπογραμμίζει πως «Εν όψει της σύγκλησης της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς τον προσεχή Ιούλιο τ.ε., συνεχίζονται οι άοκνες προσπάθειες ανάδειξης του ζητήματος με την ίδια ένταση και νέο γύρο διαβημάτων, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί η διεθνής κοινότητα στην ανάγκη να προστατευθούν τα εμβληματικά μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας, από πολιτικούς καιροσκοπισμούς, τονίζοντας ότι είναι επείγουσα και αναγκαία η επιστροφή στο προηγούμενο καθεστώς των μνημείων, καθώς εκφράζει τη μοναδική οικουμενική αξία τους ως σύμβολα διαθρησκειακής και ειρηνικής συνύπαρξης λαών, μακριά από πρακτικές που θυμίζουν άλλες εποχές μισαλλοδοξίας και οπισθοδρόμησης».

Από το ύφος του περιεχομένου του συγκεκριμένου εγγράφου αλλά και η χρονική συγκυρία που επελέγη για να σταλεί στη Βουλή το συγκεκριμένο σημείωμα, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι το ζήτημα αυτό «βρισκόταν ψηλά» στη ατζέντα των θεμάτων που συζήτησαν οι κ.κ. Δένδιας -Τσαβούσογλου.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας να διατηρηθεί ενεργό το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας μέχρι τη σύγκληση της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς αλλά και να αξιοποιηθεί επαρκώς ο ενδιάμεσος χρόνος, όπως αναφέρεται στο εν λόγω έγγραφο, ο κ. Δένδιας ζήτησε τη διενέργεια διαβημάτων των Διπλωματικών Αρχών μας (23.10.2020), με παράλληλη επίδοση συνοπτικού, ενημερωτικού non-paper εστιάζοντας στα Κράτη Μέλη Διεθνών Οργανισμών με θεματολογία συναφή με το ζήτημα και όπου θα μπορούσε να αναδειχθεί το θέμα καταλλήλως (UNESCO, Ηνωμένα Έθνη και Συμβούλιο της Ευρώπης).

Αξίζει να σημειωθεί πως μεταξύ άλλων, στις 21.10.20, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, υιοθέτησε Σύσταση, στην οποία αν και δεν αναφέρεται ρητώς η περίπτωση της Αγίας Σοφίας, «παρά ταύτα, οι προτάσεις της ελληνικής πλευράς έχουν επαρκώς ενσωματωθεί και το εν λόγω κείμενο ικανοποιεί εν προκειμένω τις ελληνικές θέσεις» υπογραμμίζει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.

Στο μεταξύ με τη παραίνεση της ελληνικής πλευράς η Γενική Διευθύντρια του Εκτελεστικού Συμβουλίου της UNESCO κ. Azoulay είχε στείλει στη Κωνσταντινούπολη δύο φορές τον Ειδικό Απεσταλμένο της UNESCO, κ. Mounir Bouchenaki, προκειμένου να προβεί σε επί τόπου αυτοψία (05-09.20.2020 και 28.01-03.02.2021) για αν εξετάσει τις συνέπειες των τουρκικών αποφάσεων λόγω αλλαγής χρήσης της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας.

Ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος Χρυσουλάκη

Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Διπλωματίας και Απόδημου Ελληνισμού Ιωάννη Χρυσουλάκη ο οποίος ανέλαβε τον συντονισμό και τη προώθηση δράσεων των φορέων της Ομογένειας για τη προβολή των θέσεων της χώρας, πέραν των ελληνοτουρκικών και όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας, συνέβαλε «στην ανάδειξη του ζητήματος της αλλοίωσης του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας ως μνημείου/μουσείου από την προκλητική και παράνομη απόφαση της Τουρκίας να την μετατρέψει σε τέμενος».

Ειδικότερα επιμελήθηκε, την προώθηση σχετικών ψηφισμάτων ομογενειακών οργανώσεων στην Βόρεια και Νότια Αμερική και την ευρύτερη δημοσιοποίηση τους παγκοσμίως, καθώς και την ενθάρρυνση ενεργειών, όπως η συγκέντρωση υπογραφών και η αποστολή επιστολών ευαισθητοποίησης εκ μέρους παραγόντων της Ομογένειας προς τον πολιτικό, ακαδημαϊκό και δημοσιογραφικό κόσμο των χωρών διαμονής τους, μεταξύ αυτών και σχετικό κείμενο που υπογράφηκε από 44 ομογενειακές οργανώσεις με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Μπουένος Άϊρες με αποδέκτες σε 29 χώρες της Λατινικής Αμερικής.