Ρωσία: Ο Δένδιας στέλνει δασκάλους στους Έλληνες του Γκελεντζίκ (βίντεο)

Την Τρίτη ο Νίκος Δένδιας συναντά τους Έλληνες του ρωσικού Πόντου. Η ελληνική παρουσία στα παράλια του Εύξεινου Πόντου ξεκίνησε περίπου το 800 π.Χ. με την ίδρυση της Σινώπης, της πρώτης ελληνικής αποικίας. Οι πρώτες Ελληνικές αποικίες στις ακτές της σημερινής Ουκρανίας ιδρύθηκαν κατά τον 6ο αιώνα π.Χ.

Οι Έλληνες της Ουκρανίας είναι η ελληνική εθνική μειονότητα που κατοικεί στην Ουκρανία, αναγνωρισμένη επίσημα από το ουκρανικό κράτος.

Η πλειονότητά τους είναι συγκεντρωμένοι γύρω από την πόλη της Μαριούπολης.

Σύμφωνα με την Ουκρανική απογραφή του 2001 στην Ουκρανία κατοικούν 91.548 Έλληνες.

Στη γειτονική Ρωσία, σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας του 2002, υπήρξαν 97.827 άνθρωποι που δήλωσαν Έλληνες.

Ο Νίκος Δένδιας περιοδεύει στις ελληνικές κοινότητες της παρευξείνιας Ρωσίας.

«Ξεκίνησα την επίσκεψή μου στο Γκελεντζίκ, πόλη με μακραίωνη ελληνική παρουσία, συναντώντας μέλη της ομογένειας», έγραψε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στο Twitter.

Το Γκελεντζίκ είναι ένα θέρετρο στο Κράι Κρασνοντάρ, στην Ρωσία, που βρίσκεται στον Κόλπο του Γκελεντζίκ στην Μαύρη Θάλασσα, μεταξύ του Νοβορωσίσκ (31 χλμ νοτιοδυτικά) και του Τουαπσέ (93 χλμ νοτιοανατολικά).

Στην αρχαιότητα, ο κόλπος του Γκελεντζίκ ήταν βάση για μια μικρή Ελληνική αποικία, που αναφέρονταν ως Τορικός στον Περίπλου του Ψευδο-Σκύλακα.

Αν και άγνωστο για τις Ελληνιστικές πηγές, επανεμφανίζεται στις Ρωμαϊκές υπό την ονομασία Pagrae το 64 π.Χ.

Η αποικία ξεκληρίστηκε από τους εισβολείς Ούννους, τους οποίους ακολούθησαν πολύ γρήγορα οι Ζυγοί.

Κατά τον Μεσαίωνα, η ακτή είχε μια εμπορική σημασία για τους Γενουάτες Γκιζόλφι που ανέφεραν το παραθαλάσσιο χωριό ως Μαυρόλακα.

Κιρκάσες καλλονές σε οθωμανικά χαρέμια

Πριν η Ρωσία να εξασφαλίσει την ακτή με την Συνθήκη της Ανδριανούπολης (1829), ένα ζωηρό δουλεμπόριο διεξάγονταν μεταξύ των κατοίκων των βουνών της περιοχής και την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Δεδομένου ότι οι Κιρκάσιες καλλονές γινόταν αντικείμενο εμπορίου για χρυσό και άλλα εμπορεύματα πριν τις κλείσουν στα Τουρκικά σαράγια, ο χώρος της αγοράς έγινε γνωστός και ως «Γκελεντζίκ» (που σημαίνει κατά κυριολεξία «λευκές νύφες»).

Το 1831, ένα από τα πρώτα φρούρια στην ακτογραμμή της Μαύρης Θάλασσας ιδρύθηκε στο Γκελεντζίκ.

Με το ξέσπασμα του Κριμαϊκού Πολέμου το φρούριο ανατινάχτηκε και εγκαταλείφθηκε, αλλά δημιουργήθηκε ξανά από τους Κοζάκους το 1864, με το πέρας των εχθροπραξιών μεταξύ των Ρώσων και των Κιρκασίων, και έγινε γνωστή ως Στάνιτσα του Γκελεντζίκ. Η πόλη του Γκελεντζίκ ενσωματώθηκε το 1915.

Στην διάρκεια της Σοβιετικής περιόδου, το Γκελεντζίκ αναπτύχθηκε ως θέρετρο με ιαματικές πηγές ή σπα.

Διαθέτει αμμουδερές παραλίες, τρία θαλάσσια πάρκα, δύο γραμμές με τελεφερίκ, και δυο Ορθόδοξες εκκλησίες (από το 1909 και το 1913, αντίστοιχα).

Τα προάστια του Γκελεντζίκ είναι γνωστά για μια σειρά από καταρράκτες, τους μεγαλιθικούς τάφους της νότιας Ρωσίας, δύο εξαιρετικά παλαιά άλση με πεύκη και γιουνίπερους, και έναν μονόλιθο που μοιάζει με ιστίο πλοίου που βρίσκεται 17 χλμ από το κέντρο της πόλης.

Στο παραλιακό χωριό του Αρχίπο-Οσίποφκα, που υπάγεται διοικητικά στο Γκελεντζίκ, καταλήγει η απόληξη του αγωγού φυσικού αερίου Blue Stream. Μια ετήσια διεθνής επίδειξη υδροαεροπλοΐας γίνεται στο Γκελεντζίκ από το 1996.

Οι Έλληνες σήμερα

Το Γκελεντζίκ, καταγράφηκε στην ιστορία της ελληνικής Διασποράς ως η πόλη όπου στις 29-31 Μαρτίου το 1991 πραγματοποιήθηκε, πριν την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, το πρώτο (και μοναδικό) Ιδρυτικό Συνέδριο των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης, στο οποίο για πρώτη φορά συγκεντρώθηκαν 224 σύνεδροι, οι οποίοι εκπροσωπούσαν 56 ελληνικές κοινότητες της ΕΣΣΔ.

Στο σημερινό αστικό κέντρο Γκελεντζίκ σύμφωνα με την τελευταία απογραφή καταχωρήθηκαν περίπου 10.000 Έλληνες ενώ από το 2017 λειτουργεί Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο, στο οποίο στεγάζεται μουσείο με αντικείμενα της καθημερινής ζωής των Ελλήνων της περιοχής.

Διαβάστε επίσης: Ο Νίκος Δένδιας θα περιοδεύσει στους ελληνικούς πληθυσμούς του ρωσικού Πόντου

Χαιρετισμός υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, σε συνάντηση με εκπροσώπους των Ελλήνων της περιοχής

«Είναι μεγάλη μου χαρά και μεγάλη μου τιμή που είμαι σήμερα εδώ στο Γκελεντζίκ.

»Το γεγονός ότι έρχεται εδώ ο υπουργός Εξωτερικών θα μου επιτρέψετε να πω ότι αισθάνομαι εδώ λίγο σαν σπίτι μου.

»Οι δεσμοί με την περιοχή αυτή είναι δεσμοί 2.500 χρόνων.

»Μάλιστα, μιλώντας χθες με τον φίλο μου υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Λαβρόφ, όταν του είπα ότι θα έρθω εδώ στο Γκελεντζίκ, το ήξερε πολύ καλά.

»Μου είπε, κ. Δήμαρχε, πόσο όμορφο είναι και μου είπε ότι έχουμε πολλούς Έλληνες.

»Το νέο ελληνικό κράτος έχει μια ηλικία 200 χρόνων. Και η Ρωσία έχει παίξει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους.

»Ο ρωσικός στόλος μαζί με τον γαλλικό και τον αγγλικό νίκησαν τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο.

»Και έτσι δημιουργήθηκε κατά την ελληνική Επανάσταση, επιτέλους, το νέο ελληνικό κράτος μετά από σκληρό πόλεμο των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

»Δεν έχουμε ξεχάσει ποτέ το τί χρωστάμε στη Ρωσία και ο Πρωθυπουργός Μισούστιν ήταν την Αθήνα για να γιορτάσουμε μαζί τα 200 χρόνια.

»Ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης θα ανταποδώσει την επίσκεψη. Θα έρθει ελπίζω στη Ρωσία μέσα στο 2021 και θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Πούτιν.

»Επίσης, ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας στο Συνέδριο της Βιέννης, που μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους έφτιαξε την αρχιτεκτονική της Ευρώπης.

»Αλλά αυτά έχουν να κάνουν με την ιστορία.

»Αυτό που θα μου επιτρέψετε να παρακαλέσω να κάνουμε μαζί, είναι να κοιτάξουμε μπροστά και εσείς να αποτελέσετε τη γέφυρα μεταξύ της Ρωσίας και της νέας Ελλάδας, που μπαίνει στον τρίτο αιώνα της ζωής της.

»Εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, εκσυγχρονίζοντας το Προξενείο μας στο Νοβοροσσίσκ με συστήματα που θα επιτρέπουν την ευκολότερη επικοινωνία και την εξυπηρέτησή σας, για να μπορείτε να έρχεσθε στην πατρίδα σας, τη δεύτερη πατρίδα σας, όποια στιγμή θέλετε.

»Και επίσης, θα προσπαθήσουμε, όσο μπορούμε, να στείλουμε τους δασκάλους και τους καθηγητές ελληνικών που πρέπει στην περιοχή, έτσι ώστε όσοι θέλουν να έρχονται σε επαφή και με την ελληνική γλώσσα.

»Και έτσι, να παρακολουθούν τις παραδόσεις και από τις δύο πατρίδες τους.

»Σας κούρασα και είναι άδικο αντίδωρο για την μεγάλη τιμή που μου κάνατε να είστε σήμερα εδώ.

»Θα μου επιτρέψετε, όμως, να σας κουράσω λίγο ακόμη και να χαιρετήσω τον καθένα από εσάς, ώστε να μπορώ να πω ότι είχα την τιμή ότι σας έσφιξα το χέρι και σας γνώρισα τον καθένα και την καθεμία προσωπικά.

»Σας ευχαριστώ που υπηρετείτε την Ρωσία, την Ελλάδα και την ελληνορωσική φιλία.

»Σας ευχαριστώ πάρα πολύ».

Χαιρετισμός Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο του Γκελεντζίκ

«Είναι για μένα συγκινητική στιγμή που βρίσκομαι σήμερα εδώ στο Γκελεντζίκ σε έναν χώρο που είναι γεμάτος από την κοινή ιστορία της Ελλάδας και της Ρωσίας.

»Κύριε Δήμαρχε, θα μου επιτρέψετε να πω ότι αισθάνομαι πως βρίσκομαι σε μια γέφυρα με τρία επίπεδα, μια γέφυρα μεταξύ της Ελλάδας και της Ρωσίας.

»Το πρώτο επίπεδο είναι πολύ παλιό: είναι 2.500 χρόνια από όταν οι πρώτοι άποικοι από τα Μέγαρα και από την Αθήνα ήρθαν εδώ σε αυτή την περιοχή.

»Το δεύτερο επίπεδο είναι όταν ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος έδωσαν το αλφάβητο και δημιουργήθηκε η βάση του Χριστιανισμού εδώ στη Ρωσία.

»Μάλιστα, χθες, κατά τη συνάντηση με το φίλο μου και ομόλογό μου Σεργκέι Λαβρόφ, συμφωνήσαμε ότι θα κάνουμε εκδηλώσεις και θα αναδείξουμε αυτό το μεγάλο γεγονός.

»Και το τρίτο επίπεδο, όπως είπε προηγουμένως ο Σεβασμιότατος, είναι ο Ελληνισμός του Πόντου, που ένα κομμάτι του έφυγε μετά τη γενοκτονία και ήρθε και εγκαταστάθηκε εδώ στη φιλόξενη ρωσική γη.

»Έρχομαι λοιπόν εγώ, 30 χρόνια μετά από μια άλλη σημαντική επίσκεψη εδώ, του τότε Πρωθυπουργού της Ελλάδας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

»Έρχομαι για λογαριασμό του γιου του, του σημερινού Πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κυριάκου Μητσοτάκη, για να σας πω με τα δικά του λόγια, ότι η Ελλάδα είναι δίπλα σας, είναι κοντά σας και σας ευγνωμονεί γιατί κρατήσατε ζωντανή τη θύμηση της εδώ.

»Πρέπει να σας πω ότι είμαι έκπληκτος από το δυναμισμό του ελληνικού στοιχείου, χωρίς κύριε Δήμαρχε να θέλω να υποβαθμίσω τη συνεισφορά των υπόλοιπων 79 εθνοτήτων εδώ στο Γκελεντζίκ.

»Αλλά μου επιτρέπετε να αισθάνομαι πολύ περήφανος για τους ομοεθνείς μου.

»Και θα μου επιτρέψετε, κύριε Δήμαρχε, να επαναλάβω αυτό που συνεννοηθήκαμε οι δυο μας, ότι θα επιχειρήσουμε μέχρι το τέλος αυτού του χρόνου – που είναι τα 200 χρόνια του σύγχρονου ελληνικού κράτους για το οποίο η Ρωσία έχει μια σημαντική συμβολή – να ξαναέρθω εδώ στον Πόντο. Δεν θέλουμε να περάσουν άλλα 30 χρόνια.

»Αμέσως μετά η Πρέσβης μας, κα Νασίκα, η οποία δουλεύει σκληρά για τις ελληνο-ρωσικές σχέσεις και είμαι πολύ περήφανος για τη δουλειά που κάνει, θα σας παρουσιάσει ένα βιβλίο το οποίο επανεκδώσαμε.

»Ένα βιβλίο του Fauriel, το οποίο αφορά τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια, το οποίο πρωτοεκδόθηκε το 1824-1825.

»Και το επανεκδώσαμε με μετάφραση και στα ρωσικά. Γιατί τα δημοτικά τραγούδια; Γιατί τα δημοτικά τραγούδια κουβαλάνε όχι μόνο το καημό και το πόνο του καθημερινού ανθρώπου, αλλά όλη την παράδοση των χιλιάδων ετών της ιστορίας μας, όπως την καταλαβαίνει και την έχει στην ψυχή του ο καθημερινός άνθρωπος.

»Και επειδή ξέρουμε πολύ καλά το βάθος της ρωσικής ψυχής, θέλουμε με αυτό τον τρόπο να δημιουργήσουμε μια γέφυρα ανάμεσα στις ψυχές μας.

»Σας ευχαριστώ και πάλι πάρα πολύ για τη τιμή που μου κάνατε να είμαι και πάλι εδώ μαζί σας».

Είναι συγκινητικό να ακούς στο Γκελεντζίκ «καλημέρα» στα ελληνικά από παιδικές φωνές. pic.twitter.com/Uf1TmKfRzr

— Nikos Dendias (@NikosDendias) May 25, 2021