Ένας από τους μεγαλύτερους τουρκικούς φόβους αναβιώνει στην απέναντι ακτή του Αιγαίου. Εκείνος του «ελληνικού επεκτατισμού». Όπως σε εμάς έχει χαραχτεί ανεξίτηλα η Μικρασιατική Καταστροφή, έτσι στους Τούρκους αντίστοιχα έχει χαραχτεί η διετής ελληνική κατοχή της Μικράς Ασίας.
Επίσης οι Τούρκοι στο συλλογικό τους υποσυνείδητο, επειδή δεν ένιωσαν ποτέ ντόπιοι στην περιοχή, δεν έχουν ριζώσει στη γη που ζούνε παρά τα χίλια χρόνια παρουσίας τους, επειδή επικρατεί σε αυτούς η ιδεολογία της ορδής, έχουν πάντα τον φόβο της εκδίωξής τους πίσω από εκεί που ήρθαν.
Αυτό αφορά όχι μόνο τους γνήσιους Τούρκους στην καταγωγή, που είναι ελάχιστοι, αλλά και τους εκτουρκισμένους πληθυσμούς, που αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα του σημερινού τουρκικού «έθνους».
Πολύ χαρακτηριστική των τουρκικών φόβων είναι η ανάλυση του Ταλχά Κιοσέ στην ερντογανική εφημερίδα Daily Sabah, όπου διαπιστώνει ένα νέο «ελληνικό επεκτατισμό».
Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι ο Κιοσέ δεν φοβάται κανένα «ελληνικό επεκτατισμό», πρόκειται περί τερτιπιού, δηλαδή προσπαθεί να εμφανίσει την Τουρκία ως «θύμα» κάποιας ελληνικής επιθετικότητας, να κάνει συμπαθητική την εικόνα της χώρας του.
Αυτό θα ίσχυε εάν δεν είχαμε να κάνουμε με Τούρκους, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την ηττοπάθεια και τη μεμψιμοιρία ούτε καν στα πλαίσια μίας διπλωματικής υποκρισίας.
Όταν η Daily Sabah φιλοξενεί άρθρο που υποστηρίζει ότι αναβιώνει ο «ελληνικός επεκτατισμός» το πιστεύουν, ανεξάρτητα εάν αυτό ανταποκρίνεται στην αλήθεια.
Ο αρθρογράφος παραθέτει όλη τη δέσμη των τουρκικών φόβων, όπως τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις.
Επιγραμματικά, ο Ταλχά Κιοσέ υποστηρίζει ότι:
1. Η ηγεσία της Ελλάδας αποφάσισε να αναβιώσει την ιδέα του «ελληνικού επεκτατισμού», ενώ οι ελληνικές Αρχές επιχείρησαν, τρόπον τινά, να μετατρέψουν τις φιλοδοξίες τους στην Ανατολική Μεσόγειο σε πρόβλημα μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ.
2. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, ουδείς σοβαρός Τούρκος πολιτικός εξέφρασε επεκτατικές απόψεις που θα απειλούσαν την ελληνική κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα.
3. Τα «προσβλητικά σχόλια» του κ. Δένδια κατά την κοινή Συνέντευξη Τύπου δεν αντικατοπτρίζουν το πνεύμα των συναντήσεων μεταξύ τουρκικών και ελληνικών αντιπροσωπειών. Είναι ξεκάθαρο πως η Αθήνα είχε δώσει σαφείς οδηγίες στον κ. Δένδια να διατηρήσει τις εντάσεις με την Άγκυρα.
4. Η επίσκεψη του κ. Δένδια αποτέλεσε άλλη μία χαμένη ευκαιρία για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ της Άγκυρας και της Αθήνας.
Αναλυτικά
Ο Κιοσέ ξεκινά το άρθρο παραδεχόμενος ότι η Τουρκία δέχεται πιέσεις από παντού, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες προσέγγιζαν την Τουρκία χρησιμοποιώντας τη γλώσσα των κυρώσεων και των πολιτικών πιέσεων παρά την πραγματική κατανόηση των τρωτών σημείων της χώρας.
»Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία ήταν ασταθείς λόγω των εντάσεων στη Συρία και τη Λιβύη.
»Οι συνεχιζόμενες τριβές με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και την Ελλάδα ασκούσαν επίσης μεγαλύτερη πίεση στην Τουρκία.
»Όλες αυτές οι εντάσεις είχαν υψηλό οικονομικό τίμημα για την Άγκυρα», παραδέχεται.
«Η διπλωματία των κανονιοφόρων», εξηγεί, χρησιμοποιήθηκε «για να σπάσει την πολιτική περικύκλωσης των εχθρών και των ανταγωνιστών της Τουρκίας στην περιοχή».
«Η Τουρκία ήταν ευάλωτη λόγω απειλών επιβολής κυρώσεων και πιθανών στρατιωτικών συγκρούσεων σε πολλές περιοχές.
»Ένας πιο επιθετικός λόγος και πρακτική διείσδυσε στην προοπτική εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας.
»Αυτή η έντονη και αμφιλεγόμενη εξωτερική πολιτική ήταν προϊόν μιας πραγματικής αίσθησης ανασφάλειας και αισθήματος περικύκλωσης».
Τρέμουν τις κυρώσεις γιατί γνωρίζουν ότι θα καταρρεύσουν ολοκληρωτικά.
Επίσης, έχουν θέμα με την περικύκλωση και φοβούνται.
Δεν κρύβουν τον φόβο τους αυτό, εξάλλου εργαλειοποιώντας τον νομίζουν ότι συσπειρώνουν την τουρκική κοινή γνώμη γύρω από τον Ερντογάν.
Παλιά τακτική των τυράννων και των αυταρχικών καθεστώτων. Και συνεχίζει:
«Ο τουρκικός λαός στήριξε την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης εν μέσω αυτών των απειλών και εντάσεων».
«Οι επιθετικές διπλωματικές κινήσεις της Τουρκίας ήταν αμυντικές.
»Τούρκοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων προσπάθησαν να αλλάξουν την αναδυόμενη εξίσωση που θα παραγκωνίσει την Τουρκία στο Λεβάντε.
»Αυτό ήταν ιστορικά, γεωπολιτικά και οικονομικά απαράδεκτο για την Άγκυρα».
Η Ελλάδα, γράφει, με την ενθάρρυνση των υποστηρικτών τους στην Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και το Παρίσι, ήθελε να σχηματίσει μια χαλαρή αντιτουρκική συμμαχία.
Στις αρχές του 3ου αιώνα της Επανάστασης της Πελοποννήσου (Επανάσταση του 1821) κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Έλληνες ηγέτες αποφάσισαν να αναζωογονήσουν την ιδέα του «ελληνικού επεκτατισμού». Αυτή η ιδέα δεν ήταν καθόλου νέα, επισημαίνει.
«Οι ελληνικές Αρχές προσπάθησαν με κάποιο τρόπο να μετατρέψουν τις φιλοδοξίες τους στην Ανατολική Μεσόγειο σε πρόβλημα μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ.
»Ήταν σχετικά επιτυχείς σε μια τέτοια προσπάθεια, αλλά τα μαξιμαλιστικά έργα δεν έπεισαν ούτε τις χώρες μέλη της ΕΕ.
»Οι Έλληνες πολιτικοί δεν τόλμησαν να κρύψουν τις επεκτατικές φιλοδοξίες τους.
»Θεώρησαν την ένταξή τους στην ΕΕ ευκαιρία για τις επεκτατικές και επιθετικές φιλοδοξίες τους.
»Οι Αρχές στην Αθήνα θεώρησαν τις χώρες με ιδεολογικές διαφωνίες ή σύγκρουση συμφερόντων με την Άγκυρα πιθανούς συμμάχους τους.
»Η απόδοση ευσήμων από την Ουάσιγκτον στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν μια άλλη δυναμική που ενίσχυσε τα επεκτατικά όνειρα των Ελλήνων ηγετών.
»Υπό τη μεγάλη πίεση της πανδημίας COVID-19, η ελληνική οικονομία που εξαρτάται από τον τουρισμό και τις υπηρεσίες υπέστη βαθιά ύφεση.
»Η ελληνική οικονομία εξαρτάται από τα πακέτα βοήθειας και τα ταμεία ανάκαμψης της ΕΕ».
Δυστυχώς, συνεχίζει, «ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες ενθαρρύνουν επίσης μη ρεαλιστικές φιλοδοξίες του ελληνικού επεκτατισμού.
»Η ενίσχυση των επεκτατικών και μαξιμαλιστικών φιλοδοξιών της ελληνικής ηγεσίας είναι μια πολύ επικίνδυνη πολιτική για τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον.
»Η αυξανόμενη ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας δεν θα είναι υπέρ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
»Η Γερμανία (σ.σ. ποιος άλλος;) προσπάθησε να ενθαρρύνει την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την εποικοδομητική διπλωματία μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, αλλά οι αποδιοργανωτικές ενέργειες άλλων σπόιλερ επισκίασαν αυτές τις προσπάθειες».
Επίθεση σε Δένδια
«Οι επίσημες συναντήσεις ήταν εποικοδομητικές και ελπιδοφόρες στη δημιουργία διπλωματικού περιβάλλοντος για την αντιμετώπιση πιο αμφιλεγόμενων ζητημάτων.
»Δυστυχώς, ο Δένδιας σαμποτάρισε τη συνέντευξη Τύπου.
»Τα προσβλητικά σχόλια του Δένδια δεν αντικατόπτριζαν το πνεύμα των συναντήσεων μεταξύ τουρκικών και ελληνικών αντιπροσωπειών.
»Ήταν σαφές ότι η Αθήνα είχε δώσει αυστηρά εντολή στον Δένδια να διατηρήσει τις εντάσεις με την Άγκυρα.
»Ο Τσαβούσογλου απάντησε στα προσβλητικά σχόλια του Έλληνα ομολόγου του με παρόμοιο τόνο».
Και συνεχίζει με μία ρητορική που θυμίζει… ΕΛΙΑΜΕΠ:
«Η επίσκεψη του Δένδια ήταν άλλη μια χαμένη ευκαιρία για οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας.
»Ορισμένοι υπερεθνικιστές κύκλοι στη χώρα του πιθανότατα θα επικροτήσουν τα λαϊκίστικα σχόλια του Δένδια.
»Ωστόσο, αυτή η ασταθής νοοτροπία δεν θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Ελλάδας ή της Τουρκίας.
»Η πιο αποτελεσματική και αποδοτική προσέγγιση για να καταστούν τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία πιο ασφαλείς και ευημερούσες είναι η υποστήριξη του πραγματικού διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας στη βάση της καλής γειτονίας.
»Δυστυχώς, οι Έλληνες ηγέτες, με την ενθάρρυνση εξωτερικών παραγόντων, προτίμησαν το αντίθετο», καταλήγει.