Πρώην Πρέσβης ΕΕ στην Τουρκία: Απομονωμένη η Τουρκία – «Παραστρατιωτική επίθεση» οι πρόσφυγες στον Έβρο

Η υπενθύμιση των αρχών, η στρατιωτική «αποκλιμάκωση» υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, η θέληση να διευκολυνθεί ο διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας… είναι οι καλύτεροι τρόποι για την αποκατάσταση της ηρεμίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τα παραπάνω υποστηρίζει ο πρώην πρέσβης της Ε.Ε. στην Άγκυρα και συνεργάτης σήμερα στο Carnegie Europe στις Βρυξέλλες, Marc Pierini, σε άρθρο του στη γαλλική εφημερίδα Le Monde.

Επισημαίνοντας την διάλυση του κράτους δικαίου στην Τουρκία και την αυταρχική πλέον διακυβέρνηση, την οικονομία στο χείλος του κρημνού, καθώς και τις σοβαρές δυσκολίες της συνεργασίας του (ισλαμιστικού) AKP και MHP (Γκρίζοι Λύκοι), σημειώνει, ότι για την τουρκική ηγεσία είναι απαραίτητη η απόκρυψη αυτών των αποτυχιών και σε αυτό ακριβώς το «θλιβερό πλαίσιο», το θέμα των θαλάσσιων συνόρων αναδείχθηκε ως το ιδανικό μέσο για μια σωτήρια εθνική συσπείρωση.

Κατά την άποψή του, οι ενέργειες της Άγκυρας – η συμφωνία με τη Λιβύη και η εκστρατεία έρευνας και γεώτρησης στα ελληνικά και κυπριακά ύδατα, υποστηριζόμενη από σημαντικά στρατιωτικά μέσα – αλλά και η πολιτική αδράνεια στη χώρα, κατάφεραν, τουλάχιστον από μία πρώτη ανάλυση, να πετύχουν αυτή τη συσπείρωση στο εσωτερικό.

Ωστόσο, εκτιμά, ότι το κύμα εθνικιστικής έξαρσης έκρυψε μια απλή πραγματικότητα, αυτή της απομόνωσης της Τουρκίας, όχι μόνο έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από τις ΗΠΑ, τον Αραβικό Σύνδεσμο και το Ισραήλ και επιπλέον την υποτίμηση από την Άγκυρα της δύναμης των αρχών της ΕΕ, εσωτερική αλληλεγγύη, σχέσεις καλής γειτονίας, ειρηνική επίλυση διαφορών.

Κατά τον ίδιον, οι συνέπειες των εσκεμμένων πολιτικών διαταραχών της Άγκυρας ήταν γνωστές: αποκλεισμός της Τουρκίας από το αμερικανικό πρόγραμμα των F-35, λόγω της ανάπτυξης των ρωσικών πυραύλων S-400, πάγωμα μιας μεγάλης επένδυσης της Volkswagen, λόγω των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Βορειοανατολική Συρία, ιστορική υποβάθμιση από τη Moody’s ή ευρωπαϊκές αντιδράσεις στην παραστρατιωτική επίθεση (μεταμφιεσμένη ως έξοδος προσφύγων), που ξεκίνησε στα χερσαία σύνορα με την Ελλάδα, τον Φεβρουάριο του 2020.

Κατά τη γνώμη του, οι ανωτέρω αντιδράσεις δείχνουν μέχρι ποιού σημείου έχουν ήδη επιβληθεί κυρώσεις στην Τουρκία, πολύ πιο επιζήμιες από οποιεσδήποτε πιθανές επίσημες κυρώσεις από την ΕΕ, καθώς σε ένα τέτοιο πολεμικό κλίμα κανείς δεν θα θέλει να της προσφέρει βραχυπρόθεσμα κεφάλαια, άμεσες επενδύσεις και τεχνολογία που ουσιαστικά χρειάζεται.

Θεωρεί, ότι απέναντι σε μια τουρκική εξουσία, που είναι σίγουρη για την ικανότητά της να διχάσει την ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει βαρύ καθήκον, αυτό της επιλογής, μεταξύ αρχών, πιθανών ενεργειών και ψευδών κατευθύνσεων.

Εκτιμά, ότι υπενθύμιση των αρχών θα είναι αναπόφευκτα ο άξονας της ευρωπαϊκής θέσης, δηλαδή, ότι η στρατιωτική ή λεκτική επιθετικότητα μεταξύ συμμάχων είναι απαράδεκτη και ότι στρατιωτική εισβολή απαιτεί σταθερή αλληλεγγύη μεταξύ των Ευρωπαίων, το οποίο ειπώθηκε και θα επαναληφθεί δυναμικά.

Ομοίως, θα επαναληφθεί, ότι ο διάλογος είναι επιθυμητός, αλλά ότι αποκλείεται παντελώς υπό απειλή, είτε φυσική, είτε με λόγια.

Όσον αφορά τις δράσεις, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσει έναν πρώτο κατάλογο επιλογών, που ανοίγει το δρόμο για μια σταδιακή απάντηση, σε περίπτωση επανάληψης των επιθέσεων.

Οι κυρώσεις ενδέχεται να συνεχίσουν να επηρεάζουν άτομα και οργανισμούς, που εμπλέκονται στην εξερεύνηση και τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου.

Μπορούν επίσης να επεκταθούν σε άλλους τομείς, όπως η αναστολή μονομερών εμπορικών παραχωρήσεων ή, σε ακραίες περιπτώσεις, στην εξαγωγή ευρωπαϊκών μηχανικών και εξοπλισμού, που προορίζονται για στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία της Τουρκίας (υφιστάμενα ή υπό κατασκευή).

Κάποιοι θα αναφέρουν επίσης την απόσυρση του καθεστώτος υποψηφιότητας για ένταξη της Άγκυρας.

Κατά τη γνώμη του, οι λανθασμένες κατευθύνσεις είναι πολυάριθμες και συνιστούν αρκετές παγίδες, όπως ένα διεθνές συνέδριο για τη Μεσόγειο, το οποίο θα έδινε μόνο βήμα για περαιτέρω διθυράμβους του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, χωρίς να παρέχει μία διαδρομή για πραγματικό διάλογο, ομοίως και οι επισκέψεις υψηλού επιπέδου, που θα χρησιμεύσουν στην Άγκυρα, για να καταδείξουν ότι, όπως το 2015-2016, οι Ευρωπαίοι ήλθαν γονυπετείς.

Χαρακτηρίζει την ευρωπαϊκή ή τη γερμανική διαμεσολάβηση μια ψευδαίσθηση, καθώς, όπως παρατηρεί, η τουρκική διπλωματία έχει ήδη θέσει μια σημαντική προϋπόθεση, που ισοδυναμεί με εξουδετέρωση εκ των προτέρων, τυχόν πιθανού διαμεσολαβητή.

Για τον ίδιον, η υπενθύμιση των αρχών, η στρατιωτική «αποκλιμάκωση» υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, η προετοιμασία κυρώσεων, η θέληση διευκόλυνσης ενός άμεσου διμερούς διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και η διπλωματική απόσταση αποτελούν συνεπώς τα καλύτερα μέσα για επαναφορά της ηρεμίας στην ανατολική Μεσόγειο.

Εάν οι ελληνικές και οι τουρκικές αντιπροσωπείες καταφέρνουν να καθίσουν σε ένα τραπέζι, τότε θα πρέπει να μετρηθεί η όρεξη της Άγκυρας για συμβιβασμό, τονίζει ο Pierini.

Προβληματίζεται, κατά πόσον ο υψηλός οικονομικός και πολιτικός κίνδυνος, στον οποίο η τουρκική ηγεσία εκτίθεται σήμερα εσωτερικά, μπορεί να την οδηγήσει να αποδεχτεί έναν συμβιβασμό εξωτερικά, με τον κίνδυνο να επιτύχει πολύ λιγότερα από τα μαξιμαλιστικά αιτήματά της στα ύδατα της Μεσογείου ή αντίθετα, η θέληση να εμφανιστεί στις επόμενες εκλογές (εάν γίνουν), ως σωτήρας ενός έθνους, που δέχεται επίθεση από όλες τις πλευρές, την οδηγήσει σε μία μονιμότητα χωρίς τέλος;

Εν κατακλείδι, εκτιμά, ότι το DNA της Ένωσης θα την οδηγήσει να ευνοήσει μια κλασική διπλωματική πορεία, αλλά, κατά τη γνώμη του, πρέπει η Τουρκία να πεισθεί για τις τρομερές συνέπειες μιας συνεχούς διατάραξης.