Συμμαχία Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας, Αιγύπτου και Εμιράτων απέναντι στην Τουρκία – «Σάλταρε» ο Ερντογάν

Η κοινή διακήρυξη που υιοθετήθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Γαλλίας, της Ελλάδας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων είναι -σε επίπεδο γλώσσας και ύφους- το πιο ισχυρό μήνυμα που έχει σταλεί εδώ και χρόνια προς την Άγκυρα.

Στο ανακοινωθέν οκτώ σημείων, καταγράφονται αναλυτικά οι τουρκικές προκλητικές κινήσεις και γίνεται ευθέως λόγος, όχι για μία αλλά για πολλές, διαδοχικές απόπειρες παραβίασης της κυπριακής ΑΟΖ.

Η κίνηση των πέντε χωρών προκαλεί αίσθηση, καθώς εκπροσωπούν ένα γεωγραφικό χώρο που καλύπτει μεγάλο μέρος της Μεσογείου, από την Δύση μέχρι τη νοτιοανατολική λεκάνη.

Τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ

Είχε προηγηθεί η τηλεδιάσκεψη που είχαν το απόγευμα της Δευτέρας, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας, της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, της Αιγύπτου Σάμεχ Σούκρι, της Γαλλίας Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχης Αμπντουλάχ Μπιν Ζαϊντ Αλ Ναχιάν.

Οι χώρες αυτές έστειλαν σαφές μήνυμα στην Τουρκία «να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στην ανατολική Μεσόγειο».

Η τηλεδιάσκεψη που είχε ως αντικείμενο τις «πρόσφατες ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και μια σειρά από περιφερειακές κρίσεις που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή», εντάσσεται στο πλαίσιο του μηχανισμού «3+1» και αποτελεί συνέχεια της συνάντησης στο Κάιρο στις 8/1/2020, ενώ για πρώτη φορά συμμετείχε και ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Αλύπητο «ξύλο» στην Τουρκία

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην Κοινή Διακήρυξη που υιοθετήθηκε, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Γαλλίας, της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων καταδίκασαν την κλιμάκωση των παραβιάσεων της Τουρκίας στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, περιλαμβανομένων των υπερπτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές και χωρικά ύδατα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, καθώς και τις συνεχιζόμενες τουρκικές παράνομες δραστηριότητες στην ΑΟΖ και στα χωρικά ύδατα της Κύπρου, καθώς αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Επιπλέον, οι υπουργοί στηλίτευσαν την εργαλειοποίηση αμάχων από την Τουρκία σε μια απόπειρα να διασχίσουν παράνομα τα ελληνικά χερσαία σύνορα, και παρέχοντας τους συνεχή υποστήριξη για να διέλθουν παράνομα τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα.

Περαιτέρω καταδίκασαν έντονα τη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να σταματήσει την εισροή ξένων μαχητών από τη Συρία στη Λιβύη.

Επανέλαβαν δε ότι τα Μνημόνια Συναντίληψης μεταξύ της Τουρκίας και του Σαράτζ αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη, και ότι αμφότερα υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα.

Επίσης, υπενθύμισαν ότι το μνημόνιο συναντίληψης για την οριοθέτηση των περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλλασας και δεν μπορεί να επιφέρει ουδεμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.

Επισημαίνεται ακόμα στη διακήρυξη ότι οι υπουργοί τόνισαν ότι η ενίσχυση και η εντατικοποίηση των πολιτικών τους διαβουλεύσεων είναι στρατηγικής σημασίας και εξήραν την έκβαση της συνάντησης του Καΐρου στις 8 Ιανουαρίου 2020 για την ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ εξέφρασαν τη βαθύτατη ανησυχία τους για την τρέχουσα κλιμάκωση και τις συνεχείς προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.

Στο ακροτελεύτιο μέρος της Κοινής Διακήρυξης, οι υπουργοί Εξωτερικών των πέντε χωρών της ευρύτερης περιοχής συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις τους σε τακτική βάση.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της διακήρυξης, που δημοσιοποίησε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών στις 11 Μαΐου:

Κοινή Διακήρυξη των Υπουργών Εξωτερικών της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Γαλλίας, της Ελλάδας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (11/05.2020):

1- Σε συνέχεια των προηγούμενων διαβουλεύσεων και του τακτικού συντονισμού μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας με τη Γαλλία στο πλαίσιο του σχήματος «3+1», οι Υπουργοί Εξωτερικών του σχήματος πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη στις 11 Μαΐου 2020 με τον ομόλογό τους από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συζητήσουν σχετικά με τις πρόσφατες ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και μια σειρά από περιφερειακές κρίσεις που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.

2- Οι Υπουργοί τόνισαν ότι η ενίσχυση και η εντατικοποίηση των πολιτικών τους διαβουλεύσεων είναι στρατηγικής σημασίας και εξήραν την έκβαση της συνάντησης του Καΐρου στις 8 Ιανουαρίου 2020 για την ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ εξέφρασαν τη βαθύτατη ανησυχία τους για την τρέχουσα κλιμάκωση και τις συνεχείς προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.

3- Οι Υπουργοί καταδίκασαν τις συνεχιζόμενες τουρκικές παράνομες δραστηριότητες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Πρόκειται για την έκτη απόπειρα της Τουρκίας σε λιγότερο από έναν χρόνο να διεξαγάγει παράνομες γεωτρήσεις στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου.

4- Οι Υπουργοί καταδίκασαν επίσης την κλιμάκωση των τουρκικών παραβιάσεων στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, περιλαμβανομένων των υπερπτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές και χωρικά ύδατα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.

Επιπλέον, οι υπουργοί καταδίκασαν την εργαλειοποίηση αμάχων από την Τουρκία σε μια απόπειρα να διασχίσουν παράνομα τα ελληνικά χερσαία σύνορα, και παρέχοντας τους συνεχή υποστήριξη για να διέλθουν παράνομα τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα.

5- Οι Υπουργοί κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στην ανατολική Μεσόγειο.

6- Οι Υπουργοί επανέλαβαν ότι το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Οριοθέτηση των Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο και το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Ασφάλεια και τη Στρατιωτική Συνεργασία που υπογράφτηκαν τον Νοέμβριο του 2019 μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Fayez El Saraj, αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και στο εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη, και ότι αμφότερα υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα.

Οι Υπουργοί υπενθύμισαν ότι το μνημόνιο συναντίληψης για την οριοθέτηση των περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να επιφέρει ουδεμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.

7- Οι Υπουργοί εξέφρασαν τη βαθιά λύπη τους για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών στη Λιβύη και υπενθύμισαν τη δέσμευση αποχής από οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, όπως συμφωνήθηκε στα συμπεράσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι Υπουργοί καταδίκασαν έντονα τη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να σταματήσει την εισροή ξένων μαχητών από τη Συρία στη Λιβύη.

Αυτές οι εξελίξεις αποτελούν απειλή για τη σταθερότητα των χωρών που γειτνιάζουν με τη Λιβύη τόσο στην Αφρική όσο και στην Ευρώπη.

8- Οι Υπουργοί κάλεσαν τα μέρη της Λιβύης να τηρήσουν ανακωχή κατά τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού και τόνισαν τη δέσμευσή τους να εργαστούν για μια ολοκληρωμένη πολιτική λύση στην κρίση της Λιβύης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και εξέφρασαν την επιθυμία τους για επανεκκίνηση των συναντήσεων για τους τρεις άξονες της διαδικασίας του Βερολίνου (πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό /χρηματοοικονομικό).

9- Οι Υπουργοί συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις τους σε τακτική βάση.

Παραληρηματική αντίδραση από Ερντογάν

Σε επιθετικό τόνο απάντησε για μία ακόμη φορά ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά και την Κοινή Διακήρυξη των υπουργών Εξωτερικών της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Γαλλίας της Ελλάδας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων κατά των τουρκικών προκλήσεων και παραβιάσεων σε Αιγαίο, Κύπρο και Μεσόγειο.

Μιλώντας ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Ερντογάν επιτέθηκε εναντίον των χωρών που υπέγραψαν τη Διακήρυξη, λέγοντας πως η χώρα του δεν προτίθεται να κάνει ούτε βήμα πίσω σε ό,τι αφορά τα δικαιώματά της.

«Θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα και τα δικαιώματα μας στο στην Μεσόγειο Αιγαίο, στην Κύπρο.

»Δεν θα αφήσουμε το πεδίο ούτε στο PKK ούτε στη FETO (όπως αποκαλούν οι τουρκικές Αρχές το δίκτυο του ιεροκήρυκα Γκιουλέν), αλλά ούτε στα αρμενικά και ελληνικά λόμπι, όπως και ούτε στις εχθρικές δυνάμεις όπως και στις δυνάμεις του κακού πηγάζουν από χώρες το Κόλπου», δήλωσε σε οργισμένο τόνο ο Ερντογάν, όπως μεταδίδει το τουρκικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Anadolu.