Στην υποχρέωση των θυτών «να εκφράσουν, τουλάχιστον, μιάν ειλικρινή αναδρομική συγγνώμη» αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στο μήνυμά του για την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.
«Το Έθνος των Ελλήνων, απανταχού της γης, εκπληρώνοντας στοιχειώδες χρέος απέναντι στην Ιστορία μας και εκδηλώνοντας τον διαχρονικό σεβασμό του στο ν. 2193/1994, τιμά και φέτος την Ιερή Μνήμη των τραγικών θυμάτων της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου.
»Η φετινή Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου αποκτά, όμως, ακόμη μεγαλύτερες ιστορικές διαστάσεις, δοθέντος ότι συμπίπτει με την συμπλήρωση 100 ετών από την διάπραξη αυτού του στυγερού εγκλήματος, το οποίο, υπό τις συνθήκες βαρβαρότητας που το σημαδεύουν ανεξίτηλα, φέρει όλα τα στοιχεία του εγκλήματος κατά της Ανθρωπότητας» αναφέρει στο μήνυμά του ο κ. Παυλόπουλος και συνεχίζει:
«Εμείς, οι Έλληνες, αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι κατανοούμε, στο ακέραιο, την σημασία αυτής της Επετείου, οφείλουμε να αγωνισθούμε, αποφασισμένοι και υπό όρους αρραγούς ενότητας, ιδίως προς τις εξής κατευθύνσεις:
»Πρώτον, για ν’ αναγνωρισθεί διεθνώς η Γενοκτονία του Ελληνισμού του Πόντου, ως στίγμα βαρβαρότητας που θα μείνει χαραγμένο για πάντα στην ανθρώπινη μνήμη.
»Και, δεύτερον, για ν’ αναγκασθούν οι θύτες να εκφράσουν, τουλάχιστον, μιάν ειλικρινή αναδρομική συγγνώμη, αποκηρύσσοντας έτσι την ως τώρα ανίερη τακτική της αδίστακτης παραχάραξης των, κατά γενική ομολογία, αμάχητων ιστορικών τεκμηρίων».
Τέλος, τονίζει ότι οι Έλληνες διαμηνύουμε προς κάθε κατεύθυνση, «πως την κατά τ’ ανωτέρω αποστολή μας δικαιολογεί, στο ακέραιο, και το γεγονός ότι μόνον έτσι η Ιερή Μνήμη των τραγικών θυμάτων της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου μπορεί να διδάσκει, ιδίως μάλιστα υπό τις σημερινές εξαιρετικά κρίσιμες περιστάσεις, το γιατί οφείλουμε και μπορούμε ν’ αποτρέψουμε, στο διηνεκές, πράξεις αυτής της ωμότητας και βαρβαρότητας, οι οποίες θίγουν τον ίδιο τον πυρήνα της αξίας του Ανθρώπου και υπονομεύουν, ευθέως και απροκαλύπτως, την πορεία της Ανθρωπότητας».
Η Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου καθιερώθηκε το 1994 με απόφαση της Βουλής Ελλήνων και τιμάται κάθε χρόνο στις 19 Μαΐου.
Στις 19 Μαΐου 1919, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και δρομολόγησε τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντιακού Ελληνισμού, που έγινε στο πλαίσιο του Απελευθερωτικού Αγώνα των Τούρκων κατά των Δυτικών (Αγγλογάλλων, Ιταλών, Ελλήνων), που κατείχαν εδάφη της Μικράς Ασίας.
Από 200.000 έως 350.000 είναι οι Ελληνoπόντιοι, που εξολοθρεύτηκαν από τους Νεότουρκους κατά την περίοδο 1916-1923, σ’ ένα σύνολο 750.000 περίπου.
Στις αρχές του 1991, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ αποδέχτηκε ομόφωνα πρόταση του προέδρου του Ανδρέα Παπανδρέου, ύστερα από επιστολή των ποντίων βουλευτών του κινήματος, για την κατάθεση πρότασης νόμου για την επίσημη αναγνώριση από τη Βουλή της γενοκτονίας των Ποντίων και την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων».
Έτσι, την 1η Απριλίου 1992, 22 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου, η οποία ουδέποτε προωθήθηκε για συζήτηση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Μετά την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 1993, η πρόταση νόμου επανακατατέθηκε στη Βουλή στις 9 Δεκεμβρίου 1993 και ψηφίστηκε ομόφωνα από το σώμα στις 24 Φεβρουαρίου 1994.
O νόμος 2193/94, που δημοσιεύτηκε στις 11 Μαρτίου 1994 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Φύλλο 32 Α’) καθιερώνει την 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.