Η Δημοκρατία μετά τα Μνημόνια – Η φαρέτρα Τσίπρα με αιχμή το νόμο περί ευθύνης υπουργών

Με αιχμή του δόρατος την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών που έχει λειτουργήσει ως Κολυμβήθρα του Σιλωάμ για αμαρτίες πρώην υπουργών ο Αλέξης Τσίπρας ξεδίπλωσε στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ τις προτάσεις που θα υπογράψει η κοινοβουλευτική πλειοψηφία και θα στείλει στον Πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, ο οποίος θα εκκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος με τη σύσταση σχετικής Επιτροπής.

Η διαδικασία που αναμένεται να εκκινήσει τις επόμενες ημέρες και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει μπροστά του το Μέγαρο Μαξίμου θα έχει ολοκληρωθεί προς το τέλος Φλεβάρη αναμένεται πέρα από τις αναγκαίες δημοκρατικές και προοδευτικές τομές στο Σύνταγμα, να λειτουργήσει και ως «πολιτικό εργαστήρι» συγκλίσεων και αποκλίσεων μεταξύ των πολιτικών κομμάτων.

Η πρόθεση της Ηρώδου Αττικού για προοδευτικές συγκλίσεις είναι δεδομένη, ενώ το σαφές προοδευτικό και κοινωνικό στίγμα που προσδίδει στις προτάσεις του λειτουργούν ως μία de facto διαχωριστική γραμμή από το νεοφιλελευθερισμό που εκπροσωπεί η σημερινή ΝΔ υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ως εκ τούτου, οι πιέσεις προς το Κίνημα Αλλαγής είναι δεδομένες για μία ακόμη φορά και στη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης.

Ακρογωνιαίο λίθο της πρότασης Τσίπρα αποτελεί η αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών, με τον Πρωθυπουργό διόλου τυχαία να αποδίδει τυχόν απροθυμία της ΝΔ να συζητήσει για το Σύνταγμα σε ακριβώς αυτή την κυβερνητική πρωτοβουλία, αφήνοντας ως προφάσεις εν αμαρτίες τη ρητορική του κ. Μητσοτάκη περί αναθεώρησης του άρθρου 16 για τα ιδιωτικά ΑΕΙ.

Από το βήμα της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε με τον πιο σαφή τρόπο να στριμώξει τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο θέμα της ατιμωρησίας που είχε θεσμοθετήσει συνταγματικά στο παρελθόν το πολιτικό σύστημα για τις υπουργικές «ατασθαλίες», ενώ δεν είναι τυχαίο ότι το Μέγαρο Μαξίμου επανήλθε χθες στο θέμα μετά την ομιλία δύο ακόμη φορές.

Η επιλογή αυτή έγινε σε μία συγκυρία που μετά την προφυλάκιση του Γιάννου Παπαντωνίου για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, τα βλέμματα όλων – και κυρίως από τη ΝΔ – είναι στραμμένα στις δικαστικές εκκρεμότητες που έχουν στελέχη της από υποθέσεις που έχουν παραπεμφθεί στη Δικαιοσύνη, με εμβληματικότερες αυτές της Novartis και του ΚΕΕΛΠΝΟ.

«Ο Μητσοτάκης δεν θέλει να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ λίγο αργότερα το Μέγαρο Μαξίμου σημείωνε πως «δεν χρειαζόταν να ξεκινήσουν από το 2006 για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα στη Νέα Δημοκρατία», αναφέρει σε σχόλιό του το Μέγαρο Μαξίμου, συνεχίζοντας την αντιπαράθεσή του με την Πειραιώς, με φόντο τη Συνταγματική Αναθεώρηση.

»Αρκούσε μία παραδοχή: Η Ν.Δ. και ο κ. Μητσοτάκης δεν θέλουν τη Συνταγματική Αναθεώρηση γιατί φοβούνται την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών».

Τα 8 σημεία

Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών, οι σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους, η εκλογή του πρωθυπουργού ο οποίος πρέπει να είναι βουλευτής, οι ανεξάρτητες αρχές, η πρόταση εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας και η δυνατότητα δημοψηφίσματος από τα κάτω ήταν τα βασικά θέματα που έθιξε ο πρωθυπουργός.

Το βασικό συμπέρασμα όσων είπε ο πρωθυπουργός το οποίο πηγάζει και από την εμπειρία της κρίσης και των μνημονίων αφορά την ανάγκη ενός ουσιαστικού εκδημοκρατισμού της πολιτικής ζωής και του τρόπου διακυβέρνησης της χώρας.

Στο πλαίσιο αυτό ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στη διαχρονική πρόταση της Αριστεράς για την καθιέρωση παγίως αναλογικού εκλογικού συστήματος στο Σύνταγμα.

Επίσης πρότεινε την ταυτόχρονη καθιέρωση της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας, που σημαίνει ότι μια πρόταση δυσπιστίας δεν μπορεί να γίνει δεκτή από το Κοινοβούλιο παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι υπερψηφίζεται ταυτόχρονα άλλος πρωθυπουργός.

Αυτό προϋποθέτει δύο πράγματα: το πρώτο είναι ότι για να υπερψηφιστεί ταυτόχρονα άλλος πρωθυπουργός αυτός που κάνει την πρόταση δυσπιστίας σ.σ η αντιπολίτευση πρέπει να έχει έτοιμη μια νέα κυβερνητική πλειοψηφία και έτοιμο υποψήφιο πρωθυπουργό εκλεγμένο βουλευτή για αυτόν τον σκοπό.

Το δεύτερο είναι πως για να υπάρξει πρακτική εφαρμογή της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας θα πρέπει η Βουλή να έχει εκλεγεί με απλή αναλογική καθώς διαφορετικό εκλογικό σύστημα καθιστά ουσιαστικά πολύ δύσκολη έως και αδύνατη την εφαρμογή της.

Ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της εισηγητικής ομιλίας του είπε ότι τώρα «είναι η ώρα να αφοσιωθούμε και στις μεγάλες θεσμικές τομές και μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα.

»Για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους την εμβάθυνση της δημοκρατίας της αξιοκρατίας και της ισονομίας, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης για να προσθέσει Ηρθε όμως η ώρα να προχωρήσουμε ακόμη πιο ριζοσπαστικά Ακόμη πιο ρηξικέλευθα».

Τα ερωτήματα μετά τα μνημόνια

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε αναλυτικά στην πολιτική κατάσταση τους σχηματισμούς και τα πολιτικά δεδομένα που προέκυψαν μέσα στη μνημονιακή περίοδο.

Με αφορμή την κυβέρνηση τεχνοκρατών στην αρχή των μνημονίων ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για το πόσο απροστάτευτη μπορεί να είναι η πολιτεία και ο κοινοβουλευτισμός από την ενίσχυση υπερεθνικών κρατικών και ιδιωτικών μηχανισμών που κινούνται έξω από το πλαίσιο του λαϊκού ελέγχου.

Όπως είπε χαρακτηριστικά «τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής έπληξαν τον πυρήνα της οικονομικής κυριαρχίας της χώρας. Απαξίωσαν θεσμούς αντιπροσώπευσης και πολιτικούς φορείς.

»Διέρρηξαν την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατία. Και όλα αυτά συνέβησαν μάλιστα σε συνθήκες μετασχηματισμών του κράτους των θεσμών και των δομών του.

»Μετασχηματισμών που έχουν ήδη οδηγήσει σε ενίσχυση μηχανισμών των οποίων η εξουσία δεν πηγάζει από τη λαϊκή βούληση αλλά από μια δήθεν αντικειμενική τεχνική γνώση που υποτίθεται πως κατέχουν».

Για να συμπληρώσει στη συνέχεια «Πρόκειται εδώ για την κυριαρχία της τεχνοκρατικής ιδεολογίας που έχει προκαλέσει αυτούς τους μετασχηματισμούς.

»Που έχει υψώσει σινικά τείχη μεταξύ του λαού και των εκπροσώπων του και των πολλαπλών πλέον κέντρων λήψης των αποφάσεων.

»Και πρέπει να κατανοήσουμε τόσο την ιδεολογία αυτή όσο και τους μετασχηματισμούς που προκαλεί Με κυριότερο από αυτούς τη διαρκή αφαίρεση πεδίων από την ύλη της δημοκρατικής σύγκρουσης».

Όλα τα ανωτέρω ο πρωθυπουργός στην ομιλία του τα συμπεριέλαβε ως κομμάτια μιας μεταδημοκρατικής συνθήκης για την οποία είπε ότι «είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτούμε και να προτείνουμε μέτρα
και συνταγματικές ρυθμίσεις ενίσχυσης τόσο του Κοινοβουλίου όσο και του ελέγχου.

»Που αυτό ασκεί και στις κυβερνήσεις και στις τεχνοκρατικές δομές που ασκούν εξουσία. Μέτρα δηλαδή που θα ενισχύουν τις λειτουργίες, η εξουσία των οποίων πηγάζει απευθείας και άρα ελέγχεται απευθείας από τον λαό».

Στην ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας δεν ξέχασε τη Ν.Δ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σχολιάζοντας τη στάση της Ν.Δ απέναντι στη συνταγματική αναθεώρηση ο κ Τσίπρας κατηγόρησε τον κ Μητσοτάκη
για θεσμικά κωμικοτραγική συμπεριφορά.

«Πολύ φοβάμαι ότι αυτό που οδηγεί τον κ Μητσοτάκη σε αυτή τη στάση είναι η ενδόμυχη επιθυμία του να μην αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης των υπουργών. Τον καλούμε λοιπόν να αναλάβει τις ευθύνες του ενώπιον του ελληνικού λαού με καθαρές κουβέντες και όχι με μισόλογα» είπε ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος κάλεσε όλες τις πολιτικές δυνάμεις να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.