«Σκοτώνει» το νόμο περί ευθύνης υπουργών ο Τσίπρας – Πώς «χτίζει» τη Νέα Μεταπολίτευση

Σαφές προοδευτικό μήνυμα για μία νέα Μεταπολίτευση, μετά την καθαρή έξοδο από τα μνημόνια θέλει να στείλει ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας με την εκκίνηση της διαδικασίας για τη Συνταγματική Αναθεώρηση.

Η σημερινή συνεδρίαση της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ και η επιστολή που θα στείλει η κυβερνητική πλειοψηφία με τις απαιτούμενες 50 υπογραφές στον Πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, ανοίγουν το δρόμο για τη σύσταση κοινοβουλευτικής Επιτροπής, η οποία θα οδηγήσει μετά από δύο μήνες εργασιών στην παραπομπή της πρότασης για το Σύνταγμα στην Ολομέλεια της Βουλής.

Με την ομιλία του στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ θέτει τις πολιτικές συντεταγμένες της συγκεκριμένης, ύψιστης θεσμικά, μεταρρύθμισης που έχει άκρως πολιτικό στίγμα και βεβαίως αποτυπώνει το ιδεολογικό στίγμα της κυβερνώσας Αριστεράς και σηματοδοτεί και την μετάβαση στην μεταμνημονιακή Ελλάδα.

Επί της ουσίας, ο Αλέξης Τσίπρας ορίζει το πλαίσιο της πολιτικής και πολιτειακής αρχιτεκτονικής της Νέας Μεταπολίτευσης, μια κίνηση που έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι γίνεται από έναν πολιτικό της Αριστεράς, είναι η πρώτη θεσμική κίνηση μετά το τέλος των μνημονίων και επίσης, αποτελεί και την πιο προοδευτική πρόταση των τελευταίων 44 ετών.

Ο στόχος είναι να λειτουργήσει αυτή η κοινοβουλευτική διαδικασία και ως «πολιτικό εργαστήρι» μέσω του οποίου θα ασκηθούν και οι προοδευτικές δυνάμεις και θα επιτευχθούν συγκλίσεις και συνεννοήσεις.

Παράλληλα, αποτελεί και ένα βασικό πεδίο ιδεολογικής σύγκρουσης με την Νέα Δημοκρατία, η οποία και οχυρώνεται πίσω από την γραμμή να τεθεί προς αναθεώρηση και το άρθρο 16 για να περάσει η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλιώς είναι έτοιμη να αποχωρήσει, αφήνοντας όλα τα μείζονα ζητήματα όπως το άρθρο 86 εκτός της δημόσιας σφαίρας.

Αυτή η επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη ως απάντηση στην κίνηση του Πρωθυπουργού να αποστείλει σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς, πλην Χρυσής Αυγής, επιστολή και να τους ζητεί να συμβάλλουν γόνιμα και εποικοδομητικά στην διαδικασία της συζήτησης, υποκρύπτει σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές τον εξής φόβο: να μην αλλάξει το περίφημο άρθρο 86 περί ευθύνης των υπουργών με ότι αυτό σημαίνει για τις διάφορες υποθέσεις διαφθοράς.

Ο Πρωθυπουργός έχει ψηλά στην πρότασή του την αλλαγή του άρθρου 86 περί… μη ευθύνης υπουργών, καθώς θεωρεί ότι αυτός πρέπει να αλλάξει και αυτό είναι και μια απάντηση σε όσους πλήττουν την πολιτική και τους πολιτικούς και είναι μια καλή ευκαιρία να αποκατασταθεί εκ νέου η σχέση των πολιτών με το πολιτικό σύστημα. Είναι πρόσφατο άλλωστε το παράδειγμα της περίπτωσης Παπαντωνίου, ο οποίος μέχρι να βρεθεί αντιμέτωπος με την κατηγορια για ξέπλυμα, είχε απολαύσει τις προνομιακές διατάξεις του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών για την παραγραφή των αδικημάτων του.

Η άλλη μεγάλη τομή που θα γίνει αφορά την αποσύνδεση της προεδρικής εκλογής από τις πολιτικές εξελίξεις. Στο θέμα αυτό υπάρχει μια μετατόπιση από την αρχική πρόταση και πλέον δεν θα υπάρχει πρόβλεψη για απευθείας εκλογής από τον ελληνικό λαό του υποψήφιου Προέδρου της Δημοκρατίας, εάν δεν εκλέγεται από την Βουλή. Θα υπάρχουν φόρµουλες που αναζητούνται ώστε και να μην διαλύεται η Βουλή και άρα να προκηρύσσονται εκλογές, και να συνεχίζεται η εκλογή στην Ολομέλεια. Και αυτό διότι η επιλογή για ψήφο απευθείας από το λαό θα αλλοίωνε τον χαρακτήρα του πολιτεύματος που είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και όχι Προεδρική Δημοκρατία.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόταση «εποικοδοµητικής ψήφου δυσπιστίας» που κατατίθεται ως ένα εργαλείο ενίσχυσης της πολιτικής σταθερότητας. Και αυτό διότι θα προτείνεται πως για να συζητηθεί πρόταση µοµφής θα πρέπει να συνοδεύεται από πρόταση για διορισµό νέου πρωθυπουργού. Η στόχευση εδώ είναι να δυσκολέψει τη χρήση της πρότασης δυσπιστίας ως εργαλείου της αξιωματικής αντιπολίτευσης για να ρίξει την κυβέρνηση. Απώτερος στόχος η διασφάλιση της πολιτικής και κυβερνητικής σταθερότητας και της ολοκλήρωσης της τετραετίας.

Το κρίσιμο πεδίο είναι αυτό των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας και το σημαντικό είναι πως δεν οδηγούμαστε σε πλήρη διαχωρισμό, αλλά γίνονται βήματα προς μια προοδευτική κατεύθυνση.

Πολύ σημαντική πρόταση είναι στα πλαίσια ενός πιο προοδευτικού Συντάγματος, η υποχρεωτικότητα του πολιτικού όρκου στην ορκωµοσία των κρατικών αξιωµατούχων και των δηµοσίων λειτουργών και υπαλλήλων, αλλά και μέσα σε ένα κλίμα νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη, η συνταγµατική προστασία των κοινών αγαθών (ηλεκτρική ενέργεια – νερό) και η συνταγµατική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγµατεύσεων.

Μεγάλη συζήτηση θα προκληθεί και από την κίνηση να αποτραπεί η «μονιμοποίηση» ή επαγγελματοποίηση των βουλευτών, δηλ. να είναι εσαεί στο Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου προτείνεται η καθιέρωση ενός προσωρινού κωλύματος εκλογιμότητας για τις αμέσως επόμενες βουλευτικές εκλογές, όσων έχουν εκλεγεί σε δύο συνεχόμενες Βουλές.

Επίσης για να αποτραπούν φαινόμενα εξωκοινοβουλευτικών –τεχνοκρατών κατά βάση- Πρωθυπουργών θα προβλέπεται ότι ο πρόεδρος της κυβέρνησης θα πρέπει να έχει αναγκαστικά την βουλευτική ιδιότητα.

Από κυβερνητικής πλευράς υπογραμμίζεται ότι το ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης είναι ζήτημα ουσίας και όχι επικοινωνιακό τρικ εν όψει των εκλογών, όπως την κατηγορούν οι αντίπαλοί της. Δεδομένου πάντως ότι προβάλλεται ως προοδευτική θεσμική τομή, πολλοί εκτιμούν ότι ο πρωθυπουργός θα αξιοποιήσει πολιτικά τη διαδικασία εν όψει της κάλπης, προσαρμόζοντας την εναρκτήρια αυτή φάση της συνταγματικής αναθεώρησης στο γενικότερο πολιτικοεκλογικό δίλημμα «προοδευτικοί – συντηρητικοί».

Στον πυρήνα της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν τρείς κρίσιμες επιδιώξεις που αποτελούν, όπως λένε στελέχη του και όροι επιβίωσης της ίδιας της πολιτικής ως ζώσας και ενεργούς διαδικασίας: την ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας ως θεμελίου του πολιτεύματος, την ενδυνάμωση των κοινοβουλευτικών θεσμών «απέναντι σε εξωθεσμικά και παραθεσμικά κέντρα» και γ) το να μπει φρένο στην «ελιτίστικη, νεοφιλελεύθερη ή τεχνοκρατική απαξίωση της πολιτικής.