Παναγιώτης Τσάκωνας: Η Τουρκία σε διεθνή απομόνωση – Κοινό μέτωπο Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου

«Η απόπειρα της Άγκυρας να προκαλέσει ένταση με την Ελλάδα και να προσελκύσει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας με τις κινήσεις του ερευνητικού σκάφους Μπαρμπαρός εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας δεν ήταν μεμονωμένη κίνηση, αλλά εντάσσεται στην πάγια τακτική της γειτονικής χώρας να απειλεί, αντί να συζητά.

»Η στάση αυτή, όμως, την έχει οδηγήσει σε διεθνή απομόνωση, καθώς δεν βρέθηκε ούτε μία χώρα να τη στηρίξει.

»Ωστόσο, η Τουρκία αποτελεί έναν ισχυρό παράγοντα αστάθειας στην περιοχή.

»Στο πλαίσιο των συζητήσεων που πραγματοποιούνται σε Αθήνα, Λευκωσία, αλλά και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και τις ΗΠΑ, για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας», αναφέρει ο καθηγητής Παναγιώτης Τσάκωνας σε δήλωσή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προτείνει τη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος Διαχείρισης Κρίσεων μεταξύ Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στο τελευταίο επεισόδιο η άμεση αντίδραση της ελληνικής πλευράς που ανάγκασε το «Μπαρμπαρός» να αποχωρήσει, επανέφερε με εμφαντικό τρόπο στο προσκήνιο το πρόβλημα στρατηγικής της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Από τη μια πλευρά ο Ερντογάν επιχειρεί ανοίγματα στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Ρωσία και από την άλλη, αδυνατεί να καταστεί αξιόπιστος και ουσιαστικός συνομιλητής με σταθερές θέσεις και προσανατολισμούς.

Αυτή την αμφιλεγόμενη και ενίοτε επιθετική πολιτική της Τουρκίας, την έχουν επισημάνει πολλοί στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, εκτιμούν ότι η Τουρκία θα κάνει συχνά σπασμωδικές και επικίνδυνες κινήσεις και για τον λόγο αυτό εφιστούν την προσοχή.

Κληθείς από το ΑΠΕ-ΜΠΕ να σχολιάσει τις τελευταίες εξελίξεις, ο κ. Παναγιώτης Τσάκωνας, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Σπουδών Ασφάλειας και Ανάλυσης Εξωτερικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου προτείνει «την ανάπτυξη ενός ενιαίου και συγκροτημένου συστήματος διαχείρισης κρίσεων» από την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία για την αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων.

Όπως σημειώνει ο κ. Τσάκωνας με αφορμή τις κινήσεις του «Μπαρμπαρός» και τη γενικότερη πολιτική έντασης που ακολουθεί η Άγκυρα, «δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο, η δυναμική, από την πλευρά της Τουρκίας, προσπάθεια, αποστολής μηνυμάτων μέσω της δραστηριότητας του «Μπαρμπαρός» να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη ένταση, ακόμη και σε κρίση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Επισημαίνει επίσης ότι το ενιαίο σύστημα διαχείρισης κρίσεων, Ελλάδας -Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να είναι «άμεση προτεραιότητα για την Αθήνα και την Λευκωσία και επίσης να είναι ικανό, τόσο σε επιχειρησιακό, όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο να αντιμετωπίσει τη συμπεριφορά της Τουρκίας».

Τουρκική στοχοθεσία

Ο κ. Τσάκωνας εκτιμά ότι «στο μέτωπο της Κύπρου η στρατηγική στοχοθεσία της Τουρκίας είναι σαφής, και επανειλημμένα, επισήμως και με διάφορους τρόπους εκπεφρασμένη: ακύρωση του ενδεχομένου να καταστεί η Κύπρος κομβικής σημασίας ενεργειακός παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο».

Προσθέτει ότι «η υποστήριξη μάλιστα -στην προοπτική διεύρυνσής τους- των στρατηγικών συμμαχιών Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία και το ενδεχόμενο οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, δημιουργούν πρόσθετο προβληματισμό -ακόμα και εκνευρισμό- στην τουρκική πλευρά και την υποχρεώνουν σε δυναμικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο (δραστηριότητα ερευνητικού σκάφους “Μπαρμπαρός”) προκειμένου να καταστεί σαφές από την πλευρά της ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει να είναι είτε απούσα είτε περιθωριοποιημένη σε μια περιοχή υψηλού γεωπολιτικού ενδιαφέροντος και συνεχώς αυξανόμενης ρευστότητας».

Ταυτόχρονα, όμως, επισημαίνει ο κ. Τσάκωνας «η Τουρκία έχει ανάγκη διεθνούς νομιμοποίησης, καθώς οι επιλογές εξωτερικής πολιτικής του κ. Ερντογάν έχουν απαξιώσει, αν όχι ακυρώσει, τη δυνατότητα της χώρας του να αποτελέσει πόλο σταθερότητας στην εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής και έχουν δημιουργήσει ένα σοβαρό «κενό αξιοπιστίας» για το περιφερειακό, ευρωπαϊκό και δυτικό σύστημα ασφάλειας».

Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει, «η προβλεπόμενη και αναμενόμενη αναδίπλωση του κ. Ερντογάν, πρωτευόντως με την Ευρώπη (μέσω Γερμανίας) και δευτερευόντως με τις ΗΠΑ (απελευθέρωσε τον Αμερικανό πάστορα και εξέθεσε στη διεθνή κοινή γνώμη τη Σαουδική Αραβία, για την υπόθεση του δημοσιογράφου Κασόγκι, τον καλύτερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή) συνδέεται με την επίδειξη καλού προσώπου στη διεθνή κοινότητα».

Αυτή η προσπάθεια του Ερντογάν, να επιδείξει ένα καλό πρόσωπο έρχεται συχνά σε αντίφαση με τις ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή.

Ας σημειωθεί ότι με τις περισσότερες χώρες της περιοχής, η Τουρκία έχει πολλά προβλήματα.

Οι σχέσεις με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα, είναι τεταμένες, ενώ η στάση της στη Συρία και η προσέγγιση με την Ρωσία προκαλούν έντονες αντιδράσεις στον δυτικό κόσμο.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η Ελλάδα καθίσταται σημαντικός παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας για τον δυτικό κόσμο, αλλά πρώτη προτεραιότητα για την Αθήνα είναι η διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων και η ειρηνική επίλυση των διαφορών και όχι οι εντάσεις.