Ένα βήμα πιο κοντά: Ο Τσίπρας «κερδίζει» τη μάχη για τις συντάξεις – Το παρασκήνιο

Ένα βήμα πιο κοντά στην ακύρωση του μέτρου περικοπής στις συντάξεις βρίσκεται από τη Δευτέρα η κυβέρνηση, μετά και τον θετικό αντίκτυπο από την κατάθεση του προσχεδίου του Προϋπολογισμού στη διαρκή επιτροπή οικονομικών της Βουλής.

Την ώρα που στην Αθήνα ο αντιπολιτευόμενος Τύπος έσπευδε να κάνει λόγο για «βασικό σενάριο με την περικοπή των συντάξεων», στις Βρυξέλλες ο επικεφαλής του Eurogroup, Μάριο Σεντένο με μία αποστροφή του έκλεινε το μάτι στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, αποδεχόμενος το ελληνικό επιχείρημα πως η περικοπή της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις δεν αποτελεί διαρθρωτικό αλλά αμιγώς δημοσιονομικό μέτρο.

Η παραδοχή αυτή από τον επικεφαλής του Eurogroup επί της ουσίας αποτελεί και δικαίωση του ελληνικού επιχειρήματος ότι εφόσον επιτυγχάνονται οι στόχοι για 3,5% πλεόνασμα για το 2019, όπως επιβεβαιώνεται και από το προσχέδιο του προϋπολογισμού χωρίς την περικοπή των συντάξεων, τότε η εφαρμογή του μέτρου είναι αχρείαστη και δεν πρόκειται να υλοποιηθεί.

Με τον τρόπο αυτό ο Μάριο Σεντένο μετέφερε τη συζήτηση για την αναστροφή του μέτρου σε επίπεδο λογιστικό, κλείνοντας -τουλάχιστον για τους Ευρωπαίους δανειστές- τη συζήτηση περί αμφισβήτησης της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού που εξαρτάται από την περικοπή των παλαιών συντάξεων.

Ακόμη και το ΔΝΤ που έχει περάσει στο πίσω κάθισμα και ουσιαστικά δεν έχει κανένα μέσο πίεσης προς την Αθήνα σε ότι αφορά την εποπτεία μετά το μνημόνιο για την Ελλάδα επιμένει στο μέτρο θεωρώντας ότι είναι απαραίτητο για την βελτίωση και για όχι την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού.

Το κείμενο όμως του προσχεδίου του προϋπολογισμού αποκαλύπτει γιατί ακόμη οι Ευρωπαίοι δεν έχουν πει το ναι με τις συντάξεις.

Το υπάρχον δημοσιονομικό περιβάλλον με τα μέτρα που είναι ψηφισμένα σήμερα, δηλαδή με περικοπή των συντάξεων και εφαρμογή των αντίμετρων, θα έφερνε για το τέλος του 2019 πρωτογενές πλεόνασμα 4,14% του ΑΕΠ, δηλαδή 0,64% μεγαλύτερο από το δημοσιονομικό στόχο του 3,5% του ΑΕΠ που έχει δεσμευτεί να πετύχει η Ελλάδα.

Το υπερπλεόνασμα του 0,64% του ΑΕΠ αντιστοιχεί στο θηριώδες 1,22 δισ. ευρώ.

Αντιστοίχως το σενάριο που προτίθεται να υλοποιήσει η κυβέρνηση, όπως έχει αποφασιστεί εδώ και καιρό από τον Αλέξη Τσίπρα, είναι αυτό χωρίς την περικοπή συντάξεων, που βγάζει από τον «λογαριασμό» εξοικονόμηση δαπανών 2,06 δισ. ευρώ που αναμένονταν από τις συντάξεις αλλά και δαπάνες 1,73 δισ. από κοινωνικά αντίμετρα που ήταν αποφασιστεί αφήνοντας ένα «έλλειμμα» 335 εκ ευρώ

Αν σε αυτό προστεθούν και τα 773 εκ ευρώ για την εφαρμογή ελαφρύνσεων που ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά από την Θεσσαλονίκη η συνολική υστέρηση στο πρωτογενές πλεόνασμα που είχε υπολογιστεί με το βασικό σενάριο φτάνει τα 1,1 δισ.

Το εναλλακτικό σενάριο καταλήγει σε μια πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα 3,56% του ΑΕΠ το 2019 δηλαδή μόλις 0,06% του ΑΕΠ ή 122 εκ ευρώ πάνω από το στόχο για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

Η οριακή αυτή επίτευξη του στόχου είναι που ανησυχεί ακόμη τους Ευρωπαίους τεχνοκράτες αφού είναι εύκολο να ανατραπεί και η Ελλάδα να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα κάτω από 3,5% του ΑΕΠ το 2019 ειδικά σε μια εκλογική χρονιά όπως είναι το 2019.

Λίγο αν χαλαρώσει η είσπραξη των εσόδων ή οι δαπάνες η Ελλάδα θα βρεθεί εκτός στόχου ένα χρόνο μετά την έξοδο από τα μνημόνια.

Η λύση που αναζητείται κυρίως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ελλάδας βρίσκεται στο να αυξήσουν κάπως την υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου ώστε να μην είναι «ευάλωτος» σε συγκυριακές επιδράσεις.

Τη λύση θα δώσει το «ανακάτεμα» των ελαφρύνσεων ύψους 773 εκατ. ευρώ κάποιες από τις οποίες μπορούν να μεταφερθούν το 2020 ή να εφαρμοστούν σταδιακά σε περισσότερο από ένα χρόνο ώστε να υπάρξει «περιθώριο ασφαλείας».

Ένα δεύτερο θέμα που καθυστερεί ακόμη τις αποφάσεις είναι η πορεία του προϋπολογισμού τον Οκτώβριο.

Η πορεία εσόδων και δαπανών για το τελευταίο δίμηνο του χρόνου είναι αρκετά «προβλέψιμη» αλλά ο Οκτώβριος είναι ο μήνας που κρίνει τα τελικά μεγέθη του προϋπολογισμού.

Μόλις υπάρξουν τα στοιχεία αυτά το κενό θα κλείσει θα μπορεί α υπολογιστεί το υπερπλεόνασμα του 2018 πάνω στο οποίο θα οριστικοποιθεί και η αντίστοιχη πρόβλεψη του 2019.

Εκεί βασίζεται και η θέση ότι ο προϋπολογισμός που θα συζητηθεί στις Βρυξέλλες θα έχει μόνο το σενάριο με την μη περικοπή των συντάξεων.

Τότε, με τις εκλογές στην Βαυαρία να έχουν ολοκληρωθεί θα υπάρξει μια αρχική γνώμη για τον ελληνικό προϋπολογισμό.

Η γνώμη αυτή θα επισημοποιηθεί με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα μέσα Νοεμβρίου και θα επικυρωθεί με την απόφαση του Eurogroup στις 3 Δεκεμβρίου.