Έκανε τη ΝΔ… Δράση: Έμπνευση Μάνου – Σκυλακάκη ο ΕΝΦΙΑ του Μητσοτάκη

Φριχτή αντιλαϊκή μορφή, βαρύτερη από τη σημερινή, μπορεί να αποκτήσει ο ΕΝΦΙΑ στην περίπτωση που υλοποιηθεί η εξαγγελία του προέδρου της ΝΔ, να μεταφερθεί στους δήμους η είσπραξη και ο καθορισμός του ΕΝΦΙΑ. Μια προγραμματική δήλωση από πλευράς Κυριάκος Μητσοτάκη, με σκληρά ταξικά χαρακτηριστικά και ακραίας νεοφιλελεύθερης αντίληψης, εμπνευστής της οποίας φαίνεται ότι είναι η Δράση των Στ. Μάνου και Θ. Σκυλακάκη, κόμμα που από τις αρχές του 2017 έχει προσχωρήσει στη Ν.Δ.

Οπως αποκαλύπτει σήμερα η «Εφ.Συν.», η Δράση είχε προτείνει από τον Σεπτέμβριο του 2014 τη «μετατροπή της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας σε ανταποδοτικό τέλος υπέρ των δήμων, με ταυτόχρονη κατάργηση της χρηματοδότησης των δήμων από τον (σ.σ. κρατικό) προϋπολογισμό». «Ετσι», προσέθετε η Δράση στην ανακοίνωση που εξέδωσε στις 9/9/2014, «θα ενισχυθεί η ανεξαρτησία των δήμων και θα υπάρχει λογοδοσία για την οικονομική τους διαχείριση».

Μια επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησε και ο πρόεδρος της Ν.Δ. μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ, από όπου και εξήγγειλε τη συγκεκριμένη «πρωτοβουλία λογοδοσίας». Σύμφωνα με αυτήν, μέχρι το 2021 θα έχει περάσει στους δήμους η είσπραξη και ο καθορισμός του ΕΝΦΙΑ, με ταυτόχρονη όμως περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι -ΚΑΠ) των δήμων, τους οποίους υπολόγισε σε 2 δισ. ευρώ «όσα δηλαδή προβλέπουμε ότι θα εισπράττουμε από τον ΕΝΦΙΑ» – αναφορά που ουσιαστικά προαναγγέλλει την αντικατάσταση σχεδόν του συνόλου των ΚΑΠ με τον ΕΝΦΙΑ.

Στην περίπτωση που αυτή η εξαγγελία εφαρμοστεί όπως διατυπώθηκε, θα δημιουργήσει μεγάλες ανισότητες μεταξύ δήμων, με σκληρά ταξικά χαρακτηριστικά, όπως κατέγραψε στο χθεσινό της ρεπορτάζ η «Εφ.Συν.». Δήμοι με ακίνητα αξίας θα πολλαπλασιάσουν τα έσοδα τους (π.χ Φιλοθέη-Ψυχικό κατά 431%), ενώ λαϊκές συνοικίες θα έχουν μειωμένους πόρους (π.χ. Αιγάλεω κατά -74%). Μονόδρομος θα είναι για τους δεύτερους να αυξήσουν τους φόρους των δημοτών τους. Περαιτέρω, όμως, ταξικές ανισότητες εγκυμονούν ακόμα και εντός των ίδιων των δήμων.

Μονιμοποιεί το «χαράτσι»

Ο κ. Μητσοτάκης έδωσε ανταποδοτικά χαρακτηριστικά στον «δημοτικό ΕΝΦΙΑ», συνδέοντας την αυξομείωσή του με την παροχή υπηρεσιών και καθιστώντας ως πιθανότερη τη μετατροπή του φόρου σε τέλος – και δεδομένη τη μονιμοποίηση ενός άδικου «χαρατσιού». Προκύπτει επομένως ένα σοβαρό ενδεχόμενο το φορολογικό βάρος του ακινήτου να μεταφερθεί από τον ιδιοκτήτη στον ενοικιαστή. Σήμερα το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) βαρύνει θεωρητικά τον ιδιοκτήτη, αλλά στην πράξη καταβάλλεται από τον ενοικιαστή – στο όνομα του οποίου εκδίδεται ο λογαριασμός της ΔΕΗ.

Σε αυτό το σενάριο, το φορολογικό βάρος (ή έστω μέρος) ενός ιδιοκτήτη ακινήτου μετακυλίεται ως βραχνάς στον ενοικιαστή. Ενδεχομένως να μεταφερθεί και με έμμεσο τρόπο, όπως την απαίτηση αύξησης του ενοικίου. Οπως και να ‘χει, το αποτέλεσμα είναι η διεύρυνση των ταξικών ανισοτήτων, στην περίπτωση που ένας ιδιοκτήτης ακινήτων καταβάλλει φόρους μόνο για το ακίνητο κατοικίας, μεταφέροντας το φορολογικό βάρος των υπολοίπων ακινήτων στον ή στους ενοικιαστές του.

Διάχυτη ανησυχία

Το παραπάνω σενάριο είναι πολύ σοβαρό σύμφωνα με πλήθος αυτοδιοικητικών στελεχών που επικοινώνησε η «Εφ.Συν.». Από την άλλη, εξίσου καλοί γνώστες αντίστοιχων θεμάτων υποστηρίζουν αφενός ότι «το ΤΑΠ έχει μετακυλιστεί σε ενοικιαστές επειδή είναι χαμηλό ως ποσόν» και επομένως ότι «αν μεγαλώσει αυτό το ποσόν θα προκύψουν αντιδράσεις», αφετέρου ότι «ήδη υπάρχουσες στρεβλώσεις δεν πρόκειται να διευρυνθούν».

«Είναι ένα υπαρκτό σενάριο κοινωνικής αδικίας», συμφωνεί ο δήμαρχος Πετρούπολης, Β. Σίμος (ένας από τους πέντε δημάρχους του ΚΚΕ). «Αλλά είναι δευτερεύον», προσθέτει. Ξεκαθαρίζοντας τη διαφωνία του με τον ΕΝΦΙΑ, «πόσω δε μάλλον στη διαδικασία να τον επιβάλλω ως πρόσθετο τέλος», εστιάζει στον κίνδυνο κατασχέσεων και δημεύσεων περιουσιών. «Από 1η Μάη έχει τεθεί σε εφαρμογή η ηλεκτρονική κατάσχεση για χρέη στους δήμους άνω των 500 ευρώ. Δηλαδή, να του βάλω έναν ακόμη φόρο, να του λέω “δώσε μου τον ΕΝΦΙΑ”, και αν κάποιος δεν έχει να τον πληρώσει, να του βάζω και προσαυξήσεις ή να κάνω και κατασχέσεις εις χείρας τρίτων; Δεν είναι αυτός ο ρόλος των δήμων ούτε των δημάρχων ως πολιτικές οντότητες», τονίζει.

Περιγράφει τα εξής: «Οι περισσότερες οφειλές είναι από κόσμο που δεν μπορεί να πληρώσει. Τέλη αποχέτευσης, κλήσεις κ.λπ. Τώρα, με τον διακανονισμό των 100 δόσεων, είναι που έρχονται να πληρώσουν. Μιλάμε, δηλαδή, ότι για χρέη 250 ή 1.000 ευρώ, κάνουν διακανονισμούς για να πληρώνουν 7 ή 10 ευρώ τον μήνα. Σε αυτόν που υποφέρει και στενάζει να πω εγώ “δώσε και ΕΝΦΙΑ”;»

«Παίρνουμε τα εύσημα για το κοινωνικό μας έργο, ενώ η κρατική χρηματοδότηση στους δήμους έχει υποστεί τις μεγαλύτερες περικοπές από όλους τους δημόσιους οργανισμούς. Κατά 65% από το 2010. Και λένε σήμερα “τα χρήματα που σου έκοψα, πάρ’ τα από τον ΕΝΦΙΑ. Για να είσαι οικονομικά αυτοτελής. Ακούγεται πολύ ωραίο, αλλά δεν είναι έτσι. Να γίνω οικονομικά αυτοτελής από πού; Από τα τέλη των δημοτών. Ποια είναι η ευθύνη του κράτους απέναντι στους δήμους, από τη στιγμή που οι δήμοι είναι κομμάτι του κράτους;» καταλήγει ο κ. Σίμος.

«Ευνοεί τις μεγάλες περιουσίες, αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες»

Πρόταση – «Φρανκενστάιν» χαρακτήρισε την εξαγγελία του προέδρου της Ν.Δ., ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δ. Τζανακόπουλος, υποστηρίζοντας περαιτέρω ότι «είναι απολύτως και αναμφισβήτητα αντισυνταγματική». Σύμφωνα με τον κ. Τζανακόπουλο, η προγραμματική δήλωση του Κυρ. Μητσοτάκη «αν μπορούσε να εφαρμοστεί θα οδηγούσε βραχυπρόθεσμα σε αύξηση τελικά του ΕΝΦΙΑ, καθώς θα περιόριζε άμεσα τους πόρους στη μεγάλη πλειονότητα των δήμων της χώρας και θα δημιουργούσε δήμους δύο και τριών ταχυτήτων» και επιπλέον «ευνοεί τις μεγάλες περιουσίες και αυξάνει τελικά τις κοινωνικές ανισότητες»

Λέγοντας ότι η εξαγγελία του προέδρου της Ν.Δ. για είσπραξη του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους με ταυτόχρονη περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης «έχει στόχο να ανατρέψει τη μεγάλη προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση, με αύξηση 5% των ΚΑΠ, για τον εξορθολογισμό της χρηματοδότησης και την αναπτυξιακή ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης», ο υπουργός Εσωτερικών Αλ. Χαρίτσης καταλόγισε στον κ. Μητσοτάκη προσπάθεια «να περάσει μία λογική πλήρους ανταποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών», εξηγώντας περαιτέρω: «Οι πλούσιοι δήμοι θα έχουν σημαντικές εισπράξεις και θα παρέχουν υψηλές υπηρεσίες, ενώ οι φτωχοί δήμοι θα έχουν δύο επιλογές.

»Είτε να συρρικνώσουν τις υπηρεσίες που παρέχουν στους δημότες τους είτε να εκχωρήσουν βασικές τους λειτουργίες στα ιδιωτικά συμφέροντα. Αυτή ακριβώς είναι η στόχευση της πρότασης Μητσοτάκη και ταυτίζεται πλήρως με την πρόταση που είχε κάνει το ΔΝΤ. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την Αυτοδιοίκηση. Είχαμε δει και το προηγούμενο διάστημα τέτοιου είδους επιχειρηματολογία για την καθαριότητα. Στόχος είναι να επεκταθεί αυτή η λογική σε όλες τις δομές των δήμων».