Ιστορική στιγμή: Η Μονή Κύκκου παραχώρησε το οικόπεδο για την ανέγερση της νέας Ελληνικής Πρεσβείας στην Κύπρο

Υπεγράφη σε κλίμα συγκίνησης και αγνού πατριωτισμού από τον μητροπολίτη Νικηφόρο και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, η συμφωνία παραχώρησης οικοπέδου στη Λευκωσία από τη Μονή Κύκκου για την οικοδόμηση του νέου κτιρίου της Ελληνικής Πρεσβείας στην Κύπρο.

Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Νίκος Κοτζιάς εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας, Νικηφόρο.

Ο Νίκος Κοτζιάς, κατά την προσέλευσή του στην Ι.Μ. Κύκκου για την υπογραφή της συμφωνίας παραχώρησης οικοπέδου στην Ελληνική Πολιτεία, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Είμαι ευτυχισμένος που χάρη στην Μονή και στη σοφία των ηγουμένων της, θα μπορέσουμε να χτίσουμε μία όμορφη Ελληνική Πρεσβεία και μία όμορφη Ελληνική κατοικία για τον Πρέσβη μας.

»Είμαι ευτυχής που στο κέντρο της Λευκωσίας θα κυματίζει η ελληνική σημαία και ο ελληνισμός χάρη στη Μονή».

Μετά την υπογραφή της συμφωνίας παραχώρησης του οικοπέδου στην Ελληνική Πολιτεία, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είπε:

«Έχω χαρά και συγκίνηση για τις σχέσεις και την εκπροσώπησή μας εδώ στην Κύπρο. Και αυτό το οφείλουμε και σε εσάς και έχουμε αφετηρία εσάς.

»Η αγωνία μας είναι να λυθεί το Κυπριακό. Αλλά να λυθεί με τρόπο δίκαιο, δημιουργικό και προς όφελος του λαού της Κύπρου. Και όχι τρίτων».

Ο Νίκος Κοτζιάς στο οικόπεδο που παραχώρησε η Μονή Κύκκου στην Ελληνική Πολιτεία για την ανέγερση της νέας ελληνικής Πρεσβείας στη Λευκωσία

Ακολούθησαν ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με το Κυπριακό:

Νιώθετε ότι υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις, επειδή μιλήσατε και με τον κ. Τσαβούσογλου τελευταία μία-δύο φορές, κ. Υπουργέ;

«Οι ενδείξεις δεν υπάρχουν από μόνες τους, τις ενδείξεις θα πρέπει να τις δημιουργούμε.

»Σε τέτοια προβλήματα, όμως, όπως είναι το Κυπριακό, δεν αρκεί μόνο να δημιουργούμε εμείς, πρέπει να υπάρχει ανταπόκριση και από τους άλλους που συμμετέχουν στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού».

Έχετε επί τούτου κάνει κάποια προσπάθεια προετοιμασίας με τον κ. Τσαβούσογλου;

«Το 2016 είχα τονίσει ότι είναι ανάγκη να υπάρξει κατάλληλη προετοιμασία για να διερευνήσουμε αν πράγματι μπορεί να υπάρξει μια συμφωνία, γιατί δε θεωρώ παραγωγικό να πηγαίνουμε σε διαπραγματεύσεις που οδηγούν σε αδιέξοδα, όπως σε δημοψηφίσματα που δεν έχουν να απαντήσουν θετικά στις προτάσεις που γίνονται.

»Από αυτή τη σκοπιά, ελπίζω η συζήτηση που είχαμε στη Σμύρνη με τον κ. Τσαβούσογλου, ότι θα επιδιώξουμε να δούμε αν μπορεί να υπάρχει σύγκλιση -εγώ δε λέω λύση- πριν ξεκινήσουμε τις διαδικασίες της άμεσης διαπραγμάτευσης, να υπάρξει καλύτερο πνεύμα από ότι στο παρελθόν από την άλλη πλευρά.

»Αλλά γι’ αυτό δεν μπορώ να σας εγγυηθώ. Εγώ μπορώ να σας εγγυηθώ ότι θα το παλέψουμε».

Δέχεται η Τουρκία όμως να προσέλθει σε έναν διάλογο που να διερευνήσει αυτά ακριβώς…

«Τα γεγονότα τα δημιουργούμε και δεν τα προφητεύουμε. Αλλιώς θα ήμουν άγιος».

Έχει αλλάξει κάτι από το ναυάγιο του Κραν Μοντάνα μέχρι σήμερα; Πώς βλέπετε τα πράγματα;

«Δε θα έλεγα ότι είναι ναυάγιο το Κραν Μοντάνα γιατί για πρώτη φορά, κατά τη δική μας εκτίμηση, μετά από μια διαπραγμάτευση του Κυπριακού πάμε στην επόμενη με καλύτερες θέσεις από ότι την προηγούμενη. Συνήθως στο Κυπριακό, κάθε διαπραγμάτευση ήταν σε συνθήκες χειρότερες από την προηγούμενη.

»Τώρα έχουμε πάνω στο τραπέζι το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ το έχει αποδεχθεί, το έχει υιοθετήσει στη διάρκεια του Κραν Μοντάνα, άρα είμαστε σε καλύτερη θέση από ότι προηγουμένως, είμαστε σε δημιουργική πλεύση».

Ο μητροπολίτης Νικηφόρος που δώρισε το οικόπεδο για την ανέγερση της νέας Ελληνικής Πρεσβείας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο υπεύθυνος Τύπου και Επικοινωνίας της Μητρόπολης Κύκκου Αλέξανδρος Ζιούλης.

Και σήμερα εδώ στο Μετόχι με τον Πανιερώτατο, κλείνει με τον καλύτερο τρόπο τελικά αυτή η μικρή περιπέτεια;

«Νομίζω ότι σήμερα παίρνουμε δύναμη, έμπνευση με μεγαλύτερη πίστη να δουλέψουμε για τη λύση του Κυπριακού.

»Αυτή είναι η ουσία της σημερινής συνάντησης, αυτή είναι η ουσία των μικρών δώρων που ανταλλάξαμε –σημαντικών για μένα.

»Αυτή είναι η ουσία του μεγάλου δώρου που μας έγινε, το οικόπεδο πάνω στο οποίο θα χτιστεί η ελληνική Πρεσβεία.

»Το όνειρό μας δεν είναι μόνο να δούμε μια όμορφη, λειτουργική και παραγωγική ελληνική Πρεσβεία. Το όνειρό μας είναι αυτή Πρεσβεία να είναι σε μια ελεύθερη, ενωμένη Κύπρο».

Κύριε Υπουργέ, έχουμε και μια συνεχή αναδιάταξη δεδομένων στην περιοχή. Χθες επισκεφθήκατε το Ισραήλ, συναντηθήκατε με τον κ. Νετανιάχου…

«Εγώ λέω ότι η πολιτική είναι πικρή, αλλά ποτέ βαρετή».

Κύριε Υπουργέ, σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στο σκοπιανό με την ομιλία χθες του κ. Ζάεφ στο Ευρωκοινοβούλιο…

«Δεν είναι χώρος τώρα για συζήτηση τρίτων πραγμάτων. Στην Κύπρο μιλάω για το Κυπριακό, γιατί πολλές φορές μέμφομαι πολλούς Έλληνες πολιτικούς ή δημόσια πρόσωπα, τα οποία μιλούν για τα πάντα στη διεθνή σκηνή εκτός από την Κύπρο και την απελευθέρωσή της».

Το ιστορικό

Έναν ακόμα απαράδεκτο χειρισμό των «προηγουμένων», ο οποίος πλήγωνε τις σχέσεις της Ελλάδας με την Κύπρο, τακτοποίησε επιτυχώς το υπουργείο Εξωτερικών.

Αφορά το οικόπεδο που είχε παραχωρήσει στο ελληνικό Δημόσιο προ εικοσαετίας η Μονή Κύκκου, υπό τον όρο οικοδόμησης Ελληνικής Πρεσβείας και Πρεσβευτικής Κατοικίας στη Λευκωσία.

Ωστόσο, η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου το 2012, από μνημονιακή κεκτημένη ταχύτητα και προφανέστατο έλλειμμα εθνικής ευαισθησίας, το ενέταξε στον ΤΑΙΠΕΔ για να το πωλήσει.

Αποτέλεσμα ήταν να αντιδράσει σφόδρα η Μονή, να προκληθεί πρωτοφανές «σκάνδαλο» στη Μεγαλόνησο και να βρεθούν αντιμέτωπες στα δικαστήρια Ελληνική Πολιτεία και Μονή Κύκκου.

Όλη αυτή η «εκτροπή» αποκαταστάθηκε στα μέσα του περασμένου Ιουλίου, όταν σε κατ’ ιδίαν συνάντηση του με εκπρόσωπο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, ο μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας, Νικηφόρος, γνωστοποίησε στην ελληνική κυβέρνηση ότι ασχέτως δικαστικών διαδικασιών παραχωρεί το οικόπεδο την Ελλάδα.

Ο μητροπολίτης Νικηφόρος, σε συνομιλία του τότε με την εφημερίδα «Νέα Σελίδα» επανέλαβε την αμετάκλητη απόφασή του η Μονή Κύκκου να παραχωρήσει το οικόπεδο έναντι του Μετοχίου προς ανέγερση της πρεσβείας της Ελλάδος, τονίζοντας και την πρόθεση «εάν δεν προσκρούομε στις ευαισθησίες της μητρός-πατρίδος, η Ιερά Μονή Κύκκου να έρθει αρωγός στο όλο έργο με το χρηματικό ποσό του ενός εκατομμυρίου ευρώ».

Ο μητροπολίτης Νικηφόρος είχε εκφράσει στην ίδια αθηναϊκή εφημερίδα και «τη βαθύτατή του» ικανοποίηση «γιατί τελεσφόρησαν όλες οι προσπάθειές μου να δω, εύχομαι πριν κλείσω τα μάτια μου, την ελληνική σημαία να κυματίζει απέναντι από το Μετόχι. Είμαι ικανοποιημένος γιατί η απόφασή μας αυτή συνάδει με την ιστορία της Μονής Κύκκου που συμμετείχε σε όλους τους αγώνες του έθνους με έμψυχο και άψυχο υλικό».

Το 1998 η Μονή συμφώνησε και πούλησε στην Ελλάδα έναντι του ποσού των 500.000 λιρών Κύπρου το οικόπεδό της με τον απαράβατο όρο ότι θα ανεγερθούν εκεί η Ελληνική Πρεσβεία και η Πρεσβευτική Κατοικία. Εάν παραβιαζόταν αυτός ο όρος, το οικόπεδο θα επιστρεφόταν στη Μονή, η οποία από την πλευρά της θα επέστρεφε τα χρήματα εντόκως.

Το 2012 η συγκυβέρνηση ΝΔ–ΠΑΣΟΚ, ενέταξε το οικόπεδο στον ΤΑΙΠΕΔ για να πουληθεί.

Η μητρόπολη Κύκκου κατέφυγε στα κυπριακά Δικαστήρια, με το σκεπτικό ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν μπορούσε να εκποιήσει το οικόπεδο λόγω της ρήτρας και, άρα, θα έπρεπε να επιστραφεί στην κυριότητα της.

Τον Φεβρουάριο του 2017, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι η Ελλάδα υποχρεούται «άμεσα» να επιστρέψει το ακίνητο, προσδιορίζοντας το «άμεσα» στη χρονική στιγμή, κατά την οποία θα καταβληθεί από τη Μονή το αντίτιμο των 500.000 λιρών Κύπρου (854.300 ευρώ), πλέον τόκους προς 9% από τον Μάιο του 1999 (συνολικά περί τα 2,5 εκ. ευρώ).

Η Αθήνα, ωστόσο, δεν προχώρησε στην ανάληψη του παραπάνω ποσού, δεδομένου ότι η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών επέμενε στην απόφασή της να κατασκευαστεί στο συγκεκριμένο οικόπεδο το κτίριο της ελληνικής πρεσβείας στην Κύπρο. Στο μεταξύ, το υπουργείο Εξωτερικών ήδη είχε βρει κονδύλιο της τάξης των 4,5 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να οικοδομηθεί εκεί η πρεσβεία.

Έτσι, λίγο μετά την απόφαση, σε μία από τις επισκέψεις του στην Κύπρο, ο Νίκος Κοτζιάς, συζήτησε το θέμα με τον μητροπολίτη Νικηφόρο.

Εκεί, συμφωνήθηκε ότι το οικόπεδο θα παραμείνει στο ελληνικό Δημόσιο για την ανέγερση του κτιρίου της Πρεσβείας.

Η ελλαδική πλευρά δεσμεύθηκε να προχωρήσει με τα σχέδια. Δύο περίπου εβδομάδες αργότερα, τεχνικοί από την Ελλάδα μετέβησαν στην Κύπρο, είχαν συνάντηση με εκπροσώπους της Μονής και προχώρησαν στα αρχιτεκτονικά σχέδια.

Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2017 δημοσιεύματα έκαναν γνωστό ότι η Μονή πούλησε το οικόπεδο σε ρωσικό fund. Σύμφωνα με έντονη φημολογία έναντι 10 εκ. ευρώ.

Δικηγόροι της Μονής ισχυρίζονταν ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη πουλήσει το οικόπεδο, αφού το ενέταξε στο ΤΑΙΠΕΔ, κάτι που ουδέποτε έγινε αφού εξακολουθεί να διατηρεί ως ιδιοκτησία του το οικόπεδο.

Τον περασμένο Μάιο ο Νίκος Κοτζιάς, στο περιθώριο της τριμερούς Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ στη Λευκωσία, εμφανίστηκε σε κυπριακό Δικαστήριο όπου και κατακεραύνωσε τον δικηγόρο της Μονής, Κώστα Βελάρη, κατηγορώντας τον ότι συστηματικά εμπόδιζε τον ηγούμενο να έρθει σε συνεννόηση με την ελληνική κυβέρνηση και ότι επιδίωκε να σπάσει τη συμφωνία, αποσκοπώντας προφανώς να πωληθεί το οικόπεδο στους Ρώσους.