Λιάκος: Μόνιμες φορο-ελαφρύνσεις στον προϋπολογισμό του 2019

Αναλυτικές απαντήσεις για την απόφαση-σταθμό του Eurogroup δίνει, μέσω του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και υπεύθυνος για την παρακολούθηση του 3ου Προγράμματος, Δημήτρης Λιάκος.

Κατά την εκτίμησή του, «η συμφωνία είναι καλύτερη των προσδοκιών», θυμίζοντας το σημείο από το οποίο εκκίνησαν οι διαπραγματεύσεις, και επικαλείται τα σχόλια διεθνών αναλυτών που κάνουν λόγο για ιστορική απόφαση, για καθαρή έξοδο.

Ειδικότερα, υπογραμμίζει, αφ’ ης στιγμής η χώρα δεν έχει να πληρώνει τόκους και χρεολύσια ως το 2032, «από σήμερα δημιουργείται ένας πολύ καθαρός διάδρομος», ενώ «το ελληνικό χρέος γίνεται περισσότερο ελκυστικό και οι αγορές θα ανταποκριθούν ιδιαίτερα θετικά», εκτιμά ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Αναλύει ταυτοχρόνως το κυβερνητικό σχέδιο της επόμενης ημέρας: Το ζητούμενο είναι -σημειώνει- να επιτυγχάνεις τα δημοσιονομικά πλεονάσματα από την ικανότητα της οικονομίας να τα παράξει, χωρίς δηλαδή νέα μέτρα, νέα λιτότητα. Και κάνει γνωστό, μέσω του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι «το 2019 θα λάβουν χώρα οι πρώτες στοχευμένες και μόνιμες ελαφρύνσεις», κάτι που αναμένεται να αποτυπωθεί στον προσεχή προϋπολογισμό.

Στο κεφάλαιο της μεταμνημονιακής παρακολούθησης, ο Δ. Λιάκος διαβεβαιώνει ότι αυτή «δεν περιλαμβάνει καμία νέα δέσμευση αλλά την υποχρέωση συνέχισης συγκεκριμένων μεταρρυθμιστικών δράσεων, οι οποίες περιλαμβάνονται και στο δικό μας σχέδιο».

Και στο μεγάλο «κάδρο», η χώρα ζει «ιστορικές στιγμές (…) τελείωσε η μνημονιακή εποχή και αυτό γίνεται μια εβδομάδα μετά από μια άλλη ιστορική στιγμή, τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και FYROM στο ονοματολογικό», υπογραμμίζει ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στη συνέντευξή του στο Πρακτορείο.

Τέλος, εστιάζει ιδιαίτερα στο ότι «όλοι αναγνωρίζουν ότι έχουν να κάνουν με συνομιλητές αξιόπιστους, που έχουν τη διάθεση να βρουν λύσεις σε προβλήματα. Βάζοντας μπροστά το εθνικό, και όχι το κομματικό συμφέρον. Βάζοντας μπροστά τις προοπτικές και το μέλλον της χώρας και όχι το πολιτικό κόστος», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Δημήτρη Λιάκου στον Νίκο Παπαδημητρίου για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ερ.: Πώς κρίνετε συνοπτικά τη συμφωνία στο Eurogroup, κ. υπουργέ;

Απ.: Η συμφωνία είναι καλύτερη των προσδοκιών -και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουν όλοι. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε το σημείο από το οποίο ξεκινήσαμε. Το Μάιο του 2017, υπήρχε μια προσέγγιση για επέκταση των ωριμάνσεων όσον αφορά τις λήξεις των ομολόγων κατά πέντε χρόνια και τίποτε περισσότερο. Στη συνέχεια, στο Eurogroup του Ιουνίου προστέθηκε το 0-15 έτη για την επέκταση ωριμάνσεων και την περίοδο χάριτος στις αποπληρωμές, ενώ η πρόταση αύξησης της τελευταίας δόσης του προγράμματος ούτε καν ως ιδέα δεν υπήρχε στο τραπέζι των συζητήσεων, ωστόσο οι διαφωνίες ήταν έντονες. Θυμίζω ότι πρόσφατα κάποιες χώρες έλεγαν για αποδεκτή επιμήκυνση από 3 ως 7 έτη. Ενώ η επενδυτική κοινότητα -και είναι ένα σημείο που πρέπει να καταγραφεί- είχε «υποτιμήσει» την πιθανότητα επέκτασης της περίοδο χάριτος.

Πρακτικά για το δάνειο του δεύτερου προγράμματος δεν θα πληρώνουμε τόκους και χρεολύσια ως το 2032. ‘Αρα, από σήμερα δημιουργείται ένας πολύ καθαρός διάδρομος και η Ελλάδα ανακτά πλήρως την πρόσβασή της στις αγορές και μάλιστα με επιτόκια που θεωρώ πως θα είναι πολύ ελκυστικά.

Αυτό επίσης που είναι σημαντικό είναι οι πρώτες αντιδράσεις των αγορών με την πτώση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων. Επιπλέον, ανέβηκε η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου, γεγονός που οι αναλυτές απέδιδαν στην απόφαση του Eurogroup. Επομένως: αναλυτές, αγορές, πολιτικοί, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι του εξωτερικού κρίνουν την απόφαση ως ιστορική, ως πολύ σημαντική για το θέμα διευθέτησης της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.

Ερ.: Σε μια διαπραγμάτευση όμως δεν γίνεται να τα κερδίσεις όλα, χάνεις κιόλας. Προκάλεσε επίσης συζητήσεις η μεγάλη διάρκεια της συνεδρίασης του Eurogroup, ειδικότερα η στάση του γερμανικού παράγοντα. ‘Αλλαξε κάτι μέσα στη νύχτα;

Απ.: Οι κρίσιμες συνεδριάσεις του Eurogroup διαρκούν αρκετά. Επίσης έγινε εμβόλιμη συζήτηση για το κρίσιμο ζήτημα του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. ‘Αρα, δεν μας έκανε εντύπωση η μεγάλη διάρκεια.

Ερ.: Είναι βιώσιμο πλέον το χρέος, κ. υπουργέ;

Απ.: Σε όρους τεχνικούς, ναι. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και οι πιο «δύσκολοι» παίκτες, όπως η Κριστίν Λαγκάρντ μίλησαν για βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους τουλάχιστον ως τη δεκαετία του 2030. Αν το δούμε τεχνικά, αυτό πάει πιο πέρα. Επίσης από την απόφαση του Eurogroup είναι πολύ σημαντική η αναφορά ότι μετά το 2032 θα επανεξετάσει το θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και ότι είναι έτοιμα τα κράτη-μέλη να πάρουν περαιτέρω αποφάσεις. Για τα επόμενα 14 χρόνια δημιουργούνται λοιπόν μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας στο δημοσιονομικό κομμάτι, κάτι που είναι πολύ σημαντικό και θα φανεί στο μέλλον.

Ερ.: Αναφερθήκατε στην πρώτη αντίδραση των αγορών, είναι τελικά η λύση πειστική για αυτές;

Απ.: Ναι, το πιστεύω. Μιλάτε με έναν άνθρωπο που προέρχεται από τις αγορές..

Ερ.: Ακριβώς για ένα λόγο παραπάνω…

Απ.: Το feedback που υπήρχε ήταν ότι αν ήμασταν στα 7-8 χρόνια, όλοι θα ήταν σχετικά ικανοποιημένοι. Σήμερα είμαστε στην 10ετια. Σημαντικό για εμάς είναι να δούμε τον κατάλληλο χρόνο των εκδόσεων ομολόγων, καθώς η αρχική σκέψη είναι για 4-5 εκδόσεις ομολόγων την επόμενη διετία. Το ελληνικό χρέος γίνεται περισσότερο ελκυστικό και οι αγορές θα ανταποκριθούν ιδιαίτερα θετικά. Οι αναλύσεις από πολύ μεγάλα «σπίτια», όπως το λέμε στην χρηματοοικονομική γλώσσα, μιλούν για ιστορική απόφαση, για καθαρή έξοδο -μεγάλη αμερικανική τράπεζα το ανέφερε αυτό. Οι πρώτες αντιδράσεις είναι πολύ θετικές και αυτό νομίζω ότι θα συνεχιστεί.

Ερ.: Πότε θα έχουμε την πρώτη από αυτές τις εκδόσεις ομολόγων;

Απ.: Ανακοινώσεις σε αυτά δεν γίνεται ποτέ! Κατανοώ το δημοσιογραφικό …άγχος αλλά πρέπει να δει κανείς το timing, τις συνθήκες στο οικονομικό αλλά και το πολιτικό περιβάλλον. Θυμίζω την αναστάτωση που είχε προκαλέσει στα ομόλογα η ιταλική πολιτική κρίση. Οι πρώτες μας κινήσεις το προηγούμενο διάστημα ήταν αρκετά επιτυχημένες, άρα με τον ίδιο προσεκτικό τρόπο θα σχεδιάσουμε και τις επόμενες, προκειμένου να ανακτήσουμε την πρόσβαση στις αγορές με σταθερό τρόπο.

Ερ.: Το γαλλικό «κλειδί» εγκαταλείφθηκε οριστικά; Και αν ναι, τι συνεπάγεται αυτό;

Απ.: Στη δήλωση του Eurogroup γίνεται μια μικρή αναφορά αλλά επειδή τα μέτρα που αποφασίστηκαν είναι εμπροσθοβαρή, μειώθηκε αρκετά η χρησιμότητα του γαλλικού μηχανισμού. Αλλά, παραμένει ως εργαλείο για το μέλλον. Θυμίζω ότι η ανάγκη για εμπροσθοβαρή μέτρα ήταν και θέση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και ήταν από τα ελάχιστα, πρέπει να πω, πράγματα στα οποία είχαμε συμφωνήσει.

Ερ.: Υπάρχει συζήτηση για το ποια ήταν τα ανταλλάγματα, αφενός γίνεται αναφορά στους ανά τρίμηνο επισκέψεις των εταίρων μας, αφετέρου στις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η χώρα για τα επόμενα χρόνια…

Απ.: Θα επικαλεστώ όσα είπε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup. Είχαμε τέσσερα θέματα να λύσουμε: το πρώτο ήταν η ολοκλήρωση των προαπαιτουμένων. Είχαμε 88 προαπαιτούμενα, τα οποία ολοκληρώθηκαν στην ώρα τους. Και θέλω να σημειώσω στο σημείο αυτό ότι μιλάμε μεν για 88 προαπαιτούμενα, αλλά ο αριθμός των υποδράσεων είναι πολλαπλάσιος. Η δουλειά που έγινε το διάστημα αυτό ήταν εξαιρετικά εντατική και μην ξεχνάμε ότι τελειώσαμε τα προαπαιτούμενα δύο μήνες πριν τη λήξη του προγράμματος, πράγμα που κανείς δεν έχει σχολιάσει. Φέραμε, δηλαδή, το χρονοδιάγραμμα πιο μπροστά, είχαμε πει ότι θα τελειώσουμε στις 21 Ιουνίου -και αυτό έγινε.

Το δεύτερο κομμάτι του παζλ είχε να κάνει με την ολιστική στρατηγική και αυτό ήταν μια δουλειά που είχε ξεκινήσει προ διετίας όταν υπουργός Οικονομίας ήταν ο Γιώργος Σταθάκης, συνεχίστηκε με τον κ. Παπαδημητρίου, και μετά τον κεντρικό συντονισμό είχε ο Αλέξης Χαρίτσης. Υπήρχε μια ομάδα, με επίκεντρο τα Υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, και παράλληλα η συμβολή και άλλων στελεχών. Το πρώτο κείμενο θυμίζω ότι το παρουσιάσαμε τον Απρίλιο, στο Eurogroup της Σόφιας. Και είναι η πρώτη φορά που έχουμε ένα τέτοιο κείμενο, το οποίο συνδέει πώς θα έχουμε καλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης. Και η αποδοχή της στρατηγικής από τους εταίρους μας όπως θα παρατηρήσατε ήταν ιδιαίτερα θετική.

Το τρίτο κομμάτι ήταν το καθεστώς της μεταμνημονιακής παρακολούθησης. Δεν περιλαμβάνει καμία νέα δέσμευση αλλά την υποχρέωση συνέχισης συγκεκριμένων μεταρρυθμιστικών δράσεων, οι οποίες περιλαμβάνονται και στο δικό μας σχέδιο. Εμείς είπαμε ότι αυτές τις προσπάθειες θα τις συνεχίσουμε, κάποιες δεν ολοκληρώθηκαν αλλά εμείς επιθυμούμε και επιδιώκουμε να ολοκληρωθούν π.χ. ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, το κτηματολόγιο, η άρση εμποδίων στις επενδύσεις κ.α. Δεν είναι δηλαδή ότι μας επέβαλαν κάτι καινούριο οι εταίροι, εξ ου και ο Επίτροπος κ. Μοσκοβισί και ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Σεντένο είπαν ότι δεν μιλάμε για νέο πρόγραμμα αλλά για την εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων. Να υπογραμμίσω ότι ο Κανονισμός 472 αναφέρει ρητά πώς να μειώνεις το χρέος σου, άρα τι ρυθμούς πλεονάσματος να έχεις προκειμένου να φθάσεις στο 60% που προβλέπει η Συνθήκη Μαάστριχτ. ‘Αρα, αυτό που ακούω για δέσμευση σε πλεονάσματα ως το 2060 δεν είναι τίποτε άλλο από την υποχρέωσή μας λόγω της συμμετοχής μας στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε., συμμετοχή που κανείς, θέλω να ελπίζω, αμφισβητεί το θετικό της πρόσημο. Όποιος θέλει από την αντιπολίτευση να αντιπροτείνει κάτι, ας έλθει να το πει. Αυτή είναι πάντως η πραγματικότητα.

Ερ.: Συνεπώς, δεν πρέπει να ξενίζουν οι τριμηνιαίοι έλεγχοι;

Απ.: Ακριβώς. Δεν είναι κάτι παραπάνω από αυτό που έτσι κι αλλιώς θα είχαμε λόγω της εξόδου από πρόγραμμα στήριξης και λόγω του μεγάλου όγκου του χρέους. Ας διαβάσουν τους Κανονισμούς, όσοι συνεχίζουν να παραπληροφορούν.

Τέλος, τέταρτος πυλώνας είναι το θέμα του χρέους, που αναλύσαμε ήδη.

Μιλάμε, κ. Παπαδημητρίου, για ιστορικές στιγμές και δεν ξέρω πόσοι το έχουν συνειδητοποιήσει. Τελείωσε η μνημονιακή εποχή και αυτό γίνεται μια εβδομάδα μετά από μια άλλη ιστορική στιγμή, τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και FYROM στο ονοματολογικό, ένα θέμα που ταλαιπώρησε για δεκαετίες την ελληνική κοινωνία και την ελληνική πολιτική σκηνή.

Έχουμε μια κυβέρνηση και έναν πρωθυπουργό, που είναι εκείνοι που έχουν φέρει μέσα σε μία εβδομάδα δύο σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Όποιος θέλει να το παραδεχθεί, ας το παραδεχθεί. Όποιος είναι δειλός και δεν θέλει να το δει, δικαίωμά του.

Ερ.: Να επανέλθω στα πρωτογενή πλεονάσματα. Ακόμη και μεγάλα διεθνή μέσα ενημέρωσης -όπως αποτυπώθηκε και στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε της συνεδρίασης του Eurogroup- διερωτώνται αν είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσο υψηλά πλεονάσματα για τόσα πολλά χρόνια, με το πρόσθετο σχόλιο ότι δεν υπάρχει προηγούμενο. Τι απαντάτε, κ. υπουργέ;

Απ.: Το ζητούμενο είναι να επιτυγχάνεις τα δημοσιονομικά πλεονάσματα από την ικανότητα της οικονομίας να τα παράξει. Πράγμα που σημαίνει ότι αρχικά έχεις φτιάξει το κομμάτι των μηχανισμών (φορολογικοί μηχανισμοί, υγιές ασφαλιστικό σύστημα κ.α). Μετά, πρέπει να έχεις καλύτερους αναπτυξιακούς ρυθμούς. Εκεί, είναι το μεγάλο στοίχημα της επόμενης περιόδου: πώς θα έχουμε ενισχυμένους ρυθμούς με βιώσιμο τρόπο, προκειμένου να αυξηθεί η απασχόληση. Και μέσα από όλα αυτά, η οικονομία να παράξει τα πλεονάσματα. Χωρίς νέα μέτρα, νέα λιτότητα κ.ο.κ. Με το Μεσοπρόθεσμο που ψηφίστηκε, όχι μόνο θα επιτευχθούν τα πλεονάσματα, αλλά θα έχουμε επιπρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για συγκεκριμένες φορολογικές ελαφρύνσεις και διαφορετική άσκηση κοινωνικής πολιτικής, με ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Ήδη, οι δαπάνες της Υγείας είναι αυξημένες και αυτό είχε να γίνει πάρα πολλά χρόνια. Μακάρι, βεβαίως, τα πλεονάσματα που ζητούνται, να ήταν μικρότερα. Θεωρώ, ωστόσο, ότι θα έχουμε την ικανότητα να τα παράξουμε. Μην ξεχνάμε ότι φθάσαμε στη μνημονιακή εποχή, επειδή η χώρα για πάρα πολλά χρόνια παρήγαγε σημαντικά ελλείμματα. Μετά μπήκαμε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, και είχα την τύχη – ή την ατυχία, αν θέλετε- να χειρίζομαι το 3ο Πρόγραμμα, και, πιστέψτε με, ήταν πολύ δύσκολο καθήκον. Μπήκαμε σε μια εποχή με πολύ σοβαρές επιπτώσεις στο ΑΕΠ, την ανεργία, τη μετανάστευση νέων ανθρώπων.

Είναι πράγματα που πρέπει να δούμε και να διορθώσουμε. Και πρέπει πάντα να το έχουμε στη στρατηγική μας, τι θα κάνουμε για αυτά τα θέματα. Συνεπώς, πρέπει να φτάσουμε στο ανάποδο σημείο: πρέπει να πάμε σε φορολογικές ελαφρύνσεις. Και το 2019 θα λάβουν χώρα οι πρώτες στοχευμένες και μόνιμες ελαφρύνσεις.

Ερ.: Τι αλλάζει από τον Αύγουστο και μετά; Ποιες οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία;

Απ.: Το γεγονός ότι το χρέος γίνεται βιώσιμο, κάνει την Ελλάδα περισσότερο ελκυστικό επενδυτικό προορισμό. Τα επιτόκια δανεισμού μειώνονται, γεγονός θετικό τόσο για τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Δημιουργούμε πλεονάσματα με ένα σταθερό τρόπο. Αυτά τα περιθώρια θα επιστρέψουν στους πολίτες, τον ελληνικό λαό, που, οκτώ χρόνια, έκανε πάρα πολλές θυσίες. ‘Αρα, θα αρχίσουμε να επιστρέφουμε πράγματα πίσω στους Έλληνες πολίτες, τους φορολογούμενους με πολύ στοχευμένο τρόπο. Με σταθερό τρόπο όμως, και την ίδια στιγμή να δημιουργούνται προϋποθέσεις για αύξηση του εισοδήματος και ενίσχυση της ανάπτυξης. Δεν θέλουμε να φανούμε αρεστοί μειώνοντας απλώς τις φορολογικές επιβαρύνσεις, αλλά θέλουμε την ταυτόχρονη ικανοποίηση δύο στόχων: μείωση βαρών και παράλληλη ενίσχυση αναπτυξιακών ρυθμών.

Ερ.: Ακούγονται πολλά για φορολογικές ελαφρύνσεις, για τον κατώτατο μισθό, για 13η σύνταξη. Τι ισχύει;

Απ.: Ο στόχος είναι μείωση φορολογικών βαρών με τρόπο στοχευμένο για την ενίσχυση εκείνων που έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Επίσης, να βελτιωθούν οι κοινωνικές δομές. Και να βοηθηθεί το κομμάτι της ανάπτυξης, γιατί μόνο μέσω αυτής θα έλθει η μείωση της ανεργίας.

Ερ.: Μπορείτε να προσδιορίσετε το χρόνο κατά τον οποίο ο πολίτης θα δει κάποια διαφορά;

Απ.: Οι θετικές φορολογικές παρεμβάσεις θα αποτυπωθούν στον προϋπολογισμό για την επόμενη χρονιά, όπως σας προανέφερα. Επίσης, είμαι αισιόδοξος ότι και φέτος θα υπερκεράσουμε τους στόχους, άρα θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε στο τέλος του χρόνου με έκτακτες παρεμβάσεις.

Ερ.: Αύριο, Δευτέρα, μαζί με τον πρωθυπουργό και άλλα κυβερνητικά στελέχη μεταβαίνετε στο Λονδίνο. Ποιος ο σκοπός αυτής της επίσκεψης;

Απ.: Ο ρόλος της χώρας στη διεθνή σκακιέρα έχει ενισχυθεί πολύ το τελευταίο διάστημα. Η Ελλάδα πλέον είναι εκείνη που δίνει λύσεις, και όχι μέρος του προβλήματος. Θεωρώ εξαιρετικά επιτυχή την ανοιχτή εξωτερική πολιτική των τελευταίων ετών, που έχει βοηθήσει να είμαστε ένας σταθερός πόλος σε μια δύσκολη περιοχή. Στο Λονδίνο θα γίνουν επαφές και με επενδυτές. Η απόφαση του Eurogroup είναι για μας «διαβατήριο» για να πούμε στους επενδυτές τι θέλουμε να πετύχουμε την επόμενη μέρα. Το κύριο μέλημά μας στο εξής πρέπει να είναι πώς θα πείσουμε τους ξένους επενδυτές να έρθουν στη χώρα προκειμένου να πετύχουμε το διπλό στόχο, ανάπτυξη και απασχόληση. Θέλουμε να δείξουμε τα πολλά επιτεύγματα της περιόδου, όπως και να περιγράψουμε πώς βλέπουμε το μέλλον. Και φυσικά, οι πολιτικές συζητήσεις με την ομόλογο του πρωθυπουργού, την κ. Μέι, και τον κ. Κόρμπιν.

Ερ.: Ακούστηκαν πολλές φήμες την περίοδο αυτή, κ. υπουργέ. Εσείς βλέπετε κάποια διασύνδεση της συμφωνίας στο Eurogroup με το προσφυγικό αφενός, την επίλυση του ονοματολογικού αφετέρου;

Απ.: Όχι, καμία. Ο ρόλος της χώρας είναι διαφορετικός. Όλοι αναγνωρίζουν ότι έχουν να κάνουν με συνομιλητές αξιόπιστους, που έχουν τη διάθεση να βρουν λύσεις σε προβλήματα. Βάζοντας μπροστά το εθνικό, και όχι το κομματικό συμφέρον. Βάζοντας μπροστά τις προοπτικές και το μέλλον της χώρας και όχι το πολιτικό κόστος. Η αναγνώριση του ρόλου αυτού συνεπάγεται ότι οι συνομιλητές σου σε αντιμετωπίζουν διαφορετικά. Αυτό είναι μεγάλο επίτευγμα της κυβέρνησής μας και του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα προσωπικά, που κατόρθωσε στα τρία χρόνια διακυβέρνησης της χώρας να αλλάξει αυτήν την εικόνα. Αυτό για μένα ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά μας. Και εμένα, ως νέο στον πολιτικό στίβο, αυτό με κάνει πιο χαρούμενο από ο,τιδήποτε άλλο, πέραν φυσικά του κλεισίματος του μνημονίου, που ήταν η βασική μου δουλειά.