«Κλειδώνει» τον Ζάεφ ο Τσίπρας: Τα δεδομένα για τα Σκόπια μία ανάσα πριν τη λύση

Ο «πάγος» του Αλέξη Τσίπρα στον Ζόραν Ζάεφ από τη μία πλευρά αλλά και το πολυπληθές συλλαλητήριο στα Σκόπια από την άλλη συμπυκνώνουν το εκρηκτικό μείγμα που καλείται να διαχειριστεί ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ, την ώρα που η κλεψύδρα αδειάζει σε βάρος των συμφερόντων των Σκοπίων.

Το Σαββατοκύριακο μπορεί να πέρασε με σχετική ηρεμία, μετά τη διαρροή του Μεγάρου Μαξίμου που έφερε ψυχρολουσία στα Σκόπια και φωτογράφιζε προς ώρας εμπλοκή λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η πλευρά Ζάεφ.

Ωστόσο, το διπλωματικό παρασκήνιο τις 48 αυτές ώρες είναι οργιώδες, με τα επιτελεία των δύο πρωθυπουργών να βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία και το μπρα ντε φερ να επιτείνει έτι περαιτέρω τις πιέσεις προς τον Ζόραν Ζάεφ.

Το κλίμα στο στρατόπεδο της Αθήνας είναι ενδεικτικό του προβληματισμού, στα όρια του εκνευρισμού που επικρατεί, εξαιτίας της υπαναχώρησης του Σκοπιανού πρωθυπουργού σε ζητήματα του κειμένου συμφωνίας, τα οποία είχαν κλειδώσει σε επίπεδο τεχνικών και νομικών κλιμακίων καθώς και μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών, Κοτζιά και Ντιμιτρόφ στις Βρυξέλλες.

Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι το Μέγαρο Μαξίμου δεν προτίθεται να δεχτεί τα πισωγυρίσματα της πολιτικής ηγεσίας της ΠΓΔΜ αποκλείοντας συγχρόνως μία νέα συνάντηση των κ.κ. Κοτζιά και Ντιμιτρόφ για διαπραγμάτευση.

Ως εκ τούτου, το μήνυμα το οποίο διαρκώς εκπέμπει η Αθήνα από την Παρασκευή είναι πως δεν προτίθεται να μπει σε κανενός είδους «παζάρι» ή αλεισβερίσι – δή σε επίπεδο πρωθυπουργών – για θέματα τα οποία έχουν συμφωνηθεί.

Βεβαίως στο πρωθυπουργικό περιβάλλον επαναλαμβάνουν ότι «εάν δεν συμφωνηθούν όλα δεν έχει συμφωνηθεί τίποτα» και τονίζουν πως η ελληνική πλευρά δεν προτίθεται σε καμία περίπτωση να κάνει πίσω ως προς το erga omnes και την αναθεώρηση του Σκοπιανού Συντάγματος.

Εφόσον πάντως το τηλεφώνημα του Ζόραν Ζάεφ προς τον Αλέξη Τσίπρα γίνει τις επόμενες ημέρες τίποτε δεν αποκλείει μία συνάντηση των δύο πρωθυπουργών ακόμη και προς το τέλος της εβδομάδας.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος δήλωσε ότι «αναμένεται από την πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ το αποφασιστικό βήμα» χωρίς να είναι σε θέση να προβλέψει πότε θα υπάρξει η τηλεφωνική επικοινωνία Αθήνας-Σκοπίων.

Ωστόσο, την ίδια ώρα η Ηρώδου Αττικού δίνει τον απαιτούμενο χρόνο στην πλευρά Ζάεφ προκειμένου να λειάνει τις έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό του, αναγνωρίζοντας πως ο ίδιος καλείται να κάνει ένα τεράστιο βήμα, δεδομένου ότι η πρόταση της Αθήνας βασίζεται στην διαρκή επιμονή στις κόκκινες γραμμές της, μεταξύ των οποίων το erga omnes και η συνταγματική αναθεώρηση.

Χαρακτηριστικό της… δύσπεπτης πρότασης της Αθήνας στα Σκόπια είναι το γεγονός ότι ουδέποτε στα διπλωματικά χρονικά στο παρελθόν ένα κράτος έχει εξαναγκαστεί σε αλλαγή του Συντάγματός του, βάσει μίας διεθνούς συμφωνίας.

«Πρόκειται για παγκόσμια διπλωματική πρωτοτυπία» σημειώνει διπλωμάτης με γνώση των διαπραγματεύσεων, τονίζοντας πως εφόσον ο Ζάεφ υποχωρήσει θα πρόκειται για τεράστια διπλωματική επιτυχία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Οι ήττες του Σκοπιανού αλυτρωτισμού

Τρεις σημαντικές ήττες υπέστη ο αλυτρωτισμός στην ΠΓΔΜ τους τελευταίους έξι μήνες, γράφει η «Νέα Σελίδα»

Οι δύο πρώτες αφορούν τον σφετερισμό της αρχαίας μακεδονικής ιστορίας και η τρίτη την ονομασία της σκοπιανής σχισματικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Η μετονομασία του αεροδρομίου της πρωτεύουσας από «Αλέξανδρος ο Μέγας» σε «Διεθνή Αερολιμένα Σκοπίων» και η απομάκρυνση του έφιππου αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την αίθουσα αφίξεων του, είναι οπωσδήποτε η πιο εμβληματική.

Όταν το 2006 η τότε κυβέρνηση του «αρχαιομακεδονιστή» Νίκολα Γκρουέφσκι μετονόμασε το αεροδρόμιο «Πέτροβετς» σε «Αλέξανδρος ο Μέγας», προκλήθηκαν μεγάλες αντιδράσεις στην Ελλάδα, που είχαν ως αποτέλεσμα τη διακοπή των πτήσεων από τη χώρα μας προς τα Σκόπια.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε και διεθνή σύγχυση στις αερομεταφορές, αφού από το 1992 η ελληνική κυβέρνηση είχε ονομάσει σε «Μέγας Αλέξανδρος» το διεθνές αεροδρόμιο της Καβάλας.

Αν και η εγχώρια αντιπολίτευση προσπάθησε να υποβαθμίσει αυτή την επιτυχία, η κοινή γνώμη γνωρίζει ότι το ζήτημα της ονομασίας του σκοπιανού αεροδρομίου ήταν από τα πλέον ακανθώδη στη διένεξη μεταξύ των δύο χωρών.

Η κυβέρνηση των Σκοπίων άλλαξε και το όνομα του αυτοκινητοδρόμου που οδηγεί από τα Σκόπια στα ελληνικά σύνορα από «Μεγαλέξανδρος» σε «Φιλία». Στα τέλη Απριλίου, στα εγκαίνια του τελευταίου τμήματος 28,2 χλμ του «Φιλία», που κατασκεύασε ο «Άκτωρ» του ομίλου Μπόμπολα, ο Ζόραν Ζάεφ αναφέρθηκε σε ένα «μονοπάτι για τους πολίτες», που εκτείνεται μέχρι «τη γείτονα και φίλη δημοκρατία της Ελλάδας».

Στις 30 Μαΐου το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανακοίνωσε ότι εξέτασε αίτημα της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων να επανέλθει «εἰς τήν κανονικότητα ὑπό τό ὄνομα τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀχριδῶν». Το 1967 η σκοπιανή Εκκλησία -τότε Αρχιεπισκοπή Αχρίδας- διασπάστηκε από το Πατριαρχείο Σερβίας ανακηρύσσοντας μονομερώς «αυτοκέφαλο» και λαμβάνοντας την καινοφανή ονομασία «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Οχρίδας».

Το αυτοκέφαλο και η μετονομασία της δεν αναγνωρίστηκε από καμία Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο μονόδρομος για να επανέλθει στην κανονικότητα εξαιρεί τον αυτοπροσδιορισμό «Μακεδονική».

Το Φανάρι πάντως τόνισε ότι αποφάσισε «νά ἐπιληφθῇ» του αιτήματος «καί διενεργήσῃ τά δέοντα ὑπό τούς ἀπαραβάτους ὅρους τῶν ἱστορικοκανονικῶν ἁρμοδιοτήτων καί προνομίων τοῦ πρωτοθρόνου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».

Σε vertigo η Νέα Δημοκρατία

Η Νέα Δημοκρατία αποφεύγει να τοποθετηθεί εάν θέλει λύση ή όχι στο Σκοπιανό.

Την ώρα που κορυφαία στελέχη της ασύστολα δημαγωγούν τασσόμενα υπέρ των συλλαλητηρίων για το όνομα της Μακεδονίας, η αξιωματική αντιπολίτευση αποκρύπτει ότι ως κυβέρνηση συζητούσε την ονομασία «Μακεδονία – Σκόπια».

Ο κ. Κουμουτσάκος, ως εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, στις 11 Ιανουαρίου 2007, σε ενημέρωση δημοσιογράφων, στο ερώτημα εάν η «συγκεκριμένη ονομασία, “Ρεπούμπλικα Μακεντόνια – Σκόπια” αποτελεί βάση» διαπραγμάτευσης, είχε δώσει την ακόλουθη απάντηση: «Αποτελεί βάση διαπραγμάτευσης, παρά το γεγονός ότι δεν ικανοποιεί πλήρως την ελληνική πλευρά».

Δεχόταν δηλαδή μια ονομασία ξένη ως προς την πάγια θέση των ελληνικών κυβερνήσεων να υπάρχει προσδιορισμός (γεωγραφικός ή χρονικός) πριν από το όνομα «Μακεδονία» και όχι πριν το «Δημοκρατία» ή μετά το «Μακεδονία».

Την ίδια ονομασία, χωρίς παύλα αλλά με τα «Σκόπια» μέσα σε παρένθεση, δηλαδή «Μακεδονία (Σκόπια)», επανέφερε ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς και απορρίφθηκε από τη σημερινή κυβέρνηση. Ο λόγος; Ότι θα έμενε μόνο η «Μακεδονία» και τα εντός παρενθέσεως «Σκόπια» με τον χρόνο θα «εξαφανίζονταν».

Από το 1996 και μετά, η Ελλάδα διαπραγματεύτηκε με κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας πλείστες σύνθετες ονομασίες που περιλάμβαναν τον όρο «Μακεδονία».

«Νέα Μακεδονία» (Νόβα Μακεντόνια), «Άνω Μακεδονία» (Γκόρνα Μακεντόνια), «Μακεδονία του Βαρδάρη» (Βαρντάρσκα Μακεντόνια), «Σλαβομακεντόνια» (Σλαβομακεδονία), κ.οκ.

Μπορεί να μην ενημέρωναν την κοινή γνώμη τι συζητούσαν με την ΠΓΔΜ, αλλά είχαν συμφωνήσει σε μία σύνθετη ονομασία που περιλάμβανε τον όρο «Μακεδονία», δημιουργώντας προηγούμενα και τετελεσμένα στη διαπραγμάτευση.

Παράλληλα, είχαν αφήσει τον ελληνικό λαό στην πλάνη ότι ίσχυε η εθνική γραμμή του Ανδρέα Παπανδρέου, ότι «δεν αναγνωρίζουμε κανένα κράτος με το όνομα Μακεδονία ή παράγωγά του στα βόρεια σύνορά μας», μεταθέτοντας συνεχώς το πρόβλημα στον επόμενο και μην κάνοντας σχεδόν τίποτα για να εμποδίσουν την ΠΓΔΜ να αναγνωριστεί από τα περισσότερα κράτη του κόσμου και τις υπερδυνάμεις ως «Μακεδονία».

Αυτή είναι η πραγματικότητα που κληροδότησαν στη σημερινή κυβέρνηση, η οποία ανέλαβε να επιλύσει το ζήτημα ασκώντας φανερή διπλωματία και ενημερώνοντας τους πολίτες σε κάθε βήμα, αναλαμβάνοντας θαρραλέα το πολιτικό κόστος που απέφευγαν οι προηγούμενοι.

Αφού διαμόρφωσαν και με δική τους πολιτική ευθύνη οι Νεοδημοκράτες αυτή την κατάσταση, έρχονται τώρα και δηλώνουν υπέρμαχοι των συλλαλητηρίων αλλά με διγλωσσία.

Για παράδειγμα, ο Βασίλης Κικίλιας, είπε ότι «δεν θέλουμε τον όρο Μακεδονία αλλά αυτό είναι το τελευταίο κομμάτι (σ.σ. της διαπραγμάτευσης) και καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει μια ιστορία πάνω στην οποία περπατάμε». Ο Γιώργος Κουμουτσάκος ξεκαθάρισε ότι η επιδίωξη να μην εμπεριέχεται ο όρος Μακεδονία είναι το «μάξιμουμ».

Όσον αφορά τον Αντώνη Σαμαρά, επί πρωθυπουργίας του, στις 29 Σεπτεμβρίου 2014, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, που επικεφαλής ήταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με τον οποίο συγκυβερνούσε, ανέφερε:

«Επειδή ορισμένοι ακραίοι κύκλοι παριστάνουν τον ανήξερο ή τον έκπληκτο ωσάν να πληροφορήθηκαν τώρα -από την ομιλία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών στη φετινή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ- τη θέση της χώρας για το όνομα της ΠΓΔΜ, είναι χρήσιμο να θυμίσουμε τα εξής: Η θέση της Ελλάδος υπέρ ενός σύνθετου ονόματος με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν τη λέξη «Μακεδονία» και όχι πριν τη λέξη «Δημοκρατία» που θα χρησιμοποιείται έναντι πάντων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή, έχει διαμορφωθεί εδώ και πολλά χρόνια, έχει κατ’ επανάληψη δηλωθεί στη Βουλή των Ελλήνων και διεθνώς σε πολυμερείς και διμερείς συναντήσεις».

Άρα και ο Αντώνης Σαμαράς, ως πρωθυπουργός, είχε αποδεχτεί να συμπεριλαμβάνεται ο όρος «Μακεδονία» στην ονομασία της ΠΓΔΜ, γράφει η κυριακάτικη «Νέα Σελίδα».