Πού το «πάει» το ΔΝΤ με το Βερολίνο – Τα δεδομένα για το χρέος και η συμφωνία του Ιουνίου

Με τη διένεξη ΔΝΤ και Γερμανίας να παραμένει σε εκκρεμότητα και τον Πολ Τόμσεν να στέλνει ξεκάθαρο τελεσίγραφο προς το Βερολίνο ότι θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους μέχρι την 1η Ιουνίου, ξεκίνησαν σήμερα οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης και θεσμών σε επίπεδο επικεφαλής.

Στόχος είναι να επιτευχθεί τεχνική συμφωνία (Staff Level Agreement) μέχρι τις 24 Μαΐου, κάτι το οποίο θεωρείται εφικτό, καθώς ήδη το κείμενο συντάσσεται, ενώ ορόσημο για την τελική ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης λογίζεται το Eurogroup της 21ης Ιουνίου, ούτως ώστε να επιτευχθεί η έξοδος από το πρόγραμμα στις 20 Αυγούστου και φυσικά χωρίς την ανάγκη για πιστοληπτική γραμμή, όπως ξεκαθάρισε χθες για πολλοστή φορά ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.

“Σφαγή” και προσχήματα για το χρέος

Το σκληρό μπρα ντε φερ για τη συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ στο πρόγραμμα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με το ΔΝΤ να μετατρέπει τη συζήτηση για το χρέος σε κερκόπορτα εξόδου από το ελληνικό πρόγραμμα, με τη μη ενεργοποίηση της συμμετοχής του.

Ωστόσο, η εν εξελίξει συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους αφορά στην περαιτέρω απομείωσή του και όχι την εκκίνηση της διαδικασίας.

Και τούτο, διότι ήδη από το Eurogroup της 15ης Ιουνίου του 2017 έχει αποφασιστεί η ρύθμιση του χρέους μέσα από την επιμήκυνση των ωριμάνσεων των ομολόγων, η οποία θα κυμαίνεται μεταξύ 0 και 15 χρόνων. Όλα δείχνουν πως το σημείο ισορροπίας θα βρίσκεται τουλάχιστον στα δέκα με δώδεκα χρόνια.

Ως προς αυτό, δεν υπάρχει καμία διαφωνία ή συζήτηση, όπως επισημαίνουν και από το οικονομικό επιτελείο, καθώς έχει ήδη αποφασιστεί με τη σύμφωνη γνώμη όλων στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου του 2017.

Αυτό το οποίο συζητείται τώρα είναι ο βαθμός αυτοματισμού της λειτουργίας του λεγόμενου «γαλλικού μηχανισμού» που είναι το δεύτερο σκέλος της απομείωσης του χρέους, ο οποίος αφορά στην περαιτέρω ρύθμιση του χρέους και κατά πόσο δηλαδή εάν επιβεβαιωθούν τα δυσοίωνα σενάρια του ΔΝΤ για την ανάπτυξη.

Αυτό το οποίο βρίσκεται επί της ουσίας στο επίκεντρο της σύγκρουσης ΔΝΤ – Γερμανίας είναι κατά πόσο στην περίπτωση μικρότερων ρυθμών ανάπτυξης, όπως αυτοί που προβλέπει το ΔΝΤ, θα ενεργοποιείται αυτόματα ο «γαλλικός μηχανισμός» για την περαιτέρω επιμήκυνση των ωριμάνσεων των ελληνικών ομολόγων ή θα υπάρχουν προϋποθέσεις πολιτικών.

Σε αυτή τη συζήτηση, όπως έγινε γνωστό, στη χθεσινή συνεδρίαση του Washington Group το Βερολίνο παρέμεινε απομονωμένο, δεδομένου ότι είναι το μόνο που επιμένει ότι δεν γίνεται αυτόματος μηχανισμός χωρίς όρους, οι οποίοι θα πρέπει να ψηφιστούν από τη Βολή, σε αντίθεση με την Κομισιόν αλλά και με το ΔΝΤ που θέλει αυτόματη εφαρμογή των μέτρων διαφορετικά δεν μπορεί να κάνει θετική έκθεση βιωσιμότητας (DSA) του χρέος.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι θέση τόσο των θεσμών όσο και των υπολοίπων χωρών που συμμετέχουν στο WG (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) είναι ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί η απόφαση του Ιουνίου του 2017 που αναφέρει αυτόματη εφαρμογή των μέτρων για να δοθεί καθαρό σήμα στις αγορές.

Με αυτά τα δεδομένα πάντως, το αργότερο έως την 1η Ιουνίου θα έχει αποσαφηνιστεί εάν το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς ο χρόνος πλέον πιέζει ασφυκτικά, όπως ανέφερε χθες αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών.

Το εναλλακτικό σενάριο

Τούτων δοθέντων, το πρώτο ερώτημα που ανακύπτει εάν τελικά το ΔΝΤ δεν μπει στο ελληνικό πρόγραμμα σχετίζεται με το «σήμα» που θα δοθεί στις αγορές για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Κυβερνητικοί παράγοντες συνιστούσαν στο σημείο αυτό «υπομονή», παραπέμποντας στην εξειδίκευση των μέτρων για το χρέος που θα εφαρμοστούν εμπροσθοβαρώς με τη λήξη του προγράμματος.

Επίσης, τίθεται το θέμα του εάν θα υλοποιηθεί η περικοπή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019 και του αφορολόγητου από την 1η Ιανουαρίου 2020 που νομοθετήθηκαν, ύστερα από απαίτηση του ΔΝΤ, εφόσον το Ταμείο δεν συμμετάσχει τελικά στο πρόγραμμα και δεν υπάρξει αυτόματος μηχανισμός για το χρέος.

Ο αξιωματούχος ο οποίος ρωτήθηκε σχετικά παρέπεμψε στις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών στον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο, προσθέτοντας με νόημα ότι «δεν είναι της ώρας» αφήνοντας με τον τρόπο αυτό όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.

Εντός χρονοδιαγράμματος

Στα της διαπραγμάτευσης, οι επαφές μεταξύ των υπουργών της κυβέρνησης και των επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών αρχίζουν σήμερα, με πρώτα θέματα τις ιδιωτικοποιήσεις και την ενέργεια, ενώ ακολουθούν η γενική επισκόπηση και η δημόσια διοίκηση. Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, το κείμενο της συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο συντάσσεται ήδη από τα τεχνικά κλιμάκια.

Ο αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι οι επαφές σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων εξελίσσονται θετικά και «δείχνουν διάθεση για επίλυση των διαφορών», θεωρώντας ότι αυτό είναι καλό σημάδι για την επίτευξη Staff Level Agreement έως το Eurogroup στις 24 Μαΐου, όπως είναι ο στόχος της κυβέρνησης.

Η επόμενη κομβική ημερομηνία είναι η 21η Ιουνίου, καθώς, σύμφωνα με τον αξιωματούχο του υπουργείου Οικονομικών, εκτιμάται πως θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των 88 προαπαιτουμένων της τέταρτης αξιολόγησης, σημειώνοντας με νόημα πως εάν απομένουν ένα ή δύο που είναι χρονοβόρα, δεν θεωρείται πρόβλημα, όπως έγινε με την τρίτη αξιολόγηση, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκεται να ολοκληρωθεί η συμφωνία τόσο για το χρέος όσο και για τη μεταμνημονιακή παρακολούθηση.

Έδαφος για εθνική bad bank

Θετικές στο ενδεχόμενο δημιουργίας εθνικής «κακής» τράπεζας (National Asset Management Company) τάχθηκαν πηγές των θεσμών με γνώση της κατάστασης, όπως αναφέρει στο ρεπορτάζ του για την Αυγή ο Γιάννης Αγουρίδης.

Ερωτηθείσες για το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας κοινής bad bank, οι ίδιες πηγές απάντησαν ότι όσον αφορά το εσωτερικό μέτωπο των τραπεζών, το εργαλείο αυτό είναι θετικό και αποδοτικό, ενώ για τη δημιουργία μιας εθνικής «κακής» τράπεζας ανέφεραν πως υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα, καθώς κάτι τέτοιο θα δώσει στις τράπεζες διαπραγματευτική ισχύ, ωστόσο όλοι θα πρέπει να είναι αποφασισμένοι ότι θα γράψουν ζημίες, καθώς τα δάνεια θα αποτιμηθούν σε τιμές αγοράς.

Σημείωσαν πάντως ότι το καλύτερο σενάριο θα ήταν η δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής bad bank.

Την ίδια ώρα, χαρακτήρισαν ως “θετική έκπληξη” τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τα stress tests των ελληνικών τραπεζών, προσθέτοντας όμως ότι υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις για τον κλάδο, με τη μεγαλύτερη να αφορά τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Κανένας στόχος για πλειστηριασμούς

Σχετικά με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, ανέφεραν ότι είναι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα για αυτό το εργαλείο μείωσης των κόκκινων δανείων, ενώ παράλληλα διεμήνυσαν ότι δεν έχουν «κάποια συγκεκριμένη προτίμηση» σε οποιοδήποτε εργαλείο μείωσης, ξεκαθαρίζοντας ακόμη ότι δεν υπάρχει κανένας ποσοτικοποιημένος στόχος επίτευξης για διενέργεια πλειστηριασμών.

Για τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά, οι ίδιες πηγές κάλεσαν τις ελληνικές τράπεζες να εφαρμόσουν ρυθμίσεις με βάση το ιρλανδικό μοντέλο, το οποίο προβλέπει το σπάσιμο του δανείου σε δύο μέρη. Το ένα μέρος αποπληρώνεται, το άλλο «παγώνει» για κάποια χρόνια και εφόσον ο δανειολήπτης είναι συνεπής στην αποπληρωμή του πρώτου μέρους, το δεύτερο μπορεί στο τέλος να διαγραφεί.