Τι σκέφτεται ο Κοτζιάς για τα Σκόπια – Η Ελλάδα προκρίνει «Γκορναμακεντόνια» και όχι «Γκόρνα Μακεντόνια»

Τα βασικά σημεία της πρότασης της Αθήνας στα Σκόπια είναι επτά: α) Όνομα, β) Erga Omnes, γ) Ταυτότητα, δ) Γλώσσα, ε) Συντμήσεις, στ) Εμπορικές Χρήσεις και ζ) Αλυτρωτισμοί.

Σχεδόν το σύνολο της ελληνικής πρότασης έχει τεθεί ήδη σε δημόσιο διάλογο και δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κάποια «μυστική διπλωματία» να αποκαλυφθεί.

Μία σύνθετη αμετάφραστη λέξη

Στο ζήτημα της ονομασίας, η ελληνική κυβέρνηση προτείνει μία λέξη, σύνθετη, αμετάφραστη, για όλες τις χρήσεις (erga omnes).

Για παράδειγμα, η χώρα μπορεί να λέγεται «Gornamakedonija» (Γκορναμακεντόνια) και όχι σε δύο λέξεις Gorna Makedonija (Γκόρνα Μακεντόνια).

Άξιο αναφοράς είναι ότι η Ακαδημία Αθηνών, σε κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασή της στις 11 Νοεμβρίου 2004, αποφάσισε και εισηγήθηκε τη σύνθετη ονομασία σε μια λέξη αμετάφραστη και, όπως δημοσιεύτηκε το 2008, είχε προτείνει την ονομασία «Novomakedonija» (Νοβομακεντόνια).

Ως εκ τούτου, όπως η Ελλάδα διεθνώς έχει τη σύντμηση «GR», από το «Greece», η πΓΔΜ θα μπορούσε να έχει το «GO» ή το «GM».

Το «GO» μάλιστα εκπέμπει και μια ευοίωνη προοπτική επανεκκίνησης για τον αποτελματωμένο βόρειο γείτονά μας.

Πάντως, όπως μας τονίστηκε χαρακτηριστικά, τη σύντμηση «M» ή «ΜΚ» -που χρησιμοποιείται σήμερα- η Αθήνα δεν την αποδέχεται.

Ταυτότητα – Αλυτρωτισμός

Σε ό,τι αφορά την ταυτότητα των πολιτών της πολυεθνικής χώρας, θα μπορούν να αυτοπροσδιορίζονται ως «πολίτες της Γκορναμακεντόνια», ώστε έτσι καμία εθνοτική ομάδα να μην αισθάνεται ότι «καπελώνεται» ή ότι παραβιάζονται τα δικαιώματά της.

Σε ό,τι αφορά τον σφετερισμό και τη διαστρέβλωση της αρχαίας μακεδονικής ταυτότητας και του αλυτρωτισμού που εκπηγάζει από αυτή, ο Νίκος Κοτζιάς σε πρόσφατη συνέντευξή του ήταν σαφής:

«Η πλευρά των Σκοπίων θα ήθελε να κρατήσει το σκέτο «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Καταλαβαίνει ότι γεωγραφικά η Μακεδονία δεν είναι σκέτη δικιά τους.

»Η πλειονότητα της Μακεδονίας είναι σε εμάς. Πρέπει να μετακινηθεί από τον αλυτρωτισμό που σημαίνει ότι κατανοεί ότι το έθνος τους δεν προέρχεται από την Μακεδονία του Μέγα Αλέξανδρου, από την αρχαιότητα, και ότι αυτή είναι κληρονομιά μόνο της Ελλάδας.

»(…) Το 1913 ο γεωγραφικός χώρος της Μακεδονίας, όχι της αρχαίας Μακεδονίας, της τότε Μακεδονίας, χωρίστηκε ανάμεσα στη Μακεδονία του Πιρίν που πήγε στη Βουλγαρία, 1/3 της Μακεδονίας, γεωγραφικά, που πήγε στη πΓΔΜ, και το μεγαλύτερο κομμάτι, πάνω από το 50% που ήρθε στην Ελλάδα. Αυτή είναι η γεωγραφία της Μακεδονίας.

»(…) Δύο πράγματα έχουμε με τους Σκοπιανούς. Πρώτον, ότι δεν είναι το όλο της γεωγραφικής οντότητας της Μακεδονίας και δεύτερον και το κυριότερο, ότι η δικιά τους γεωγραφική οντότητα δεν τους δίνει ιστορικά πολιτισμικά δικαιώματα πάνω στην ελληνική κληρονομιά.

»Αν αυτοί θέλουν να αποδεχτούν ότι είναι ελληνική κληρονομιά και να τη θεωρήσουν μεγαλείο που τους αρέσει… χαρά μου!».

Ο Νίκος Κοτζιάς σαφέστατα διαχωρίζει την αρχαία Μακεδονία, δηλαδή την ελληνική, από τη γεωγραφική περιοχή που καθιερώθηκε να ονομάζεται Μακεδονία από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά.

Τονίζει επίσης ότι και από το σύνολο της νεώτερης Μακεδονίας, το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών ανήκει στην Ελλάδα.

Άρα, ακόμα και ψυχρά γεωγραφικά να το δει κανείς, τα Σκόπια δεν μπορούν να ονομάζονται σκέτο Μακεδονία, αφού καταλαμβάνουν μόλις 25.333 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο σύνολο των 65.982 της νεώτερης Μακεδονίας.

Η Αθήνα ζητά και την εκρίζωση του αλυτρωτισμού από τα σχολικά βιβλία της πΓΔΜ και δέχεται να κοιτάξουν οι γείτονες τα δικά μας, διαβεβαιώνοντας εκ προοιμίου ότι στη δική μας διδακτέα ύλη δεν καλλιεργείται αλυτρωτισμός προς τη μεριά τους.

Συνολική και όχι εύκολη λύση

Η Ελλάδα επιδιώκει συνολική λύση του «Σκοπιανού», ενώ οι γείτονες θα ήθελαν μια «εύκολη λύση», μία σαν την ενδιάμεση συμφωνία, με ένα όνομα δηλαδή για διεθνή χρήση, αλλά στο εσωτερικό και στις διμερείς εξωτερικές τους σχέσεις να συνεχίσουν ως «Μακεδονία».

Για αυτό και ο Ζόραν Ζάεφ αντιστέκεται στο erga omnes.

Για την Αθήνα δεν μπορεί να υπάρξει μόνιμη και βιώσιμη λύση με ημίμετρα και επίσης θεωρεί τον σφετερισμό του ονόματος της Μακεδονίας επίσης αλυτρωτισμό για αυτό και πρέπει να αλλάξει με γνώμονα τον σεβασμό στην αλήθεια, στην ιστορία, στη γεωγραφία και την ειρηνική συνύπαρξη των εθνών.

Ο Ζόραν Ζάεφ προσπαθεί να αποφύγει και την αμετάφραστη ονομασία ισχυριζόμενος ότι αυτό δεν ισχύει για καμία άλλη χώρα.

Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός προσποιείται τον ανήξερο περί τα διεθνή δεδομένα, καθώς πάνω από 80 χώρες του ΟΗΕ μεταξύ των οποίων ο Καναδάς, η Σρι Λάνκα, η Μπουρκίνα Φάσο και το Μαυροβούνιο (Μοντενέγκρο, το λένε διεθνώς), κ.ο.κ., είναι αμετάφραστες ονομασίες.

Τα Σκόπια επίσης νομίζουν ότι το ΝΑΤΟ «άνοιξε και τους περιμένει», ενώ η αλήθεια είναι πως δεν είναι όλες οι χώρες μέλη της Συμμαχίας θετικές στην είσοδό τους.

Δηλαδή, ακόμα κι εάν τα βρουν με την Ελλάδα είναι αβέβαιο ότι όλοι οι υπόλοιποι θα ψηφίσουν «ναι» στην ένταξή τους.

Επίσκεψη Κοτζιά

Η απομάκρυνση και του έφιππου ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την αίθουσα αφίξεων του «Διεθνούς Αερολιμένα Σκοπίων», άνοιξε τον αεροδιάδρομο της χώρας για την αεροπορική επανασύνδεση της πΓΔΜ με την Ελλάδα.

Η πρώτη πτήση μετά από δώδεκα χρόνια θα είναι διπλωματική και θα μεταφέρει στα Σκόπια τον Νίκο Κοτζιά για διήμερη επίσκεψη στις 22 και 23 Μαρτίου.

Το αεροδρόμιο «Πέτροβετς», όπως ήταν η αρχική του ονομασία, μετονομάστηκε σε «Μέγας Αλέξανδρος» το 2006 από την κυβέρνηση Γκρουέφσκι.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διακοπούν οι πτήσεις από και προς την Ελλάδα.

Το 2011 η τουρκική εταιρεία TAV, που από το 2010 διαχειρίζεται το αεροδρόμιο, «δώρισε» το αλυτρωτικό άγαλμα.

Στις αρχές Φεβρουαρίου η κυβέρνηση Ζάεφ, ύστερα από όσα συμφωνήθηκαν στο Νταβός, αποφάσισε την αλλαγή του ονόματός του, αντικατέστησε ταμπέλες και επιγραφές και τελευταίο απομάκρυνε τον «έφιππο Μέγα Αλέξανδρο» ώστε να μην υπάρχει κανένα πρόσκομμα στο αεροπορικό ταξίδι του Έλληνα ΥΠΕΞ.

Το αεροδρόμιο των Σκοπίων λειτούργησε το 1929 με πρώτη πτήση με προορισμό το Βελιγράδι.

Το 1930 η δεύτερη πόλη με την οποία συνδέθηκε ήταν η Θεσσαλονίκη και το 1933 η τρίτη ήταν η Αθήνα.

Γιατί το «Γκορναμακεντόνια» δεν συνιστά εκχώρηση του ονόματος «Μακεδονία»

Δεν παραχωρείται το όνομα της Μακεδονίας εάν το κρατίδιο ονομαστεί Γκόρναμακεντόνια.

Το όνομα «Μακεδονία», σκέτο, θα υπάρχει σε όλους τους χάρτες, λεξικά, διαδίκτυο ως όνομα της ελληνικής (αρχαίας) Μακεδονίας και της γεωγραφικής περιοχής Μακεδονία.

Το άλλο κράτος εάν λέγεται Γκορναμακεντόνια, θα πάψει διεθνώς το όνομα «Μακεδονία» να παραπέμπει στα Σκόπια (σε λεξικά, μηχανές αναζητήσεις όπως η Google, σχολικά βιβλία, χάρτες κ.ο.κ.).

Αυτή τη στιγμή όταν λέγεται ή ακούγεται παγκοσμίως η λέξη «Macedonia» όλοι εννοούν τα Σκόπια.

Εάν το κράτος ονομαστεί «Γκορναμακεντόνια», ως «Macedonia» θα εννοείται η ελληνική Μακεδονία ή η γεωγραφική περιοχή Μακεδονία αλλά όχι η πΓΔΜ.

Η μη λύση κατοχυρώνει παγκοσμίως τα Σκόπια ως «Μακεδονία» – «Ματσεντόνια», ανεξάρτητα εάν μόνο εμείς στον κόσμο θα συνεχίσουμε να τα λέμε ΦΥΡΟΜ ή Σκόπια, ενώ εάν τα Σκόπια αλλάξουν όνομα και πάρουν μια σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις, σε μια λέξη, αμετάφραστη, το σκέτο «Μακεδονία» – «Ματσεντόνια» δεν θα μπορούν να το χρησιμοποιούν.

Εμείς εξάλλου είμαστε οι μόνοι στον κόσμο που αποκαλούμε τη «Φρανς» Γαλλία (ωραίοι), είμαστε οι μόνοι που λέμε τα «Νέδερλαντς» Ολλανδία, τη «Ντένμαρκ» Δανία, κ.α., αλλά αυτά προφανώς και δεν μας αφορούν γιατί δεν είναι δικά μας ονόματα.

Σε ό,τι όμως αφορά τα Σκόπια, όλοι τώρα τα λένε Macedonia ενώ μετά θα τα λένε Gornamakedonja και θα τα γράφουν και έτσι, δηλαδή Gornamakedonja και όχι Gornamacedonia, οπότε και οπτικά εάν το δει κανείς, το Macedonia είναι άλλο πράγμα από το Gornamakedonja (πολλοί θα το προφέρουν και Γκορναμακεντόντζα – καμία σχέση με το Ματσεντόνια) και έτσι το Μακεδονία (Ματσεντόνια) δεν θα είναι πλέον το όνομα αυτού του κράτους.

Βεβαίως μπορούμε να μην βρούμε λύση, να αφήσουμε να συνεχίζουν όλοι να λένε τα Σκόπια «Ματσεντόνια» (όπως κάνουμε εδώ και 30 χρόνια) και όταν ταξιδεύουμε στο εξωτερικό και δηλώνουμε ότι είμαστε από τη «Ματσεντόνια» να μας μιλάνε… βουλγάρικα.

Η πΓΔΜ ως γεωγραφική προέκταση της Ελλάδας

Μία πΓΔΜ «φυσική επέκταση της Ελλάδος» είναι η επιθυμία του Νίκου Κοτζιά για τα Σκόπια.

Είναι αυτή η «φυσική επέκταση της Ελλάδος» που ο Νίκος Κοτζιάς αποκαλεί και «γάμο».

«Γιατί με αυτό το κράτος θα συζήσουμε ως παντρεμένοι στην περιοχή», έχει δηλώσει ο ίδιος (ALPHA, 15/02/18), επικοινωνώντας με αυτό τον διπλωματικό λόγο το γεωπολιτικό σχέδιο που υλοποιεί με πειθαρχία και συνέπεια, επιμέρους στα βόρεια σύνορά μας και εν γένει σε όλο τον ζωτικό χώρο της Ελλάδας, δηλαδή στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο ρόλος μας

Η Ελλάδα είναι ο «πυλώνας σταθερότητας» της περιοχής, η «χώρα ηγέτης» των Βαλκανίων, ο «προμαχώνας (και σύνορο) της Δύσης», ο πάροχος ασφαλείας από Δούναβη και Εύξεινο Πόντο μέχρι τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, αλλά και η «γέφυρα» μεταξύ Δύσης και Ανατολής, η «ειρηνοποιός», το καλό πρόσωπο της Δύσης στον αραβικό κόσμο και η πρέσβειρα του αραβικού κόσμου στη Δύση, η ισχυρή σύμμαχος του Ισραήλ, η δύναμη σταθεροποίησης.

Και όλα αυτά η Ελλάδα δεν τα απέκτησε ως χαρακτηριστικά τώρα, αυτός είναι ο προαιώνιος και διαχρονικός ρόλος των Ελλήνων στην περιοχή, ωστόσο, χρειαζόταν μια οικονομική κρίση για να μας γκρεμίσει την αυταπάτη της εσωστρεφούς φούσκας της «εκσυγχρονισμένης» ευρωγερμανικής επαρχίας, όπως μας ήθελαν οι «εκσυγχρονιστές», για να αναγκαστούμε να στραφούμε στη γεωπολιτική για να βρούμε λύσεις στα αδιέξοδά μας.

Σε αυτή την κρίσιμη ιστορική στιγμή και στις ευκαιρίες που προέκυψαν εξαιτίας των ευρύτερων γεωπολιτικών ανακατατάξεων, το έθνος στάθηκε τυχερό -μέσα στον μνημονιακό ταλανισμό του- διότι στην απελπιστική ανυπαρξία πολιτικού προσωπικού που βιώνουμε -συνέπεια και αυτή του εικοσαετούς ευρωεκσυγχρονισμού- ίσως ο μόνος ικανός να ανταποκριθεί στο παιχνίδι βρέθηκε στην κατάλληλη θέση και αυτός ήταν και είναι ο Νίκος Κοτζιάς.

Η «δαγκάνα»

Τα πράγματα είναι εξαιρτικά απλά και θα παραθέσουμε τα λόγια του υπουργού Εξωτερικών για να τα πούμε.

Η Τουρκία θέλει να φτιάξει «μια δαγκάνα για την Ελλάδα», δηλαδή, «να μην έχουμε πρόβλημα μόνο στη Μεσόγειο κάτω, το Αιγαίο και το τόξο όλο αυτό, αλλά να έχουμε και από πάνω μας προβλήματα». Εμείς όμως «λύνουμε τα προβλήματα με την Αλβανία και ελπίζω να λύσουμε και τα προβλήματα και με τα Σκόπια». (…) «Η χώρα δεν πρέπει να έχει ανοιχτά θέματα. Τα τελευταία 3 χρόνια δουλεύουμε πάρα πολύ για να σταθεροποιήσουμε και να αναπτύξουμε τα Βαλκάνια και τη διαβαλκανική συνεργασία. Είναι ένας χώρος στον οποίο συνδέονται και εξαρτώνται άμεσα και τα οικονομικά μας συμφέροντα και η οικονομική μας ανάπτυξη, η κοινωνική ευμάρεια, όπως επίσης και η ειρήνη σε όλη την περιοχή».

«Το να μην κάνουμε συμφωνία με τη φίλη βόρεια χώρα σημαίνει να διαιωνίζεται ένα πρόβλημα, σημαίνει ότι έχουμε σταθερά μια εστία αστάθειας στην περιοχή, σταθερά μια χώρα στην οποία η Τουρκία προσπαθεί να παρεμβαίνει. (…) Ο στρατός αυτής της χώρας εκπαιδεύεται από την Τουρκία. Νομίζω ότι καλό είναι να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας έτσι, ώστε αυτές τις δουλειές να τις κάνουμε εμείς σε αγαστή συνεργασία».

Η διαπραγμάτευση

Η Ελλάδα δεν πιέζεται από κανέναν «για να μπουν αυτοί (σ.σ. τα Σκόπια) στην Ευρώπη, στο ΝΑΤΟ. Εμείς ασφαλώς αξιοποιούμε ότι εκείνοι πιέζονται και θέλουν να μπουν σε αυτές τις δομές, προκειμένου να κάνουμε πιο παραγωγική και πιο άμεση τη διαπραγμάτευση. Η Ελλάδα δεν πιέζεται, έχει όμως μια στάση ευθύνης. Δεν το κάνουμε από μια ανάγκη ζωτική να επιβιώσουμε, το κάνουμε όμως από ευθύνη, γιατί είμαστε η μεγαλύτερη δύναμη στη βαλκανική, στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Και αυτός που έχει τη μεγαλύτερη ισχύ δεν έχει τα μεγαλύτερα δικαιώματα στις διεθνείς σχέσεις, αλλά έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη να συμβάλλει στη σταθερότητα και ασφάλεια μιας περιοχής».

Η ταυτότητα

«Η πλευρά των Σκοπίων θα ήθελε να κρατήσει το σκέτο «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Καταλαβαίνει ότι γεωγραφικά η Μακεδονία δεν είναι σκέτη δικιά τους. Η πλειονότητα της Μακεδονίας είναι σε εμάς. Πρέπει να μετακινηθεί από τον αλυτρωτισμό που σημαίνει ότι κατανοεί ότι το έθνος τους δεν προέρχεται από την Μακεδονία του Μέγα Αλέξανδρου, από την αρχαιότητα, και ότι αυτή είναι κληρονομιά μόνο της Ελλάδας. (…) Το 1913 ο γεωγραφικός χώρος της Μακεδονίας, όχι της αρχαίας Μακεδονίας, της τότε Μακεδονίας, χωρίστηκε ανάμεσα στη Μακεδονία του Πιρίν που πήγε στη Βουλγαρία, 1/3 της Μακεδονίας, γεωγραφικά, που πήγε στη πΓΔΜ, και το μεγαλύτερο κομμάτι, πάνω από το 50% που ήρθε στην Ελλάδα. Αυτή είναι η γεωγραφία της Μακεδονίας. (…) Δύο πράγματα έχουμε με τους Σκοπιανούς. Πρώτον, ότι δεν είναι το όλο της γεωγραφικής οντότητας της Μακεδονίας και δεύτερον και το κυριότερο, ότι η δικιά τους γεωγραφική οντότητα δεν τους δίνει ιστορικά πολιτισμικά δικαιώματα πάνω στην ελληνική κληρονομιά. Αν αυτοί θέλουν να αποδεχτούν ότι είναι ελληνική κληρονομιά και να τη θεωρήσουν μεγαλείο που τους αρέσει… χαρά μου!».

Φυσική επέκταση

Ο Νίκος Κοτζιάς έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι το χειρότερο σενάριο για την ελληνική εξωτερική πολιτική θα ήταν η διάλυση των Σκοπίων.

«Θα ήταν, δηλαδή, το να έχουμε πάνω από το κεφάλι μας μια μεγάλη Αλβανία με επιθετικό εθνικισμό και μια μεγάλη Βουλγαρία με επιθετικό εθνικισμό.

»Εγώ, συχνά λέω στο εξωτερικό ότι είναι δώρο του Θεού που υπάρχει αυτό το κράτος, μόνο που είχε λάθος νονό. Ξέρετε, ο Θεός στα αγγλικά λέγεται «God» και ο νονός «Godfather» και παίζω και με τη λέξη, ότι είναι καλό δώρο του «God» αλλά έχει «wrong Godfather», έχει πει ο υπουργός Εξωτερικών για να προσθέσει:

«Θέλουμε μία πΓΔΜ αποσυντεθημένη σε δύο εθνικισμούς αριστερά της και δεξιά της; Θέλουμε μία πΓΔΜ υποταγμένη στα τουρκικά σχέδια σε βάρος μας; Ή θέλουμε μία πΓΔΜ φιλική, φυσική επέκταση της Ελλάδος;».