Τι πραγματικά έχει πει ο Νίκος Κοτζιάς για τα Σκόπια; Μεγάλη ένταση υπάρχει στον δημόσιο διάλογο γύρω από το Σκοπιανό εξαιτίας μιας ευρείας επιχείρισης παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης. Μιας παραπληροφόρησης στρατευμένης είτε σε αλλότρια, είτε σε μικροπολιτικά ή κομματικά συμφέροντα.

Το TRIBUNE, εισπράττοντας τη δικαιολογημένη αγωνία των αναγνωστών του για το μεγάλο μας εθνικό θέμα, συγκέντρωσε και παραδίδει σε δημόσιο διάλογο τις δηλώσεις-θέσεις που έχει εκφράσει δημόσια ο Νίκος Κοτζιάς, από το 2015 που ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών μέχρι σήμερα, δηλώσεις που αναφέρονται στον αλυτρωτισμό των Σκοπίων και πώς ο αλυτρωτισμός αυτός συνδέεται με την ονομασία του κρατιδίου.

Διασπορά ψευδών από κύκλους της ΝΔ

«Κύκλοι» της θολωμένης Νέας Δημοκρατίας και «αρθρογράφοι» φίλα προσκείμενοι σε αυτή, έχουν αρχίσει να αναπαράγουν το ψευδές αφήγημα ότι μόλις τώρα -κι’ αυτό, όπως λένε, κατόπιν πιέσεων της αξιωματικής αντιπολίτευσης (!)- η κυβέρνηση άρχισε να θέτει το ζήτημα του αλυτρωτισμού στα Σκόπια.

Πρόκειται για ένα ακόμα χονδροειδέστατο ψέμα. Ο Νίκος Κοτζιάς θέτει το θέμα σε κάθε ευκαιρία από το 2015, δηλαδή από όταν ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών.

Ενδεικτικά σας παραθέτουμε 32 αναφορές του Νίκου Κοτζιά στον σκοπιανό αλυτρωτισμό, στις οποίες γίνεται σαφές ότι πρέπει να εξαλειφθεί.

Να σημειωθεί ότι, ένας από τους στόχους των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία μπήκαν στο τραπέζι με ελληνική πρωτοβουλία, ήταν ακριβώς προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης του αλυτρωτισμού.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΟΤΖΙΑ

Συνάντηση Ν. Κοτζιά με Υπουργό Εξωτερικών της πΓΔΜ N. Poposki (Ρίγα, 7/3/15)

Όσον αφορά το πρόβλημα του αλυτρωτισμού που εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως από την πλευρά της πΓΔΜ, ο κ. Κοτζιάς επεσήμανε ότι [σ.σ. ο αλυτρωτισμός] συνιστά το πραγματικό πρόβλημα πίσω από το ζήτημα της ονομασίας. Για να αντιμετωπισθεί η αλυτρωτική πολιτική, ο κ. Υπουργός δήλωσε στον κ. Poposki ότι προτίθεται να προτείνει στην κυβέρνηση της γειτονικής χωράς την υιοθέτηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ως ένα ακόμα βήμα καλής θέλησης της ελληνικής πλευράς.

Ενημέρωση Ν. Κοτζιά στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων – Πρωτολογία και Δευτερολογία (18/03/15)

«Όσον αφορά τη FYROM, είμαστε πάντα υποστηρικτές ότι είναι ένα διεθνές ζήτημα η ονομασία της, ότι η κατάληξη του ονόματος πρέπει να είναι erga omnes, για κάθε χρήση, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν εκδηλώσεις υπερεθνικισμού και σφετερισμού της Ιστορίας και αλυτρωτισμού και ότι σε αυτή την κατεύθυνση, εμείς τους έχουμε κάνει μια πρώτη πρόταση, την οποία θα την κουβεντιάσουμε τον Απρίλη για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

»Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης είναι πρώτα για να λυθούν ορισμένα πρακτικά ζητήματα που υπάρχουν, δεύτερον για να δημιουργηθεί ένα καλύτερο κλίμα εμπιστοσύνης και τρίτον, για να διευκολύνει τις συζητήσεις στον ΟΗΕ, στο βαθμό που κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει δυνατό».

»Το πρόβλημα, λοιπόν, που συμπυκνώνεται πίσω από το όνομα είναι ο αλυτρωτισμός. Δεν είναι, δηλαδή, το όνομα από μόνο του, αλλά έχει αλυτρωτισμό. Δεν είναι ο αλυτρωτισμός επίσης από μόνος του, αλλά αυτό είναι ένα σύμπλεγμα».

Δηλώσεις Ν. Κοτζιά σε εκπροσώπους του Τύπου μετά τη συνάντησή του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Ban Κi-moon (Ν. Υόρκη, 24/04/2015)

«Στη Βουδαπέστη, που βρέθηκα πριν από δύο εβδομάδες, κάναμε ανταλλαγή καταλόγων σημείων για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και υπάρχει, όπως μελετήσαμε στις δέκα τελευταίες μέρες, μια σύμπτωση σε ορισμένα σημεία που μπορεί να είναι η αφετηρία για έναν τέτοιο διάλογο.

»Ενημέρωσα, επίσης, τον κ. Νίμιτς ότι εμείς θέλουμε να συνεχίσει ο διάλογος και να λάβει υπόψη του το γεγονός ότι πίσω από το όνομα κρύβεται και ένα συγκεκριμένο είδος αλυτρωτισμού, ο οποίος δυσκολεύει στην αποκατάσταση των σχέσεων εκείνων που θέλουμε εμείς, που είναι σχέσεις εμπιστοσύνης».

Απάντηση Νίκου Κοτζιά, στην υπ’ αριθ. 857 από 16/03/2015 Ερώτηση του Βουλευτή κ. Γεώργιου Κουμουτσάκου, σχετικά με το ζήτημα της υιοθέτησης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης με την ΠΓΔΜ (06/05/2015)

«Επισημαίνεται, ότι κατά την ομιλία μου ενώπιον της Διαρκούς Επιτροπής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής (18/03/15), ανέφερα ότι σε ότι αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, είμαστε πάντα υποστηρικτές ότι η ονομασία της αποτελεί ένα διεθνές και όχι διμερές ζήτημα.

»Επίσης σημείωσα ότι δεν πρέπει να υπάρχουν από την πλευρά της πΓΔΜ εκδηλώσεις υπερεθνικισμού, σφετερισμού της ιστορίας και αλυτρωτισμού.

»Ως προς στα ΜΟΕ, όπως διευκρίνισα, τα μέτρα αυτά, αποσκοπούν πρώτα στο να λυθούν ορισμένα πρακτικά προβλήματα που υπάρχουν, δεύτερο στο να δημιουργηθεί ένα καλύτερο κλίμα εμπιστοσύνης και τρίτον στο να διευκολύνουν τις συζητήσεις στα Ηνωμένα Έθνη, στο βαθμό που κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει δυνατό».

Ομιλία Ν. Κοτζιά σε Ετήσια Διάλεξη Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών και Σπουδών Ν.Α. Ευρώπης Κολλεγίου St.Antony’s (Οξφόρδη, 10/06/2015)

«Εμείς εργαζόμαστε για μια FYROM που θα ζει σε ειρήνη και σταθερότητα.

»Επιθυμούμε την παρουσία της σε όλα τα διεθνή fora και την επίλυση όλων των προβλημάτων της.

»Σε αντίθεση με ένα μέρος της ηγεσίας της, έχουμε κάνει πολλαπλές προτάσεις για το ονοματολογικό και ένα μεγάλο βήμα συμβιβασμού από τη δική μας πλευρά.

»Προτείναμε και συμφωνήσαμε να επεξεργαστούμε ένα κοινό πρόγραμμα ΜΟΕ.

»Έχουμε κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για τον τρόπο, τη διαδικασία επίλυσης του ζητήματος της ονομασίας της φίλης γειτονικής χώρας.

»Το κύριο για αυτήν είναι να ξεπεράσει τον αλυτρωτισμό και τα σοβινιστικά σχέδια για μια «μεγάλη» FYROM».

Κοινές Δηλώσεις και απαντήσεις σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά και Υπουργού Εξωτερικών Βουλγαρίας, Daniel Mitov μετά τη συνάντησή τους (Σόφια, 18/06/2015)

ANAIL GLISHEV (NOVA TV): Ως προς για την ευρωπαϊκή προοπτική της πΓΔΜ και το ζήτημα του απαραβίαστου των συνόρων;

«Δεν διεκδικούμε από κανέναν τίποτα. Ζητούμε τον σεβασμό τους διεθνούς δικαίου από όλους. Σεβόμαστε την ιστορία, διδασκόμαστε από αυτήν δεν είμαστε όμως φυλακισμένοι στην ιστορία. Πρέπει να υπάρχει όμως σεβασμός του διεθνούς δικαίου. Έχουμε κάνει προτάσεις και συμβιβασμούς αλλά κάποιοι θα πρέπει να αποβάλουν τον αλυτρωτισμό τους. Έχουμε κάνει μεγάλα βήματα, ελπίζουμε να ανταποκριθούν και να γίνουν πιο ρεαλιστές και πραγματιστές».

Κοινές Δηλώσεις ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά και ΥΠΕΞ της πΓΔΜ, Nikola Poposki μετά τη συνάντησή τους (Σκόπια, 24/06/2015)

«Το τελευταίο ερώτημα, ως προς τον αλυτρωτισμό. Δεν πιστεύω ότι εγώ ή ο ομόλογός μου έχουμε αλυτρωτισμό. Δεν αναφέρομαι σε αυτό το επίπεδο.

»Αναφέρομαι στο εξής – και θέλω, παρακαλώ, και στη μετάφραση μια προσοχή. Μου είπε ένας πολύ καλός μας διπλωμάτης το πρωί, στην Αίγυπτο υπάρχει μια πόλη που λέγεται Αλεξάνδρεια. Όχι μόνο δεν έχουμε πρόβλημα, αλλά καμαρώνουμε.

»Είχα πάει μια φορά στην Ινδία και μου λέγανε οι Ινδοί ότι “είμαστε διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου” – ή στο Αφγανιστάν, που ήταν ο πολιτικός μας διευθυντής.

»Πολύ ωραία, ο καθείς έχει το δικαίωμα να έχει την ταυτότητά του. Απλώς δεν πρέπει ο τρόπος που την χρησιμοποιεί να δημιουργεί σε τρίτους την εντύπωση ότι μπορεί να γίνει και κατάχρηση.

»Δηλαδή, εάν πρώην πολιτικός της αγαπητής χώρας όπου βρίσκομαι, σηκώνει σημαία που δεν είναι νόμιμη, στον Όλυμπο πάνω, χωρίς κανέναν λόγο, αυτός είναι αλυτρωτισμός, ή όταν φτιάχνονται χάρτες από κάποιον τρίτον που να ενσωματώνουν περιοχές τρίτης χώρας, αυτός είναι αλυτρωτισμός.

»Δεν είναι δουλειά μου τώρα να σας δώσω κατάλογο περιπτώσεων ή μη, είστε εξαιρετικοί δημοσιογράφοι, κάντε και εσείς ένα ρεπορτάζ για ό,τι δυσκολεύει τη συνεννόηση ανάμεσα στις δυο πλευρές.

»Εγώ θα σας το πω με ειλικρίνεια και ευθέως. Πολλοί σε αυτή τη χώρα νιώθουν ότι μπορεί κάποιοι στην Ελλάδα να μην θέλουν να υπάρχει η χώρα σας.

»Διαβεβαιώνω ότι εμείς θέλουμε, είμαστε ευχαριστημένοι που υπάρχει. Και πολλοί εδώ μπορεί να έχουν διάθεση να συμπεριλάβουν κομμάτια τρίτων και να δημιουργείται στην Αθήνα η εντύπωση ότι θεωρούν ότι υπάρχουν περιοχές της Ελλάδος που θέλουν.

»Η κυβέρνηση της φίλης χώρας είναι σαφής. Δεν έχει τέτοιες προθέσεις. Και στις δύο πλευρές και οι κυβερνήσεις και οι κοινωνίες δεν αμφισβητούν την άλλη πλευρά.

»Αλλά στα Βαλκάνια των εθνικισμών, και ορισμένοι έχουν επιθετικό εθνικισμό, μπορούμε να καταγράψουμε και την παρουσία επιθετικών εθνικισμών που έχουν και το στοιχείο του αλυτρωτισμού που δεν βοηθάει την κατανόηση, τη συνεννόηση, την συνύπαρξη των δύο κρατών. Αυτά τα παλεύουμε. Όπως παλεύουμε τον αλυτρωτισμό τρίτων, παλεύουμε και όποιον δεν σέβεται την ύπαρξη τρίτης χώρας.

»Είμαστε ενάντια στους ακραίους εθνικισμούς, σεβόμαστε όλους όσους αισθάνονται και έχουν πατριωτικά αισθήματα».

Ο Ν. Κοτζιάς στη δημοσιογράφο Sanja Vasik του Τ/Σ Telma (Σκόπια, 24/06/2015)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε πολλές δηλώσεις σας αναφέρεστε στον αλυτρωτισμό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν εδαφικές διεκδικήσεις από τις κυβερνήσεις…

«Όχι από τις κυβερνήσεις! Δεν μίλησα ποτέ για κυβερνήσεις. Πάντα λέω ότι ορισμένοι εδώ στη χώρα σας πιστεύουν, όχι όλοι, ότι ίσως το γεγονός ότι αυτή η χώρα υπάρχει δεν αρέσει σε όλους τους Έλληνες. Εγώ θα πω ότι είμαι πολύ χαρούμενος που αυτή η χώρα υπάρχει. Μου αρέσει που υπάρχει αυτή η χώρα και θα βοηθήσουμε ώστε να συνεχίσει να υπάρχει. Από την άλλη, ορισμένοι στην Ελλάδα πιστεύουν ότι υπάρχουν στη χώρα σας κάποιοι που κάνουν σκέψεις σχετικά με τη λεγόμενη «Μεγάλη Μακεδονία». Πρέπει αυτό να το καταπολεμήσουμε, πρέπει να καταπολεμήσουμε τον ακραίο εθνικισμό. Έτσι αν κάποιος πάει στον Όλυμπο για παράδειγμα, με μια σημαία στα χέρια του που είναι η παλιά σημαία της χώρας σας, η οποία δεν αναγνωρίζεται ως η σημαία της χώρας σας, θα πρέπει να το σταματήσουμε. Εάν κάποιος σχεδιάζει χάρτες στους οποίους τμήματα της Ελλάδας αναπαριστώνται ως περιοχές της χώρας σας, θα πρέπει να το σταματήσουμε».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλλά στο Σύνταγμα του 1992 προστέθηκε μια τροπολογία.

«Όχι μόνο στο Σύνταγμα, αλλά και στην ενδιάμεση συμφωνία που κάναμε τη δεκαετία του 90 μεταξύ των δύο χωρών, στις παραγράφους 5 και 6 ορίζεται ότι αυτού του είδους τα ζητήματα δεν είναι ανοικτά. Αλλά, ξέρετε ότι κάποιοι σκέφτονται διαφορετικά και πρέπει να τους σταματήσουμε».

Ομιλία του Νίκου Κοτζιά, κατά την παρουσίαση των Προγραμματικών Δηλώσεων στη Βουλή των Ελλήνων (07/10/15)

«ΜΟΕ προωθούμε και με τη FYROM. Και θα την προωθήσουμε αυτή τη συζήτηση. Δεν είναι άλλος παρά η Κυβέρνηση της FYROM που αρνήθηκε αρχικά αλλά τελικά συμφώνησε σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση.

»Όμως το κύριο -και το είπα μέσα στα Σκόπια, επί δυο ώρες σε μια δημόσια συζήτηση- είναι ότι θα πρέπει να τελειώνει με τον αλυτρωτισμό της η FYROM, ότι πρέπει να συμφωνήσει με τρόπο ρεαλιστικό και εποικοδομητικό στη λύση του ονοματολογικού».

Συνέντευξη Ν. Κοτζιά στην εφημερίδα Real News και στον δημοσιογράφο Β. Σκουρή (18/10/2015)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η άλλη πλευρά;

«Χρειάζεται να τελειώνει με τον αλυτρωτισμό. Μην ξεχνάτε ότι υπήρξα ο πρώτος Υπουργός Εξωτερικών της χώρας που έθεσα δημόσια και αναλυτικά το θέμα μέσα στα ίδια τα Σκόπια.

»Για να υπάρξει λύση πρέπει να γίνουν οι γείτονές μας πιο ρεαλιστές και πραγματιστές.

»Λύση με το συνταγματικό τους όνομα δεν υπάρχει. Η λύση θα είναι σύνθετο όνομα για όλες τις χρήσεις.

»Νομίζω ότι, αν λύσουμε το γνωστό ζήτημα, μετά ανοίγονται λεωφόροι συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών και υποστήριξής μας στα αιτήματα της FYROM έναντι του διεθνούς παράγοντα.

»Αλλά πρέπει να τολμήσουν να βγουν από τη σκιά τους».

Ομιλία Ν. Κοτζιά στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης για την ελληνική εξωτερική πολιτική (Τεχεράνη, 29/11/2015)

«Στα Βαλκάνια έχουμε ένα ειδικό πρόβλημα. Είναι αυτό της ΦΥΡΟΜ. Ένα κράτος δύο κοινοτήτων: Αλβανικής και Σλάβων που αρέσκονται να αυτοχαρακτηρίζονται ως «Μακεδόνες».

»Σλάβοι που εκφράζουν έναν αναχρονιστικό και παράνομο αλυτρωτισμό έναντι της Ελλάδας, τόσο ιστορικά, όσο και γεωγραφικά.

»Είμαστε μια φιλειρηνική δύναμη που παίρνουμε τα ρίσκα μας σε καλές και δύσκολες στιγμές για τα δίκαια των ανθρώπων. Για την επιβολή του διεθνή νόμου.

»Για να λειτουργούν όλα τα κράτη στη βάση της αρχής του κανόνα του δικαίου και της κουλτούρας συμβιβασμών.

»Αυτές οι δύο αρχές απουσιάζουν από την συμπεριφορά του Πρόεδρου της fYROM και από την πρακτική ορισμένων άλλων πολιτειακών παραγόντων της fYROM.

»Σε αυτό έχουν ευθύνη και εκείνοι στη Δύση που σε κάθε κρίση σε αυτή τη χώρα τις κάνουν νέα χατίρια σε βάρος των γειτόνων της.

»Αυτό δυσκολεύει την ικανότητα της ηγεσίας αυτής της χώρας να κάνει συμβιβασμούς και να πολιτεύεται με μέτρο.

»Εμείς εργαζόμαστε για μία fYROM ζώσα σε ειρήνη και σταθερότητα. Συμφωνήσαμε και επεξεργαζόμαστε πρακτικά ένα κοινό πρόγραμμα ΜΟΕ.

»Κάνουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για τον τρόπο, τη διαδικασία του ζητήματος της ονομασίας της γείτονας χώρας. Το κύριο είναι να ξεπεράσει τον αλυτρωτισμό και σοβινιστικά σχέδια.

Κοινές Δηλώσεις N. Kοτζιά και Υπουργού Εξωτερικών της πΓΔΜ μετά τη συνάντησή τους (Αθήνα, 17/12/2015)

«Θέλουμε και οι δυο μας να υπάρχει καλή συνεργασία ανάμεσα στα δύο κράτη. Να απομονώσουμε φωνές εθνικισμού ακραίου και αλυτρωτισμού. Να μην επιδείξουμε αδράνεια. Να αξιοποιήσουμε τις συζητήσεις που γίνονται στον ΟΗΕ για το κεντρικό πρόβλημα του ονόματος.

»Διαπραγματευόμαστε για αυτό το θέμα στον ΟΗΕ, με τη βοήθεια του κ. Nimetz, και αναζητούμε έναν έντιμο συμβιβασμό που να καταπολεμά τον αλυτρωτισμό και τον ακραίο εθνικισμό και να βοηθάει τη μελλοντική προοπτική και των δυο πλευρών. Όπως ξέρετε, οι διαπραγματεύσεις γίνονται στo πλαίσιo του ΟΗΕ και το περιεχόμενό τους δεν είναι προς δημοσιοποίηση. Ευχαριστώ πολύ».

Ο Ν. Κοτζιάς στην εφημερίδα «Αγορά» και στον δημοσιογράφο Γιάννη Καμπουράκη (24/12/2015)

«Η γείτονα χώρα πρέπει, επιτέλους, να εκπληρώσει την απαίτηση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995. Να συμβάλει στην επίλυση του ονοματολογικού με τόλμη, συνέπεια, περισσότερη διάθεση για ουσιαστικό διάλογο και να επιδείξει την ικανότητα της κουλτούρας έντιμων συμβιβασμών.

»Το να κάνει αίτηση για ένταξη σε διεθνείς οργανισμούς δεν λέει τίποτα. Η ουσία είναι με τί όνομα θέλει να το κάνει, με ποιους όρους και προϋποθέσεις. Αν, δηλαδή, η υπόθεση ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή έχει για εκείνην προτεραιότητα, ή θα συνεχίσει να υποτάσσεται στον ανιστόρητο προκλητικό αλυτρωτισμό.

»Εμείς θα καταγράψουμε τις εξελίξεις και θα δράσουμε πάντα με γνώμονα τα εθνικά συμφέροντα και την ιστορική αλήθεια».

Ο Ν. Κοτζιάς στο δημοσιογράφο Βασίλη Σκουρή της εφημερίδας Real News (06/03/2016)

Δημοσιογράφος: Ενδεχόμενο ένταξης της FYROM στο NATO υπό ποιες προϋποθέσεις υπάρχει, κ. Υπουργέ;

Ν. Κοτζιάς: «Με την εφαρμογή της ενδιάμεσης συμφωνίας που επιβάλλει να συμβάλει η γείτονα χώρα στην ορθή λύση του προβλήματος του ονόματός της και τον τερματισμό του αλυτρωτισμού και της όποιας μορφής εκδηλώσεων που συνδέονται με αυτόν.

»Κατά συνέπεια, κάθε συζήτηση για ένταξη της FYROM στο NATO έπεται της υλοποίησης των υποχρεώσεών της».

Δήλωση Ν. Κοτζιά προς δημοσιογράφους στο πλαίσιο των εργασιών του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. (Λουξεμβούργο, 20/06/2016)

«Διότι αυτή η ηγεσία έτσι όπως της συμπεριφέρονταν οι Ευρωπαίοι δεν έμαθε να κάνει συμβιβασμούς και τα κύρια ζητήματα που έχουμε σήμερα είναι, πρώτον, να βοηθήσουμε σε μια κουλτούρα συμβιβασμών.

»Δεύτερον, να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της δημοκρατίας, ιδιαίτερα με το να συμβάλουμε στο να υπάρχουν κανονικοί εκλογικοί κατάλογοι και δημοκρατική λειτουργία των ΜΜΕ.

»Τρίτον, ότι δεν θα πρέπει, επειδή ακούστηκε, να σκέπτονται για κυρώσεις.

»Εγώ, είμαι, γενικά, όπως και η ελληνική Κυβέρνηση, ενάντια στα συστήματα κυρώσεων. Και στην περίπτωση της FYROM, δεν θα επιτρέψουμε κυρώσεις.

»Και οι πραγματικοί φίλοι της σταθερότητας αυτής της χώρας είναι χώρες όπως η Ελλάδα και η Βουλγαρία και τους επανέλαβα, αυτό που λέω, ότι η δημιουργία αυτού του κράτους είναι ένα πραγματικό γεγονός που πρέπει κανείς θετικά να το αντικρίζει.

»Αλλά το όνομα το οποίο έχει και ο αλυτρωτισμός που υποκρύπτεται, είναι αρνητικά στοιχεία.

Ομιλία Ν. Κοτζιά σε ετήσια Σύνοδο Πρέσβεων πΓΔΜ (Σκόπια, 25/08/2016)

«Εμείς εκτιμούμε θετικά την ύπαρξη της βόρειας γείτονάς μας, στην οποία είμαστε πρώτοι σε επενδύσεις και εμπόριο, πρώτοι σε τουρισμό και διακοινοτικές επαφές.

»Ταυτόχρονα θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα υπάρξει υπέρβαση ενός αλυτρωτισμού που κατά τη γνώμη μας δεν βοηθά σε τίποτα, αλλά και ούτε υποστηρίζεται από ιστορικές και παρούσες πραγματικότητες.

»Είναι φανερό, ότι η ανασφάλεια ως προς την αποδοχή ύπαρξης του κράτους σας, αλλά και ο αλυτρωτισμός εξέθρεψαν επί αρκετό χρονικό διάστημα αισθήματα δυσπιστίας.

»Σήμερα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα μπροστά σε μια τέτοια κατεύθυνση. Οι προσωπικές μας σχέσεις με τον Νίκολα μιλάνε από μόνες τους. Οι σχέσεις των 4 της Βαλκανικής επίσης.

»Ο δρόμος, βέβαια, είναι ακόμα μακρύς, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να τον διανύσουμε, έτσι νομίζω και ελπίζω, σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε.

»Οι δύο χώρες μας οφείλουν και θα ζήσουν μαζί, εν ειρήνη, συνεργασία και προκοπή.

»Εφόσον και μόλις λυθεί το ονοματολογικό και κτυπηθεί κάθε είδους αλυτρωτισμός, οι δύο χώρες θα βαδίσουν μαζί το δρόμο της ΕΕ και των δομών ασφάλειας.

»Η Ελλάδα θα γίνει ο υποστηρικτής και μεσολαβητής μιας τέτοιας πορείας».

Ο Ν. Κοτζιάς στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων και στη δημοσιογράφο Σοφία Αραβοπούλου (28/12/2016)

«Πρέπει να βρεθεί μία λύση σε αυτό που αποκαλούμε ονοματολογικό. Η Ελλάδα απαιτεί να γίνεται σεβαστή η Ιστορία και να μην υπάρχουν αλυτρωτισμοί».

Κοινές δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά και Υπουργού Εξωτερικών Μαυροβουνίου S. Darmanovic, μετά τη συνάντησή τους (Αθήνα, 13/06/2017)

«Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να εξηγήσω πόσο σχέση έχει η εσωτερική με την εξωτερική πολιτική, όσον αφορά την κουλτούρα της πολιτικής που ακολουθεί κανείς.

»Τα μηνύματα που πήρα κι από τις συζητήσεις που είχα προσωπικά με τον Πρωθυπουργό της FYROM, τον κ. Zaev αλλά και η συζήτηση που έκαναν κατ’ ιδίαν στο τηλέφωνο οι δυο Πρωθυπουργοί, δηλαδή ο κ. Zaev με τον Αλέξη Τσίπρα και οι συζητήσεις που είχα στο τηλέφωνο με το Nikola Dimitrov, δείχνουν μια καλή διάθεση, μια πρόθεση να τελειώσουν με τον αλυτρωτισμό».

Ο Ν. Κοτζιάς στο Κεντρικό Δελτίο ειδήσεων του «Ant1», με τo δημοσιογράφο Ν. Χατζηνικολάου (11/08/2017)

«Αυτό που μπορώ να σας πω είναι το εξής: Εγώ πήγα στα Σκόπια, όπως ξέρετε, δυο φορές, συζήτησα για το ζήτημα, ήταν απροετοίμαστοι. Ήρθαν στην Ελλάδα πάλι απροετοίμαστοι.

»Έχουν κακομάθει από τον διεθνή παράγοντα.

»Στα Σκόπια έκανα τέσσερις ώρες συνέντευξη Τύπου, όπου τους εξήγησα τα εξής, αν μου επιτρέπετε να πω αυτά τα δυο παραδείγματα.

»Τους είπα ότι πριν λίγες μέρες ήμουν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και περήφανοι οι Αιγύπτιοι μου έλεγαν ότι η Αλεξάνδρεια είναι μια πόλη-κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

»Δεν είχα κανένα πρόβλημα με αυτό το γεγονός, ότι ήθελαν δηλαδή να είναι στοιχείο της κληρονομιάς του ελληνικού πολιτισμού, διότι ουδείς στην Αίγυπτο σκέφτηκε ποτέ να πει ή να ζητήσει την Αλεξανδρούπολη ως πόλη της Αιγύπτου.

»Δεν υπήρχε δηλαδή αλυτρωτισμός, αλλά σεβασμός απέναντι στον ελληνικό πολιτισμό.

»Επίσης, βρεθήκαμε παλιά στο Πακιστάν, όπου πάρα πολλοί άνθρωποι λένε ότι είναι κληρονόμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου και αυτό τους επιτρέπεται, διότι ουδέποτε είπαν ότι η Θεσσαλονίκη ή η ελληνική Μακεδονία τους ανήκει επειδή αυτοί είναι κληρονόμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

»Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με έναν αλυτρωτισμό, τον οποίο πρέπει να μην τον αφήσουμε να επεκτείνεται στα Βαλκάνια αλλά και γενικότερα, δεν πρέπει να επιτρέψουμε τους εθνικισμούς στην περιοχή.

»Αυτά τα ζητήματα θέλουν μεγάλη προσοχή, μεγάλη σοβαρότητα και γι’ αυτό νομίζω ότι είναι το πρώτο δελτίο ειδήσεων που βγαίνω ως Υπουργός Εξωτερικών στον τρίτο χρόνο της θητείας μου.

»Γιατί εύκολα έχω κι εγώ τη διάθεση να απαντήσω και να σας πω τι σκέφτομαι, αλλά μετά δύσκολα θα κάνω τη διαπραγμάτευση με τον τρόπο που θέλω».

Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών για τη συμμετοχή του Γενικού Προξένου της πΓΔΜ στο Τορόντο σε αλυτρωτική εκδήλωση (16/08/2017)

«Καταγγέλλουμε τη συμμετοχή του Γενικού Προξένου της πΓΔΜ στο Τορόντο, κ. Jovica Palacevski, σε αλυτρωτική εκδήλωση με την οποία παραβιάζεται για άλλη μία φορά από την πΓΔΜ η Ενδιάμεση Συμφωνία που επιτάσσει την αποχή από κάθε ενέργεια υποστήριξης εδαφικών διεκδικήσεων.

»Στην εκδήλωση αυτή, ο κ. Palacevski απηύθυνε χαιρετισμό σε εξέδρα με φόντο αλυτρωτικά σύμβολα και χάρτη της πΓΔΜ, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται ελληνικά εδάφη.

»Η νέα κυβέρνηση της πΓΔΜ δηλώνει ότι θέλει να γίνει μία νέα αρχή στις σχέσεις της με την Ελλάδα.

»Ωστόσο, παρά τις αλλαγές προσώπων, φαίνεται ότι ο αλυτρωτισμός εξακολουθεί να παραμένει η κυρίαρχη κρατική ιδεολογία και η καθημερινή πολιτική πρακτική στη γειτονική χώρα.

»Η εγκατάλειψη του αλυτρωτισμού, ο σεβασμός των συνόρων και η έμπρακτη τήρηση των αρχών της καλής γειτονίας αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την ευόδωση των ευρωατλαντικών φιλοδοξιών της πΓΔΜ».

Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά μετά τη συνάντησή του με τον Υπουργό Εξωτερικών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, N. Dimitrov (Σκόπια, 31/8/2017)

«Εμείς πιστεύουμε βαθιά ότι η ένταξη των χωρών της δυτικής Βαλκανικής και ιδιαίτερα της βόρειας φίλης γείτονός μας στις ευρωατλαντικές δομές, θα διευκολύνει και τη ζωή μας και θα συμβάλει στην ανάπτυξη όλης της περιοχής.

»Αυτός ο δρόμος απαιτεί και να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας, οικονομικές, κοινωνικές, και να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και κάθε αλυτρωτισμό που υπάρχει και που δημιουργεί ανύπαρκτα γεωπολιτικά προβλήματα, γιατί εμείς δεν έχουμε γεωπολιτικά προβλήματα μεταξύ μας, δεν έχουμε γεωστρατηγικά προβλήματα. Ίσα – ίσα έχουμε κοινά συμφέροντα.

»Ο αλυτρωτισμός μετατρέπει αυτά τα κοινά μας συμφέροντα πολλές φορές σε έναν αγώνα, σε μια διαμάχη περί πολιτισμού, όπως λέμε στην πολιτική επιστήμη.

[…]

»Να δημιουργήσουμε λοιπόν ακόμη περισσότερη εμπιστοσύνη, να λύσουμε δημιουργικά τα προβλήματά μας, να χτυπήσουμε κάθε αλυτρωτισμό που αντί να χορεύει το πρωί με την κοινή μας μουσική και τα πολλά στοιχεία κοινής κουλτούρας, φαγητού και ούτω καθ’ εξής, όλο γκρινιάζει και παραπονιέται. Δεν είναι μόνο πολιτική έκφραση, είναι έκφραση ζωής.

»Νομίζω ότι το μέλλον ανήκει στη συνεργασία μας και πρέπει να έχουμε το θάρρος και την τόλμη να ξεπεράσουμε ό,τι μας κρατάει σε αυτήν την παραδοξολογία και στην γκρίνια και να αφήσουμε την αγάπη μας να εκδηλώνεται. Είναι καλό να αγαπιούνται οι λαοί και να λύνουν τα προβλήματά τους και να μην έχουν αναστολές.

»Στοιχείο της ζωής δεν είναι μόνο ο αλυτρωτισμός, αυτό θέλω να πω. Στοιχείο της ζωής είναι και τα ωραία αισθήματα και στην καθημερινή ζωή ανάμεσα στους λαούς μας υπάρχουν πολλά ωραία αισθήματα. Αυτά πρέπει να αναπτύξουμε και να χτυπήσουμε τους αλυτρωτισμούς. Ευχαριστώ πολύ».

Δήλωση Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, μετά τη συνάντησή του με Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, A. Guterres (Νέα Υόρκη, 17/09/2017)

«Το δεύτερο θέμα που κουβεντιάσαμε ήταν τα Σκόπια. Παρών ήταν και ο κ. Νίμιτς που είχε δει, προχθές, τον κ. Βασιλάκη στο Λονδίνο για την πορεία των συζητήσεων.

»Όπως ξέρετε, μέχρι τον Οκτώβρη η γειτονική χώρα θα ασχολείται με θέματα που συνδέονται με τις τοπικές αυτοδιοικητικές εκλογές. Μετά, νομίζω ότι υπάρχει ένα παράθυρο δυνατότητας, εφόσον χτυπηθεί ο αλυτρωτισμός, να συζητήσουμε και για το ζήτημα του ονόματος».

Ο Ν. Κοτζιάς στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «Πρωινή Ζώνη» και τους δημ/φους Θ. Σιαφάκα και Ν. Κασιμάτη (28/09/2017)

«Θέλω να σας πω το εξής: Το ονοματολογικό, από πίσω του κρύβει ένα πρόβλημα αλυτρωτισμού.

»Ελπίζω και πιστεύω ότι θα υπάρξουν μέτρα, από την πλευρά τους, περιορισμού του αλυτρωτισμού. Π.χ. συμφωνήσαμε στη Νέα Υόρκη με τον πολύ ενδιαφέροντα -ενδιαφέρουσα προσωπικότητα- Υπουργό Εξωτερικών της γείτονος χώρας, τον κ. Νίκολα Δημητρώφ, ότι θα κάνουμε μια κοινή Επιτροπή από το Νοέμβρη για 4 μήνες -ελπίζουμε να λειτουργήσει και να τελειώσει τη δουλειά της- που θα δει τα σχολικά βιβλία ώστε να χτυπηθεί ο αλυτρωτισμός και οι χάρτες που υπάρχουν σ’ αυτά.

»Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα ήδη που κάναμε. Κι άλλα πολλά βήματα, για τα οποία είμαστε σε διαπραγμάτευση».

Συνέντευξη Τύπου Ν. Kοτζιά (ΥΠΕΞ, 26/10/2017)

«Αναφέρω παραδείγματα ανάπτυξης πολιτικών που είναι προς όφελος των πολιτών μας, προς βελτίωση του κλίματος ανάμεσα στις κοινωνίες και προς όφελος της οικονομίας της περιοχής.

»Βέβαια, το κυριότερο ζήτημα που έχουμε μπροστά μας με τη βόρεια γείτονα αφορά τον αλυτρωτισμό και το ονοματολογικό.

[…]

»Αλλά το κύριο πρόβλημα είναι ο δικός τους αλυτρωτισμός. Θα έλεγα ότι στις σχέσεις μας υπάρχουν δυο προβλήματα.

»Το ένα είναι ο αλυτρωτισμός και το δεύτερο είναι η αίσθησή τους ότι δε θέλουμε να υπάρχουν, εξ ου και το γνωστό πείραγμα που τους λέω -τώρα δε θέλουν να το πολυακούν- ότι η χώρα αυτή είναι “gift of the gods, but they have a wrong godfather”.

»Δηλαδή θέλω να πω, ότι η διαφορά επί του ονόματος, δεν συνεπάγεται ότι η Ελλάδα δεν θέλει την ύπαρξη αυτού του κράτους ή ότι εξυφαίνει σχέδια αποδιοργάνωσης και διάλυσης αυτού του κράτους.

[…]

»Όπως είπα, εμείς πρέπει να αποδομήσουμε, και το κάνουμε, την προκατάληψη που υπήρχε στην πΓΔΜ ότι εμείς δεν θέλουμε αυτό το κράτος να υπάρχει.

»Εγώ νομίζω ότι πολύ καλά κάνει και υπάρχει και βοηθάει για πάρα πολλούς στρατηγικούς λόγους στην περιοχή. Εκείνοι από την άλλη πρέπει να τελειώσουν με τον αλυτρωτισμό.

»Η λύση στο όνομα θα είναι πιο εύκολη εάν τελειώνουν με τις εκδηλώσεις του δημόσιου αλυτρωτισμού.

»Εάν υπάρχει κάποιος που λέει ότι η τάδε περιοχή ανήκει στο τάδε κράτος και είναι ιδιώτης, δεν με ενδιαφέρει. Με ενδιαφέρει η δημόσια κρατική πολιτική και ιδιαίτερα η διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς και πρέπει να σας πω ότι στην εποχή του κου Gruevski έγινε κάτι που δεν βοηθάει.

»Μετακινήθηκε στη νέα γενιά το πρόβλημα της ονομασίας και από ένα πρόβλημα γεωγραφίας και ιστορίας έγινε πρόβλημα εθνικών χαρακτηριστικών, κληρονομιάς. Δηλαδή έγινε πολύ πιο βαρύ, ιδιαίτερα για τη γενιά που έβγαλε το σχολείο τα τελευταία δώδεκα έτη.

»Είναι χαρακτηριστικό ότι η αίσθηση που έχω όσο μελετάω, είναι ότι οι μεσαίες και οι μεγαλύτερες ηλικίες αντιλαμβάνονται τη σημασία του θέματος, ενώ επίσης νιώθουν πιο κοντά στη χώρα μας.

»Να υπογραμμίσω εδώ άλλη μια φορά ότι η χώρα μας δεν διεκδικεί τίποτα από την φίλη γείτονα χώρα. Δεν έχει κάποιες απαιτήσεις. Είναι μια χώρα ανοιχτή, μια ανοιχτή αγκαλιά.

»Εφόσον λύσουμε το πρόβλημα του αλυτρωτισμού και του ονοματολογικού, είμαστε μια μεγάλη αγκαλιά να υποδεχτούμε όλους τους ανθρώπους από αυτή τη χώρα.

[…]

»Πάω στην Αίγυπτο. Έχει μια πόλη που λέγεται Αλεξάνδρεια, που είναι απ’ τον Μέγα Αλέξανδρο. Αλλά όταν πήγα στην Αλεξάνδρεια πρώτη φορά και καμάρωναν όλοι ότι έχουν και τη Βιβλιοθήκη, κανένας δε μας είπε ότι επειδή λέγεται Αλεξάνδρεια τους ανήκει η Αλεξανδρούπολη, που φέρει το όνομα από τον Άγιο. Αυτός είναι ο αλυτρωτισμός.

»Αν θέλουν κάποιοι να νιώθουν ότι ήταν σπουδαίος ο ελληνικός πολιτισμός… Να σας πω κάτι; Οι Γερμανοί ίδρυσαν το έθνος τους στο όνομα της ελληνικής φιλοσοφίας και κληρονομιάς. Δεν ήθελαν τότε να προσχωρήσουν στον Γαλλικό Διαφωτισμό λόγω των γερμανογαλλικών πολέμων και θεώρησαν τον εαυτό τους κληρονόμο του ελληνικού πολιτισμού. Τίποτα το κακό.

»Αλλά όχι και να λες ότι «μου ανήκει αυτό». Δηλαδή αν πεις ότι «η Μακεδονία είναι ένας όρος γεωγραφικός», είναι άλλο πράγμα από το να πεις «η Μακεδονία είναι ένας όρος εθνοτικός».

»Και είναι άλλο πράγμα να πεις ότι «έχει ένα ποσοστό το Πιρίν της Βουλγαρίας, τη Μακεδονία του Πιρίν, αλλά το μεγάλο κομμάτι είναι στην Ελλάδα γεωγραφικά» κι είναι άλλο πράγμα να λες εθνολογικά «η Μακεδονία και η ιστορία της Μακεδονίας, είναι δική μου και κάνω και δέκα αγάλματα».

»Γι’ αυτό λέω, πιστεύω βαθιά ότι πρέπει να χτυπηθεί η αντίληψη ότι η Ελλάδα θέλει να διαλύσει τη χώρα σας.

»Δε θέλουμε, ελπίζω να έχουν πειστεί στη πΓΔΜ. Μας αρέσει που υπάρχει. Και γεωστρατηγικά μας αρέσει αλλά ο αλυτρωτισμός είναι άλλο πράγμα. Αυτά τα δύο πρέπει να τα τελειώνουμε».

Ομιλία ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιά, στην ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης Observer Research Foundation με θέμα: «Η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο» (Νέο Δελχί, 27/11/2017)

«Αυτό που χρειάζεται, είναι να αποδεχτούμε και να καταλάβουμε ότι αυτό που ζούμε είναι το προϊόν της ιστορίας, το οποίο πρέπει να αναγνωριστεί και να γίνει αποδεκτό ως έχει. Με ειρηνικό τρόπο.

»Και αυτό σημαίνει, τρίτον, ότι κανείς δεν πρέπει να υποστηρίζει τον αλυτρωτισμό.

»Σε κάποιους γείτονές μας αρέσει η ιστορία μας. Αυτό είναι όντως πολύ ωραίο. Σε πόσα εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο αρέσει η ιστορία μας; Πόσοι άνθρωποι στην Ινδία έχουν γαλανά μάτια και λένε ότι είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου;

»Αλυτρωτισμός δεν είναι όταν κάποιος αγαπάει τον πολιτισμό σου, την ιστορία σου και θέλει να γίνει κομμάτι της.

»Αλυτρωτισμός είναι όταν κάποιος λέει «αφού έχω γαλανά μάτια εδώ στην Ινδία, η Ελλάδα μου ανήκει». Αυτό δεν είναι το ίδιο με το να είναι κάποιος υπερήφανος για την ιστορία».

Παρέμβαση Ν. Κοτζιά σε συνεδρίαση Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων (Αθήνα, 14/12/2017)

«Θέλω επίσης να σας πω ότι για το Υπουργείο Εξωτερικών, σήμερα, και για εμένα προσωπικά, ο τύπος των προβλημάτων που έχουμε με την Τουρκία είναι διαφορετικός από ό,τι με τα Σκόπια και την Αλβανία.

»Με τα Σκόπια και με την Αλβανία έχουμε προβλήματα πολιτισμικών διαφορών, ονομασίας και τα λοιπά. Έχουμε προβλήματα ταυτότητας, ιστορικής αντίληψης, αλλά δεν έχουμε γεωπολιτικά ή γεωστρατηγικά προβλήματα, ακόμη κι αν εμφανίζονται με τον αλυτρωτισμό τους.

»Δεν είναι σε θέση, πρακτικά, να τα κάνουν αυτά, ακόμη και οι πιο ακραίοι αλυτρωτικοί κύκλοι».

Ενημέρωση διπλωματικών συντακτών από τον Ν. Κοτζιά (Αθήνα, 15/12/2017)

«Εμείς θέλουμε την ευρωπαϊκή πορεία αφού το θέλει ο ίδιος ο λαός της γείτονος χώρας και θα τη στηρίξουμε, υπάρχουν δυο πράγματα που πρέπει να λύσουμε.

»Το ένα είναι να υπάρξουν καινούργια μέτρα οικοδόμησης της εμπιστοσύνης και δεν εννοώ μόνο τα οικονομικά.

»Ξέρετε το μεγάλο project που έχουμε στις Πρέσπες, αλλά και ενδείξεις ότι ο αλυτρωτισμός δεν είναι απαραίτητο εργαλείο εξωτερικής πολιτικής, ή εσωτερικής πολιτικής στη γείτονα χώρα».

Ο Ν. Κοτζιάς στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «Η επόμενη ημέρα», με τον Σ. Κοτρώτσο (19/12/2017)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κάτι παρεμφερές: αναγνωρίζουμε εμείς και τα Σκόπια ‘μακεδονική’ ταυτότητα κ. Υπουργέ; Διότι η δήλωση που έκανε στο Βελιγράδι ο Πρωθυπουργός ήταν πολύ αμφίσημη. Είπε «να σταματήσουν την αλυτρωτική ρητορεία και να μη λένε ότι είναι μόνο απόγονοι των Μακεδόνων, ή μόνο απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Τους αναγνωρίζουμε ‘μακεδονική’ ταυτότητα και σε αυτούς;

«Πρώτα απ’ όλα, τον αλυτρωτισμό, εγώ τον θεωρώ ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα.

»Έχω εξηγήσει από την πρώτη φορά που πήγα στα Σκόπια, πριν από δυο χρόνια, ότι σε μια συνέντευξη Τύπου που θα είχε 400 δημοσιογράφους –δεν θυμάμαι αν ήταν κανένας από εσάς- η οποία κράτησε 3-3,5 ώρες.

»Τους εξήγησα ότι, όταν πάω στην Αίγυπτο και μια πόλη λέγεται Αλεξάνδρεια και εμείς έχουμε μια πόλη που -λόγω του Αγίου δεν είναι λόγω του Μεγάλου Αλεξάνδρου- λέγεται Αλεξανδρούπολη, δεν παρεξηγούμαστε, διότι κανείς στην Αίγυπτο δεν μας λέει ότι αφού έχουμε την Αλεξάνδρεια, μας ανήκει και η Αλεξανδρούπολη.

»Ή, όταν πάμε στο Πακιστάν -σήμερα είχα και τους Αφγανούς φίλους και πιάσαμε τη συζήτηση- ότι αν κάποιος λέει ότι ο προπροπάππος του ήταν Έλληνας μαχητής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα.

»Γιατί, κανένας δεν λέει ότι εξ αιτίας του ότι ο προπροπάππος του ήταν μαχητής του μακεδονικού στρατού, έχει δικαιώματα στη Θεσσαλονίκη ή δεν ξέρω εγώ που αλλού. Ο αλυτρωτισμός έχει μεγάλη σημασία και ως σχέση εμπιστοσύνης. Εγώ, σε αυτή την πρώτη συζήτηση το εξήγησα αυτό.

»Και εξήγησα επίσης -στα αγγλικά είναι πιο χαριτωμένο- ότι «εμείς δεν θεωρούμε ότι είναι κακό πράγμα ότι υπάρχει αυτό το κράτος» γιατί πίστευαν όταν τους πρωτο-συνάντησα ότι θέλουμε να τους διαλύσουμε.

»Υπήρχαν κάποια σχέδια στο παρελθόν, κατά τη γνώμη τους. Και εγώ είπα ότι «δεν είναι κακό πράγμα, ίσα – ίσα είναι καλό, μπορεί να το πεις και θείο δώρο (God’s gift) που υπάρχει αυτό το κράτος, αλλά έχει λάθος νονό (Godfather)».

»Και είναι ένα πείραγμα που κάνω πάντα, έχουμε πάντα χαμόγελα με τους συνομιλητές μας. Αυτά για τον αλυτρωτισμό. Τα υπόλοιπα που λέτε, είτε τοποθετηθώ υπέρ είτε κατά, θα έχω παραδώσει τους διαπραγματευτικούς μου στόχους.

[…]

«Απλώς λέω ότι πρέπει να ακούτε και αυτό που δεν λέγεται, το ανείπωτο.

»Δηλαδή, οι Σκοπιανοί πρέπει να καταργήσουν όλο αυτό τον αλυτρωτισμό για να μπορέσουμε να κάνουμε μια συμφωνία με εμπιστοσύνη και αυτοί πρέπει να ξεφύγουν από την αίσθηση ότι εμείς θέλουμε να τους διαλύσουμε.

»Είναι δυο ζητήματα που είναι μάχη ταυτότητας. Όμως, το κύριο είναι ότι δεν πρέπει να νιώσουν ότι εμείς τους πιέζουμε, δηλαδή να μην αισθανθεί η κοινή τους γνώμη ότι κάτι που θέλουμε στη διαπραγμάτευση να το πάρουμε, μας το δίνουν γιατί τους κάνουμε δημόσιες πιέσεις.

»Θέλουμε να ξεφουσκώνει η δημόσια πίεση πάνω τους και να μπορούμε να συζητάμε εν ησυχία. Και θέλω να κάνω μια γενικότερη δήλωση για το θέμα των Σκοπίων και της Αλβανίας.

»Οι διαφορές μας με τα Σκόπια είναι πάρα πολύ σημαντικές, όσον αφορά την ταυτότητα των ανθρώπων, όσον αφορά το ποιος είμαι, από πού έρχομαι και που πάω.

»Αφορά ζητήματα που οι Αμερικάνοι αποκαλούν πολιτιστικούς πολέμους, πολιτιστικούς αγώνες. Δεν αφορά όμως γεωπολιτικά ζητήματα, χωρίς τον αλυτρωτισμό.

»Η διαφορά ανάμεσα στη fYROM και στην Αλβανία είναι ότι τα προβλήματά μας, παρ’ όλο που στο θυμικό μας στο συναισθηματικό μας κόσμο είναι πάρα πολύ ισχυρά, είναι σχετικά μικρότερα σε σύγκριση με τα μεγάλα προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία.

Συνέντευξη Νίκου Κοτζιά στον Real FM και τον δημοσιογράφο Βασίλη Σκουρή (02/01/2018)

«Δύο πράγματα πρέπει να σας πω: η γείτονας χώρα πρέπει να ρίξει τους τόνους που σχετίζονται -να τους εξαλείψει κατά τον καλύτερο τρόπο- με τον αλυτρωτισμό, όπως και η χώρα μας επέδειξε και επιμένει ότι εμείς θέλουμε να υπάρχει αυτό το κράτος και δεν έχουμε καμία πρόθεση ούτε να το διαμελίσουμε ούτε να το διαλύσουμε.

»Δηλαδή μία αποκατάσταση εμπιστοσύνης στα πλαίσια αυτής της πορείας για περισσότερη εμπιστοσύνη.

»Μεγάλο ρόλο παίζουν και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που όταν τα πρότεινα πριν 2,5 χρόνια θεωρούσαν ότι είναι ύποπτα από πολλές πλευρές, και από τους φίλους μας στα Σκόπια και από κάποιους Διεθνείς Οργανισμούς.

»Αποδείχθηκαν να είναι πολύ ωφέλιμα για τους λαούς και ετοιμάζουμε ένα μεγάλο βήμα μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης: το άνοιγμα των συνοριακών διόδων ανάμεσα στην Ελλάδα και στη γείτονα βόρεια χώρα στη λίμνη των Πρεσπών, που πρέπει να αξιοποιηθεί και θα αξιοποιηθεί για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

»Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποσχεθεί ισχυρά κονδύλια που θα συμβάλλουν στην διαμόρφωση της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής για την ανάπτυξη και την αναβάθμιση της περιοχής».

Δηλώσεις Νίκου Κοτζιά σε Έλληνες ανταποκριτές μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων Ε.Ε. (Βρυξέλλες, 22/01/2018)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεδομένης της προσέλευσης στο συλλαλητήριο, θεωρείτε πως αλλάζουν τα δεδομένα ως προς τη διαπραγμάτευση για το ονοματολογικό;

«Η προσέλευση στο συλλαλητήριο ήταν μια έκφραση της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος της χώρας, ήταν έκφραση της αγωνίας πολλών Ελλήνων που καμιά φορά λανθασμένα ταυτίζουν τη διαπραγμάτευση για το όνομα με την τύχη της ελληνικής Μακεδονίας και ήταν ένα συλλαλητήριο που αναπτύσσει περαιτέρω τις μορφές δημόσιου διαλόγου -άλλοτε με καλό τρόπο, άλλοτε όχι.

»Δεν νομίζω όμως ότι έχει επίπτωση πάνω στη διαπραγμάτευση για το ζήτημα του ονοματολογικού και του αλυτρωτισμού της γείτονος χώρας.

»Όσον αφορά τον αλυτρωτισμό, είναι ολοφάνερο ότι υποστηρικτικά δρα κάθε έκφραση που καταδικάζει τον αλυτρωτισμό.

»Όσον αφορά το ονοματολογικό, αυτό θα το λύσουμε με βάση τις μελλοντικές προοπτικές σταθερότητας και ασφάλειας της περιοχής, το ρόλο της ελληνικής διπλωματίας και την ανάγκη η χώρα μας να παίξει έναν πρωτεύοντα ρόλο στην περιοχή.

»Και όπως λέω πάντα, αντιλαμβάνομαι αυτούς που είναι φυλακισμένοι στην ιστορία, αλλά η ιστορία θα πρέπει να είναι σχολείο».

Ο Ν. Κοτζιάς στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «Επόμενη Μέρα» και τον Σ. Κοτρώτσο (29/01/2018)

«Εγώ μπορώ να σας πω τί πρέπει να γίνει. Πρέπει να γίνουν ορισμένες συζητήσεις και έχουμε αναλάβει, η ελληνική πλευρά, και το θεωρώ θετικό αυτό και δείγμα εμπιστοσύνης από την άλλη πλευρά, να ετοιμάσουμε ένα Σύμφωνο.

»Σ’ αυτό το Σύμφωνο θα συμπεριληφθούν όλα τα θέματα που είναι ανοιχτά σε σχέση με τ’ όνομα, ειδικό κεφάλαιο για τον αλυτρωτισμό, αλλά και θέματα που έχουν να κάνουν με το μέλλον αυτής της χώρας, την ένταξή της σε διεθνείς Οργανισμούς καθώς και πολιτικές.

»Θα έλεγα μια θετική ατζέντα, για το πώς μπορούμε ν’ αναπτύξουμε παραπέρα τις σχέσεις μας.

»Όπως ξέρετε, εδώ και δυόμισι χρόνια, με δική μας πρωτοβουλία, έχουμε προχωρήσει σε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, τα οποία διευκολύνουν στην κατανόηση των δυο κοινωνιών.

»Θέλω να σας πω ότι όταν πήγα πριν δυόμισι χρόνια πρώτη φορά στα Σκόπια, όπου είχα μια συνέντευξη Τύπου τεσσάρων ωρών με εκατοντάδες δημοσιογράφους, με πολύ επίμονες ερωτήσεις, τους εξήγησα γιατί πρέπει να τελειώνουμε με τον αλυτρωτισμό.

»Το πρώτο μήνυμα που πέρασα στα Σκόπια, από την πρώτη μέρα που έφτασα εκεί, ήταν το θέμα του αλυτρωτισμού.

»Το πρώτο μήνυμα που μου έδωσαν ήταν ότι έχουν την αίσθηση ότι εμείς θέλαμε να διαλυθεί αυτή η χώρα.

»Γι’ αυτό, είπα τη γνωστή φράση στ’ Αγγλικά -συμπίπτει και στις λέξεις- ότι εμείς θεωρούμε ότι είναι ένα δείγμα του θεού η ύπαρξή τους, αλλά έχουν λάθος νονό, δηλαδή “God” και “Godfather”.

»Και τους ενόχλησε λίγο το ότι έχουν λάθος νονό, διότι είναι η ουσία που συμπυκνώνει το όνομα, το πρόβλημα του αλυτρωτισμού που είναι από πίσω του.

[…]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να επιμείνω λίγο, να το αποσαφηνίσουμε. Τα κεφάλαια λοιπόν του Συμφώνου που θα συγγράψει η ελληνική πλευρά και θα παρουσιάσει στην κυβέρνηση των Σκοπίων εντός Φεβρουαρίου είναι ο αλυτρωτισμός είπατε…

«Τα ζητήματα που είναι ανοιχτά είναι ο αλυτρωτισμός, η διεθνής και περιφερειακή θέση αυτού του κράτους, όπως το βλέπουμε εμείς, και μια θετική ατζέντα ανάπτυξης των σχέσεών μας.

»Άρα όλη αυτή η θεωρία που ακούω σήμερα, η ανόητη θεωρία περί σαλαμοποίησης -μπορεί να είναι μερικοί πεινασμένοι για να βρουν επιχειρήματα- είναι εκτός πραγματικότητας.

»Κι αν είχαν παρακολουθήσει με προσοχή τα όσα έχουμε πει τις τελευταίες δέκα μέρες, θα είχαν εντοπίσει ότι πάμε να εντάξουμε όλα τα ζητήματα σ’ ένα Σύμφωνο».

[…]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ωστόσο, ήθελα να σας ρωτήσω, στο μέτρο που το Σύνταγμά τους παράγει ζητήματα και αλυτρωτισμού για εμάς, για σας ποιο είναι ζήτημα προτεραιότητας για την αλλαγή του Συντάγματος; Το θέμα της συνταγματικής ονομασίας, το θέμα του άρθρου 49 που αναφέρεται σε μακεδονικές μειονότητες στις γύρω περιοχές;

«Με μια αλλαγή που έγινε από μια ενδιάμεση συμφωνία».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν έχει γίνει καμία φοβερή αλλαγή. Ακροτελεύτια διάταξη; Τί ακριβώς θέλετε ν’ αλλάξετε στο Σύνταγμα των Σκοπίων;

«Εγώ εντοπίζω το προοίμιο και δυο άρθρα».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όταν λέτε το προοίμιο, αναφέρεστε στην ονομασία τη συνταγματική;

«Το προοίμιο, αν το διαβάσει οποιοσδήποτε, τα έχει όλα μέσα».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί υπάρχει και η αναφορά στην αντιφασιστική συνέλευση του ’44 που παραπέμπει σε «μακεδονικό λαό» κτλ. Αυτό θέλουμε ν’ αλλάξει;

«Στο αντιφασιστικό δεν έχω πρόβλημα».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν έχετε πρόβλημα..

«Στο αντιφασιστικό, όχι στο υπόλοιπο».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Προφανώς, αλλά στην ιδρυτική του Συνθήκη όμως μιλάει για «μακεδονικό λαό», ο οποίος υπάρχει…

«Νομίζω ότι βγάλατε μια καλή είδηση σήμερα, ότι απαιτούμε ένα Σύμφωνο, αλλά να μη σας πω αναλυτικά πώς θα χειριστώ το θέμα της διαπραγμάτευσης.

[…]

»Έχουμε μια οραματική, όπως λέει ένας φίλος μου, άποψη πάνω σε αυτό το ζήτημα. Έχουμε να λύσουμε τα οικονομικά. Έχουμε ανάγκη σταθερότητας. Και τώρα, για να είμαστε σαφείς, αυτό το κράτος που υπάρχει θα είναι, μόλις λύσουμε τα ονοματολογικά μας και τελειώνουμε τους αλυτρωτισμούς, το πιο φιλικό κράτος με την Ελλάδα.

»Και εμείς δεν πρέπει να θέλουμε τη διάλυσή του, όπως μερικοί λένε, διότι η τυχόν διάλυσή του -που δεν θα συμβεί- θα οδηγούσε σε επέκταση άλλων κρατών και θα είχαμε πάνω από τα κεφάλια μας νέες συγκρούσεις, νέους εθνικισμούς κλπ.

[…]

»Και να σας πω και κάτι; Δεν είχε η fYROM εξ αρχής αυτές τις ονομασίες. Θυμάστε πότε τις έβαλε; Το 2007. Τo 2007, επί Κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας.

»Και βγήκε η Νέα Δημοκρατία και είπε ότι αυτός είναι λόγος να μην συνεχίσουμε τις διαπραγματεύσεις -έκαναν διαπραγματεύσεις τότε που βγήκε- ότι αυτό είναι πολύ σοβαρό ατόπημα, ότι αυτό είναι πολιτικά μεγάλο φάουλ, το οποίο δεν μπορεί να μην το πάρουμε υπόψη μας.

»Όταν έγινε, ήταν τρομερό γεγονός, το οποίο γεγονός συγκλόνισε την Ελλάδα, συγκλόνισε την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, την έφερε να κάνει αυστηρότατες δηλώσεις.

»Και όταν εμείς, με τη διαπραγμάτευσή μας, μειώνουμε –δεν εξαλείφουμε, μειώνουμε- τον αλυτρωτισμό και παίρνουμε πίσω όλα αυτά τα άθλια πράγματα που συνέβησαν επί Νέας Δημοκρατίας, εξ αιτίας του Γκρούεφσκι, λένε «Τι είναι αυτό; Δεν μας επαρκεί».

»Μα στην περίοδο της δικής σας διακυβέρνησης έγιναν αυτά και εμείς τα μαζεύουμε.

»Αυτό είναι που λέω εξ αρχής: βρήκαμε μια κατάσταση την οποία δεν θα έπρεπε να είχαμε φτάσει μέχρι εδώ και τη μαζεύουμε αυτή την κατάσταση.

[…]

«Αυτό που βλέπουν όλοι έξω -εγώ σας είπα είναι δημοκρατικό δικαίωμα- και ερμηνεύουν είναι ότι δεν είναι μόνο τα Σκόπια που έχουν αλυτρωτισμό, αλλά και η Ελλάδα».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θεωρείτε δηλαδή ότι στο εξωτερικό εκλαμβάνεται ως έκφραση αλυτρωτισμού το συλλαλητήριο;

«Στο εξωτερικό «Η Μακεδονία είναι μόνο ελληνική» που είναι ένα αίσθημα βαθύτατο για τους Έλληνες πολίτες, διαβάζεται ότι εμείς δεν δεχόμαστε ότι τις συμφωνίες του 19ου αιώνα, δεν δεχόμαστε τις συμφωνίες των αρχών του 20ου αιώνα, όπου υπήρχαν τρεις Μακεδονίες.

»Η μία είναι «του Πιρίν» που είναι στη Βουλγαρία. Τι θα την κάνουμε αυτή τη «Μακεδονία του Πιρίν» της Βουλγαρίας;

»Δεν θα αναγνωρίσουμε την ύπαρξή της;

»Η «Μακεδονίας της Γιουγκοσλαβίας» για να πάω πιο πίσω. Αυτή γιατί την ξεχάσαμε 70 χρόνια; Γιατί την ανεχτήκαμε;

»Ποιες είναι εκείνες οι ελληνικές Κυβερνήσεις που δέχτηκαν ότι η γλώσσα τους είναι η «μακεδονική», ότι μπορεί να υπάρχει ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας»;

»Λέω, αυτά διαβάζονται έξω με διαφορετικό τρόπο από ό,τι διαβάζονται με τη δική μας δημοκρατική ευαισθησία στην Ελλάδα. Δεν λέω αν είναι σωστό ή λάθος, λέω πως διαβάζεται».

[…]

«Εμείς αυτό που έχουμε κουβεντιάσει τον Σεπτέμβριο με τον κ. Δημητρόφ είναι ότι πρέπει να φτιαχτεί μια Επιτροπή για τα σχολικά βιβλία, ήταν πρότασή μου γι’ αυτή τη χώρα για τους αλυτρωτισμούς.

»Μου είπε «δηλαδή τα δικά σας δεν μπορούμε να τα κοιτάξουμε;» «Να τα κοιτάξετε» του λέω «εμείς δεν έχουμε αλυτρωτισμούς». Αυτή είναι η συζήτηση που έχουμε κάνει.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα εμείς θα κοιτάξουμε τα δικά τους.

«Βεβαιότατα, όπως κοιτάμε και τα αλβανικά. Έχουμε μια Επιτροπή για τα αλβανικά βιβλία που ήδη λειτουργεί εδώ και αρκετό καιρό και η οποία, έχουμε συμφωνήσει, να καταλήξει στα κοινά συμπεράσματά της.

»Αν έχουμε κι εμείς κάτι που μας έχει ξεφύγει. Εμείς δεν έχουμε προθέσεις αλυτρωτισμού και τα νέα σχολικά βιβλία της Αλβανίας τον Σεπτέμβριο να έχουν κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις.

N. Koτζιάς στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters (Αθήνα, 31 Ιανουαρίου 2018)

Αναφερόμενος στο σχέδιο κειμένου που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως βάση συζήτησης και πιθανής συμφωνίας με τα Σκόπια, ο Ν. Κοτζιάς ανέφερε:

«Δεν είναι ένα ελληνικό κείμενο που θα έχει μόνο τις απόψεις μας, ούτε είναι ένα κείμενο που αποτελεί ήδη συμφωνία-συμβιβασμό. Θα είναι ένα κείμενο που εμείς θεωρούμε ότι με αυτό μπορούμε να αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε».

Εξέφρασε την ελπίδα ότι το κείμενο θα είναι έτοιμο εντός του Φεβρουαρίου. Επίσης, σημείωσε ότι αναμένει πως το ζήτημα «θα διευθετηθεί» μέχρι τον Ιούνιο ή και πέραν αυτού του χρονικού σημείου, ενώ είπε ότι ο αλυτρωτισμός της γείτονος αποτελεί την πιο σημαντική διαφορά.