Ποιος κερδίζει από τη μη λύση στο Σκοπιανό – Το υπόγειο “παιχνίδι” της Τουρκίας

Το φάντασμα της «μη λύσης» στο Μακεδονικό στοιχειώνει την εξωτερική πολιτική της χώρας αφού επί δεκαετίες το θέμα μένει άλυτο.

Οι υποστηρικτές της «μη λύσης» ποτέ δεν αναρωτιούνται ποιά είναι τα αρνητικά αποτελέσματα που έχουν προκληθεί διατηρώντας αυτή την εθνική εκκρεμότητα επί 26 χρόνια.

Τώρα μπορεί να επιλυθεί το Μακεδονικό σε μια ομολογουμένως καλή ιστορική συγκυρία όπου επικρατούν σε σημαντικό βαθμό οι διαλλακτικές φωνές μέσα στα Σκόπια και είναι ορατό το ενδεχόμενο να επιλυθεί το θέμα με βάση την εθνική γραμμή που έχει διαμορφωθεί από το 2007 από τον Κώστα Καραμανλή.

Και πρέπει να κατανοήσουμε ότι η διαιώνιση της μη λύσης συμφέρει μόνον τα Σκόπια που παγιώνουν ακόμη περισσότερο παγκοσμίως την ταύτιση της λέξης Μακεδονία με το γειτονικό κράτος.

«Ο στρατός της πΓΔΜ μιλάει… τουρκικά»

Το παλαιότερο και το σοβαρότερο think tank της Γερμανίας, το Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP), σε ανάλυσή του (Δεκέμβριος 2016) για την διείσδυση της Τουρκίας στα Βαλκάνια σημείωνε για την αυξανόμενη επιρροή της ιδιαίτερα στο κομμάτι του στρατού: «… οι περισσότεροι αξιωματικοί του στρατού της “Μακεδονίας” μιλούν τουρκικά παρά αγγλικά».

Αυτό είναι μόνον ένα από τα αποτελέσματα της εξαιρετικά έντονης προσπάθειας διείσδυσης της Τουρκίας στην πΓΔΜ από το 1992 έως σήμερα.

Μια προσπάθεια που έχει χτιστεί σε πολλούς τομείς απευθείας (οικονομικά, πολιτικά, θρησκευτικά κ.α), είτε εμμέσως από τις πάνω από 50 τουρκικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που αλωνίζουν τις πόλεις και τα χωριά της πΓΔΜ, διοργανώνουν συνεχώς εκδηλώσεις, ομιλίες, εκατοντάδες υποτροφίες, προάγοντας την πολιτιστική, πολιτική και κοινωνική προπαγάνδα της Αγκυρας.

Κι αυτό δεν είναι τυχαίο αφού η πΓΔΜ, το Κόσοβο, η Αλβανία και η Βοσνία είναι η αιχμή του δόρατος της βαλκανικής πτυχής του επεκτατικού ρόλου της Τουρκίας που επί Ερντογάν ντύθηκε με νεο-οθωμανικό χαρακτήρα προστασίας τουρκικών και μουσουλμανικών πληθυσμών στην περιοχή.

Ο διακαής πόθος της Τουρκίας για «μη λύση»

Η Άγκυρα μόνο αρνητικά βλέπει την προοπτική προσέγγισης των Σκοπίων με την Αθήνα. Περαιτέρω συνεργασία των δύο χωρών (δηλαδή εκτός της οικονομίας όπου υπάρχει πραγματική ελληνική διείσδυση) και σε άλλους τομείς, ενοχλεί σφόδρα την Τουρκία που αποτελεί τον ένθερμο υποστηρικτή της μικρής αυτής χώρας στα διεθνή φόρα προς το ΝΑΤΟ είτε προς άλλους οργανισμούς με το αζημίωτο φυσικά.

Η Τουρκία εκτός των άλλων πολιτικών ωφελημάτων που έχει καταφέρει σε διπλωματικό επίπεδο, είναι ότι τα Σκόπια αντιπροσωπεύονται στο Ιράν, την Κιργιζία, την Σαουδική Αραβία και στο Ουζμπεκιστάν από τις αντίστοιχες διπλωματικές αποστολές της Άγκυρας.

Όμως η μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία της Τουρκίας είναι ότι η πΓΔΜ είναι η μοναδική χώρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο συνολικά, που δεν έχει διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο.

Όταν το 2000 η κυβέρνηση των Σκοπίων είχε προαναγγείλει ότι θα προχωρήσει σε διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο, ο Τούρκος πρέσβης είχε βγει σε τοπικά κανάλια και είχε απειλήσει ότι θα κλείσει η πρεσβεία της Τουρκίας στα Σκόπια.

Οσο λοιπόν το θέμα δε λύνεται, πολύ απλά η Ελλάδα παίζει το παιχνίδι της Τουρκίας. Όχι φυσικά θέλοντας το, αλλά αντικειμενικά. Στην πολιτική, όπως και στη Φύση δεν υπάρχουν «κενοί χώροι».

Ο φαύλος κύκλος του εθνικισμού

Ουσιαστικό και πρακτικό αποτέλεσμα της μη λύσης είναι ότι αλληλοτροφοδοτεί τους ακροδεξιούς και στις δύο πλευρές των συνόρων.

Η ακροδεξιά στα Σκόπια τροφοδοτεί την φαρέτρα των εγχώριων ακροδεξιών και οι εγχώριοι τροφοδοτούν την ακροδεξιά στην γειτονική χώρα.

Για να σταθμίσουμε το αποτέλεσμα μιας ανοικτής υπόθεσης που ταλανίζει τις δύο χώρες είναι ότι η ουσιαστική πολιτική απουσία της Ελλάδας από την περιοχή, οδήγησε 26 χρόνια μετά στην δημιουργία 2 γενεών που μεγάλωσαν με τον φόβο, την εχθρότητα και το μίσος δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο το ζήτημα.

Οι νέοι στην πΓΔΜ μεγάλωσαν ακούγοντας ότι η Ελλάδα θέλει να τους αφανίσει από τον χάρτη και ταυτόχρονα διδάσκονταν στο σχολείο τις τρελές ιστορίες για αρχαίο μακεδονικό έθνος του οποίου αυτοί είναι οι συνεχιστές του…

Την ίδια ώρα στην Ελλάδα δύο γενιές όποτε έτυχε να άκουσαν για το Μακεδονικό (η αλήθεια είναι όχι πολλές φορές από το 2000 και μετά) οι αναφορές γίνονταν στην βάση ότι κάποιοι τρελοί στην χώρα αυτή διεκδικούν τα εδάφη μας, την ιστορία μας και την περηφάνεια μας. Εν μέρει είναι αλήθεια. Αυτό που δεν είναι αλήθεια είναι ότι όλοι οι Σκοπιανοί επιβουλεύονται την ιστορία μας και τα εδάφη μας.

Κύριος φορέας της ακραίας «αρχαιομακεδονικής» προπαγάνδας είναι το VMRO.

Η αλήθεια είναι ότι μεταξύ του σλάβικου πληθυσμού υπάρχει η ανιστόρητη εκδοχή του VMRO, αλλά υπάρχει και η άλλη εκδοχή ότι πρόκειται για πληθυσμούς με σλαβικές ρίζες.

Η διαμάχη αυτή επικρατεί ανάμεσα στον τοπικό πληθυσμό από το 1992 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Όσοι εδώ στην Ελλάδα δεν ήθελαν τη λύση έδιναν χώρο στην προπαγάνδα της μιας πλευράς μέσα στα Σκόπια.

Από την άλλη κινητοποιούσαν επί χρόνια τον φόβο του μουσουλμανικού τόξου που προσπαθεί να δημιουργήσει η Άγκυρα, αλλά φυσικά ποτέ κανείς δεν ομολόγησε ότι η Τουρκία και οι νεο-οθωμανικές βλέψεις φούντωναν γιατί ακριβώς η Ελλάδα δεν έπαιζε τον ρόλο που θα έπρεπε να έχει.

Μη λύση σημαίνει Μεγάλη Αλβανία και Μεγάλη Βουλγαρία

Αν δούμε τον μεγάλο χάρτη της γεωπολιτικής σκακιέρας στα Βαλκάνια η «μη λύση» οδηγεί σε δύο σενάρια.

Η πΓΔΜ με δεδομένα τα εσωτερικά θέματα που έχει με την αλβανική μειονότητα αλλά και τις σχέσεις με όλους τους γείτονες ή θα διαλυθεί ή θα γίνει «έρμαιο – προτεκτοράτο» κάποιας άλλης χώρας.

Και τα δύο αυτά σενάρια όμως είναι πολύ κακά για την Ελλάδα.

Ενα αδύναμο κράτος εκτός ΕΕ και ΝΑΤΟ μπορεί να γίνει ακόμη πιο επικίνδυνο, είτε το ίδιο ως οντότητα, είτε γιατί θα αποτελεί τον πολιορκητικό κριό των επιδιώξεων άλλων χωρών που στην συγκεκριμένη περίπτωση τα σχέδιά τους δεν θα είναι φιλικά προς την χώρα μας.

Όσο για το σενάριο της διάλυσης αυτό θα ήταν ακόμη χειρότερο, αφού θα οδηγούσε στην επίτευξη άλλων λαών που έχουν βλέψεις στα εδάφη και στους πληθυσμούς αυτής της χώρας. Και μιλάμε πλέον για σενάρια Μεγάλης Αλβανίας και Μεγάλης Βουλγαρίας.

Ο στρουθοκαμηλισμός της μη λύσης

Υπάρχει ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πολιτικού παραλογισμού και κυρίως του στρουθοκαμηλισμού που περιέχει το δόγμα της μη λύσης. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα της Κίνας. Τον δίαυλο Δούναβη -Αξιού που ενδιαφέρεται σύμφωνα με δημοσιεύματα να κατασκευάσει με την συνεργασία τριών χωρών (Ελλάδας, Σερβίας, πΓΔΜ), και θα τις ωφελήσει όλες εξαιρετικά. Αλλά περισσότερο την Θεσσαλονίκη.

Πώς θα υπογραφούν αυτές οι συμφωνίες αφού η Κίνα και η Σερβία έχουν αναγνωρίσει την πΓΔΜ ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας»;

Το πιθανότερο θα είναι να γίνουν τρεις συμφωνίες της Κίνας με κάθε χώρα ξεχωριστά.

Αρα δια της πράξης, θα καταλήξεις να αποδέχεσαι την διπλή ονομασία. Μία (Δημοκρατία της Μακεδονίας) που θα χρησιμοποιούν όλοι οι υπόλοιποι και μια που θα χρησιμοποιεί η χώρα μας μαζί της (πΓΔΜ).

Αλλο ένα παράδειγμα του στρουθοκαμηλισμού είναι η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στην πΓΔΜ.

Αλήθεια οι ελληνικές εταιρείες που βρίσκονται εκεί πώς δραστηριοποιούνται;

Σε ποιές Αρχές στέλνουν επίσημα έγγραφα και με ποιον τρόπο συναλλάσσονται εκεί;

Βάζουν μπλάνκο στην συνταγματική ονομασία που βρίσκεται σε κάποια ή σε όλα τα έγγραφα; Όπως φανταζόμαστε όχι. Είναι «προδότες»;

Φυσικά όχι. Αλλά αυτό είναι διπλή ονομασία στην πράξη. Το επίσημο κράτος επικοινωνεί με την πΓΔΜ και οι ελληνικές επιχειρήσεις με την «Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Λύση σημαίνει οικονομική ανάπτυξη

Πιθανή λύση στην κατεύθυνση της εθνικής μας γραμμής, σημαίνει οικονομική ανάπτυξη και για τις δύο χώρες.

Η γραμμή των συνόρων με την πΓΔΜ μπορεί να χωρίζει δύο έθνη, δύο κράτη αλλά χωρίζει και δύο περιοχές που έχουν το ίδιο πρόβλημα. Την υπανάπτυξη και την φτώχεια.

Η πΓΔΜ έχει ένα από τα χαμηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα στην Ευρώπη, όμως το ίδιο πρόβλημα έχουν και οι νομοί της βόρειας Ελλάδας. Έχουν από τα χαμηλότερα κατά κεφαλή εισοδήματα στην χώρα μας.

Ο λόγος είναι πολύ απλός. Στερούνται επικοινωνίας και κοινών πρότζεκτ ανάπτυξης που όμως δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν αν δεν υπάρξει λύση.

Η Βόρεια Ελλάδα πάντα είχε μια φυσική ενδοχώρα που ήταν τα Βαλκάνια. Όλοι οι δρόμοι του εμπορίου ξεκινούσαν από την Καστοριά- Κοζάνη από την μια πλευρά και από την Θεσσαλονίκη στην άλλη. Και όλα τα εμπορεύματα κατέληγαν στην Ευρώπη.

Πόσα χρόνια μπορεί η χώρα μας να χρησιμοποιεί μια προσωρινή ονομασία;

Η Ελλάδα από το 1992 χρησιμοποιεί μια προσωρινή ονομασία που εμπεριέχει το όρο Μακεδονία.

Οι μόνοι επίσημοι οργανισμοί που ακολουθούν… προσωρινά, την προσωρινή ονομασία είναι ο ΟΗΕ, η Ευρωπαική Ένωση, η EBU και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή.

Το ΝΑΤΟ χρησιμοποιεί τον όρο FYROM με την σημείωση ότι άλλα μέλη την αναγνωρίζουν με το συνταγματικό της όνομα.

Με το συνταγματικό της όνομα, δηλαδή νέτο σκέτο «Μακεδονία», την αναγνωρίζουν περισσότερες από 130 χώρες , μεταξύ των οποίων 4 από τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο.

Πόσο προσωρινή μπορεί να είναι μια λύση που διαρκεί τρεις δεκαετίες;

Πότε θα ανοίξει η δημόσια συζήτηση για τις πραγματικές αρνητικές συνέπειες τη «μη λύσης», αλλά και για τα πολλαπλά θετικά που θα προκύψουν από την επίλυση αυτού του εθνικού ζητήματος;

Η πολιτική της στρουθοκαμήλου (δε με νοιάζει πώς τους λένε όλοι, αρκεί να μην τους λέω έτσι εγώ) πρέπει να εγκαταλειφθεί στην πράξη.

Τα πολιτικά κόμματα είναι για να εκφράζουν το μακροπρόθεσμο συμφέρον της χώρας. Όχι για να αποφεύγουν τις ευθύνες τους, ανάλογες με τη θέση τους στη Βουλή, βλέποντας μόνον ως τις επόμενες κάλπες.

Χρήστος Κουτσονάσιος δικηγόρος, μέλος της ΠΓ του Πράττω
Δημοσιεύθηκε στο Εθνος της Κυριακής 28/01/2018