Πώς ο ρόλος “κλειδί” Τσίπρα μας αναβαθμίζει απέναντι στην Τουρκία: Η κρίσιμη τετραμερής

Στο έμπρακτο και ηχηρό “άδειασμα” όσων προ μίας εβδομάδας εγκαλούσαν την κυβέρνηση και τον Αλέξη Τσίπρα για το… αχρείαστο ταξίδι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα προχώρησε εμμέσως πλην σαφώς με τη χθεσινή του παρουσία στο δείπνο του Συμβουλίου της Ευρώπης ο Έλληνας Πρωθυπουργός, επιβεβαιώνοντας πως μεσούσης της ευρωτουρκικής κρίσης η Ελλάδα βάζει όλη την ατζέντα στο προσκήνιο, με αιχμή του δόρατος το προσφυγικό, ως ανατολικό σύνορο και “γέφυρα” της Ευρώπης με την Άγκυρα.

Μετά τη χθεσινή Σύνοδο, που επί της ουσίας δεν προχώρησε σε αποφάσεις για το προσφυγικό και με τον Ντόναλντ Τουσκ να μην παίρνει πίσω την πρότασή του για την κατάργηση των ποσοστώσεων στο διαμοιρασμό προσφύγων στις χώρες μέλη της ΕΕ, πρωτοβουλία που τον έβγαλε ούτε λίγο ούτε πολύ στη σέντρα με σφοδρά πυρά από τη μεγάλη πλειοψηφία τους, το ελληνικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη σημερινή τετραμερή του Αλέξη Τσίπρα με τον επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, την Άνγκελα Μέρκελ και τον Βούλγαρο Πρωθυπουργό, Μπόικο Μπορίσοφ.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τη συμμετοχή του κ. Μπορίσοφ ζήτησε η Γερμανίδα καγκελάριος, καθώς τα στοιχεία που διαθέτει αναφέρουν πως ένας σημαντικός αριθμός προσφύγων περνούν στο κεντροευρωπαϊκό έδαφος (σ.σ. στο γερμανικό πρωτίστως) μέσω Βουλγαρίας.

Οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ότι ο κ. Τσίπρας «είδε θετικά» τη συμμετοχή του Βούλγαρου ομολόγου του λόγω της καλής στάσης που κράτησε απέναντι στις αιτιάσεις του Ταγίπ Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λοζάνης, ενώ, επιπλέον, εκτιμά ότι η κοινή στάση των δύο χωρών θα συμβάλλει στη δίκαιη αντιμετώπιση του προσφυγικού.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας με αναβαθμισμένο ρόλο πλέον και με τη “βούλα” της Ευρώπης, αναμένεται να ενημερώσει τους συνομιλητές του για τις θέσεις του Ταγίπ Ερντογάν, θέτοντας επί τάπητος και όλες τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις προς την Άγκυρα που εκπορεύονται από την συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας αλλά δεν έχουν ακόμη εκπληρωθεί –όπως η καθυστέρηση στην χρηματοδότηση της Τουρκίας για τη διαχείριση του προσφυγικού, την οποία δημοσιοποίησε με δηλώσεις του στην Αθήνα ο τούρκος πρόεδρος.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν είναι διμερές θέμα

Καθώς εκδηλώθηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον των ομολόγων του κ. Τσίπρα για ενημέρωση σχετικά με την επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα, ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι οι εξελίξεις στο μεταναστευτικό ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της πρόσκλησης προς τον τούρκο πρόεδρο να επισκεφθεί την Αθήνα, παρ’ όλες τις διαφωνίες σε εθνικό αλλά και ιδεολογικό επίπεδο. Ο πρωθυπουργός επισήμανε πως ενώ η περιοχή βυθίζεται στην αποσταθεροποίηση (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Παλαιστίνη, Λίβανος, Ιεροσόλυμα, απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, περιορισμοί στα ανθρώπινα δικαιώματα, Κουρδικό) δεν μπορούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να θεωρούνται απλά διμερές θέμα.

«Είναι θέμα στήριξης των νοτιοανατολικών ευρωπαϊκών συνόρων, που καθίστανται ολοένα και πιο σημαντικά. Η ευρωπαϊκή ασφάλεια και διαχείριση προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών βασίζεται στις ομαλές ελληνοτουρκικές σχέσεις», εξήγησε ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες.

Ο Αλέξης Τσίπρας συμπλήρωσε πως οι προκλήσεις ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο κάνουν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη δίκαιης, βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και χωρίς τουρκικές εγγυήσεις.

Ο πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη για ειρήνη, σεβασμό του διεθνούς δικαίου και συνεργασία στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο, καθώς, όπως είπε, «αποτελεί ευρωπαϊκό διακύβευμα που σήμερα είναι πιο σημαντικό από ποτέ».

Έκανε, ακόμη, λόγο για τρία σημαντικά βήματα που άφησε πίσω της η επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα:

* Συμφωνήθηκε η επανέναρξη των συνομιλιών για την υφαλοκρηπίδα και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, υπό την υψηλή εποπτεία του Έλληνα πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν.

* Υπήρξε συμφωνία σε μέτρα για την πιο αποτελεσματική εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και η Τουρκία να αρχίσει να εφαρμόζει ξανά την διμερή Συμφωνία Επανεισδοχής.

* Ο πρόεδρος Ερντογάν τόνισε δημόσια ότι επιδιώκει την δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού και ότι οι συνομιλίες πρέπει να συνεχιστούν.

Τέλος, ο πρωθυπουργός καλωσόρισε το γεγονός ότι ΕΕ, Γερμανία και Βουλγαρία έδωσαν απάντηση στην Τουρκία σχετικά με τις δηλώσεις Ερντογάν για την αναθεώρηση της συνθήκης της Λοζάνης.

Παράλληλα, ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε στήριξη ώστε η Τουρκία, τους επόμενους μήνες, να σταματήσει την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου στο Αιγαίο με συνεχείς παραβιάσεις και εμπλοκές, να εντείνει την θετική, ως τώρα, συνεργασία στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και να συνεχίσει τις συνομιλίες, με τους όρους του ΓΓ του ΟΗΕ, για το Κυπριακό.

Οι στόχοι της Αθήνας

Η πρόταση Γιούνκερ, καίτοι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου φρόντισε να την «στρογγυλέψει», εξελήφθη ως… «casus belli» από το Μέγαρο Μαξίμου και ο πρωθυπουργός αξίωσε από τον πρόεδρο της Κομισιόν παρέμβαση επί του θέματος και σύγκληση της τετραμερούς διάσκεψης ώστε να αποκρουστεί κάθε τέτοια σκέψη.

Σύμφωνα με τη Die Welt, η Γερμανία και άλλες χώρες αντιμετώπισαν με οργή την άρνηση ανατολικοευρωπαϊκών χωρών, όπως η Ουγγαρία, να υποδεχθούν πρόσφυγες βάσει των ποσοστώσεων που είχαν αποφασιστεί.«Αυτό που κάνει ο (σ.σ. πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ) Όρμπαν είναι ντροπή» δήλωσε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.

«Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε εδώ. Οι (σ.σ. αντίθετες) απόψεις δεν έχουν αλλάξει» αναγνώρισε η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, έπειτα από πολύωρες συνομιλίες στο δείπνο των ηγετών. Όμως «είναι σαφές ότι έχουμε καθήκον να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ως τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς» πρόσθεσε η ίδια.

Στο πλαίσιο αυτό ο Έλληνας πρωθυπουργός στη σημερινή τετραμερή επιδιώκει να μην ενταχθεί στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής η “απαράδεκτη”, όπως τη χαρακτήρισε ο Πρωθυπουργός, πρόταση Τουσκ, εξέλιξη που αποτελεί το βασικό σενάριο.

Να «εγκριθεί» η κατ’ αρχήν συμφωνία του με τον Ταγίπ Ερντογάν για μεταφορά προσφύγων που αιτούνται άσυλο από τα νησιά στην ενδοχώρα, απ΄ όπου και θα επιστρέψουν στην Τουρκία εάν η αίτησή τους απορριφθεί.

Η Αθήνα διεκδικεί αυτή τη λύση προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα νησιά, στα οποία η κατάσταση έχει γίνει πάλι εξαιρετικά δύσκολη μετά και τις νέες προσφυγικές ροές που είχαμε το τελευταίο διάστημα, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και έναν μήνα μεγάλη επιχείρηση αποσυμφόρησης και έχουν μεταφερθεί στην ενδοχώρα πάνω από 3.500 πρόσφυγες.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την ευρωτουρκική συμφωνία, οι αναμένοντες απάντηση για άσυλο θα πρέπει να παραμένουν στα νησιά, ώστε να διασφαλίζεται ότι στην Τουρκία θα επιστρέφουν αυτοί που έφτασαν από τα παράλιά της και όχι «κάποιοι άλλοι». Δεν πρόκειται, δηλαδή, για τις ευάλωτες ομάδες (ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά και μακροχρόνια ασθενείς) που ήδη μεταφέρονται στην ενδοχώρα.

Θετικός αντίκτυπος για την πρόταση Τσίπρα για “κοινωνική Ευρώπη”

Την ατζέντα για την κοινωνική Ευρώπη στην πράξη έθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναλαμβάνοντας σημαντική πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ότι ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων είναι σημαντικός και πρέπει να εφαρμοστεί. Επίσης, υποστήριξε ότι η κοινωνική διάσταση είναι αναγκαία συνθήκη για την Ενωμένη Ευρώπη. Ο κοινωνικός πυλώνας θα εξισορροπήσει το δημοσιονομικό σύμφωνο, συμπλήρωσε και πρόσθεσε πως το ευρωπαϊκό εξάμηνο -η διαδικασία συντονισμού των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών- θα πρέπει να περιλαμβάνει δεσμευτικούς κοινωνικούς στόχους, προτείνοντας να περιληφθεί μνεία στα συμπεράσματα της Συνόδου.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες η πρόταση υποστηρίχθηκε μεταξύ άλλων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σουηδία και την Πορτογαλία, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να τη στηρίξει και η Γερμανία· το θέμα θα επανέλθει προς συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να επανέλθει με προτάσεις για παρακολούθηση της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.