Yπάρχει η λέξη «στοιχείωση» που χρησιμοποίησε ο Τσίπρας;

Απορίες και πολλά ερωτήματα δημιούργησε μία λέξη που χρησιμοποίησε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, χθες το πρωί κατά την διάρκεια της επίσκεψης του στο Υπουργείο Υγείας.

Δεν ήταν λίγοι μάλιστα αυτοί που επέδειξαν ιδιαίτερα ενεργητικά αντανακλαστικά και σπουδή να “τρολάρουν” διαδικτυακά μέσα από ανεπαρκή δημοσιεύματα την αποστροφή του Πρωθυπουργού.

Διαβάστε το σχετικό ρεπορτάζ της Καθημερινής

Ο κ. Τσίπρας χρησιμοποίησε την λέξη «στοιχείωση» σε αντιδιαστολή με το «αστοιχείωτος».

Η πρόταση ήταν συγκεκριμένα:

«Εμείς οι αστοιχείωτοι καταφέρνουμε και ξεπερνάμε πολλές φορές, ακόμα και θεσμικά εμπόδια, αυτών που έχουν ιδιαίτερη στοιχείωση και να μας στήνουν τέτοια εμπόδια, θα τα ξεπερνάμε».

Η λέξη παρά την πρώτη εντύπωση, υπάρχει και απαντάται ήδη από τα αρχαία ελληνικά. Σταχυολογώντας την χρήση της και χωρίς σε καμία περίπτωση να μπορούμε να καλύψουμε όλο το φάσμα, βρήκαμε τα κάτωθι.

Ο Πατριάρχης Φώτιος στη «λέξεων συναγωγή» αναφέρει πως η στοιχείωσις είναι «η ακριβεστάτη επιτομή, η πρώτη μάθησις, ήτοι διάταξις».

Ο Ιωάννης Ζωναράς, βυζαντινός χρονογράφος, θεολόγος και νομικός, αναφέρει επίσης την λέξη, γράφοντας πως «στοιχείωσις εστίν η εκ διαφόρων συντεθείσα μονοειδής θεωρία».

Προφανώς και αναφέρεται σε ελεύθερη μετάφραση στην «εξειδικευμένη μόρφωση».

Ο νεοπλατωνικός Πρόκλος, έχει γράψει έργο με τίτλο «Θεολογική Στοιχείωση», εννοώντας προφανώς τις βάσεις της θεολογίας. Μία εισαγωγή στην επιστημονική θεολογία.

Ο Γαληνός αναφέρει πως «στοιχείωσις έστιν η των αυτών κατά το αυτό και ωσαύτως διδασκαλία».

Ο Μ. Βασίλειος από την πλευρά του αναφέρει πως «της γαρ των τεχνών αναλήψεως αρχή έστιν η στοιχείωσις».

Η λέξη αναφέρεται και στο λεξικό Liddell and Scott.

Από τα ανωτέρω και κάνοντας μία ελεύθερη μετάφραση η λέξη σημαίνει «εισαγωγή σε μία επιστήμη», «ειδίκευση».

Η λέξη έχει απαντηθεί και σε νέο ελληνικό κείμενο. Συγκεκριμένα στο περιοδικό Νέα Εστία του 1951: «Αλλοτε κατηγοροούσαν τήν αναιμική στοιχείωση του μύθου στην πεζογραφία του Παπαδιαμάντη».

Προφανώς είναι μία λέξη που έχει εκπέσει σε αχρησία στη νέα ελληνική, εξ’ ου και τα ερωτήματα.

Είναι βέβαιο ωστόσο πως η λέξη υπάρχει και σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει αυτόν που εξειδικεύεται σε κάτι.