Την ελληνική του καταγωγή “κάρφωσε” ο Τούρκος υπουργός Ζεϊμπεκτσί στη δεξίωση της Ελληνικής Πρεσβείας

Ένα ενδιαφέρον παραδιπλωματικό από τη δεξίωση που παρέθεσε την Τρίτη για τον εορτασμό της Εθνικής μας Επετείου ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα, Κυριάκος Λουκάκης, στο Ankara Palas, μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων ANADOLU.

Στη δεξίωση παραβρέθηκαν ο Τούρκος Υπουργός Οικονομίας, Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί, ο Πρέσβης των ΗΠΑ, Τζον Μπας, ο Πρέσβης του Ισραήλ, Εϊτάν Νάεχ και πολλοί εκπρόσωποι διπλωματικών και στρατιωτικών αποστολών.

Ο Τούρκος Υπουργός Ζεϊμπεκτσί “συνεχάρη τη φίλη και γείτονα χώρα Ελλάδα για την Εθνική Επέτειο” και υπενθυμίζοντας τη φράση του Ιμπνί Χαλντούν ότι «η γεωγραφία είναι μοίρα» δήλωσε τα εξής:

«Η γεωγραφία δεν είναι μόνο χάρτης. Είναι η κουλτούρα, είναι οι άνθρωποι, είναι τα πάντα. Για το λόγο αυτό, μοιραζόμαστε τη γεωγραφία ως δυο έθνη και χώρες. Μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, τα ίδια όρη και την ίδια κουλτούρα. Για το λόγο αυτό, όσο ενισχύουμε τη φιλία και την ειρήνη μεταξύ των δυο χωρών αυξάνεται και η ευτυχία».

Η αλήθεια είναι ότι δεν μοιραζόμαστε τίποτα μαζί τους, κυρίως τη θάλασσα, κανένα όρος και καμία κουλτούρα. Συνταγές μαγειρικής μοιραζόμαστε και κάποιους χορούς μας που τους υιοθέτησαν και τους χορεύουν κι εκείνοι.

Κάναμε αυτή την απαραίτητη παρέκβαση, διότι αναφερθείς ο Ζεϊμπεκτσί σε παλαιότερη επίσκεψή του στη Χίο κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Δήμαρχος, τόνισε ότι ο λαός του νησιού τον περιποιήθηκε ιδιαίτερα και προσέθεσε:

«Τα φαγητά, τα ονόματα, η κουλτούρα και οι χοροί ήταν ίδια. Δίπλα μου ήλθε μια ηλικιωμένη γυναίκα με τα εγγόνια της. Εμείς είμαστε συγγενείς σου, μου είπε.

»Κι εγώ απάντησα, σίγουρα είμαστε συγγενείς διότι είμαστε άνθρωποι της ίδιας γεωγραφίας.

»Διότι το επίθετό μου είναι Ζεϊμπέκη και το δικό σου Ζεϊμπεκτσί, σίγουρα είμαστε συγγενείς μου είπε.

»Αυτή ήταν από τις όμορφες στιγμές που δεν μπόρεσα καθόλου να ξεχάσω. Εκείνοι χόρεψαν συρτάκι κι εμείς ζεϊμπέκικο».

Η δεξίωση της Ελληνικής Πρεσβείας στην Άγκυρα περιλάμβανε και παραδοσιακούς χορούς που παρακολούθησε με ενδιαφέρον ο Τούρκος Υπουργός. Και οι δύο φωτογραφίες που δημοσιεύουμε αναρτήθηκαν από τον Ζεϊμπεκτσί στο Twitter του.

Ο Έλληνας Πρέσβης, κ. Λουκάκης, υπενθυμίζοντας ότι στο Ankara Palas οι αρχηγοί των δυο χωρών υπέγραψαν το 1930 την «συμφωνία φιλίας», τόνισε ότι έτσι ξεκίνησε η προσέγγιση μεταξύ των δυο λαών.

Η φιλία και το πνεύμα του ιστορικού αυτού κτιρίου συνιστά πηγή έμπνευσης για τους πολιτικούς, προκειμένου να συνεχίσουν τις σχέσεις φιλίας μεταξύ των δυο χωρών και στο μέλλον προσέθεσε.

Τι χορός είναι το Ζεϊμπέκικο

Το ζεϊμπέκικο (ή ζεϊμπέκικος) είναι ελληνικός λαϊκός χορός.

Το όνομά του οφείλεται στον εξισλαμισμένο ελληνικό πληθυσμό των Ζεϊμπέκων.

Αναφέρεται ότι διαδόθηκε στα ελλαδικά αστικά κέντρα στα τέλη του 19ου αιώνα.

Ωστόσο, η εμφάνισή του ανάγεται στα τέλη του 17ου αιώνα σε αστικά κέντρα όπως η Κωνσταντινούπολη και η Σμύρνη.

Ο Εβλιγιά Τσελεμπή αναφέρει ότι χορευόταν στη Μαγνησία και το Αϊδίνιο σε τοπικές γιορτές.

Όντας αρχικά αντικριστός χορός δύο ατόμων που έφεραν οπλισμό, εξελίχθηκε σε «μονήρη αυτοσχεδιαστικό ανδρικό χορό».

Ο χορός αντλεί την καταγωγή του από εξισλαμισμένους Ζεϊμπέκους.

Οι Ζεϊμπέκοι ως ιδιαίτερη μειονότητα του πληθυσμού της Προύσας, του Αϊδινίου και της Ερυθραίας της Μικράς Ασίας, επονομαζόμενοι και «ιππότες των όρεων», ήσαν υπό διωγμό εξαιτίας της παραβατικής συμπεριφοράς τους.

Κατά τον Ηρόδοτο, η λέξη Ζεμπέκος παράγεται από την αρχαία Θρακική λέξη μπούκο που προερχόμενη από την φρυγική λέξη βέκος σημαίνει βούκα=μπουκιά η οποία με πρώτο συνθετικό την κλητική του Ζεύς, Ζευ, παράγει τη λέξη Ζεϊμπέκηδες, επίσης θεωρεί ότι συμβολίζει κατά κάποιο τρόπο μια αναζήτηση για την ένωση του πνεύματος με το σώμα, του θεού με τον άνθρωπο και χορευόταν στην απώτερη αρχαιότητα προς τιμήν της Κυβέλης της μητέρας θεάς.

Κατά τον λαογράφο και συγγραφέα Θάνο Βελλούδιο η λέξη Ζεϊμπέκικος προέρχεται κατά το πρώτο συνθετικό από την φριγική λέξη Ζεϋ εκ του Ζευς που συμβολίζει το πνεύμα και κατά το δεύτερο από τη λέξη μπέκος ή βέκος που σημαίνει άρτος και συμβολίζει το σώμα.

Ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης σε μια συνομιλία του με τον ρεμπέτη Τάκη Μπίνη έχει υποστηρίξει ότι «οι Ζεϊμπέκηδες ήταν Έλληνες κυρίως από την Μακεδονία και αλλού και Θρακιώτες, που ακολούθησαν τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στα βάθη της Ασίας. Τους ονόμαζαν Ζεϊμπέκια δηλαδή ζωέμπορους και Μακελάρηδες γιατί έσφαζαν ζώα και τα πουλούσαν. Στο πέρασμα των χρόνων θέλησαν να απαθανατίσουν τον ηρωισμό τους και να διατηρήσουν τις παραδόσεις τους και έτσι δημιούργησαν αυτόν το χορό, το ζεϊμπέκικο, που τον χόρευαν ένας ένας με σπαθιά στα χέρια και πότε πότε και στο στόμα: βγάζοντας μουγκρητά ή αλαλαγμούς, σαν τα σημερινά όπα, άλα, γιάλα και διάφορα άλλα.

Σύμφωνα με άλλες θεωρίες ο χορός πρόκειται για κατεξοχήν αρχαίο ελληνικό – θρακικό που τον μετέφεραν και τον διέδωσαν στην Ασία οι αρχαίοι Αργείοι-Θράκες, όταν ίδρυσαν αποικία στις Τράλλεις (σημερινό Αϊδίνιο) της Μικράς Ασίας.

Ο Σίμων Καράς υποστήριζε πως ο χορός είχε κληρονομιά αρχαιοελληνική (ρυθμική – χορευτική) αφού το ρυθμικό τους σχήμα των 9 χρόνων διαφαίνεται στις ωδές της Λεσβίας Σαπφούς.

Κατά τον Θ. Μουρράη-Βελλούδιο, η προέλευση του χορού ανάγεται στον αρχαίο χορό «Αρτο-ζήν».

Η λέξη «Ζεϋ» (από το Ζευς) συμβολίζει κατ’ αυτόν το πνεύμα, ενώ το «μπέκος», το ψωμί δηλαδή, το σώμα. Έτσι, με το ζεϊμπέκικο κερδίζει ο άνδρας «την απαλλαγή του από κάθε καταθλιπτικό σύμπλεγμα που μπορεί να τον καταπιέζει» κι αποκτά την σύνθεση της δωρικής και της φρυγικής αρμονίας, μέσα από την κατανυκτική ορχηστική περισυλλογή του στον χώρο που εντοπίζεται μεταξύ του χρόνου και του διαστήματος (και μακριά απ’ το Καλό και το Κακό), δηλαδή στο «χάος – φάος».

“Είμαστε συγγενείς;”

Επιστρέφοντας στη στιχομυθία του Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί με την ηλικιωμένη Ελληνίδα στη Χίο, προφανώς και υπάρχει “συγγένεια” διότι οι Ζεϊμπέκοι ήταν Έλληνες εξισλαμισμένοι.

Δηλαδή, ο Τούρκος υπουργός το πιθανότερο είναι να έχει ελληνική καταγωγή (και δεν είναι ο μόνος).

Εξάλλου ο ίδιος κατάγεται από την ορεινή κωμόπολη Ταβάς, της επαρχίας Ντενιζλί (στα εδάφη της αρχαίας Φρυγίας και Λυκίας), που συνορεύει με τη Μαγνησία και το Αϊδίνιο.

Άρα, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, ότι του “ξέφυγε” του Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί μια έμμεση ομολογία της ελληνικής του καταγωγής. Αυτό βεβαίως δεν πρέπει να συγχέεται και με τη συνείδηση.

Είναι αποδεδειγμένο από την ιστορία ότι οι τουρκόφωνοι των ακτών της Μικράς Ασίας στη συντριπτική τους πλειονότητα έχουν ελληνική καταγωγή.

Οι εξισλαμισμοί, όπως μαρτυρά και η πριγκίπισσα Άννα Κομνηνή, είχαν ξεκινήσει από τον 11ο αιώνα.

Βεβαίως όταν μια οικογένεια, ένας άνθρωπος, κατάγεται από εξισλαμισμένους – τουρκεμένους εδώ και 10 αιώνες, εννοείται ότι η συνείδηση του σήμερα είναι τουρκική – οθωμανική ή ό,τι άλλο πέρα από ελληνική.

Εμείς όμως οφείλουμε να υπενθυμίζουμε ότι οι κανονικοί Τούρκοι είναι Μογγόλοι, όπως οι Ουιγούροι της Κίνας ή οι Τουρκμένοι από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Έχουν παρουσιαστικό μογγολικό, όχι ευρωπαϊκό.

Οι άνθρωποι που ζούνε σήμερα στη Μικρά Ασία είναι Τούρκοι μόνο στο όνομα και όχι στην καταγωγή.

Εάν όμως έχουν τουρκική συνείδηση, όπως ισχύει για αρκετά εκατομμύρια από αυτούς, ως Τούρκους οφείλουμε να τους αναγνωρίζουμε αν και… μακρινοί συγγενείς μας.