«Οσμή» Στουρνάρα πίσω από το βρώμικο χτύπημα των Financial Times

Ως νέο χτύπημα κατά της κυβέρνησης εκ των… έσω εκλαμβάνεται για μία ακόμη φορά το σημερινό δημοσίευμα των Financial Times, το οποίο στοχοποιεί το Μέγαρο Μαξίμου για χτυπήματα κατά θεσμών και ανεξάρτητων Αρχών με στόχο να το παρουσιάσει ως σχεδόν… δικτατορικό καθεστώς.

Οι διθύραμβοι των FT για τον κεντρικό τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα στο ίδιο ακριβώς δημοσίευμα “δείχνουν” κατά πολλούς την “πηγή” του ρεπορτάζ, στο οποίο εντελώς συμπτωτματικά παρουσιάζονται σχεδόν ως θέσφατο δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ευάγγελου Βενιζέλου.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα με αφορμή και την εν εξελίξει διαπραγμάτευση εγκαλεί σε υψηλούς τόνους τη “συμμαχία των προθύμων”, μάλλον μόνο άσχετο δεν μπορεί να θεωρηθεί…

Υπενθυμίζεται ότι ουκ ολίγες φορές η κυβέρνηση σε ανώτατο επίπεδο έχει εγκαλέσει τον κ. Στουρνάρα για τον πολιτικό ρόλο που επιχειρεί να υιοθετήσει σε πλήρη αντίθεση με το θεσμικό ρόλο της θέσης του ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.

Κυβερνητικοί κύκλοι εκτιμούν πως το δημοσίευμα των FT, είναι κατευθυνόμενο από συγκεκριμένα κέντρα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές πρόκειται για χτύπημα κάτω από τη ζώνη θεσμικών παραγόντων, λίγες ημέρες πριν γίνει γνωστό το πόρισμα της εξεταστικής της Βουλής για τα δάνεια των μέσων μαζικής ενημέρωσης, τα απόνερα του οποίου φτάνουν… πολύ υψηλά.

FT: Ο ΣΥΡΙΖΑ κτυπά τους θεσμούς της χώρας ή ανατρέπει τα οργανωμένα συμφέροντα;

Όταν ο διοικητής της Τ.τ.Ε Γιάννης Στουρνάρας κάθησε στην θέση του αεροπλάνου για να μεταβεί από την Αθήνα στην Φρανκφούρτη, ένοιωθε ανακουφισμένος επειδή ένα από τα πολλά προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει επρόκειτο να διευθετηθεί. Στην Τράπεζα Αττικής, πέμπτη σε μέγεθος, θα διοριζόταν νέο εκτελεστικό συμβούλιο το οποίο, κατά τη γνώμη του, θα άλλαζε την προβληματική πορεία της. Το μόνο που απέμενε ήταν να εγκριθεί επίσημα ο διορισμός του Θεόδωρου Πανταλάκη στην θέση του εκτελεστικού διευθυντή.

Όταν όμως προσγειώθηκε στην γερμανική πόλη συνειδητοποίησε ότι κάτι είχε πάει λάθος. Ενώ πετούσε, η κυβέρνηση άλλαξε την απόφασή της για τον κ. Πανταλάκη. Άρχιζε μία αλληλουχία γεγονότων που φέρονται να συνδέονται, από την εισβολή στα γραφεία της συζύγου του μέχρι τον ανεπιτυχή διαγωνισμό για την αδειοδότηση τηλεοπτικών σταθμών με δάνεια από την Τράπεζα Αττικής.

Σύμφωνα με πηγές, κυβερνητικοί παράγοντες κανόνισαν, με την συνεργασία του ΤΣΜΕΔΕ, του κύριου μετόχου της τράπεζας, να τοποθετηθεί σητν θέση ο Κωνσταντίνος Μακέδος, πολιτικός μηχανικός με ελάχιστη τραπεζική εμπειρία. Η Τράπεζα Αττικής έχει στενούς δεσμούς με τον ΣΥΡΙΖΑ, μέσω του συνδικαλιστικού οργάνου που ελέγχει το ΤΣΜΕΔΕ.

Η ενέργεια αυτή ήταν ευθεία πρόκληση προς την σαφή προτίμηση που είχε εκφράσει η Τ.τ.Ε και έφερνε τον κ. Στουρνάρα σε δύσκολη θέση, δεδομένων των προβλημάτων της τράπεζας. Εμπιστευτική έκθεση που εκπονήθηκε από την ΕΚΤ και που ήρθε σε γνώση των Financial Times, έκανε λόγο για “σοβαρά ευρήματα” κακοδιαχείρισης και ανεπαρκούς ελέγχου στις διαδικασίες χορήγησης δανείων.

Με το 70% των δανείων της τράπεζας να μην εξυπηρετούνται, ήταν άποψη του κ. Στουρνάρα και άλλων ότι έπρεπε επειγόντως να τοποθετηθεί στο τιμόνι επαγγελματίας τραπεζίτης. Κυβερνητικές πηγές αρνήθηκαν ότι υπήρξε οποιαδήποτε παρέμβαση στην διαδικασία επιλογής εκτελεστικού διευθυντή.

Οι επικριτές του ΣΥΡΙΖΑ επικαλούνται το επεισόδιο σαν παράδειγμα αυταρχισμού που, όπως υποστηρίζουν, γίνεται ευκρινέστερος όσο το κόμμα υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις και αυξάνεται η δημοφιλία της Νέας Δημοκρατίας.

Ο Θάνος Βερέμης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, αναφέρει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ “θα ήθελε να θέσει υπό κρατικό έλεγχο όλους τους θεσμούς της χώρας, αφού είναι στοιχείο της ιδεολογίας του”. Άλλοι αντιτείνουν ότι τα πρόσφατα γεγονότα είναι απλά η ορατή αντανάκλαση μακροχρόνιων προβλημάτων της Ελλάδας όταν πρόκειται για την ανεξαρτησία σημαντικών δημόσιων θεσμών.

Ο κ. Στουρνάρας αντέδρασε ενεργοποιώντας την διαδικασία αναζήτησης νέων διευθυντικών στελεχών, με στόχο να αποκλειστούν όσοι δεν είχαν τις ικανότητες και το ήθος για την θέση. Επίσης, επέβαλε απαγόρευση των δανειοδοτήσεων για την Τράπεζα Αττικής.

Ακολούθησε ένα περιστατικό που ανησύχησε τους αξιωματούχους της ΕΚΤ και προκάλεσε ευρύτερους φόβους για την προθυμία του κράτους να προχωρήσει σε εκφοβισμούς για να πετύχει τους στόχους του.

Στις 15 Σεπτεμβρίου, λίγες ώρες πριν ανακοινωθεί ότι ο κ. Μακέδος απέτυχε στο τεστ, πραγματοποιήθηκε εισβολή της αστυνομίας στα γραφεία της συζύγου του κ. Στουρνάρα, Λίνας Νικολοπούλου. Η εισαγγελία ανακοίνωσε ότι η εισβολή έγινε στο πλαίσιο έρευνας για υπόθεση δωροδοκίας.

Η κ. Νικολοπούλου αρνείται κάθε κατηγορία, δηλώνοντας στους FT ότι στόχος ήταν ο σύζυγός της. Όπως ανέφερε, ο εισαγγελέας αρνήθηκε να δώσει τα στοιχεία του και το ένταλμα ήταν ανυπόγραφη φωτοτυπία, κατά παράβαση του νόμου. Η κ. Νικολοπούλου έχει ασκήσει έφεση για να ακυρωθεί η έρευνα. Κυβερνητικές πηγές αρνήθηκαν ότι υπήρχε πολιτικό κίνητρο πίσω από την έρευνα εις βάρος της κ. Νικολοπούλου.

Οι επικριτές που διαβλέπουν κίνητρο, παραπέμπουν στην απαγόρευση που επέβαλε ο κ, Στουρνάρας. Αυτή έγινε ενώ γινόταν ένας ευαίσθητος και αμφιλεγόμενος διαγωνισμός για την αδειοδότηση των καναλιών υπό την επίβλεψη της κυβέρνησης.

Αποτέλεσμα ήταν να ακυρωθεί δάνειο που η Τράπεζα Αττικής είχε προγραμματίσει να χορηγηθεί στον Χρήστο Καλογρίτσα, έναν από τους προτιμώμενους από την κυβέρνηση υποψηφίους, ο οποίος υποχρεώθηκε να αποσυρθεί. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι η έκταση γης στην Ιθάκη που είχε καταθέσει ως ενέχυρο ο κ. Καλογρίτσας δεν ήταν παρά βραχώδες βοσκοτόπι.

Η σύγκρουση για την Τράπεζα Αττικής ήταν το τελευταίο επεισόδιο σε μία σειρά εκρήξεων μεταξύ του κ. Στουρνάρα και της κυβέρνησης υπό τον ΣΥΡΙΖΑ. Στελέχη του κόμματος είχαν αποπειραθεί να τον απομακρύνουν κατά την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης του κόμματος.

Η Ελλάδα είχε ταραχώδεις σχέσεις με τις Βρυξέλλες κατά την διάρκεια των έξι χρόνων που εφαρμόζονται τα προγράμματα διάσωσης. Το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε την Ελλάδα στα πρόθυρα της εξόδου από την ευρωζώνη. Τώρα, εκφράζονται φόβοι ότι στην Ελλάδα ανοίγει άλλο ένα μέτωπο στην μάχη της ΕΕ να αποκρούσει τις απειλές εναντίον των αρχών της χρηστής διακυβέρνησης και του σεβασμού των ανεξάρτητων θεσμών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εμπλακεί σε παρατεταμένη διαμάχη με την δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Επίσης, έχει συγκρουστεί με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Viktor Orban για το συνταγματικό δικαστήριο και τις πιέσεις που ασκεί σητν κεντρική τράπεζα.

Ο Ευ. Βενιζέλος, πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αντίπαλος του ΣΥΡΙΖΑ, συνταγματολόγος ο ίδος, υποστηρίζει ότι η απειλή προς το κράτος δικαίου στην Ελλάδα “είναι συγκρίσιμη με αυτή στην Ουγγαρία και την Πολωνία”.

“Δεν είναι το ίδιο έντονη, όμως η μεθοδολογία είναι η ίδια. Πρόκειται για σημαντικό ζήτημα που αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης”, δηλώνει.

Μεταξύ των διεθνών πιστωτών της Ελλάδας επικρατεί η άποψη ότι η έλλειψη σεβασμού στην ανεξαρτησία ορισμένων θεσμών – ιδιαίτερα της δικαιοσύνης – ενδέχεται να γίνει η αχίλλειος πτέρνα στην προσπάθεια της χώρας να αλλάξει πορεία και να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό. Εντός της χώρας εκφράζονται φόβοι ότι οι παρεμβάσεις στον δημόσιο τομέα ίσως και να διευρύνονται, αντί να υποχωρούν.

Ο Παναγιώτης Πικραμένος, πρώην πρόεδρος του Σ.τ.Ε, δηλώνει ότι η χώρα έχει φάσει σε “κρίσιμο σημείο”. “Σταδιακά ο σεβασμός προς το κράτος δικαίου μειώνεται.

Νομίζω ότι κάθε μέρα που περνάει οι Έλληνες πολίτες απομακρύνονται από τους Ευρωπαίους πολίτες. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα το αποκαταστήσουμε”, δήλωσε σε συνέντευξή του.

Η αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών τελικά κατέρρευσε μετά την απόφαση του Σ.τ.Ε που δικαίωσε τους ισχυρισμούς αντιπολιτευόμενων κομμάτων ότι η διαδικασία είναι αντισυνταγματική.

Το Συμβούλιο αποφάνθηκε ότι τις άδειες θα χορηγήσει ανεξάρτητο σώμα και όχι η κυβέρνηση. Αυτό όμως έγινε μετά από άλλο ένα σκάνδαλο – κατηγορίες ότι εξέχοντα κυβερνητικά στελέχη αποπειράθηκαν να δελεάσουν το Συμβούλιο με υποσχέσεις για αύξηση αποδοχών και του ορίου συνταξιοδότησης.

Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να συμμορφωθεί με την απόφαση του Σ.τ.Ε. Κυβερνητικές πηγές αρνήθηκαν ότι έγιναν ανάρμοστες προσπάθειες να επηρεαστούν μέλη του Δικαστηρίου και υποστήριξαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέφυγε σε αυτή την διαδικασία αδειοδότησης εξαιτίας των τακτικών παρακώλυσης της αντιπολίτευσης, που έκαναν αδύνατη την σύσταση του Ε.Ρ.Σ.

Η επιδρομή στα γραφεία της κ. Νικολοπούλου και ο αποτυχημένος διαγωνισμός είναι μόνον δύο από τα πρόσφατα περιστατικά που προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση στους πιστωτές και αναδείχθηκαν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ένα άλλο περιστατικό συνέβη στις αρχές του 2016, όταν η κυβέρνηση αποπειράθηκε να αποπέμψει τον Δημήτρη Κυριτσάκη, πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθώς και τον αντιπρόεδρο Δημήτρη Λουκά, αλλάζοντας τους κανόνες με τρόπο που φαινόταν ειδικά επινοημένος για να τους αποκλείσει. Μετά από διαμαρτυρία των Βρυξελλών η κυβέρνηση υπαναχώρησε και οι δύο άνδρες διατηρήθηκαν στις θέσεις τους.

Οι διεθνείς ανησυχίες για τον σεβασμό που τρέφει η ελληνική κυβέρνηση προς τους ανεξάρτητους θεσμούς χρονολογούνται πριν από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Μία πηγή έντασης μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών υπήρξαν οι επανειλημμένες διώξεις κατά του Ανδρέα Γεωργίου, πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ.

Οι διώξεις άρχισαν το 2011, την περίοδο της κυβέρνησης Παπαδήμου, συνεχίστηκαν κατά την διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και αναβίωσαν φέτος, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για κατηγορίες, που έχουν επανειλημμένα απορριφθεί από τις αρχές της ΕΕ, και που φέρουν το έλλειμμα της Ελλάδας να έχει διογκωθεί σκόπιμα.

Τον Δεκέμβριο ο κ. Γεωργίου αθωώθηκε από την κατηγορία της παράβασης καθήκοντος, ωστόσο μία εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα ασκήθηκε έφεση κατά της απόφασης και θα δικαστεί ξανά. Εκκρεμούν άλλες πέντε υποθέσεις εναντίον του. Υπόθεση που είχε τεθεί στο αρχείο άνοιξε και πάλι τον Αύγουστο. Εφόσον κριθεί ένοχος, αντιμετωπίζει την ποινή των ισοβίων. Ο κ. Γεωργίου έχει κατ’ επανάληψη αρνηθεί τις κατηγορίες. “Είναι εκπληκτικό και πραγματικά απογοητευτικό το γεγονός ότι κρατικοί στατιστικολόγοι διώκονται απηνώς πολιτικά και δικαστικά εντός των συνόρων της ΕΕ”, δήλωσε.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι οι κατηγορίες για υποβάθμιση του κράτους δικαίου συνιστούν απόπειρα να κηλιδωθεί η πρώτη κυβέρνηση της χώρας από τη μεταπολίτευση που δεν προέρχεται από τα κατεστημένα κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση δέχεται επίθεση ακριβώς επειδή εφαρμόζει οικονομικές μεταρρυθμίσεις και άλλες πολιτικές που θέτουν σε αμφισβήτηση παγιωμένα, οργανωμένα συμφέροντα. Υποστηρίζουν ότι οι αβάσιμες κατηγορίες περί πολιτικοποίησης της δικαιοσύνης είναι κτύπημα αντιποίνων εναντίον της κυβέρνησης.

Ωστόσο, σαν ένδειξη του πόσο διάχυτες έχουν γίνει οι ανησυχίες, είναι σαφές ότι η αντιπολίτευση θα τις αναδείξει κατά τις επόμενες εκλογές, που κανονικά θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο του 2019. Ο ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει: “Έχουμε εκφράσει σοβαρές ανησυχίες ότι γινόμαστε μάρτυρες της διάβρωσης της ποιότητας των δημοκρατικών μας θεσμών από τότε που ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ”.

Πηγή ελπίδας αποτελεί το γεγονός ότι πολλές από τις φερόμενες ως σκευωρίες απλά κατέρρευσαν και σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν μπούμερανγκ. Ο κ. Στουρνάρας παραμένει κεντρικός τραπεζίτης, η διαδικασία αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών ξαναρχίζει και ο κ. Πανταλάκης παραμένει αμετακίνητος στη θέση του.

Ο κ. Βερέμης το εξηγεί, τουλάχιστον εν μέρει, σε αποτυχημένες τακτικές. Όπως λέει, ο ΣΥΡΙΖΑ “στερείται στρατηγικής, αυτοσχεδιάζει, αυτό οδηγεί σε προχειρότητες και στο τέλος δεν τα καταφέρνει”.