Συμμαχία στα Βαλκάνια: Τι περιλαμβάνει η κοινή διακήρυξη Ελλάδας – Βουλγαρίας

Η συμφωνία Ελλάδας-Βουλγαρίας για συνέχιση και εμβάθυνση των συνεργασιών σε πολλαπλά επίπεδα αποτυπώνεται στην Κοινή Διακήρυξη που υπέγραψαν οι δύο κυβερνητικές αντιπροσωπείες κατά τη λήξη του Γ’ Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στη Σόφια.

Στο κείμενο της Κοινής Διακήρυξης επισημαίνονται και επαναβεβαιώνονται μεταξύ άλλων οι «εξαιρετικές σχέσεις» και οι ισχυροί δεσμοί φιλίας και αλληλεγγύης μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, η στρατηγική εταιρική σχέση τους σε διμερή βάση, εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και στο πλαίσιο άλλων περιφερειακών και διεθνών οργανισμών.

Τονίζονται και υπενθυμίζονται η σημασία των γνήσιων σχέσεων καλής γειτονίας και της ουσιαστικής περιφερειακής συνεργασίας, ως βάση για τη διαρκή σταθερότητα και ασφάλεια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ο εποικοδομητικός ρόλος τους στη ΝΑ Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο και αναγνωρίζεται ο ρόλος των σχημάτων τριμερούς συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.

Επαναδιατυπώνεται η πεποίθησή τους ότι η ΕΕ συνεχίζει να διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο στη διατήρηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στην Ευρώπη καθώς και στις χώρες που φιλοδοξούν να γίνουν μέλη της ΕΕ.

Κατόπιν αυτών, η κυβερνητική αντιπροσωπεία της Ελλάδας, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και η κυβερνητική αντιπροσωπεία της Βουλγαρίας, με επικεφαλής τον Μπόικο Μπορίσοφ, συμφώνησαν:
-Να συνεχίσουν να εμβαθύνουν τη στρατηγική εταιρική τους σχέση μέσω τακτικού και εντατικού πολιτικού διαλόγου, συντονισμένων προσπαθειών και κοινών πρωτοβουλιών σε διμερή, περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, καθώς και στο πλαίσιο των σχετικών διεθνών φόρουμ, προκειμένου να εδραιώσουν την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και πέραν αυτής.

-Να επαναλάβουν ότι η αλληλεγγύη πρέπει να παραμείνει ο ακρογωνιαίος λίθος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος υπό το φως των τελευταίων προκλήσεων για το μέλλον της Ε.Ε. και υπό αυτή την προοπτική να υπογραμμίσουν τη σημασία του συντονισμού των εθνικών θέσεων, με στόχο την οικονομική σύγκληση, την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατικής λογοδοσίας για την ενδυνάμωση της εσωτερικής συνοχής και ενότητας της Ε.Ε..

-Να εμβαθύνουν περαιτέρω τη συνεργασία σε τομεακά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του κατασκευαστικού, ενεργειακού, οικονομικού, εμπορικού και μεταφορικού τομέα, καθώς και στο επίπεδο του σχετικού τεχνικού διαλόγου.

-Να τονίσουν τη σταθερή, κοινή δέσμευση ότι θα εγγυηθούν αποτελεσματικά, και μέσω κοινών προγραμμάτων, την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, κεφαλαίων, υπηρεσιών και προσώπων ανάμεσα στις δύο χώρες, σύμφωνα με τους κανόνες και κανονισμούς της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε..

-Να χαιρετίσουν την ουσιαστική πρόοδο που έχει επιτευχθεί, ως αποτέλεσμα των κοινών προσπαθειών στην πραγματοποίηση του εγχειρήματος διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας μέσω αγωγού φυσικού αερίου. Δεσμεύονται δε για εντατικοποίηση της συνεργασίας για την υλοποίηση του κάθετου διαδρόμου αερίου, ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε διαφορετικές πηγές, τόσο μέσω διασυνδετήριων αγωγών όσο και μέσω τερματικών σταθμών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (Liquefied Natural Gas-LNG) και άλλων χώρων αποθήκευσης. Επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να επιταχύνουν την υλοποίηση της δεύτερης ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών. Τονίζουν τη βούλησή τους για την προώθηση βιώσιμων πηγών ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές, στη βάση της στρατηγικής της Ε.Ε. για την ενέργεια, μέσω υλοποίησης έργων κοινού ενδιαφέροντος (Projects of European Common Interest – PCI’s), εδραιώνοντας την λειτουργική υποδομή ως πρόκριμα για μια αποδοτική αγορά ενέργειας και βελτιώνοντας την ενεργειακή ασφάλεια καθώς και τη διαφοροποίηση των πηγών και των οδών στην περιοχή μας.

-Να επιβεβαιώσουν ότι η σύγχρονη και συνδεδεμένη υποδομή είναι ουσιώδης για την επίτευξη της ανταγωνιστικότητας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνδεσιμότητας στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των Δυτικών Βαλκανίων, και να υπογραμμίσουν υπό αυτή την έννοια τη σημασία της περαιτέρω ανάπτυξής της στο πλαίσιο των TEN-T Corridors. Ιδιαίτερη έμφαση, επίσης, θα δοθεί στην πολυτροπική σύνδεση Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο/Svilengrad-Burgas.

-Να χαιρετίσουν τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη δημιουργία αυτού του πλαισίου που θα διευκολύνει και θα επιταχύνει τη διασυνοριακή συνεργασία στον τομέα των σιδηροδρόμων και θα ρυθμίσει τη διασυνοριακή κυκλοφορία μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας με την υιοθέτηση της σχετικής Συμφωνίας.

-Να συνεργαστούν στενά για την υλοποίηση του Μεταφορικού και Διαμετακομιστικού Διαδρόμου Περσικού Κόλπου – Μαύρης Θάλασσας, εκφράζοντας τη βούληση για ανάπτυξη και βελτίωση των δυνατοτήτων, διευκόλυνση της μεταφοράς και διαμετακόμισης προϊόντων στην περιοχή, σύμφωνα με τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες.

-Να υπογραμμίσουν τη σημασία της ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του Προγράμματος Συνεργασίας Ελλάδας – Βουλγαρίας (Interreg V-A Greece-Bulgaria 2014-2020 Cooperation Programme), προσβλέποντας στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαμεσολαβήσεων, περιλαμβανομένης της υλοποίησης σχεδίων.

-Να επαναλάβουν τη σημασία της Κοινής Διακήρυξης για κατανόηση και συνεργασία στον τομέα της χρήσης των υδάτινων πόρων των αντίστοιχων κοινών περιοχών ποταμών μεταξύ της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας, που υιοθετήθηκε στη Σόφια στις 27 Ιουλίου 2010. Η κοινή μας βούληση με καλή πίστη είναι η περαιτέρω προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας για τη διαχείριση των υδάτων, επί τη βάσει των σχετικών διμερών συμφωνιών, άλλων σχετικών Συνθηκών και των Οδηγιών της Ε.Ε., ιδιαιτέρως των 2000/60/ΕΚ και 2007/60/ΕΚ και επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να συνεργαστούμε με εναρμονισμένο τρόπο για την αντιμετώπιση ζητημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης υδάτων σε διασυνοριακούς ποταμούς και τα αντίστοιχα εδάφη τους, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι των ως άνω Οδηγιών, π.χ. καλό επίπεδο νερού και μειωμένος κίνδυνος δυσμενών επιπτώσεων των πλημμυρών. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να εξασφαλίσουμε την αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης μεταξύ των δύο χωρών προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η σχετική πληροφορία πρόβλεψης μεταφέρεται εγκαίρως στις αντίστοιχες τοπικές και εθνικές αρχές για την ανταπόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

-Να διευρύνουν περαιτέρω και να προωθήσουν τη συνεργασία στους τομείς του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και της επιστήμης, περιλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων επί προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος, όπως η περιβαλλοντική προστασία, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας και η κλιματική αλλαγή.

-Να προωθήσουν τη συνεργασία στο πλαίσιο της Ε.Ε. στον τομέα των γεωργικών προϊόντων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη και Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, ειδικά κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τις Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών.

-Να χαιρετίσουν και να ενθαρρύνουν περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ του Εθνικού Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΝΟΙ) και του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), με στόχο την εξασφάλιση των συμφερόντων των πολιτών μας.

-Να συνεργαστούν στενά για την αντιμετώπιση των πολλαπλών και περίπλοκων προκλήσεων που θέτουν οι μικτές μεταναστευτικές ροές σε περιφερειακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο και να συμβάλουν από κοινού στη δημιουργία μίας πραγματικά ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου και μετανάστευσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του δικαίου της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στηριζόμενοι στις βασικές αρχές της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής της επιβάρυνσης μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε.

-Να επιμείνουν ότι η ταχεία προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στον χώρο Σένγκεν θα συμβάλει σημαντικά στην εσωτερική ασφάλεια της Ε.Ε.

-Να υπενθυμίσουν τις θετικές και εποικοδομητικές προσπάθειες και τη συμβολή της Ελλάδας προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υποδοχή και η στέγαση των προσφύγων στη χώρα, ιδιαίτερα στην τρέχουσα συγκυρία της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης, καθώς και τις συνεχείς προσπάθειες της Βουλγαρίας για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.

-Να εκφράσουν την αποφασιστικότητα για ενίσχυση της συνεργασίας, προκειμένου να εξουδετερωθεί αποτελεσματικά η άνοδος της τρομοκρατίας, της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού που συνιστούν σοβαρές παγκόσμιες απειλές, καθώς και σε σχέση με την εμπορία ανθρώπων (trafficking), το λαθρεμπόριο φορητών όπλων και το κυβερνοέγκλημα.

-Να τονίσουν τη σημασία της Πρωτοβουλίας των Δυτικών Βαλκανίων ενάντια στην τρομοκρατία ως εργαλείου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην περιοχή μας.

-Να επιβεβαιώσουν τη δέσμευση για τη δημιουργία συνεργιών μεταξύ των πολυάριθμων πρωτοβουλιών και διαδικασιών για την προώθηση της χωρίς αποκλεισμούς περιφερειακής συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

-Να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία και το συντονισμό στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παράλληλα με τη διμερή αμυντική συνεργασία, μέσω τακτικών διαβουλεύσεων για θέματα κοινού ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων και η συλλογή και ο διαμοιρασμός των δυνατοτήτων.

-Να υπενθυμίσουν ότι η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων έχει αναγνωριστεί ως στρατηγικής σημασίας για την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.

-Να επιβεβαιώσουν την ετοιμότητα, ως κράτη-μέλη, να συνεχίσουν να στηρίζουν την ευρωπαϊκή και ευρω-ατλαντική προοπτική όλων των χωρών που συμμετέχουν στη διαδικασία διεύρυνσης της Ε.Ε. και στη Διαδικασίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (SAP), καθώς και των χωρών που φιλοδοξούν να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, υπό την προϋπόθεση της βούλησης του λαού τους και της πλήρους συμμόρφωσης τους με όλα τα κριτήρια ένταξης και τους όρους που έχουν τεθεί από τους δύο αντίστοιχους οργανισμούς.

-Να επαναλάβουν, από αυτή την άποψη, ότι η μη αναστρεψιμότητα της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στα Δυτικά Βαλκάνια εξαρτάται από το κράτος δικαίου, τις δημοκρατικές αξίες, τα θεμελιώδη δικαιώματα, την συμπερίληψη της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων στις σχέσεις καλής γειτονίας και την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, ώστε να εξασφαλίζεται τόσο η σταθερότητα όσο και η δημοκρατία στην περιοχή.

-Να τονίσουν ότι η ταχύτητα της διαδικασίας προσχώρησης εξαρτάται εξ’ ολοκλήρου από την αρχή των «ιδίων προσόντων» και ότι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να συνεχιστούν και να εφαρμοστούν μέσω ενός ώριμου και χωρίς αποκλεισμούς δημοκρατικού διαλόγου ολόκληρης της κοινωνίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί τόσο η σταθερότητα όσο και η δημοκρατία, αντί να πρέπει να γίνεται επιλογή ενός εξ’ αυτών.

-Να υπογραμμίσουν, υπό αυτήν την άποψη, τη συνεχιζόμενη συνάφεια και σημασία της εφαρμογής της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης, όπως διαμορφώθηκε μετά από μία σειρά Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και Συμπερασμάτων του Συμβουλίου που ακολούθησαν.

-Να εκφράσουν την επιθυμία για στενότερη διμερή συνεργασία κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018 για την προώθηση της διαδικασίας διεύρυνσης και της ευρωπαϊκής προοπτικής της περιοχής.

-Να σημειώσουν με ανησυχία τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή και να ενθαρρύνουν τους ηγέτες να επιδείξουν πραγματική δέσμευση στις αξίες και τις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το σεβασμό των συμφερόντων όλων των πολιτών.

-Να καταγγείλουν την εθνικιστική ρητορική και τις μη δημοκρατικές πρακτικές και να υπενθυμίσουν ότι όλα τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχουν δεσμευθεί να ακολουθήσουν άνευ μεταστροφής την οδό της Ευρωπαϊκής Ενσωμάτωσης σεβόμενα τις αξίες και αρχές της Ε.Ε. και εγκαταλείποντας αρνητικές νοοτροπίες και διαθέσεις του παρελθόντος,

Υπογραμμίζεται, τέλος ότι η Ελληνική Δημοκρατία και η Δημοκρατία της Βουλγαρίας παραμένουν πλήρως δεσμευμένες να εμβαθύνουν περαιτέρω τη στρατηγική σχέση τους και να εργαστούν στενά με στόχο την πλήρη πραγμάτωση των δυνατοτήτων της, προς όφελος των δύο λαών, της ευρύτερης περιοχής και της ενότητας της Ευρώπης.