Πότε είναι “νόμιμες” οι offshore υπουργών και βουλευτών

Απάντηση σε δημοσιεύματα του τύπου σχετικά με τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) και την νομιμότητα των offshore που ανήκουν σε βουλευτές και άλλα πολιτικά πρόσωπα δίνει με ανακοίνωση του το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου:

Η Κυβέρνηση με το νέο νόμο για τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης («πόθεν έσχες») προσπαθεί να διορθώσει και να καλύψει τα κενά και τα «παραθυράκια» που δημιουργήθηκαν με την κακή νομοθέτηση των τελευταίων δεκαετιών.

Το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο ενίσχυσε την αδιαφάνεια, την φοροδιαφυγή και την ανομία, με την δημιουργία νομοθετικών κενών που εν τέλει κατέτεινε στην μη απονομή δικαιοσύνης.

Επανειλημμένως η Κυβέρνηση κάλεσε την αξιωματική αντιπολίτευση και την ελάσσονα αντιπολίτευση να συστρατευθούν στον αγώνα κατά της διαπλοκής και της διαφθοράς. Ωστόσο η Νέα Δημοκρατία, επέλεξε όχι μόνο να σταθεί απέναντι στην Βουλή και να καταψηφίσει τις διατάξεις για την αλλαγή στο νόμο του Πόθεν Έσχες που ενίσχυαν τη διαφάνεια, αλλά επιπλέον εξέδωσε την 28/5/2016 μια απαράδεκτη ανακοίνωση εναρμονιζόμενη πλήρως με τα υβριστικά, χυδαία και λασπώδη δημοσιεύματα της ίδιας ημέρας.

Ειδικότερα και σε ότι αφορά το θέμα της αλλαγής του νόμου περί πόθεν έσχες η Κυβέρνηση νομοθέτησε προκειμένου επιτέλους να καθορίσει με απόλυτη σαφήνεια το θεσμικό πλαίσιο για τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, τις αρχές και τον τρόπο ελέγχου, καθώς και το χρόνο δημοσιότητας ορισμένων κατηγοριών των υπόχρεων. Η αποσυμφόρηση της επιτροπής του άρθρου 3Α, η ανασύνθεσή της με την αύξηση και συμμετοχή νέων μελών, η υποχρέωση ηλεκτρονικής υποβολής και η μακροχρόνια ανάρτηση στο διαδίκτυο των δηλώσεων, η υποχρέωση των ελεγχόμενων για την άμεση υποβολή τυχόν διορθώσεων ή συμπληρωματικών στοιχείων, η επέκταση δηλώσεως επί των κινητών, θυρίδων, αλλά και των δανειακών υποχρεώσεων και η άμεση κοινοποίηση στον εισαγγελέα για τη μη υποβολή, η πρόβλεψη ειδικών τμημάτων στις Εισαγγελίες Αθηνών και Θεσσαλονίκης που θα επιλαμβάνονται των σχετικών αδικημάτων οδηγούν στον αυστηρότερο έλεγχο και αποτρέπουν τη δυνατότητα πολιτικής παρέμβασης.

Συγκεκριμένα ως προς τις εξωχώριες εταιρείες.

1) Ο όρος «offshore» εταιρείες είχε ατυχώς αποδοθεί σε «εξωχώριες» εταιρείες στο νόμο 3213/2003 («περί πόθεν έσχες»). Ο όρος αυτός είναι εντελώς αόριστος και νομικά έωλος. Ο ΚΦΕ που τον χρησιμοποιούσε καταργήθηκε το 2013. Σημειώνεται ότι ακόμη και η έκθεση της επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το αρ. 6 του Ν. 3849/2010 (επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ) με το οποίο προστέθηκε το αρ. 8 στον Ν. 3213/2003 αναφέρει ότι πρέπει να αποσαφηνιστούν οι όροι: «εξωχώρια εταιρεία» και «παρένθετο πρόσωπο», καθώς χωρίς ειδικότερους προσδιορισμούς αντίκεινται στην αρχή της νομιμότητας.

2) Το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο αν και περιλάμβανε δρακόντεια και πανηγυρική διατύπωση, στην πράξη ήταν ανεφάρμοστο και αναποτελεσματικό. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί εν τέλει ακολουθούσαν τους ορισμούς που προβλέπονταν στις διεθνείς συμβάσεις και οι κατηγορούμενοι ως παραβάτες απαλλάσσονταν ως επί το πλείστον γιατί επικαλούνταν ότι οι κατηγορίες βασίζονταν σε αόριστες νομικά έννοιες. Η πρόσφατη νομοθέτηση έρχεται να καλύψει αυτή την πολύ σοβαρή αστοχία, ώστε να υπάρξει πλήρης διαφάνεια στο τι κατέχει κάθε υπόχρεος και να διενεργείται ενδελεχής έλεγχος για την προέλευσή του. Σε περίπτωση δε παράβασης οι κυρώσεις είναι ιδιαιτέρως αυστηρές.

3) Η Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, είναι υποχρεωμένη να εναρμονίζει τη νομοθεσία της σύμφωνα με τις συστάσεις διεθνών οργανισμών στους οποίους είναι μέλος. Για το συγκεκριμένο ζήτημα η GRECO (Ομάδα Κρατών για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς που λειτουργεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης) στον 4ο κύκλο αξιολόγησης της χώρας μας, ζήτησε να αναθεωρηθεί το συγκεκριμένο άρθρο για τις εξωχώριες εταιρείες, καθώς προκύπτουν σημαντικές αντιφάσεις που καθιστούν το πλαίσιο ασαφές, επισφαλές και αντιπαραγωγικό. Να σημειωθεί ότι η Νέα Δημοκρατία έχει υπερψηφίσει πολλάκις διατάξεις που υποχρεώνουν την Ελλάδα να συμμορφώνεται στις συστάσεις της GRECO (π.χ. αρ. 3 παρ. Γ, υποπαρ. 5.3 Ν. 4336/2015).

4) Η νομοθεσία περί πόθεν έσχες πρέπει να έχει συνοχή και συνέπεια με τη φορολογική νομοθεσία, ώστε να υπάρχει δομημένο καθεστώς ελέγχου και κυρώσεων. Δεν είδαμε κανένα πρωτοσέλιδο όταν ο όρος εξωχώριες εταιρείες καταργήθηκε ήδη από το 2010 και εν τέλει το 2013 με το αρ. 65 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.

5) Η έννοια των μη φορολογικά συνεργάσιμων κρατών είναι μια διεθνώς απολύτως αποδεκτή και πλήρως ορισμένη νομικά έννοια. Κάθε χρόνο εκδίδεται από τον ΟΟΣΑ κατάλογος με όσα κράτη διατηρούν αδιαφανές φορολογικό περιβάλλον, ήτοι δεν ανταλλάσσουν πληροφορίες με φορολογικές αρχές άλλων κρατών. Στο τέλος κάθε έτους ο Υπουργός Οικονομικών εκδίδει μια Υπ. Απόφαση που επικυρώνει τον κατάλογο αυτόν με βάση τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις.

6) Από καμία διάταξη στο νέο νομοθετικό πλαίσιο δεν προκύπτει αναδρομική ισχύς, όπως ψευδώς αναφέρεται στα δημοσιεύματα. Αντιθέτως, διασφαλίζεται πλήρως η ποινική ευθύνη υπόχρεων προσώπων που υπέβαλαν ανακριβή ή ψευδή δήλωση ή δεν υπέβαλαν καθόλου, αν και ήταν υπόχρεοι. Συγκεκριμένα εάν ένας υπόχρεος σήμερα δηλώσει ότι είναι ιδιοκτήτης εταιρείας στα νησιά Κέυμαν, που από το 2016 έπαψαν να είναι μη συνεργάσιμο φορολογικά κράτος, τότε η δήλωσή του θα ερευνηθεί και θα ερωτηθεί από πότε κατέχει μετοχές ή συμμετέχει σε αυτή την εταιρεία. Εάν διαπιστωθεί ότι η συμμετοχή του είναι παλαιότερη τότε διώκεται ποινικά για ανακριβή δήλωση. Με βάση εξάλλου το νόμο, εάν η διαφορά υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ τότε η πράξη έχει κακουργηματικό χαρακτήρα.

Σε κάθε περίπτωση, εάν η αξιωματική αντιπολίτευση θεσμικά επιθυμεί να θέσει θέμα περί καθολικής απαγόρευσης συμμετοχής ή κατοχής μετοχών των Βουλευτών και λοιπών πολιτικών προσώπων σε οποιαδήποτε μη ελληνική εταιρεία τότε την ενημερώνουμε ότι η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς είναι έτοιμη να συζητήσει κάθε πρόταση που μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της διαφάνειας στο πολιτικό σύστημα, αρκεί να είναι συμβατή με τις διεθνείς συνθήκες και το κοινοτικό κεκτημένο.

Συνοψίζοντας με το νέο νομοθετικό πλαίσιο διασφαλίζεται πλήρως η διαφάνεια, ο έλεγχος, η δημοσιοποίηση και η ελαχιστοποίηση πολιτικών παρεμβάσεων και διευκρινίζεται πέραν κάθε αμφιβολίας το περιεχόμενο των δηλώσεων που πλέον εμπεριέχει το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων των υπόχρεων, κάτι που δεν συνέβαινε μέχρι τώρα με τις γνωστές συνέπειες για την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.