Economist: «Οι άνθρωποι αλλάζουν. Οι Έλληνες όχι»

«Οι άνθρωποι αλλάζουν. Οι Έλληνες όχι», είναι η χαρακτηριστική φράση γνωστής ταινίας του Χόλιγουντ με θέμα τους Έλληνες που επικαλείται το περιοδικό Economist για να δώσει μία αίσθηση της κρίσιμης φάσης στην οποία βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της χώρας μας με τους δανειστές της.

Μάλιστα, ο Economist σημειώνει ότι οι νέοι διαπληκτισμοί σχετικά με τους όρους του τελευταίου προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας, οι οποίοι φτάνουν μέχρι το σημείο της απειλής διεξαγωγής πρόωρων εκλογών από την ελληνική πλευρά, εφόσον οι θεσμοί δεν υποχωρήσουν, δίνουν την αίσθηση μίας πολύ κακής επανάληψης.

“Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως την επόμενη δόση από το πακέτο των 86 δισ. ευρώ που έχουν υποσχεθεί να παράσχουν οι δανειστές της στη χώρα από το περασμένο καλοκαίρι, σε αντάλλαγμα των ελληνικών υποσχέσεων για λιτότητα και μεταρρυθμίσεις.

Αλλά η χώρα δεν πρόκειται να πάρει τα χρήματα έως ότου οι πιστωτές της ολοκληρώσουν την αξιολόγηση της προόδου της, η οποία βρίσκεται σε εκκρεμότητα από τον Οκτώβριο.

Η κυβέρνηση έχει συγκεντρώσει αρκετά μετρητά («κανιβαλίζοντας» ανεξάρτητους δημόσιους φορείς) ώστε να μπορεί να πληρώσει τους μισθούς και τις συντάξεις του Μαΐου, ίσως ακόμη και του Ιουνίου.

Αλλά στις 20 Ιουλίου, όταν ένα ομόλογο αξίας άνω των 2 δισ. ευρώ ωριμάζει, η χώρα θα αντιμετωπίσει για άλλη μια φορά τη χρεοκοπία και ίσως μια αναγκαστική έξοδο από την ευρωζώνη.

Η απειλή του Grexit δεν έχει ακριβώς επιστρέψει. Απλά στην πραγματικότητα δεν χάθηκε ποτέ.

Με το δημοψήφισμα για την παραμονή ή μη της Βρετανίας στην Ε.Ε. τον Ιούνιο και μια πιθανή έξαρση της προσφυγικής κρίσης καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ευρώπη είναι ακόμη ένα ελληνικό δράμα.

Οπότε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δείξει διάθεση για συμβιβασμό, τονίζοντας ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν ολοκληρωθεί κατά «99%».

Αλλά ο άλλος πιστωτής της χώρας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είναι λιγότερο επιεικής.

Με τις ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές στην Ελλάδα να αυξάνονται και τις μεταρρυθμίσεις συνεχώς να καθυστερούν, το Ταμείο δεν πιστεύει ότι μπορεί να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% έως το 2018.

Αντ’ αυτού, το ΔΝΤ θέλει η Ελλάδα να δημιουργήσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης που θα προβλέπει τρόπους για συγκέντρωση περισσότερων χρημάτων ή περαιτέρω μείωση των δαπανών, προτού εγκρίνει την επόμενη δόση του προγράμματος διάσωσης.

Τον Απρίλιο η συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, που θα ενέκρινε τα δημοσιονομικά σχέδια της Ελλάδας, μαζί με την εκκρεμότητα της εκταμίευσης, ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή.

Παρά το γεγονός ότι οι διαπραγματευτές είχαν περισσότερο ή λιγότερο συμφώνησαν σε ένα πακέτο μέτρων λιτότητας ύψους 5,4 δισ. ευρώ (3% του ελληνικού ΑΕΠ), βρέθηκαν σε αδιέξοδο όσον αφορά όσον αφορά τα επιπλέον μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ που πρέπει να προβλεφθεί ότι θα εφαρμοστούν σε περίπτωση που το πρωτογενές πλεόνασμα δεν φθάνει το 3,5% του ΑΕΠ.

Οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται ικανοποιημένοι με το να υπάρχει στα χαρτιά ένα σχέδιο Β, αλλά η επικεφαλής του ΔΝΤ, Christine Lagarde, λέει ότι «θα πρέπει να έχει νομοθετηθεί το πακέτο μέτρων εκ των προτέρων, να είναι αξιόπιστο και να ενεργοποιείται αυτόματα έπειτα από ένα σημείο».

Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Ευκλείδης Τσακαλώτος, λέει ότι αυτό είναι αδύνατο με βάση το Σύνταγμα της χώρας.

Στην πραγματικότητα, οι μεγαλύτεροι περιορισμοί είναι πολιτικοί και όχι νομικοί.

Το προληπτικό πακέτο μέτρων θα μπορούσε πιθανότατα να περιλαμβάνει περαιτέρω περικοπές στις συντάξεις, το οποίο θα αποτελεί άμεσο πλήγμα στη βάση του κυβερνώντος κόμματος ΣΥΡΙΖΑ.

Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, αντιμετωπίζει μια εξέγερση 53 βουλευτών του, με επικεφαλής τον ίδιο τον κ. Τσακαλώτο.

Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, η Νέα Δημοκρατία, προηγείται τώρα στις δημοσκοπήσεις και έχει ζητήσει πρόωρες εκλογές.

Λέει ότι δεν θα ψηφίσει ούτε για το πακέτο λιτότητας 5,4 δισ. ευρώ (επειδή βασίζεται πάρα πολύ στους φόρους και δεν συμπεριλαμβάνει μεταρρυθμίσεις), ούτε τα πρόσθετα προληπτικά μέτρα.

Η συνάντηση του Eurogroup έχει προγραμματιστεί για τις 9 Μαΐου.

Πριν από αυτήν, οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει σχετικά με το προληπτικό πακέτο μέτρων.

Αν το κάνουν αυτό, θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή των Ελλήνων μέχρι τις 24 Μαΐου, όταν θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup.

Αν ο κ. Τσίπρας επιτύχει μια συμφωνία, αλλά δεν μπορεί να την περάσει από το κοινοβούλιο, είναι πιθανές οι νέες εκλογές.

Και πολλές κυβερνήσεις της ευρωζώνης πρέπει να λάβουν έγκριση από το Κοινοβούλιό τους προκειμένου να υπογράψουν για την εκταμίευση των κονδυλίων προς την Ελλάδα.

Οπότε, τα πιθανά προβλήματα είναι αμέτρητα.

Η ειρωνεία είναι ότι το ΔΝΤ, παρά την τρέχουσα αδιαλλαξία του, είναι η πιο επιεικής από τους πιστωτές της Ελλάδας.

Θέλει να μειώσει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος σε 1,5% και να διαγραφεί μέρος του χρέους της χώρας.

Οι παραχωρήσεις αυτές είναι πολιτικά δύσκολο να γίνουν αποδεκτές από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης, κυρίως από εκείνη της Γερμανίας.

Η πιο πιθανή λύση, όπως πάντα, είναι κάπου στη μέση:

Μια συμφωνία που θα παρέχει στους πιστωτές οριακά την εμπιστοσύνη που απαιτείται για να απελευθερώσουν την επόμενη δόση μετρητών, χωρίς να θέτουν τα οικονομικά της Ελλάδα σε βιώσιμη πορεία ή να επιλύουν τις πιο «καυτές» διαφορές.

Με συμφωνία ή χωρίς, με εκλογές ή χωρίς, η οικονομία δεινοπαθεί.

Οι τράπεζες εξακολουθούν να είναι ζωντανές-νεκρές.

Πολλές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (όπως στη δικαιοσύνη, στην αγορά εργασίας και στις αγορές προϊόντων) έχουν αναβληθεί.

Και οι ιδιώτες επενδυτές συνεχίσουν να απέχουν από την Ελλάδα.

Ωστόσο, άλλες χώρες-μέλη του ευρώ δεν θέλουν καν να μιλήσουν για ελάφρυνση του χρέους. Όπως φαίνεται, οι Έλληνες δεν είναι οι μόνοι που δεν αλλάζουν” αναφέρει ο Economist.