Παπακωνσταντίνου: Όλοι γνώριζαν ότι το πρώτο μνημόνιο δεν βγαίνει

Σε ΕΕ και ΗΠΑ επιρρίπτει ευθύνες για τη μη αναδιάρθρωση του χρέους στο πρώτο μνημόνιο ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, μιλώντας στην εκπομπή «Ιστορίες» στον ΣΚΑΪ με τον Αλέξη Παπαχελά για τον ρόλο του ΔΝΤ στην Ελλάδα. Παράλληλα αποκαλύπτει πως όλοι γνώριζαν ότι το πρώτο μνημόνιο δεν βγαίνει, και ότι «είχε χαρακτηριστικά τιμωρητικά».

Όπως χαρακτηριστικά τονίζει, η κυβέρνηση Παπανδρέου γνώριζε τις επιφυλάξεις του ΔΝΤ για τη δυναμική του χρέους «και ότι χωρίς να λέει καθαρά ότι χρειάζεται και ένα κούρεμα του χρέους, τις επιφυλάξεις του κατά πόσον θα τα καταφέρναμε, ακόμα και με μία παροχή βοήθειας μεγάλου μεγέθους». Όπως, όπως τονίζει η συζήτηση αυτή «κόπηκε μαχαίρι», όταν «μας διεμηνύθη από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, εξαιρετικά έντονα, αλλά και από τις ΗΠΑ ότι ό,τι και να συμφωνηθεί, δεν υπάρχει περίπτωση σε αυτήν τη φάση να συζητήσουμε οτιδήποτε έχει να κάνει με απομείωση του χρέους».

Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, η λέξη «αναδιάρθρωση χρέους» ήταν απαγορευμένη ακόμα και ως αναφορά μέσα στις συνεδριάσεις του Eurogroup. «Την πρώτη φορά που αναφέρθηκε, από την ολλανδική αντιπροσωπεία ο [τότε πρόεδρος της ΕΚΤ] κ. Τρισέ απείλησε ότι θα σηκωθεί και θα φύγει, λέγοντας ότι ως γνωστόν τα πράγματα διαρρέουν και ότι αυτή τη στιγμή η λέξη αυτή βρίσκεται στα ειδησεογραφικά πρακτορεία και θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα για τις υπόλοιπες χώρες, και για την ακεραιότητα του ίδιου του ευρώ».

Ο κ. Παπακωνσταντίνου αποκαλύπτει πως γνώριζαν όλοι τον Φεβρουάριο του 2011 πως ο στόχος για έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις 50 δισεκατομμυρίων ευρώ δεν ήταν ρεαλιστικό, αφήνοντας και πάλι αιχμές κατά του Ταμείου:

“ Είναι μία απόφαση που έρχεται από το ΔΝΤ, στην οποία εμείς αντιδράμε και λέμε είναι πάρα πολύ μεγάλο, δεν είναι ρεαλιστικό, και η πρόταση αυτή έρχεται, γιατί το ΔΝΤ βλέπει το θέμα της βιωσιμότητας και λέει ότι εφόσον αποκλείεται αυτή τη στιγμή να υπάρξει μία μετακύλιση ή αναδιάρθρωση του χρέους, πρέπει να δείξουμε στις αγορές, ότι μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα από πώληση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων θα μπορέσει να μειωθεί το χρέος, 50 δις, 20 μονάδες του ΑΕΠ. Αν καταφέρουμε να το κάνουμε αυτό, αυτό θα καθησυχάσει τις αγορές. Άρα κι εδώ το Ταμείο έρχεται, προτείνει κάτι το οποίο δεν είναι ρεαλιστικό, και το ξέραμε όλοι μας, απλώς ελπίζαμε ότι αυτό θα αγοράσει λίγο χρόνο ως προς τις αγορές.”

Παραδέχεται πως το πρώτο μνημόνιο είχε λάθος συνταγή αλλά και επαχθείς όρους, χωρίς κανένα μέτρο για το χρέος. «Καταλήξαμε όχι απλώς σε ένα πρόγραμμα που δεν είχε απομείωση χρέους, είτε με κούρεμα, είτε με μετακύλιση σε μεταγενέστερο χρόνο των λήξεων των ομολόγων, αλλά και ένα πρόγραμμα το οποίο όλοι ήξεραν εκ των προτέρων ότι είχε χαρακτηριστικά τιμωρητικά» σημειώνει και συνεχίζει:

“Δηλαδή επιτόκια υπερβολικά ψηλά, χρόνους αποπληρωμής, πολύ μικρούς. Στο eurogroup που ενέκρινε το ελληνικό πρόγραμμα, όχι ένας αλλά πολλοί, από την επιτροπή από το euroworking group που είχε κάνει την τεχνική προετοιμασί”.

Μάλιστα αναφέρει πως ο Όλι Ρεν, είχε παραδεχτεί τότε πως «όλοι ξέρουμε ότι υπάρχουν κάποιες λήξεις ομολόγων το ’13-’14-’15, που αθροίζουν στα δύο χρόνια μαζί 140 δισ. ευρώ. Δεν υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα να μπορεί να αποπληρώσει, το ξέρουμε, αλλά οι χώρες λένε ότι αυτή τη στιγμή το μόνο που περνάει από τα κοινοβούλιά τους είναι αυτό το πρόγραμμα, το άλλο θα το χειριστούμε στο δρόμο».

Ο πρώην υπουργός παραδέχεται πως μία «ταχύτερη συμπερίληψη του θέματος του χρέους, θα βοηθούσε να κάνει ένα πιο ισορροπημένο πρόγραμμα, πολιτικά είχε αποκλειστεί εκείνη τη στιγμή», ενώ συμπληρώνει:

“ Επίσης, μία πιο ομαλή δημοσιονομικά μετάβαση, σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα βοηθούσε. Εκεί πάλι χρειάζονταν περισσότερα χρήματα γι’ αυτό δεν έγινε. Επίσης θα βοηθούσε μεγαλύτερη έμφαση από την αρχή, στο θέμα των διαρθρωτικών αλλαγών, οι οποίες υπήρχαν όλες στο πρώτο μνημόνιο, η διαφορά είναι ότι εμείς στη χώρα μας, όταν νομοθετούμε, δεν υλοποιούμε κιόλας και αυτό είναι μια μεγάλη αδυναμία.”

Σχετικά με την περίοδο που μεσολάβησε πριν το μνημόνιο, ο κ. Παπακωνσταντίνου τόνισε πως ο κύριος προβληματισμός της τότε κυβέρνησης ήταν:

“Εάν κάποια στιγμή η Ελλάδα δεν μπορεί πλέον να δανειστεί από τις αγορές, τι θα κάνει;”
Όπως εξηγεί, εκείνη την εποχή, όταν γινόταν αυτή η συζήτηση, οι Ευρωπαίοι έλεγαν στην κυβέρνηση «άντε την δουλειά σας , πάρτε μέτρα και οι αγορές θα αντιδράσουν θετικά σε αυτό και δεν θα έχετε πρόβλημα πρόσβασης».

Όμως, όπως τονίζει οι αγορές ήθελαν μία εγγύηση ότι «αν μια χώρα βρεθεί σε αδιέξοδο, θα έρθουν οι Ευρωπαίοι εταίροι και θα πουν “εμείς εγγυόμαστε ότι αυτή η χώρα δεν θα πάει ποτέ στον τοίχο”. Αυτή την εγγύηση δεν μας την έδινε κανένας, ανέφερε και αποκάλυψε το πώς απευθύνθηκε η κυβέρνηση στο ΔΝΤ:

Άρα λοιπόν ήταν ζήτημα ευθύνης, να αναζητήσουμε ποιες άλλες πιθανές λύσεις να υπήρχανε. Έτσι ξεκίνησε και η κουβέντα με το ΔΝΤ, στην λογική ότι αν δεν υπήρχε καμία άλλη λύση, οι μόνοι που ήταν διαθέσιμοι να δανείσουν την χώρα, εκ του καταστατικού τους, ήταν το ταμείο.

Αναφερόμενος στους λόγους που η συνάντηση με τον τότε διοικητή του Ταμείου Ντομινίκ Στρος Καν στο Νταβός το 2010 ήταν κρυφή, τόνισε πως «οποιαδήποτε δημόσια παρουσία των τριών μας και καταγραφή, την επόμενη μέρα θα είχε πρωτοσέλιδο».

Ως προς τη στάση της Γερμανίας και της Γαλλίας, τονίζει πως η λογική να μην μπει το Ταμείο στην κρίση της ευρωζώνης υπήρξε μέχρι τον Απρίλιο του 2010. «Τη λογική αυτή θυμάμαι να μας τη μεταφέρει, σαν χθες, ο Πρόεδρος Σαρκοζί, στη συνάντηση που είχαμε μαζί του, με τον Πρωθυπουργό, τον Απρίλιο, λέγοντάς μας ότι ξεχάστε το ταμείο, μην σκέφτεστε προς αυτή την κατεύθυνση, διότι εμείς αυτό που επαναλαμβάναμε σε όλους ήταν, θα υπάρξει ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός;» ανέφερε.

Και δύο εβδομάδες μετά, συνεχίζει ο κ. Παπακωνσταντίνου, «οι Γερμανοί, οι οποίοι μέχρι εκείνη τη στιγμή και αυτοί έλεγαν το ίδιο ακριβώς, στο eurogroup, και συγκεκριμένα η Καγκελάριος, αποφάσισε πως ο μόνος τρόπος για να περάσει στο εσωτερικό της, από τη γερμανική βουλή, κάτι το οποίο μέχρι τότε ξόρκιζε, τη δυνατότητα, δηλαδή την ανάγκη να βοηθήσει μια χώρα με χρήματα, ο μόνος τρόπος να πείσει, τους Γερμανούς φορολογούμενους, το Γερμανικό λαό, τη Βουλή, ήταν να δώσει τη σιγουριά, ότι υπάρχει κάποιος ο οποίος θα είναι σκληρός σε αυτήν την ιστορία, και ο μόνος σκληρός της παρέας θα ήταν το ΔΝΤ».

