Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπροστά στις ευθύνες της

Ένα μόλις εικοσιτετράωρο μας χωρίζει από την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και οι αποστάσεις που καλούνται να καλύψουν οι Ευρωπαίοι μοιάζουν μεγαλύτερες των δυνατοτήτων και των επιδιώξεών τους καθώς τα εθνικά συμφέροντα των κρατών – μελών προηγούνται του συλλογικού. Την ίδια ώρα χώρες μη μέλη έχουν καταφέρει να επιβάλουν μονομερώς de facto καταστάσεις μετατοπίζοντας με τον τρόπο αυτόν τις πιέσεις στα βόρεια και τα ανατολικά σύνορα της Ελλάδας.

Μετά την πολύμηνη παθητική αντιμετώπιση του προβλήματος από πλευράς Ε.Ε. κατά τη διάρκεια του 2015 και την άνιση μέχρι σήμερα κατανομή των συνεπειών του συριακού εμφυλίου οι Ευρωπαίοι έχουν συνδέσει τον μελλοντικό περιορισμό της προσφυγικής πίεσης με τις επιδιώξεις της Άγκυρας, που έναντι ανταλλαγμάτων καλείται να θέσει υπό έλεγχο την παράνομη διακίνηση των προσφύγων διά μέσου του Αιγαίου. Η εμπλοκή της Τουρκίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος έχει μέχρι στιγμής ενεργοποιήσει πλήθος αρνητικών ανακλαστικών στο εσωτερικό της Ε.Ε. περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την εξίσωση που η επικείμενη σύνοδος κορυφής καλείται να λύσει.

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει και επισήμως ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προτάσεων προς την Άγκυρα, το οποίο περιλαμβάνει το άνοιγμα πέντε νέων «κεφαλαίων» στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. έχοντας, όμως, ήδη συναντήσει τις πρώτες σκληρές αντιδράσεις από την πλευρά της Γαλλίας, με τον πρωθυπουργό Μανουέλ Βαλς να διαμηνύει πως η χώρα του επιθυμεί μία αποτελεσματική συνεργασία με την Τουρκία, αλλά αρνείται κάθε «εκβιασμό».

Από την πλευρά της η Λευκωσία, παρά τις διπλωματικές πιέσεις, διατηρεί τις δίκαιες επιφυλάξεις και ενστάσεις της στα «ανταλλάγματα» που η Ε.Ε. εμφανίζεται διατεθειμένη να παραχωρήσει στην Τουρκία. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον της κινούμενης ευρωπαϊκής άμμου, που οι αποκλίσεις εμφανίζονται να υπερτερούν των συγκλίσεων, μειώνονται όλο και περισσότερο οι ελπίδες για μια εφαρμόσιμη και νομικά ισχυρή αντιμετώπιση του προβλήματος όπως αυτή περιγράφηκε αρχικώς από τη σύνοδο της 7ης Μαρτίου. Στην περίπτωση αυτήν η Ε.Ε. είναι πιθανόν λίαν συντόμως να βρεθεί ξανά ενώπιον των ευθυνών και των παραλείψεών της αναζητώντας εσπευσμένα ένα Ρlan Β.