Πώς η τριμερής κάνει δική της υπόθεση ενέργεια και φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο

Την πιθανότητα δημιουργίας αγωγού, που θα μεταφέρει τα κοιτάσματα του Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας, έθεσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου στην πρώτη τριμερή συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στην Λευκωσία, με τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, και τον Κύπριο Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη.

Ιδιαίτερης οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας, χαρακτηρίζεται, από αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η τριμερής συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Η συμφωνία αυτή, η οποία αποτελεί καρπό των ολοένα και συχνότερων επαφών του τελευταίου χρόνου, είναι η δεύτερη, μετά την τριμερή συμφωνία της Ελλάδας και της Κύπρου με την Αίγυπτο.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι με την υπογραφή της συμφωνίας αυτής, ενισχύονται οι επωφελείς συνεργασίες και διαμορφώνονται νέοι αναπτυξιακοί όροι σε μια σειρά από οικονομικούς τομείς. Ταυτόχρονα αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.

Το ίδιο ισχύει και για την Κυπριακή Δημοκρατία. Ιδιαίτερα σημαντικός από τους τομείς της συνεργασίας είναι αυτός της ενέργειας, καθώς η ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο δημιουργεί μια νέα δυναμική στην περιοχή και μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για σταθερότητα και συνεργασία.

Σε αυτό το πλαίσιο, κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι:

Eπανεκκινεί το έργο του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, το οποίο θα συνδέσει απ΄ ευθείας τα κοιτάσματα αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με τα ευρωπαϊκά δίκτυα. Ο EastMed αποτελεί έργο μεγάλης σημασίας για την οικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια.

Προωθούνται ταυτόχρονα στρατηγικής σημασίας τριμερή ενεργειακά projects όπως το “EuroAsia Interconnector” που προβλέπει την καλωδιακή σύνδεση των τριών χωρών, για μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος στις αγορές ενέργειας της ηπειρωτικής Ευρώπης.

Διερευνώνται οι δυνατότητες κατασκευής σταθμών μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Ελλάδα, θέμα το οποίο έχει ενταχθεί και στην τριμερή συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου.

Σε συνέχεια της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, θα διερευνηθούν οι δυνατότητες συνεργασίας στην τεχνολογία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που αποτελούν δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα της οικονομίας και αφορούν ιδιαίτερα ην Ελλάδα.

«Η Ελλάδα και η Κύπρος θα εργαστούν και ως μέλη της ΕΕ, για την διασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων στον τομέα της ενέργειας. Για την επιτάχυνση της συνεργασίας, συστάθηκε Κοινή Ομάδα Εργασίας, αποτελούμενη από τους Γενικούς Γραμματείς των αρμόδιων Υπουργείων των τριών χωρών» αναφέρουν οι κυβερνητικές πηγές.

Επισημαίνουν ακόμη ότι η συνεργασία εκτείνεται και σε άλλους τομείς, όπως ο τουρισμός, ο πολιτισμός, η διαχείριση των υδάτων, η τεχνολογία της αφαλάτωσης και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η συνεργασία και η μεταφορά τεχνογνωσίας για υποστήριξη και ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων (start ups). Παράλληλα με τα θέματα της συμφωνίας, υπήρξε συζήτηση και διάλογος για τις περιφερειακές εξελίξεις καθώς και για θέματα ασφάλειας.

«Η Ελλάδα και η Κύπρος αναλαμβάνουν να συμβάλλουν εποικοδομητικά στην ενίσχυση των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Ισραήλ. Αναλαμβάνουν επίσης να συμβάλλουν στην προώθηση του ρόλου της ΕΕ, για την επανέναρξη ουσιαστικών και αξιόπιστων συνομιλιών ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη» αναφέρουν οι ίδιες κυβερνητικές πηγές.

«Είναι σαφές ότι η ενίσχυση, ιδιαίτερα κατά τους τελευταίους μήνες, των σχέσεων της Ελλάδας με το Ισραήλ, δεν επηρεάζει την ιστορική θέση της χώρας μας για δίκαιη και βιώσιμη επίλυση του Παλαιστινιακού στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ» υπογραμμίζει η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, «την ανάγκη για επίλυση του ζητήματος σε τέτοια κατεύθυνση, είχε την ευκαιρία να σημειώσει ο Αλέξης Τσίπρας, στις κοινές δηλώσεις που έκανε με τον Μπ. Νετανιάχου την πρώτη μέρα του ταξιδιού, σημειώνοντας, παράλληλα, ότι η πολιτική των εποικισμών που ασκεί το Ισραήλ, αποδυναμώνει την προοπτική για επανέναρξη του ισραηλινο – παλαιστινιακού διαλόγου.

Εξ άλλου, στο πλαίσιο του ταξιδιού του κυβερνητικού κλιμακίου στην περιοχή, ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Μάρδας μετέβη στην Παλαιστίνη κι συνομίλησε με κυβερνητικούς αξιωματούχους για τις περιφερειακές εξελίξεις και την ενίσχυση της ελληνο – παλαιστινιακής συνεργασίας».

Στην τριμερή συμφωνία, εκφράζεται και η πλήρης στήριξη στη διαπραγμάτευση για τη λύση του Κυπριακού στη βάση του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ, που θα ενώνει το νησί με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των Κυπρίων. Η Ελλάδα και η Κύπρος μελετούν την διεύρυνση των δικτύων οικονομικής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και την σύναψη τριμερών συμφωνιών και με άλλες χώρες, όπως η Παλαιστίνη, η Ιορδανία και η Βουλγαρία, προσθέτουν οι κυβερνητικές πηγές.

Σε δηλώσεις, μετά την συνάντηση ο κ. Νετανιάχου χαρακτήρισε αυτό το σχεδιασμό ως «τολμηρό», ενώ ο Έλληνας πρωθυπουργός , Αλέξης Τσίπρας, αναφερόμενος στην πολύ μεγάλη σημασία της αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ, τόνισε ότι «βεβαίως, η Ελλάδα να παίξει το ρόλο της γέφυρας των δύο χωρών, που θα θελήσουν να αποκτήσουν άμεσα οφέλη από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων δια της μεταφοράς τους προς την Ευρώπη δια μέσου της Ελλάδας».

Οι τρεις χώρες κατά την συνάντηση των ηγετών τους συμφώνησαν στην προώθηση κοινών έργων στον ενεργειακό τομέα και στην προώθηση της συνεργασίας σε άλλους τομείς .

Στην κοινή διακήρυξη , που υιοθέτησαν οι ηγέτες των τριών χωρών προβλέπονται κοινά έργα για την ενέργεια, τις θαλάσσιες μεταφορές, την καινοτομία, τις υδάτινες τεχνολογίες, τις μεταφορές, τον τουρισμό, την ασφάλεια και τις εμπορικές συνεργασίες. Στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης κορυφής υπεγράφη από τους αρμόδιους υπουργούς συμφωνία για διαχείριση των υδάτινων πόρων. Επίσης, συμφωνήθηκε η δημιουργία υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου που θα συνδέει τα δίκτυα ηλεκτρισμού των τριών κρατών. Οι ηγέτες των τριών χωρών προχώρησαν στη σύσταση ειδικής Επιτροπής, αρμόδιας για την παρακολούθηση των όσων συμφωνήθηκαν , προκειμένου στην επόμενη συνάντηση, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός εξαμήνου, να υπάρξουν πολύ συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Στη δήλωση του ο πρωθυπουργός της Ελλάδος υπογράμμισε ότι με την πρώτη τριμερή συνάντηση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ έγινε «ένα σημαντικό βήμα μπροστά για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας». Το βήμα αυτό, εξήγησε , δεν στρέφεται έναντι τρίτων. Αντιθέτως, επεσήμανε, «αποτελεί παράδειγμα προς τρίτους, διότι αποδεικνύει πως μπορούμε να εργαστούμε από κοινού, μπορούμε να δημιουργήσουμε ακόμη περισσότερα δίκτυα που να μας συνδέουν και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής μας προς όφελος των λαών μας».

Μεταξύ άλλων, τόνισε ο πρωθυπουργός , «στέλνουμε σήμερα ένα πολύ σημαντικό μήνυμα ότι, ενώνοντας τις δυνάμεις μας, μπορούμε να προάγουμε την ευημερία, τη σταθερότητα μέσα από την ανάπτυξη κοινών στόχων, μέσα από την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της περιοχής μας».

Το τριμερές αυτό σχήμα, Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, για την Ελλάδα αποτελεί, επεσήμανε, «μια στρατηγική επιλογή που στόχο έχει να ενισχύσει τις δυνατότητες των χωρών μας, ώστε να συνεισφέρουμε τόσο προς όφελος των λαών μας όσο και προς όφελος της περιοχής, με αιχμή τη συνδεσιμότητα σε διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά νέα τεχνολογία και καινοτομία, και βεβαίως ο τουρισμός».

Ο Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε την ακράδαντη πεποίθηση ότι αυτή η στρατηγική επιλογή «μπορεί να προάγει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και να αναδείξει ως παράδειγμα προς μίμηση τα οφέλη της συνεργασίας στην περιοχή μας επί τη βάση της αρχής της καλής γειτονίας».

Συμφωνήσαμε, είπε, τη σύσταση μιας τριμερούς κοινής ομάδας εργασίας και συντονισμού και σε ό,τι αφορά τον κρίσιμο τομέα της ενέργειας, συμφωνήσαμε να προωθήσουμε ενεργειακά δίκτυα που θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής.

«Δεν μείναμε μόνο στη συζήτηση. Σχεδιάζουμε την άμεση υλοποίηση δράσεων και για αυτό το λόγο αποφασίσαμε την σύσταση μιας τριμερούς επιτροπής εξειδικευμένης στα ενεργειακά ζητήματα για να προχωρήσουμε τους ενεργειακούς μας στόχους», είπε ο κ. Τσίπρας.

Πρόσθεσε ότι συζήτησαν επίσης το θέμα του περιβάλλοντος, τη προστασία και την ασφάλεια του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σημειώνοντας ότι «υπό αυτή την έννοια είναι εξαιρετικά σημαντικό το Μνημόνιο Συναντίληψης για συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης υδάτινων πόρων».

Η συνεργασία μας , τόνισε, πέρα από την αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων δεν μπορεί παρά να έχει ως στόχο και την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων. «Αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις στην περιοχή που αφορούν το μείζον ζήτημα της ασφάλειας, της αντιμετώπισης της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της σταθερότητας και την προώθηση της ειρήνης στην περιοχή. Συζητήσαμε για τις μεγάλες προκλήσεις, για τους μεγάλους κινδύνους», είπε.

Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι στην τριμερή συνάντηση συζητήθηκε το μεταναστευτικό «και όλοι συμφωνήσαμε ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για να λυθεί το πρόβλημα στην πηγή. Και η πηγή του προβλήματος, βεβαίως, οι γενεσιουργές αιτίες είναι οι εστίες κρίσεως στην ευρύτερη περιοχή, η φτώχεια, οι πολεμικές επεμβάσεις που εξαναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε μια πρωτοφανή μετακίνηση, τη μεγαλύτερη μετακίνηση προσφυγικών πληθυσμών μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έκανε λόγο για μία συνάντηση ιστορικής σημασίας. «Ζούμε σε ένα ταραγμένο και ρευστό περιβάλλον, και έχουμε μία άνευ προηγουμένου ευκαιρία για να προωθήσουμε τους κοινούς μας στόχους» σημείωσε, τονίζοντας πως «αν δουλέψουμε από κοινού θα προωθήσουμε πιο αποτελεσματικά αυτούς τους στόχους, παρά η κάθε χώρα ξεχωριστά».

Ο κ. Νετανιάχου σημείωσε τη συζήτηση που έγινε για κοινά έργα στον τομέα της ενέργειας, όπως η δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου που θα ενώνει τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων Κύπρου – Ισραήλ, και τα οποία μέσω Ελλάδας θα μεταφέρονται στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και τη δημιουργία υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου που θα συνδέει τα δίκτυα ηλεκτρισμού των τριών κρατών.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Νετανιάχου ανέφερε πως η συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, όπως η ασφάλεια και η διαχείριση υδάτινων πόρων.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης χαρακτήρισε πλήρως επιτυχή τη συνάντηση κορυφής και μίλησε για «νέα εποχή» στις σχέσεις Λευκωσίας – Αθήνας – Τελ Αβίβ, υποδεικνύοντας ότι η συνεργασία αυτή δεν στρέφεται εναντίον καμίας άλλης χώρας.

Η συνεργασία, συνέχισε, είναι επιβεβλημένη για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων, με στόχο την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε ότι η Κοινή Διακήρυξη της Λευκωσίας «αποτελεί το θεμέλιο της συνεργασίας των τριών χωρών, στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού, της τρομοκρατίας, της μετανάστευσης, και των υδάτινων πόρων».

Επίσης, σημείωσε ότι υπάρχει κοινή αντίληψη ότι η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την επίτευξη ευημερίας και σταθερότητας στην περιοχή.

Ο κ. Αναστασιάδης ευχαρίστησε τους κυρίους Νετανιάχου και Τσίπρα για την απόλυτη κατανόηση και την αμέριστη στήριξη στις προσπάθειες για εξεύρεση λύσης του Κυπριακού, η οποία θα βασίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και στις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.