Αυστηρή προειδοποίηση προς την Άγκυρα ότι θα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για ανάσχεση των προσφυγικών ροών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση απηύθυναν την Πέμπτη οι Ευρωπαίοι ηγέτες, στο περιθώριο της πρώτης μέρας της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, καθιστώντας σαφές ότι μόνο τότε θα λάβει η Τουρκία την ευρωπαϊκή βοήθεια που έχει συμφωνηθεί.
Τη στιγμή που οι αφίξεις στα ελληνικά νησιά φαίνεται περιορίζονται μεν αλλά πρωτίστως λόγω της κακοκαιρίας, η Ευρώπη ουσιαστικά έβαλε στον «πάγο» την πρόταση της Κομισιόν για εφαρμογή προγράμματος μετεγκατάστασης εκατοντάδων χιλιάδων Σύρων απευθείας από προσφυγικούς καταυλισμούς στην Τουρκία.
Η πρόταση αποτελεί μέρος του πακέτου που προσέφεραν οι Βρυξέλλες προκειμένου να εξασφαλίσουν τη βοήθεια της Άγκυρας στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, όμως έλαβε «ψυχρή» υποδοχή από τους ηγέτες 11 χωρών της Ε.Ε., γεγονός που καταδεικνύει το μέγεθος της δυσπιστίας που υπάρχει ακόμα προς την Τουρκία.
Οι ενστάσεις των ηγετών εκφράστηκαν έντονα κατά τη διάρκεια της μίνι-συνόδου που έλαβε χώρα πριν την έναρξη της κανονικής Συνόδου Κορυφής, με τη συμμετοχή και του τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου.
Μπορούμε να συζητήσουμε το θέμα της μετεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία μόνο αν οι αριθμοί των παράνομων ροών είναι «σχεδόν μηδενικοί», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, λίγες μέρες πριν η Ολλανδία αναλάβει την προεδρία της Ε.Ε. για το πρώτο εξάμηνο του 2016. Σύμφωνα με πληροφορίες των «Financial Times», η δήλωση Ρούτε αντανακλά το κλίμα που επικράτησε στη μίνι-σύσκεψη.
«Δεν μπορούμε να λάβουμε αποφάσεις πριν η ασφάλεια των συνόρων είναι λειτουργική», δήλωσε από την πλευρά του ο αυστριακός καγκελάριος Φάιμαν, ο οποίος είχε ζητήσει τη σύγκληση της μίνι-συνόδου. Περιέγραψε τη συζήτηση ως «έντονη».
Το σχέδιο μετεγκατάστασης από την Τουρκία έχει ως στόχο τη ρύθμιση των αφίξεων και την ελαχιστοποίηση των θανάτων στο Αιγαίο. Έχει ως ανεπίσημο στόχο τον διαμοιρασμό έως και 2,5 εκατομμυρίων προσφύγων σε κράτη-μέλη της Ε.Ε., αν και η συμμετοχή των χωρών στο πρόγραμμα θα γίνει σε εθελοντική βάση.
Η ομάδα του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε ετοιμάσει προσχέδιο συμπερασμάτων για τη μίνι-σύνοδο που προέβλεπε συμφωνία για το ευρω-τουρκικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τους FT, όμως τελικά δεν υπήρξε τίποτα που θα θυμίζει συμφωνία.
Αντίθετα, η ολλανδική προεδρία θα αναλάβει από τον Ιανουάριο να βρει τον καλύτερο μηχανισμό για να επιτευχθεί η μετεγκατάσταση των 2,5 εκατομμυρίων εκτοπισμένων ανθρώπων από την Τουρκία.