Μέτωπο της δραχμής με την Ακροδεξιά χτίζει η Λαϊκή Ενότητα

Ένα ρεπορτάζ κόλαφο για τη Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη και ακροδεξιά στοιχεία δημοσιεύει η Εφημερίδα των Συντακτών, στο οποίο ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρρας ρίχνει φως στις υπόγειες διασυνδέσεις των δύο στρατοπέδων με κοινή συνισταμένη την αλλαγή της νομισματικής πολιτικής και την επιστροφή στη δραχμή.

Διαβάστε το ρεπορτάζ του Δημήτρη Ψαρρα

Μια από τις παράπλευρες ωφέλειες της απόσχισης από τον ΣΥΡΙΖΑ της Αριστερής Πλατφόρμας ήταν ότι επιτέλους τα στελέχη που αποχώρησαν αισθάνθηκαν την ελευθερία να μιλήσουν ανοιχτά για το πρόγραμμα επανόδου σε εθνικό νόμισμα, το περιβόητο σχέδιο Β.

Μέχρι τότε οι σχετικές απόψεις παρέμεναν στο αυστηρό πλαίσιο του εσωκομματικού διαλόγου με ευθύνη και των δύο πλευρών, εφόσον η μεν ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήθελε να απολογείται διαρκώς για την επιλογή της παραμονής στην ευρωζώνη, ενώ και η αντιπολίτευση του κόμματος είχε συμβιβαστεί με την ιδέα ότι η άποψή της θα παραμείνει μειοψηφική, οπότε τα στελέχη της στις δημόσιες δηλώσεις τους επαναλάμβαναν απλά ότι η επίσημη γραμμή του κόμματος είναι η παραμονή στο ευρώ.

Απέφευγαν έτσι τα δύσκολα. Τώρα προσπαθούν να κερδίσουν τον χαμένο καιρό, αναδεικνύοντας τη «νέα δραχμή» ως κεντρικό σύνθημα της προεκλογικής τους εκστρατείας.

Στάση «Νομισματοκοπείο»

Μιλώντας στο ντιμπέιτ της περασμένης Τετάρτης ο Παναγιώτης Λαφαζάνης συνόψισε ως εξής την άποψη της Λαϊκής Ενότητας για το ζήτημα: «Η μετάβαση από το ευρώ στο εθνικό νόμισμα δεν είναι κάτι παράξενο, κάτι περίεργο, το οποίο υποτίθεται θέλει μια ειδική μελέτη. Η μετάβαση αυτή μπορεί να εξασφαλιστεί με εκτύπωση χρήματος για να περάσουμε σε μια νέα οικονομικοκοινωνική κατάσταση».

Με άλλα λόγια, ο επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας απέρριπτε την ιδέα ότι χρειάζεται «ειδική μελέτη» (αυτό το περιβόητο σχέδιο Β, το οποίο αναζητούσαν όλοι το καλοκαίρι) και εμφανιζόταν σίγουρος ότι μια τεχνική διαδικασία (η εκτύπωση νομίσματος) θα οδηγήσει αυτόματα στην οικονομική και κοινωνική αλλαγή.

Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να μπερδεύονται, γιατί οι μέχρι σήμερα επεξεργασίες των στελεχών της Λαϊκής Ενότητας οδηγούσαν στα ακριβώς αντίθετα συμπεράσματα. Μιλώντας στην ΕΡΤ ο Κώστας Λαπαβίτσας είχε ξεκαθαρίσει ότι ο μόνος που μπορεί να έχει σχέδιο Β είναι η κυβέρνηση, «γιατί είναι ο μόνος φορέας ο οποίος έχει πόρους και το δυναμικό για να κάνει την επεξεργασία που είναι απαραίτητη για ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα.

Και να κάνει την προετοιμασία αυτή από καιρό για να ενημερώσει τον κόσμο. Γιατί τα σχέδια αυτά δεν εμφανίζονται ξαφνικά ένα πρωί, καταλαμβάνεις τον κόσμο εξαπίνης και λες ότι τώρα θα κάνω κάτι άλλο. Η κυβέρνηση η δικιά μας όφειλε να έχει αυτό το σχέδιο, το δουλεμένο, να έχουν υπάρξει άνθρωποι και επιτελεία, να ενημερώσουν τον κόσμο και τέλος πάντων να υπάρχει και μια λαϊκή αποδοχή» (23.7.2015).

Το «μέτωπο» της δραχμής

Την περασμένη Παρασκευή, με την ευκαιρία μιας βιβλιοπαρουσίασης είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μια εκλαϊκευμένη εκδοχή της πολιτικής πρότασης της Λαϊκής Ενότητας για την έξοδο από το ευρώ. Μπορεί να μην ήταν αυστηρά κομματική η εκδήλωση, αλλά είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας προεκλογικής συγκέντρωσης, με την αρχηγική εισαγωγή του Παναγιώτη Λαφαζάνη, με το κλείσιμο του Θανάση Πετράκου και την παρουσία προβεβλημένων κομματικών στελεχών στο ακροατήριο (Ραχήλ Μακρή) που ανελλιπώς χειροκροτούσε.

Το βιβλίο που παρουσιαζόταν ήταν «Η επανάσταση του Grexit, το σχέδιο» του δημοσιογράφου Νίκου Ιγγλέση (εκδ. Λιβάνη). Η εκδήλωση μας επιφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη: η πολιτική προέλευση των παρουσιαστών κάλυπτε όλο το πολιτικό φάσμα, έως και την Ακροδεξιά! Είναι βέβαια συνήθης τακτική εκδοτών και συγγραφέων να φροντίζουν για την πολιτική ευρύτητα στα πάνελ των βιβλιοπαρουσιάσεων.

Αλλά εδώ είχαμε στελέχη από εντελώς αντίθετους πολιτικούς χώρους να συμφωνούν με το ίδιο πολιτικό πρόγραμμα! Μαζί με τον κ. Λαφαζάνη και τον συγγραφέα, στο πάνελ ήταν ο οικονομολόγος Λεωνίδας Βατικιώτης, η καθηγήτρια Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη και ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Γρίβας.

Μάλιστα οι δύο τελευταίοι συμμετέχουν και στο βιβλίο, η μεν πρώτη έχει συντάξει τον πρόλογο, ενώ ο δεύτερος το ειδικό κεφάλαιο για τη «γεωπολιτική διάσταση» του Grexit. Το παράξενο είναι ότι ο μεν Λ. Βατικιώτης προέρχεται από την επαναστατική Αριστερά και υπήρξε υποψήφιος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ενώ η Μ . Νεγρεπόντη-Δελιβάνη είχε τεθεί επικεφαλής του κόμματος «Οχι» που αποτέλεσε την εκλογική σύμπραξη του Δ. Καζάκη (ΕΠΑΜ) με τον Σ. Παπαθεμελή (Δημοκρατική Αναγέννηση) στις εκλογές του 2012. Ακόμα πιο απρόσμενη η συμμετοχή του κ. Γρίβα, για τον οποίο έχουμε από καιρό αποκαλύψει ότι συστηματικά αρθρογραφεί και δίνει συνεντεύξεις στα έντυπα της Ακροδεξιάς («Patria», «Στόχος», «Ελεύθερος Κόσμος» κ.λπ.).

Ο κ. Γρίβας διδάσκει στη Σχολή Ευελπίδων και υιοθετεί τα βασικά στερεότυπα της σύγχρονης ακροδεξιάς ρητορείας: προβάλλει τον κίνδυνο «αποεθνοποίησης» της Ελλάδας, καταγγέλλει τον αντιρατσισμό, δαιμονοποιεί την αλληλεγγύη προς τους μετανάστες, υποστηρίζει τον φράχτη στον Εβρο, θεωρεί ότι οι μετανάστες είναι κατακτητές, παρόμοιοι με τους Ισπανούς κονκισταδόρες, αρνείται τα ανθρώπινα δικαιώματα ως «προτεσταντικής» προέλευσης κ.λπ. («Ενας στρατηλάτης για την Αριστερά», «Εφ.Συν.», 17.2.2014).

Και επειδή μπορεί να είμαι προκατειλημμένος, όπως υποστηρίζει ο κ. Γρίβας, ο οποίος έχει καταθέσει και αγωγή κατά της «Εφ.Συν.» για τις αποκαλύψεις αυτές, παραπέμπω στο άρθρο ενός άλλου επιφανούς στελέχους του ίδιου πολιτικού χώρου, του Νίκου Χιδίρογλου, στην «Ελεύθερη Ωρα» (πού αλλού;). Το ολοσέλιδο άρθρο με τίτλο «Κώστας Γρίβας: ένας σύγχρονος στοχαστής» (4.8.2014) αποτελεί έναν ύμνο για τον «φίλο» του (για την πολιτική στράτευση του κ. Χιδίρογλου βλ. Ιός, «Ο «μαύρος» του κ. Μεϊμαράκη», http://goo.gl/NOxdV8).

Πώς είναι δυνατόν να αποτελεί ο κ. Γρίβας πολιτικό συνομιλητή ή ακόμα και «θινκ τανκ» της Λαϊκής Ενότητας; Μια εξήγηση δίνει ο κ. Ιγγλέσης σε προηγούμενο βιβλίο του με το ίδιο περιεχόμενο: «Ο παλαιοκομματισμός έχει καταρρεύσει, οι διαχωρισμοί σε δεξιούς, αριστερούς ή κεντρώους έχουν μπροστά το πρόσημο πρώην, η μόνη διαχωριστική γραμμή είναι αυτή που χωρίζει τις μνημονιακές από τις αντιμνημονιακές δυνάμεις, παρά τις διαφορές που, δυστυχώς, υπάρχουν στις δεύτερες σε επίπεδο ηγεσιών» (Νίκος Ιγγλέσης, «Επιστροφή στη δραχμή», εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2013, σ. 97).

Ο κ. Ιγγλέσης υποστηρίζει όλες τις τρέχουσες θέσεις περί Τέταρτου Ράιχ, περί γερμανικής κατοχής, περί δωσιλογικών κυβερνήσεων κ.λπ. Μέχρι σήμερα, τα στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας που μελετούσαν το σχέδιο Β (έξοδο από την ευρωζώνη και την Ε.Ε.) και ιδίως οι καθηγητές Λαπαβίτσας και Κουβελάκης επιχειρούσαν να δώσουν ένα αριστερό και ταξικό πρόσημο στην πρότασή τους.

Υποστήριζαν τα ακριβώς αντίθετα από όσα γράφει ο κ. Ιγγλέσης: «Η σύγκριση που γίνεται με την εμπειρία της κατοχής είναι παραπλανητική. Τα μνημόνια δεν είναι στρατός κατοχής […] Το κοινωνικό υποκείμενο θα είναι ένα μέτωπο της μισθωτής εργασίας, το πολιτικό υποκείμενο [θα έχει] επίκεντρο την Αριστερά» («Κρίση και αριστερή διέξοδος», εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2012).

Η αντίθεση των παλιών επεξεργασιών Λαπαβίτσα-Κουβελάκη με τις θέσεις Ιγγλέση αφορούν και τον πυρήνα του σχεδίου. Ο Ιγγλέσης αποκρούει το ενδεχόμενο υποτίμησης της «νέας δραχμής» και ισχυρίζεται ότι με την έξοδο από την ευρωζώνη δεν τίθεται θέμα πληθωρισμού ούτε ζητήματα ελλείψεων, ενώ ο Λαπαβίτσας θεωρεί δεδομένη την αρχική υποτίμηση έως και 50%, προβλέπει πληθωριστικές πιέσεις και άμεσα προβλήματα στην προμήθεια πετρελαίου, τροφίμων και φαρμάκων. Πώς είναι δυνατόν να κουκουλώνονται όλα αυτά τα καίρια ζητήματα;

Σε παλιότερο κείμενο είχα υποστηρίξει ότι η επιλογή της εξόδου από την ευρωζώνη δεν είναι πολιτικά ουδέτερη. Απ’ ό,τι φαίνεται, η Λαϊκή Ενότητα εγκαταλείπει κάθε ταξική και κοινωνική αναφορά, προκειμένου να συμπεριληφθούν στο «αντιμνημονιακό μέτωπο κατά του ευρώ» ακόμα και στελέχη της Ακροδεξιάς.

Και στο βάθος η… Μαρίν Λεπέν

Οι παράξενες συμμαχίες των πολέμιων του ευρώ δεν περιορίζονται στην Ελλάδα. Για την ακρίβεια συμβαίνει το αντίθετο. Η σύγκλιση ακόμα και με την Ακροδεξιά στο όνομα της εξόδου από την ευρωζώνη είναι εισαγόμενη. Κάποιοι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι που αναζητούν τεχνικές διεξόδους για την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα έχουν ήδη ξεχάσει τις διακρίσεις Αριστεράς-Δεξιάς και φτάνουν να κάνουν δημόσια ανοίγματα στην Ακροδεξιά, προσβλέποντας σε ένα «πανεθνικό» μέτωπο κατά του ευρώ.

Ισως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι του γνωστού Γάλλου οικονομολόγου Ζακ Σαπίρ, ο οποίος σύμφωνα με δηλώσεις του Κώστα Λαπαβίτσα είναι ένας από τους τρεις που συνέταξαν το σχέδιο Β για την Ελλάδα, το οποίο τώρα έχει αναβαπτιστεί σε πολιτικό πρόγραμμα της Λαϊκής Ενότητας. Αλλά όπως επισήμανα σε άλλο ρεπορτάζ, ο Σαπίρ (Jacques Sapir), ο οποίος προέρχεται από την Αριστερά, βρέθηκε πέρυσι στη δύσκολη θέση να απολογείται που ο πιο στενός συνεργάτης του, ο Philippe Murer, μεταπήδησε στο προσωπικό επιτελείο της Μαρίν Λεπέν («Το φάντασμα του σχεδίου Β», «Εφ.Συν.», 3.8.2015, http://goo.gl/dFMrNd).

Απαντώντας στον ιστότοπο Iskra ο καθηγητής Στάθης Κουβελάκης (τότε ακόμα μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και ήδη στέλεχος της Λαϊκής Ενότητας) με κατηγόρησε για ανακρίβειες και έδωσε τη δική του εκδοχή για τη μεταπήδηση: «ο Μυρέρ [είναι] περίπου άγνωστος στη Γαλλία πριν από τη βραχύβια δόξα που του έδωσε αυτή η απότομη μεταπήδηση, ποτέ δεν υπήρξε “ο στενότερος συνεργάτης” του Σαπίρ» (http://goo.gl/l9al6v). Μάλιστα στο ίδιο κείμενό του ο κ. Κουβελάκης παρουσίασε διεξοδικά το βιογραφικό του Ζακ Σαπίρ, με τις αριστερές θεωρητικές του περγαμηνές, τη συνεργασία του με τον Σαρλ Μπετελέμ κ.λπ.

Η μέθοδος της στρουθοκαμήλου δεν είναι αποδοτική για την Αριστερά. Γιατί ο Murer δεν είναι «περίπου άγνωστος». Είναι εκείνος που συνυπογράφει με τον Σαπίρ τη μελέτη για τη διάλυση της ευρωζώνης («Les scenarii de dissolution de l’euro», Fondation Res Publica, Σεπτέμβριος 2013). Και βέβαια το αριστερό παρελθόν του Σαπίρ δεν αμφισβητήθηκε. Η «είδηση» είναι ότι υπάρχει ώσμωση μεταξύ ορισμένων οικονομολόγων Αριστεράς και Δεξιάς με σημείο σύγκλισης την αντίθεση στην ευρωζώνη.

Λίγες μέρες μετά την απάντηση Κουβελάκη, φρόντισε να ξεκαθαρίσει τα πράγματα (και να με δικαιώσει) ο ίδιος ο Ζακ Σαπίρ. Με μια συνέντευξη που έδωσε στο «Figaro-Vox» πρότεινε για πρώτη φορά δημόσια τη συγκρότηση ενός «εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου», δηλαδή μιας πανεθνικής γαλλικής συμμαχίας όσων υποστηρίζουν την έξοδο από το ευρώ (Jacques Sapir, «Réflexions sur la Grèce et l’Europe», 21.8.2015, http://goo.gl/HS1SCD). Σ’ αυτή την πολιτική συμμαχία ο Σαπίρ περιλαμβάνει ρητά το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν ή κάποιο πολιτικό σχήμα που θα προκύψει απ’ αυτό.

Σύμφωνα με τον Σαπίρ, «δεν είναι ώρα για σεχταρισμούς» και «πρέπει κάθε κόμμα [σ.σ. η Αριστερά και το Εθνικό Μέτωπο] να διατηρεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, αλλά απαιτείται ένας ελάχιστος συντονισμός προκειμένου να μπορούμε να βαδίσουμε χωριστά αλλά να χτυπάμε μαζί». Με σαφή ειρωνική διάθεση φτάνει μάλιστα να πει ότι «το ζήτημα της πολιτικής παρθενίας που τόσο πολύ παθιάζει τους ανθρώπους της Αριστεράς, μοιάζει με τη βιολογική παρθενία, εφόσον δεν τίθεται παρά μόνο μία φορά». Αυτή τη διάρρηξη της πολιτικής παρθενίας και τη σύμπραξη με τη Λεπέν εισηγείται λοιπόν ο στενός συνεργάτης των στελεχών της Λαϊκής Ενότητας.

Οπως ήταν φυσικό, το πρωτοφανές αυτό πολιτικό άνοιγμα προκάλεσε αίσθηση σε όλη τη Γαλλία και πολιτικό σοκ στη γαλλική Αριστερά. Ο Σαπίρ όμως επιμένει. Τρεις μέρες αργότερα, έδωσε νέα συνέντευξη, με την οποία ενίσχυσε την πρότασή του. Επιχείρησε βέβαια να σχετικοποιήσει την πρόκληση, λέγοντας ότι η πρότασή του για συμμαχία με τη Λεπέν δεν είναι «άμεση», αλλά επανέλαβε πως «κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το Εθνικό Μέτωπο δεν έχει αλλάξει» και δικαιολόγησε αυτόν τον ισχυρισμό λέγοντας ότι «στην επίσημη κομματική ρητορεία του Εθνικού Μετώπου εδώ και πολλά χρόνια δεν βρίσκουμε ρατσιστικά και ξενοφοβικά χαρακτηριστικά».

Ο συνεργάτης του κ. Λαπαβίτσα παραδέχεται ότι «αυτό το κόμμα υποστηρίζει τη διάκριση μεταξύ των Γάλλων και όλων των άλλων [αλλά] αυτό είναι ένα απλό ζήτημα εκτίμησης» (Jacques Sapir, «On ne peut plus nier que le FN ait changé», εφ. Libération, 24.8.2015). Για να δικαιολογήσει μάλιστα την προκλητική του θέση, ο Σαπίρ φέρνει το παράδειγμα της γερμανικής κατοχής και ισχυρίζεται ότι «στο Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης (CNR) συνυπήρχαν κομμουνιστές και οπαδοί της Action Française».

Ο ανιστόρητος ισχυρισμός που έφερνε τους συνεργάτες του Πετέν να αγωνίζονται μαζί με τους κομμουνιστές στην Αντίσταση αποκρούστηκε από τη γαλλική Αριστερά (L’Humanité, 28.8.2015), αλλά και ο εξωραϊσμός του Εθνικού Μετώπου έχει επίσης απαντηθεί από τους ειδικούς μελετητές του ακροδεξιού φαινομένου στη Γαλλία Jean-Yves Camus και Pascal Perrineau. Εκείνο που μας ενδιαφέρει εδώ είναι οι αναλογίες με όσα συμβαίνουν στο μέτωπο κατά του ευρώ στο εσωτερικό της Ελλάδας. Μέχρι στιγμής η Λαϊκή Ενότητα δεν έχει αντιδράσει επίσημα σ’ αυτές τις εξελίξεις που εκθέτουν το επιστημονικό της επιτελείο. Αλλά το σκεπτικό του Σαπίρ εξηγεί ίσως τον λόγο που ο κ. Λαφαζάνης είναι έτοιμος να δεχτεί την πολιτική συνύπαρξη με «ειδικούς» που προέρχονται από εντελώς αντίθετους πολιτικούς χώρους, αρκεί να συμπίπτουν στην αντίθεση προς το ευρώ.

Το πραγματικό ερώτημα είναι ποιος θα ηγεμονεύει σ’ αυτό το νέο «εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο» που οραματίζεται ο κ. Σαπίρ. Η προχτεσινή βιβλιοπαρουσίαση μας έδειξε ότι στο «μέτωπο» που χτίζει η Λαϊκή Ενότητα δεν φαίνεται να ηγεμονεύει η Αριστερά.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα των Συντακτών