Τι περιλαμβάνει η έκθεση Βαρουφάκη που έστειλε στην Κομισιόν

Τη βούληση της κυβέρνησης για αλλαγές-μεταρρυθμίσεις σε δημοσιονομικό, ασφαλιστικό, εργασιακό, περιγράφει έγγραφο 89 σελίδων που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης στην Κομισιόν. Στο έγγραφο αυτό, γίνεται εκτενής αναφορά στις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις και τις αλλαγές στο ΕΣΠΑ αλλά και αυτοκριτική για το τι πήγε στραβά στο πρώτο τρίμηνο.

Το έγγραφο αποτελεί υποχρέωση των χωρών-μελών που καλούνται να δώσουν στοιχεία στις Βρυξέλλες για τις κινήσεις που κάνουν στο πλαίσιο της «Ευρώπης 2020». Της προσπάθειας δηλαδή να επιτευχθούν φιλόδοξοι στόχοι σε τομείς όπως η απασχόληση, η ανάπτυξη, η καινοτομία και η προστασία του περιβάλλοντος.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, βέβαια (που βρίσκεται σε πρόγραμμα) η Κομισιόν δεν προχωρά σε «παρατηρήσεις-προτάσεις» επί των θέσεων, όπως κάνει για τις υπόλοιπες χώρες. Η τακτική αυτή ακολουθείται από το 2011 προκειμένου να αποφευχθούν «αλληλοκαλύψεις», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, σύμφωνα με το protothema.gr.

Σε κάθε περίπτωση, το έγγραφο έχει τη σημασία του, δεδομένης της συγκυρίας και της προσπάθειας της κυβέρνησης να κλείσει τη συμφωνία για το ενδιάμεσο πρόγραμμα, αλλά και να σκιαγραφήσει την επόμενη ημέρα. Και αυτό γιατί μεταξύ άλλων υποστηρίζεται ότι «οι διαρθρωτικές αλλαγές, ΑΝ και επικεντρώνονται στο βασικό στόχο της επίτευξης δημοσιονομικής σταθερότητας, επεκτείνουν την επίδρασή τους σε χρηματοοικονομικές, τομεακές και κανονιστικές ρυθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, όπως η συγκράτηση του κόστους της συνταξιοδοτικής ασφάλισης και ο εξορθολογισμός του συστήματος υγείας, η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της αγοράς εργασίας, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος».

Στην έκθεση η Αθήνα:

* Περιγράφει την σημαντική δημοσιονομική προσαρμογή που έγινε τα τελευταία χρόνια, αλλά παράλληλα σημειώνει ότι «στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία είναι σημαντικό να διαμορφωθεί ένα πρόγραμμα δράσης για την ανάπτυξη και τις διαρθρωτικές αλλαγές, σε συνδυασμό με τους βασικούς στόχους της Ευρώπης 2020, ώστε να ενισχυθεί η πορεία της χώρας προς την οικονομική ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους, εμποδίζοντας τον φαύλο κύκλο της λιτότητας και της ύφεσης και ενισχύοντας το κοινωνικό δίχτυ προστασίας».

* Σημειώνει ότι οι επιδράσεις διαφόρων οικονομικών παραγόντων, όπως η συνεχιζόμενη πίεση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών το 2014 και η πολιτική αβεβαιότητα προς το τέλος του έτους, είχαν σημαντική επίπτωση στα δημοσιονομικά αποτελέσματα, οδηγώντας στην τελική διαμόρφωση του αποτελέσματος της γενικής κυβέρνησης κατά ESA 2010 (σ.σ. υπολογισμός Eurostat) στο -3,5% του ΑΕΠ.

* Δίνεται σήμα συναγερμού για τα δημοσιονομικά. Γίνεται λόγος για εντατικοποίηση της προσπάθειας αλλά και για τρεις εξελίξεις δημιουργούν αβεβαιότητα:

Πρώτον, η πτώση της τιμής του πετρελαίου στο τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, συνεχίστηκε πιο έντονα τους πρώτους δύο μήνες του 2015, φτάνοντας κατά μέσο όρο το 42%, ενώ η ονομαστική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία έγινε αρνητική την ίδια περίοδο. Αν και οι εξελίξεις αυτές θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την προοπτική του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, είναι πιθανό επίσης ότι θα έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικά χαμηλότερο αποπληθωριστή από το προβλεπόμενο -0,2% του Κρατικού Προϋπολογισμού.

Συνεπώς θα προκληθεί επιβράδυνση της ονομαστικής αξίας του ΑΕΠ, η οποία θα έχει και αρνητικές επιπτώσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος.

Δεύτερον, η υστέρηση των φορολογικών εσόδων στο τέλος του 2014 και η αναβολή της μεταβίβασης των κερδών του Ευρωσυστήματος (ANFA & SMP) από το 2014 στο 2015, οδήγησε στη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος της γενικής κυβέρνησης. Συνεπώς η διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας θα απαιτήσει εντατικοποίηση της δημοσιονομικής προσπάθειας το 2015 για την επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος που θα προκύψει από τη διαμόρφωση των οικονομικών συνθηκών.

Τρίτον, η οικονομική αβεβαιότητα λόγω προβλημάτων χρηματοδότησης της Ελληνικής Οικονομίας είναι πιθανόν να επηρεάσει αρνητικά τις προσδοκίες επενδυτών και καταναλωτών με αποτέλεσμα να επηρεαστεί ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ το 1ο εξάμηνο.
Παρόλα αυτά εκτιμάται ότι οι ευνοϊκές συνθήκες για την ελληνική οικονομία θα διατηρηθούν. Ενδεικτικά, σημειώνεται ότι ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ για το 2015 εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 0,8% που σημειώθηκε το 2014.

Τα μέτρα για τις επιχειρήσεις

Στο σκέλος της επιχειρηματικότητας ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα εξής:

* Η σημερινή Κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να επανεκκινήσει την οικονομία η οποία βρίσκεται βαθιά ύφεση. Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάζεται ένας νέος Αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος εστιάζει στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, στις παραγωγικές επενδύσεις και στην δημιουργία θέσεων εργασίας, ειδικά στην περιφέρεια.

* Σχεδιάζεται ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την λειτουργία της κοινωνικής οικονομίας.
Σε ότι αφορά τις επενδύσεις έμφαση δίνεται στα μικρά και μεσαία έργα υποδομών με κριτήρια τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, τις προοπτικές δημιουργίας θέσεων εργασίας, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την καλλιέργεια του πολιτισμού.

* Δρομολογείται η δημιουργία κέντρων εξυπηρέτησης σύμφωνα με το επιτυχημένο παράδειγμα των ΚΕΠ, τα οποία θα συνεισφέρουν στην μείωση του διοικητικού κόστους και της γραφειοκρατίας για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων.

* Για τα κόκκινα δάνεια γίνεται μια γενική αναφορά: το Υπουργείο σχεδιάζει να εφαρμόσει όλες τις θετικές ρυθμίσεις του υπάρχοντος νομικού πλαισίου για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να εισάγει νέες ρυθμίσεις με στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων» επιχειρήσεων προς το κράτος και τις τράπεζες.

* Σχεδιάζεται μια σειρά άμεσων παρεμβάσεων που αφορούν στην λειτουργία των υπαίθριου εμπορίου και των εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα στρέβλωσης. Παράλληλα ετοιμάζονται παρεμβάσεις σε διάφορους κλάδους της αγοράς οι οποίες στοχεύουν στην βελτίωση της λειτουργίας τους, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και στην προστασία των καταναλωτών. Παραδείγματα τέτοιων παρεμβάσεων είναι η δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την λειτουργία του ηλεκτρονικού εμπορίου, η αντιμετώπιση προβλημάτων στο χονδρεμπόριο και ο νομικός καθορισμός της «τουριστική περιοχής» που μέχρι τώρα απουσίαζε.

* Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων του ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς και στην κατά το δυνατόν άμεση έναρξη των δράσεων/ έργων του προκειμένου να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα. Η αντιμετώπιση του οξύτατου προβλήματος της ανεργίας και η άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης στην κοινωνία και την οικονομία, αναδεικνύεται υψίστης προτεραιότητας στρατηγική επιλογή.

Τα εργασιακά

Σε αυτό το μέτωπο το έγγραφο περιγράφει τις βασικές επιδιώξεις της κυβέρνησης:

* Το Υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται την αναδιαμόρφωση του πλαισίου για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους, προς την κατεύθυνση της ενδυνάμωσης του θεσμού και της ενίσχυσης του μηχανισμού της μεσολάβησης και της διαιτησίας.

* Προωθείται -αφού προηγηθεί διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους- η αναδιαμόρφωση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα. Το μέσο διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού θα είναι η εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας η οποία θα έχει και καθολική εφαρμογή για το σύνολο των όρων της.

* Τα προγράμματα απασχόλησης πρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες που αναδεικνύει ο σχεδιασμός της παραγωγικής ανασυγκρότησης, αλλά και οι πολιτικές που εφαρμόζονται σε ότι αφορά τις εργασιακές σχέσεις και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να τροποποιηθούν τα προγράμματα που υπονομεύουν το σεβασμό των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, και τα προγράμματα επιδότησης των επιχειρήσεων να περιλαμβάνουν ως όρο το σεβασμό αυτών των δικαιωμάτων.

Οι συντάξεις

Στον τομέα των συντάξεων, επιδιώκεται η αποκατάσταση του δημόσιου -καθολικού- αναδιανεμητικού χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης, σταδιακά, με βάση τους ρυθμούς επανεκκίνησης και ανάκαμψης της οικονομίας, καταργώντας ή τροποποιώντας διατάξεις, με σεβασμό προς όλα τα θεμελιωμένα, σύμφωνα με το νόμο, συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Βασικός στόχος είναι αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και ένα μέτρο, μεταξύ άλλων, αποτελεί η ταχύτερη απονομή των συντάξεων.

Για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος ενισχύονται τα έσοδα της κοινωνικής ασφάλισης με την εφαρμογή εθνικού σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης και τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής. Ταυτόχρονα προβλέπεται η ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης με συμπληρωματικούς δημόσιους πόρους που δεν θα επιβαρύνουν τους φορολογούμενους

Τέλος επισημαίνεται ότι δρομολογείται, έως το Δεκέμβριο 2015, η επαναφορά της 13ης σύνταξης για τους συνταξιούχους με σύνταξη κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο.