Έκθεση – κόλαφος της Βουλής για διαθεσιμότητα και καταργήσεις φορέων

Νέα προσχώματα στα σχέδια της κυβέρνησης φέρνει η Έκθεση – κόλαφος της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τις συγχωνεύσεις και τις καταργήσεις φορέων του Δημοσίου, καθώς χαρακτηρίζει αντισυνταγματικές τη διαθεσιμότητα και τις απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Παράλληλα ενστάσεις εκφράζονται και για τα άρθρα που αφορούν την αξιολόγηση των υποψηφίων που δεν βασίζεται σε αντικειμενικά γεγονότα

Αναφορικά με τις απολύσεις όσων έχουν προσληφθεί χωρίς νόμιμα δικαιολογητικά, τονίζει ότι «μετά την παρέλευση του εύλογου χρόνου, δεν επιτρέπεται η ανάκληση των παράνομων επωφελών ατομικών πράξεων, των πράξεων, δηλαδή, από τις οποίες οι καλόπιστοι διοικούμενοι απέκτησαν δικαιώματα», εκτός αν συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Συγκεκριμένα η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής υπογραμμίζει ότι «η μεταβολή στο υπηρεσιακό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων που έχει συνέπειες στην οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών, δεν συνάδει προς το συνταγματικό πλαίσιο που θεσπίζεται διά του άρθρου 103 του Συντάγματος, όταν αφενός δεν «βασίζεται σε προηγούμενο ανακαθορισμό των λειτουργιών του Κράτους και διοικητική αναδιοργάνωσή του κατ’ εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών και με κριτήριο την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών», αφετέρου «ο επιδιωκόμενος (…) περιορισμός του Κράτους και η μείωση της δημόσιας δαπάνης (…), καταλήγει στην αντίστοιχη κατά περίπτωση κατάργηση οργανικών θέσεων και την επακόλουθη τροποποίηση των οικείων οργανισμών των υπηρεσιών, χωρίς να βασίζεται σε προηγούμενο ανακαθορισμό των λειτουργιών του Κράτους και μεταρρύθμιση των οργανωτικών αναγκών της Διοικήσεως με ορθολογικό τρόπο, εν όψει και των υφισταμένων εν γένει πόρων και μέσων, (…) η δε σκοπούμενη οργάνωση των επιμέρους υπηρεσιών είναι παρεπόμενο αποτέλεσμα διαδικασίας απομακρύνσεως μονίμων υπαλλήλων με κριτήρια (ηλικία υπαλλήλου και χρόνος υπηρεσίας) τυχαία και συμπτωματικά μη συνδεόμενα με τον επιδιωκόμενο σκοπό και θεσπιζόμενα κατ’ απόκλιση των γενικώς και παγίως ισχυουσών διατάξεων».

Παράλληλα επισημαίνει ότι «έχουν εκδοθεί, προσφάτως, αποφάσεις πρωτοβάθμιων δικαστηρίων, συμφώνως προς τις οποίες όταν η κατάργηση των φορέων «δεν πραγματοποιείται στη βάση ολοκληρωμένης και εμπεριστατωμένης μελέτης αναδιάρθρωσης των δημοσίων υπηρεσιών αλλά στηρίζεται αποκλειστικά στο τυχαίο κριτήριο της κατάληψης θέσεων (..) χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συγκεκριμένες ανάγκες της καθεμίας υπηρεσίας ή φορέα», παραβιάζονται οι αρχές της αναλογικότητας, της αξιοκρατίας και της ορθολογικής διάρθρωσης των υπηρεσιών του Δημοσίου».

Ως προς την αυτοδίκαιη λύση των συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, ανεξάρτητων υπηρεσιών και έργου οποιουδήποτε υπαλλήλου με φορέα που καταργείται, χωρίς να οφείλεται οποιαδήποτε αποζημίωση (παρ. 1 ε του άρθρου 20), η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής τονίζει ότι «δεδομένου ότι η κατάργηση ή συγχώνευση των νομικών προσώπων φαίνεται να συνιστά σπουδαίο λόγο καταγγελίας της σύμβασης συμφώνως προς το άρθρο 672 του Αστικού Κώδικα και δεδομένου ότι στην αιτιολογική έκθεση επί του προτεινόμενου άρθρου δεν υπάρχει ουδεμία σχετική αναφορά, τίθεται ζήτημα συμβατού προς το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, λαμβανομένου υπόψη ότι η ως άνω «αυτοδίκαιη λήξη» των εν λόγω συμβάσεων δεν συνοδεύεται από την καταβολή εύλογης, έστω, αποζημίωσης».