Οι Έλληνες έκαναν σαφή τον θυμό τους και την αγωνία τους: Με τη νίκη του έντονα αριστερού κόμματος ΣΥΡΙΖΑ οι ψηφοφόροι απέρριψαν τα σκληρά μέτρα λιτότητας- που ζητούσαν η Γερμανία και οι άλλοι πλούσιοι πιστωτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προϋπόθεση για το σχέδιο διάσωσης του 2010- τα οποία οδήγησαν πολλούς Έλληνες στη φτώχεια, οδήγησαν τη νεανική ανεργία άνω του 50%, ενώ περιέκοψαν δραματικά τα κρατικά προγράμματα. Έχει έρθει η ώρα για να ακούσει το Βερολίνο το μήνυμα της Ελλάδας για τη λιτότητα, αναφέρει η BOSTON GLOBE σε κύριο άρθρο της με τίτλο «Berlin should heed Greek message on austerity», που αναδημοσιεύει ο Μιχάλης Ιγνατίου στο προσωπικό του σάιτ.
Προς το παρόν οι Γερμανοί παραμένουν αμετακίνητοι. «Οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να εκλέξουν όποιον θέλουν» δήλωσε ο Hans-Peter Friedrich, ανώτατος αξιωματούχος της κεντροδεξιάς κυβέρνησης της Άγκελα Μέρκελ, προσθέτοντας ότι και εμείς «έχουμε το δικαίωμα να μην χρηματοδοτούμε πλέον το ελληνικό χρέος». Η κάθε πλευρά περιμένει την αντίδραση της άλλης, την ώρα που εκπνέει ο χρόνος για τη νέα βοήθεια που χρειάζεται η Ελλάδα ώστε να αποπληρώσει τα χρέη της.
Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα λιτότητας περιορίζει ωστόσο τις προοπτικές της Ελλάδας. Ο νεοεκλεγείς Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, προειδοποιεί ότι η χώρα του βρίσκεται στα πρόθυρα μιας ανθρωπιστικής κρίσης, ως αποτέλεσμα των περικοπών που αφάνισε το ένα τέταρτο της ελληνικής οικονομίας, οδήγησε πολλούς Έλληνες στην ανεργία, ενώ περιόρισε δραστικά τις δαπάνες για τα δημόσια σχολεία, τις υποδομές, την ιατρική περίθαλψη και άλλους νευραλγικούς τομείς.
Απαιτείται περισσότερη ευελιξία από την επονομαζόμενη Τρόικα, η οποία οφείλει να βρει τρόπους για να δώσει την ανάσα που χρειάζεται απεγνωσμένα η Ελλάδα, μειώνοντας τα επιτόκια και παρατείνοντας την περίοδο ωρίμανσης των δανείων.
Φαίνεται απίθανο να διαγράψουν οι πιστωτές μέρος του ελληνικού χρέους, όπως διεκδικεί ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά υπάρχουν περιθώρια αναδιάρθρωσης ορισμένων δανείων της Ευρωζώνης, που αντιπροσωπεύουν το 60% του συνολικού ελληνικού χρέους, κάτι που θα επέτρεπε στην Ελλάδα να ξεφύγει από την στασιμότητα.
Μέχρι σήμερα η Τρόικα επέμεινε λανθασμένα ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δώσει αποκλειστική έμφαση στην αποπληρωμή του χρέους της αντί στην τόνωση της ανάπτυξης. Πρόκειται για την ιδέα της λιτότητας που προωθεί η κα Μέρκελ, αλλά δεν βρίσκει υποστηρικτές πουθενά αλλού στην Ευρωζώνη.
Μολονότι, ωστόσο, η Τρόικα οφείλει να συναινέσει, η κατάσταση απαιτεί περισσότερη ευγένεια εκ μέρους της νέας ένθερμης ελληνικής ηγεσίας. Ένας επικίνδυνος πειρασμός θα ήταν να αποφύγει μέρος των 363 δις δολαρίων που οφείλει στην Ευρώπη και σε άλλους πιστωτές.
Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε ίσως την επευφημία της λαϊκής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα οδηγούσε παράλληλα στη φυγή κεφαλαίων, σε καταρρεύσεις τραπεζών, πλήττοντας αποφασιστικά τη χώρα.
Ο κ. Τσίπρας δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αθετήσει τις υποχρεώσεις της ως προς τα δάνειά της, αλλά θα απαιτήσει ένα είδος μορατόριουμ για την αποπληρωμή του χρέους. Η διάκριση δεν είναι σαφής και οι αγορές παραμένουν ανήσυχες.
Ένα άλλο κρίσιμο βήμα θα ήταν μια έξοδος της Ελλάδας από την νομισματική ένωση. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα, ενώ θα αποσταθεροποιούσε την κλυδωνιζόμενη ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο κ. Τσίπρας οφείλει επίσης να υιοθετήσει μια πιο συμφιλιωτική δημόσια προσέγγιση. Πολλοί Γερμανοί θεωρούν ότι επιδοτούν για χρόνια τις σπάταλες ελληνικές κυβερνήσεις, δεχόμενοι κακολογίες ως αντάλλαγμα. Η κα Μέρκελ αντιμετωπίζει έντονες πολιτικές επικρίσεις στο εσωτερικό για τα δισεκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν στην Ελλάδα στο πλαίσιο του σχεδίου διάσωσης, ενώ η ενίσχυση του ανταγωνισμού από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να βοηθήσει.
Οι νέοι ηγέτες της Ελλάδας θα πρέπει να βρουν πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στη χώρα, που συνεχίζει να μαστίζεται από τη διαφθορά, την γραφειοκρατική ανικανότητα και την εκτεταμένη φοροδιαφυγή, χωρίς να αθετήσουν το χρέος ή την διάσωση από την Ευρωζώνη.
Η υπόλοιπη Ευρωζώνη επίσης, της οποία ηγείται η Γερμανία, θα πρέπει να είναι έτοιμη να προβεί σε υποχωρήσεις ώστε να μετριασθούν τα δεινά που προκάλεσαν την στροφή των Ελλήνων στον ΣΥΡΙΖΑ.