Πώς ο θάνατος ενός δημοσιογράφου σε ζωντανή μετάδοση έγινε σύμβολο της κρίσης στη Νικαράγουα

Δύο εβδομάδες πριν από τη ζωντανή μετάδοση του θανάτου του στο Facebook, ο Άνγκελ Γκαχόνα παραδέχτηκε ότι φοβόταν ότι οι ημέρες του ήταν μετρημένες.

«Αν εμφανιστώ νεκρός μια μέρα, μην εκπλαγείτε», τον θυμάται να λέει ο πατέρας του ένα απόγευμα.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Γκαχόνα, ένας δημοσιογράφος της Νικαράγουας που ήταν γνωστός για τις ανακριτικές του αναφορές σχετικά με την κακομεταχείριση της Αστυνομίας και τη διακίνηση ναρκωτικών, είχε κάνει τέτοιες δηλώσεις.

«Δεν θυμάμαι πόσες φορές μου είπε ότι θα τον σκοτώσουν», είπε ο πατέρας του, που ονομάζεται επίσης Άνγκελ, στον Βρετανικό Guardian.

Αλλά στις 21 Απριλίου -την τέταρτη ημέρα μιας συνεχιζόμενης εξέγερσης εναντίον του Προέδρου της Νικαράγουας Ντάνιελ Ορτέγκα– η ζοφερή πρόβλεψη του δημοσιογράφου τελικά έγινε πραγματικότητα.

Καθώς ο Γκαχόνα χρησιμοποιούσε το smartphone του για να μεταφέρει τις εικόνες των συγκρούσεων μεταξύ της Αστυνομίας και των διαδηλωτών λίγο κάτω από το σπίτι του στην πόλη Μπλουφίλντς της Καραϊβικής, ακούστηκε μια ριπή και το σώμα του χτύπησε στο πεζοδρόμιο.

«Σκεφτόμουν ότι, είτε σκόνταψε ή αστειεύεται», είπε η Νέιντα Ντίξον, μια συνάδελφος δημοσιογράφος που κάλυπτε και τη διαμαρτυρία. «Αλλά όταν τον βλέπω να αιμορραγεί, αρχίζω να φωνάζω».

Ο Γκαχόνα, ένας 42χρονος πατέρας δύο παιδιών που διαχειρίζονταν την τοπική ειδησεογραφική ιστοσελίδα El Meridiano, είναι ένας από τους ανθρώπους που σκοτώθηκαν από τις διαμαρτυρίες που άρχισαν να ξεσπούν στη μεγαλύτερη χώρα της Κεντρικής Αμερικής στις 18 Απριλίου.

Αρχικά, η αναταραχή πυροδοτήθηκε από την αντίθεσή τους προς τις μη δημοφιλείς συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει η κυβέρνηση του Ορτέγκα.

Αλλά όταν οι κυβερνητικές δυνάμεις επιτέθηκαν βίαια στους διαδηλωτές -σε πολλές περιπτώσεις με πυρά- το επίκεντρο της εξέγερσης μετατοπίστηκε στον ίδιο τον 70χρονο ηγέτη, ο οποίος τώρα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση της 11χρονης κυριαρχίας του.

Από τότε που ο κάποτε επαναστάτης επέστρεψε στην εξουσία το 2007, τα κοινωνικά προγράμματα, όπως η πρωτοβουλία του «Zero Hunger» (μηδέν πείνα), έχουν ωφελήσει πολλούς.

Ωστόσο, οι διαδηλωτές κατηγορούν επίσης την Ορτέγκα ότι γύρισε τη Νικαράγουα σε ένα αυταρχικό μονοκομματικό κράτος, το οποίο διαχειρίζεται κακόβουλα μαζί με την (καθόλου δημοφιλή) πρώτη κυρία και τον αντιπρόεδρό του, Ροζάριο Μουρίλλο.

Ένα μήνα μετά την έναρξη των αναταραχών, πολλοί από αυτούς τους διαδηλωτές είναι αποφασισμένοι ότι ο Ορτέγκα πρέπει να φύγει.

«Δεν είμαστε εδώ για να κάνουμε διάλογο. Είμαστε εδώ για να διαπραγματευτούμε την αναχώρησή σας», δήλωσε ο επικεφαλής της φοιτητικής ομάδας Λέστερ Αλεμαν στην έναρξη των συνομιλιών την περασμένη εβδομάδα που είχαν σκοπό να αποκλιμακώσουν την κρίση.

Η προτεραιότητα για την οικογένεια του Γκαχόνα όμως είναι να μάθουν ποιος τον σκότωσε – και γιατί.

Στις 8 Μαΐου, 17 ημέρες μετά το θάνατό του, δύο νεαροί άνδρες κρατήθηκαν υπό την υπόνοια ότι πυροβόλησαν τον δημοσιογράφο με ένα πυροβόλο όπλο και παρέλασαν ενώπιον των μέσων μαζικής ενημέρωσης από μασκοφόρους αστυνομικούς.

Μεταφέρθηκαν στον El Chipote, μια διαβόητη φυλακή της Μανάγκουα.

Αλλά η οικογένεια και οι φίλοι του δημοσιογράφου δεν έχουν πειστεί και μάλιστα δείχνουν με το δάχτυλο στην Αστυνομία, καθώς υποψιάζονται ότι εκμεταλλεύτηκαν το χάος στους δρόμους για να «ξεφορτωθούν» έναν δημοσιογράφο που θεωρούσαν ενοχλητικό.

«Πιστεύουμε ότι η Αστυνομία σκότωσε τον Άνγκελ για να μας στείλει ένα μήνυμα.

Για να πούμε σε όλους τους δημοσιογράφους να κλείσουν, να σταματήσουν να υποστηρίζουν ή να καλύπτουν τις διαμαρτυρίες», δήλωσε ο Χάιζελ Ζαμόρα, 27 ετών, ένας συνάδελφος δημοσιογράφος που είδε τον θάνατο του Γκάχονα.

Οι προσπάθειες επικοινωνίας με την Αστυνομία στο Μπλουφίλντς ήταν ανεπιτυχείς.

Οι αξιωματικοί της Αστυνομίας της Μανάγκουα δήλωναν ότι δεν είχαν πληροφορίες για την υπόθεση και τίποτα να πουν.

Η μητέρα του δημοσιογράφου, Αμάντα, δήλωσε ότι η παιδική ηλικία του γιου της στη Νικαράγουα της δεκαετίας του 1970 -κατά τη διάρκεια της σκληρής δικτατορίας του Αναστάσιο Σομόζα- είχε δημιουργήσει μέσα του έναν βαθιά ριζωμένο φόβο για την Αστυνομία.

Όμως, αφού έγινε επαγγελματίας δημοσιογράφος, δεν απέφυγε ποτέ να καλύψει τις δραστηριότητές τους.

Έγινε γνωστός για την κάλυψη ιστοριών όπως η διαφθορά της Αστυνομίας και η διακίνηση ναρκωτικών που άλλοι δημοσιογράφοι προτιμούσαν να αγνοήσουν.

«Δεν φοβόταν τίποτα», δήλωσε ο Σούγιεν Σάντσεζ, δημοσιογράφος και φίλος του Γκαχόνα.

Οι συνάδελφοι του λένε ότι αυτή η αθλιότητα έβγαλε τον Γκαχόνα στους δρόμους το απόγευμα της 21ης ​​Απριλίου, καθώς οι αντι-Ορτέγκα διαδηλώσεις σάρωναν την περιοχή.

Ο Σάντσεζ, ο οποίος εργάζεται για έναν τοπικό σταθμό που ονομάζεται Radio Unica, θυμάται να φτάνει στη σκηνή το σούρουπο και να βρίσκει μια ομάδα διαδηλωτών που έβαζαν φωτιά σε μια πινακίδα με την εικόνα του Ορτέγκα και της συζύγου του.

Ο Γκαχόνα, πάντα πρώτος, ήταν ήδη εκεί.

Σύμφωνα με τον Σάντσεζ, οι πυροβολισμοί άρχισαν λίγο αργότερα, καθώς η Αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον διαδηλωτών, χτυπώντας έναν 18χρονο -έναν από τους ίδιους άνδρες που αργότερα κρατήθηκε για τη δολοφονία του Γκαχόνα.

Όταν ο Ορτέγκα ξεκίνησε τις ειρηνευτικές συνομιλίες στη Μανάγκουα την περασμένη εβδομάδα, διέκοψε για λίγα δευτερόλεπτα στην ομιλία του, όταν ακούστηκαν πολίτες αν φωνάζουν: «Δικαιοσύνη για τον Άνγκελ Γκαχόνα!»

Ένα μήνα μετά το θάνατό του, όμως, συγγενείς λένε ότι δεν υπάρχουν σημάδια της δικαιοσύνης.

Η μητέρα του έχει συμμετάσχει σε διαμαρτυρίες στη Μανάγκουα, ακολουθώντας παράλληλα δεκάδες άλλες μητέρες που φέρνουν φωτογραφίες των σκοτωμένων παιδιών τους.

«Εμείς ως οικογένεια δεν μισούμε κανέναν», επέμεινε. «Εμείς συγχωρούμε τους δολοφόνους του Άνγκελ. Αλλά θέλουμε την αλήθεια, δεν με νοιάζει αν περάσουν μόνο μια μέρα στη φυλακή».

Η υπόθεση του Γκαχόνα μπορεί να μην έχει ακόμη εξιχνιαστεί, αλλά εάν η δολοφονία του ήταν μια προσπάθεια να εξαφανιστεί η επικριτική του φωνή, ο πατέρας του είναι πεπεισμένος ότι απέτυχε.

«Ήθελαν να σιωπήσουν τη φωνή του Άνγκελ», είπε. «Αλλά την έκαναν μόνο να εξαπλωθεί».

Ντανιέλ Ορτέγκα

Ο Ντανιέλ Ορτέγκα είναι Νικαραγουανός πολιτικός, Πρόεδρος της χώρας την περίοδο 1985-90 και ξανά από το 2007.

Εξελέγη για πρώτη φορά Πρόεδρος με το κόμμα των Σαντινίστας, το Νοέμβριο του 1984, με 63% και ανέλαβε καθήκοντα στις 10 Ιανουαρίου 1985.

Τον διαδέχθηκε το 1990 η Violeta Barrios de Chamorro, πρώην σύντροφός του στην κυβέρνηση.

Ο Ορτέγκα εξελέγη ξανά, στις εκλογές της 5 Νοεμβρίου 2006, με ποσοστό 38,07%.

Δεύτερος ήταν με ποσοστό 33%, ο Εδουάρδο Μοντεαλέγρε της Εθνικής Συμμαχίας της Νικαράγουας (ALN).

Στις παράλληλες βουλευτικές εκλογές, το Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο Σαντινίστας (FSLN) κέρδισε περίπου 40,22%, μπροστά από την Εθνική Συμμαχία της Νικαράγουας (ALN) του Εδουάρδο Μοντεαλέγρε με 30,30%, το Θεσμικό Φιλελεύθερο Κόμμα (PLC) του Χοσέ Ρίσο με 22%, το Ανανεωτικό Κίνημα των Σαντινίστας (MRS) του Εδμούνδο Χαρκίν με 6,67% και τη Συμμαχία για την Αλλαγή (AC) του Εδέν Παστόρα με 0,4%.

Ο Ορτέγκα ορκίστηκε Πρόεδρος για δεύτερη φορά στις 10 Ιανουαρίου του 2007.

Ο Ορτέγκα παρέμεινε πρόεδρος κερδίζοντας και τις προεδρικές εκλογές που έγιναν το 2011, λαμβάνοντας ποσοστό 62,46%.

Στις εκλογές που διενεργήθηκαν τον Νοέμβριο του 2016, ο Ορτέγκα επανεξελέγη με ποσοστό 72,44% των ψήφων.