Αιχμές κατά της κυβέρνησης για το θέμα του αριθμού των αδειών αφήνει η Ένωση Ιδιοκτητών Τηλεοπτικών Σταθμών Πανελλαδικής Εμβέλειας. Σύμφωνα με πηγές της Ένωσης, η απόφαση για τον αριθμό είναι αυθαίρετη, ενώ η μελέτη που επικαλείται το υπουργείο όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές βασίζεται σε λάθος τεχνικά δεδομένα.
Ειδικότερα η ΕΙΤΗΣΕΕ παραθέτει μία σειρά από ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τη λειτουργία του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, όπως επίσης και το τι συμβαίνει με τις τηλεοπτικές άδειες σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Ειδικότερα:
1.Συνοπτικά, πώς λειτουργεί η διαδικασία εκπομπής στην ψηφιακή εποχή;
• Ο σπάνιος πόρος που ανήκει στο κράτος είναι το φάσμα, του οποίου η χρήση δίνεται μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Άλλες χώρες επιλέγουν οι συχνότητες να δοθούν στους παρόχους περιεχομένου και άλλες, οι περισσότερες, όπως και η Ελλάδα έχουν επιλέξει να δοθούν στους παρόχους δικτύου. Σε πολλές χώρες ο πάροχος πολυπλεξίας και ο πάροχος δικτύου είναι ο ίδιος, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Συνήθως οι πάροχοι δικτύου είναι 1-2 ανά περιοχή και οι πάροχοι πολυπλεξίας όσοι και οι πολυπλέκτες. Στις χώρες που έχουν επιλέξει οι συχνότητες να δίνονται σε πάροχο δικτύου δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό παρόχων περιεχομένου, ακριβώς γιατί η λειτουργία τους δεν συνδέεται με την απόδοση από το κράτος συγκριμένων συχνοτήτων σε αυτούς, ο δε αριθμός των προγραμμάτων εξαρτάται από τις ανάγκες της αγοράς, την ευκρίνεια εκπομπής και την τεχνολογία που χρησιμοποιεί ο πάροχος πολυπλεξίας. Στην Ελλάδα πάροχοι δικτύου είναι δύο: η ΕΡΤ και η Digea.
• Οι πάροχοι περιεχομένου μπορούν ελεύθερα να συνθέτουν το πρόγραμμα τους και να επιλέγουν την ευκρίνεια εκπομπής ανάλογα με την ζήτηση της αγοράς, συνάπτοντας σύμβαση με τον πάροχο δικτύου. Άλλοι συνθέτουν προγράμματα με ποικιλία προγραμμάτων, άλλοι με μόνο ενημέρωση, άλλοι μόνο ταινίες κλπ. Το κράτος ποτέ δεν παρεμβαίνει στην σύνθεση του προγράμματος. Απλώς βάζει κανόνες την εφαρμογή των οποίων παρακολουθεί μία ανεξάρτητη αρχή (όπως το ΕΣΡ).
•Σε κανένα μέρος του κόσμου δεν υπάρχουν πάροχοι περιεχομένου που εκπέμπουν μόνο σε υψηλή ευκρίνεια γιατί
•ένα μικρό ποσοστό τηλεθεατών έχουν δέκτες υψηλής ευκρίνειας
•υπάρχουν λίγες παραγωγές που γυρίζονται σε υψηλή ευκρίνεια
•υπάρχουν προγράμματα που δεν μπορούν να παραχθούν σε υψηλή ευκρίνεια
•όλες οι παραγωγές, ταινίες, σειρές κλπ. μέχρι περίπου το 2010 δεν είχαν γυριστεί σε υψηλή ευκρίνεια.
• Τα μοντέλα που υπάρχουν παγκοσμίως για την εκμετάλλευση των πολυπλεκτών είναι τα εξής:
•Το πρώτο μοντέλο που χρησιμοποιείται στην Μεγ. Βρετανία είναι η ελευθερία των παρόχων περιεχομένου να έρχονται σε συμφωνία με τον πάροχο δικτύου για να εκπέμψουν το πρόγραμμα τους. Ο πάροχος δικτύου είναι απλώς υποχρεωμένος να αντιμετωπίζει τους παρόχους περιεχομένου με ίσους όρους. Στην Μεγ. Βρετανία η ζήτηση θέσεων στους πολυπλέκτες είναι μικρότερη από την προσφορά και εκπέμπονται πάνω από 100 προγράμματα.
•Το δεύτερο μοντέλο είναι το κράτος, με μία διαδικασία κριτηρίων, να επιλέξει ορισμένες εταιρίες που θα τους δοθεί το δικαίωμα εκμετάλλευσης ενός πολυπλέκτη ή μέρους ενός πολυπλέκτη στον οποίο θα μπορούσαν να μεταδίδουν όσα προγράμματα, οποιασδήποτε στόχευσης σε οποιαδήποτε ευκρίνεια επιθυμούσαν.
•Το τρίτο μοντέλο, αποτελεί εξέλιξη του πρώτου μοντέλου, στο οποίο ο πάραχος δικτύου, κάτοχος των τηλεοπτικών συχνοτήτων, μεταφέρει το σήμα των παρόχων περιεχομένου, που έχουν αδειοδοτηθεί από την αρμόδια για τον έλεγχο της ραδιοτηλεόρασης αρχή, συνάπτοντας σύμβαση μαζί τους.
• Στην Ελλάδα, επιλέχθηκε το τρίτο μοντέλο, καθώς και ο πάροχος δικτύου και πολυπλεξίας να είναι ο ίδιος, να δοθούν σε αυτόν οι συχνότητες τηλεοπτικού φάσματος και να εκμεταλλεύεται ιδιωτικούς πολυπλέκτες εθνικής εμβέλειας, μετά από δημόσιο διαγωνισμό. Έγινε διαγωνισμός και επελέγη, ως πάροχος δικτύου/πολυπλεξίας η Digea με τίμημα € 4,2 εκ ανά πολυπλέκτη για 15 χρόνια για 4 συνολικά πολυπλέκτες εθνικής εμβέλειας. Στην ΕΡΤ, ως πάροχος δικτύου δόθηκαν, χωρίς διαγωνισμό ή καταβολή ανταλλάγματος 2 πολυπλέκτες, αρχικά για να μεταφέρει τα δικά της προγράμματα.
• Με βάση το Ελληνικό Σύνταγμα και τους νόμους υπάρχουν περιορισμοί ως προς τον αριθμό των μέσων, π.χ. ένας ιδιοκτήτης δεν μπορεί να κατέχει πάνω από έναν ενημερωτικό σταθμό (γενικής στόχευσης ή θεματικό) ή ως προς το ελάχιστο περιεχόμενο για κάθε είδος προγράμματος, κανόνες σε σχέση με το περιεχόμενο κλπ.
• Σε κανένα μέρος του κόσμου δεν τίθεται ως κριτήριο για την αδειοδότηση παρόχων περιεχομένου η βιωσιμότητα του κλάδου.
•Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επειδή η τεχνολογία θα επιτρέπει στο άμεσο μέλλον την εκπομπή 18 προγραμμάτων υψηλής ευκρίνειας (από 4 σήμερα) και 50 κανονικής ευκρίνειας από 8-10 σήμερα) ανά πολυπλέκτη, και άρα επιτυγχάνεται η αύξηση του αριθμού τηλεοπτικών προγραμμάτων σε μικρότερο φάσμα, αποφάσισε να διατεθεί από το 2020 τμήμα του τηλεοπτικού φάσματος στις τηλεπικοινωνίες.
•Εφαρμογή αυτής της μείωσης του τηλεοπτικού φάσματος, θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί ο αριθμός των υφιστάμενων σήμερα 8 πολυπλεκτών που έχουν διατεθεί στην Ελλάδα για την τηλεόραση κατά έναν (όπως λένε οι τεχνικοί) ή κατά δύο (όπως λέει η κυβέρνηση). Η μείωση, ωστόσο του αριθμού των πολυπλεκτών δεν σημαίνει ότι θα μειωθεί ο αριθμός των προγραμμάτων που μεταφέρονται μέσα από τους πολυπλέκτες που θα απομείνουν και αυτό γιατί η δυνατότητα μεταφοράς τηλεοπτικών καναλιών ανά πολυπλέκτη θα έχει τετραπλασιαστεί. Συνεπώς, ακόμα και στην περίπτωση αυτή, της μελλοντικής μείωσης των πολυπλεκτών δεν υπάρχει κανένας τεχνικός περιορισμός στον αριθμό των μεταδιδόμενων προγραμμάτων.
• Τα σύγχρονα κράτη υποχρεούνται, όπως για όλους τους τομείς της οικονομίας, και για τις τηλεοπτικές εταιρίες, να βάζουν κανόνες και μηχανισμούς ελέγχου ώστε:
•Οι τράπεζες να χορηγούν δάνεια με τραπεζικά κριτήρια και όχι χαριστικά.
•Οι ΔΟΥ και οι ασφαλιστικοί φορείς να καταλογίζουν και να εισπράττουν τους φόρους και τις εισφορές
•Το ΕΣΡ να ελέγχει το περιεχόμενο των σταθμών εάν ακολουθεί τους κανόνες.
•Οι πολιτικοί να μην επηρεάζονται στην άσκηση των καθηκόντων τους από τρίτα συμφέροντα.
Αυτό που λέει σήμερα η κυβέρνηση είναι ότι τα προγράμματα που θα εκπέμπονται πρέπει να είναι κερδοφόρα, άρα πρέπει να είναι μόνο τέσσερα, ώστε να πληρώνουν τα χρέη τους και να μην επηρεάζουν τους πολιτικούς. Δηλαδή εάν είναι παραπάνω από τέσσερις οι τράπεζες, θα δίνουν δάνεια χωρίς τραπεζικά κριτήρια, η εφορία και τα ταμεία δεν θα εισπράττουν και οι πολιτικοί θα συναλλάσσονται με τους σταθμούς.
2.Πόσα κανάλια μπορούν να λειτουργήσουν στην Ελλάδα;
Με τη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή υπάρχουν τροποποιήσεις στα αδειοδοτικά πλαίσια, όπως και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.Η «αδειδότηση» αφορά αποκλειστικά και μόνο στην εκπομπή τηλεοπτικού περιεχομένου και όχι στις συχνότητες, οι οποίες έχουν ήδη χορηγηθεί στον πάροχο δικτύου. Έτσι, οι τηλεοπτικοί σταθμοί, πλέον, δεν κατέχουν συχνότητες. Η επιστροφή των συχνοτήτων εκπομπής τηλεοπτικού σήματος έγινε σταδιακά, όσο προχωρούσε η μετάβαση στην ψηφιακή εκπομπή, οπότε και σταδιακά αποσύρονταν οι τηλεοπτικοί σταθμοί από τις αναλογικές συχνότητες που τους είχαν δοθεί. Επισημαίνεται για μία ακόμα φορά ότι είναι διαφορετικό πράγμα ο πάροχος δικτύου και διαφορετικό πράγμα ο πάροχος περιεχομένου.
Στην Ελλάδα πάροχος δικτύου είναι η Digea, κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, βάσει του οποίου έγινε η παραχώρηση των τηλεοπτικών συχνοτήτων από το κράτος και 4 συνολικά πολυπλέκτες, ενώ με την ολοκλήρωση της μετάβασης της ψηφιακής εποχής απελευθερώθηκε το Ψηφιακό Μέρισμα και δημοπρατήθηκε (κινητή τηλεφωνία). Η διαδικασία ολοκληρώθηκε το 2014 με το τέλος της διαγωνιστικής διαδικασίας.
Με την σημερινή τεχνολογία η Digea έχει τη δυνατότητα να εκπέμπει 16 «κανάλια» υψηλής ευκρίνειας ή 48 κανονικής ευκρίνειας και στο μέλλον 54 και 150 αντίστοιχα.
Άρα, λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ο περιοριστικός αριθμός των τεσσάρων αδειών παρόχων περιεχομένου δεν υπαγορεύεται από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Περιορισμό επίσης δεν υπαγορεύει για τον αριθμό αδειοδότησης παρόχων περιεχομένου ούτε η ΕΕ, ούτε κάποιος άλλος φορέας.
Συνεπώς, απόφαση της κυβέρνησης για τέσσερις άδειες είναι αυθαίρετη.
3. Τι ισχύει αναφορικά με την Μελέτη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας για τις τηλεοπτικές άδειες στην Ελλάδα;
Τα ευρήματα της μελέτης προκύπτουν από συλλογιστική που βασίζεται σε λάθος τεχνικά δεδομένα. Η μελέτη δεν συνδέει τον αριθμό 4 με οικονομική βιωσιμότητα, λόγω μη διαθέσιμων στοιχείων. Αναφέρει ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία δεν μπόρεσε να κάνει αξιολόγηση, ώστε να προτείνει τον αριθμό των αδειών που μπορούν να δοθούν με όρους οικονομικής βιωσιμότητας. Επιπλέον, επισημαίνει ότι βασίζεται σε στοιχεία που προσκομίσθηκαν από το Υπουργείο Επικρατείας και ότι δεν έγινε ούτε επιβεβαίωση των στοιχείων, ούτε πρωτογενής έρευνα. Για αυτό άλλωστε το κείμενο αναφέρει ότι πριν από την δημοπράτηση νέων τηλεοπτικών αδειών οι Ελληνικές Αρχές θα πρέπει να σχεδιάσουν και να υιοθετήσουν ένα νέο χάρτη συχνοτήτων.
Ακόμα κι από τη μελέτη προκύπτει ότι η τεχνική δυνατότητα μετάδοσης υψηλής ευκρίνειας τηλεοπτικών προγραμμάτων σε Εθνική Εμβέλεια ξεπερνά τα 50, χρησιμοποιώντας τα τεχνικά στοιχεία της ίδιας της μελέτης.
Επισημαίνεται πώς η πρόταση της Φλωρεντίας ουσιαστικά θίγει τα συμφέροντα της χώρας, προτείνοντας ουσιαστικά να εγκαταλείψουμε κάθε προσπάθεια της χώρας να εξασφαλίσει το εύρος συχνοτήτων που διεκδικεί έναντι γειτονικών χωρών πχ Ιταλία, Τουρκία κ.α.
4.Τι ισχύει στην Ευρώπη; Πόσα κανάλια λειτουργούν σε κάθε χώρα;
Αυστρία
Στην Αυστρία σε εθνική εμβέλεια λειτουργούν πέντε κρατικά κανάλια (ORF eins, ORF 2, ORF III, ORF Sport και 3sat), εννέα ιδιωτικά (ATV, ATV II, Puls 4, Go TV, Austria 9 TV και Servus TV, Okto, FS1 και dorf), εννέα θυγατρικά γερμανικών καναλιών (ProSiebenAustria, Sat. 1 Österreich, KabeleinsAustria, MTV Austria, NickAustria, RTL2 Austria, RTL Austria, VivaAustria, VoxAustria), και πέντε κανάλια Pay TV (SkyAustria, AustriaSat, HD PlusAustria, UPC Austria, A1 TV).
Βέλγιο
Στο Βέλγιο οι υπηρεσίες είναι κατά 97% συνδρομητικές και παρέχονται μέσω καλωδιακής τηλεόρασης. Περιλαμβάνουν δεκάδες μεικτά κανάλια με την υποχρέωση να συμπεριλαμβάνουν στο μπουκέτο τους και τα δημόσια προγράμματα.
Λειτουργούν δύο δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί (RTBF, γαλλόφωνος VRT, φλαμανδόφωνος) και εκπέμπουν ελεύθερα. Οι οργανισμοί αυτοί διατηρούν τρία και τέσσερα θεματικά κανάλια αντίστοιχα.
Γαλλία
Στη Γαλλία λειτουργούν 30 τηλεοπτικοί σταθμοί εθνικής εμβέλειας, εκ των οποίων οι 24 είναι ελεύθεροι, και οι 6 συνδρομητικοί. Από τους 30 σταθμούς, μόλις οι 7 είναι δημόσιοι.
Δημόσια Τηλεοπτικά Κανάλια: France 2, France 3, France 4, France 5, France Ô, το Kανάλι της Βουλής και ARTE
Ιδιωτικά, Ελεύθερα Τηλεοπτικά Κανάλια: TF1, M6, W9, NT1, D8, BFM TV, i Télé, NRJ12, TMC, D17, Gulli, HD1, L’Équipe 21, 6Ter, Numéro 23, RMC Découverte, Chérie 25
Ιδιωτικά συνδρομητικά Τηλεοπτικά Κανάλια: Canal+Cinéma, Canal+Sport, Planète+, LCI, ParisPremière και Canal+
Γερμανία
Στη Γερμανία λειτουργούν περίπου 365 τηλεοπτικά κανάλια με κρατικές άδειες (τα περισσότερα τοπικά), ενώ τη μεγαλύτερη μερίδα τηλεθέασης (πάνω από το 43% του συνόλου) έχουν δυο κρατικά κανάλια το ZDF και Das Erste.
Σε εθνικό δίκτυο 57 τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούν και εκπέμπουν με ψηφιακή, ευρυεκπομπή εκ των οποίων 50 είναι ελεύθερης πρόσβασης. Από αυτούς 32 είναι ιδιωτικοί και 18 δημόσιοι.
1-2-3.tv, SAT (ARD), ANIXAHD, ANIXESD, Das Erste (ARD), CNN, Comedy Ventral, Disney Channel (Pay-TV; rugh), DisneyJunior, DisneyXD, einsfestival (ARD), Plus (ARD), HSE24, n-tv, Phoenix (ARD/ZDF), ProSieben, ProSiebenMAXX, QVC, RTL Television, RTL Crime, RTLII, RTL Nitro, Passion, SAT.1, SAT.1 Gold, six, Tele 5, VOX, ZDF, ZDFneo, ZDFinfo
Ισπανία
Στην Ισπανία λειτουργούν 9 ιδιωτικά κανάλια μεικτού περιεχομένου, 4 ιδιωτικά κανάλια ψυχαγωγικού περιεχομένου και 5 δημόσια (μεικτού / ενημερωτικού / ψυχαγωγικού περιεχομένου).
Antena 3 και σε HD, Neox, Nova, LaSexta και σε HD, Mega, Net TV, Disney Channel, Paramount Channel, Prisa TV, Telenico και σε HD, FDF, Discovery Max, 13TV, La 1 και σε HD, La 2, Teledeporte και σε HD, Canal 24 horas, Clan.
Ιταλία
Τα βασικά κανάλια που λειτουργούν σήμερα στην Ιταλία προσεγγίζουν τα 30: RAI 1, RAI 2, RAI 3, RAI 4, RAI 5, RAISport1, RAISport2, RAINEWS, RAISCUOLA, RAISTORIA, RAIGULP, RAIMOVIE, RAIYOYO, CANALE 5, ITALIA 1, RETE 4, BOING, CARTOONITO, IRIS, LA5, MEDIASETEXTRA, ITALIA 2 MEDIASET, TGCOM24, TOPCRIME, LA7, LA7D, MTVMUSIC, DEEJAYTV, CIELO, REALTIME, DMAX, K2, FRISBEE, GIALLO, FOCUS, TV200.
Λουξεμβούργο
RTL TéléLëtzebuerg, Den 2.RTL, CHAMBER TV (το μόνο κανάλι που ανήκει στο δημόσιο, κανάλι βουλής) RTL Tvi, Club RTL, Plug TV, RTL4, RTL 5, RTL 7, Teleshop 4, Teleshop 5, Teleshop 7, Teleshop 8 M6 Boutique
Μεγάλη Βρετανία
Στην Βρετανία τα ιδιωτικά κανάλια μεικτού περιεχομένου είναι περισσότερα από 100, αφού λειτουργούν 7 πλατφόρμες (αντίστοιχες της DIGEA) που φιλοξενούν δεκάδες κανάλια η κάθε μία!
Κρατική χρηματοδότηση παρέχεται μόνον στο BBC, ενώ το ITV1, Channel 5 και S4C1, παρότι θεωρούνται δίκτυα δημοσίου συμφέροντος, τα έσοδά τους προέρχονται αποκλειστικά από τις διαφημίσεις. Αντίστοιχα, το Channel 4, παρότι θεωρείται δημόσιο, δεν λαμβάνει κρατική χρηματοδότηση, αφού τα τα έσοδά του προέρχονται από την αγορά.
Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία λειτουργούν 49 τηλεοπτικοί σταθμοί εκ των οποίων 12 είναι μεικτού περιεχομένου (4 μπουκέτα εθνικής εμβελείας, 6 διεθνούς εκπομπής, 28 θεματικοί εθνικής εμβελείας σταθμοί, 16 συνδρομητικοί εθνικής εμβέλειας σταθμοί).
Σουηδία
Λειτουργούν 6 τηλεοπτικά κανάλια, ελεύθερης πρόσβασης, κρατικής εμβέλειας εκ των οποίων τα 2 είναι ιδιωτικά: SVT1, SVT2, SVT24/Barnkanalen, Kunskapskanalen, TV4 και TV6
5. Η κυβέρνηση αναφέρει διαφορετικό αριθμό καναλιών που λειτουργούν και έχουν άδειες για κάθε χώρα. Γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά;
Η κυβέρνηση έδωσε στοιχεία που στις περισσότερες περιπτώσεις είτε αφορούν στους παρόχους πολυπλεξίας, και όχι στους παρόχους περιεχομένου, είτε εσκεμμένα παραποιούνται, όπως φαίνεται από τα επίσημα έγγραφα των ελληνικών πρεσβειών που ήρθαν στην δημοσιότητα.
Υπάρχουν δύο τρόποι διευθέτησης του τρόπου μετάδοσης των προγραμμάτων, που γίνεται μέσω πολυπλεκτών.
Ο ένας τρόπος είναι αντίστοιχος με αυτόν την Ελλάδας, δηλαδή ο πάροχος δικτύου να είναι και πάροχος πολυπλεξίας. Έτσι, στην Ελλάδα η Digea είναι πάροχος ταυτόχρονα δικτύου και πολυπλεξίας.
Ο δεύτερος τρόπος είναι το δικαίωμα εκμετάλλευσης πολυπλέκτη να δίνεται σε ένα κανάλι, ώστε μέσα από αυτόν, το κανάλι να έχει τη δυνατότητα να προβάλλει περισσότερα προγράμματα. Δηλαδή να δίνεται για παράδειγμα ένας πολυπλέκτης στο RTL, το οποίο έπειτα έχει τη δυνατότητα να προβάλλει όσα προγράμματα θέλει από όσα χωράει ο πολυπλέκτης του, δηλαδή να έχει RTL1, RTL2, RTL3 κλπ.
Επισημαίνεται ωστόσο ότι ο αριθμός που έδωσε η Κυβέρνηση και ο Υπουργός Επικρατείας δεν είναι συμβατός με τους αριθμούς που οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες έχουν δώσει επίσημα στον κ. Παππά.
Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα που ζήτησε και έλαβε η κυβέρνηση το Νοέμβριο του 2015 από τα γραφεία τύπου των πρεσβειών της χώρας μας στο εξωτερικό, τα οποία έχουν πρωτοκολληθεί, οι αριθμοί διαψεύδουν τον Υπουργό και την Κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα:
• Σύμφωνα με έγγραφο στις 16/11/2015 από την Ελληνική Πρεσβεία στο Βερολίνο με αριθμό πρωτοκόλλου Φ.20.05/152/KΦ,στην Γερμανία λειτουργούν συνολικά πενήντα επτά (57) τηλεοπτικοί σταθμοί που εκπέμπουν με ψηφιακή, επίγεια ευρυεκπομπή (DVB.t) ενώ οι ιδιωτικοί σταθμοί που λειτουργούν υπό τις «προϋποθέσεις Παππά» είναι 32.
• Σύμφωνα με έγγραφο στις 9/11/2015 από την Ελληνική Πρεσβεία στο Λουξεμβούργο με αριθμό πρωτοκόλλου A.Π.: 585/Z.1, στο Λουξεμβούργο λειτουργούν 15 κανάλια, εκ των οποίων τα 14 είναι ιδιωτικά. Σύμφωνα με την Ελληνική Πρεσβεία του Δουκάτου, στην χώρα που ο πληθυσμός της δεν ξεπερνά τους 500.000 κατοίκους,
• Σύμφωνα με το έγγραφο στις 12/11/2015 από την Ελληνική Πρεσβεία στην Μαδρίτη με αριθμό πρωτοκόλλου 688/Φ.110.2, στην Ισπανία τα κανάλια που λειτουργούν τουλάχιστον 9 (και όχι 5, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση) με τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται σε ανακοίνωση του Υπουργού Επικρατείας.
6. Ευσταθεί το επιχείρημα βιωσιμότητας που έθεσε η κυβέρνηση για τη παροχή άδειας στους τηλεοπτικούς σταθμούς;
Πρόκειται για πρωτάκουστη ενέργεια για ένα κράτος αστικής δημοκρατίας όπου λειτουργεί η ελεύθερη αγορά να επιβάλλεται από την κυβέρνηση πόσες άδειες λειτουργίας θα επιβάλλονται για έναν κλάδο με βάση υποτίθεται το τζίρο στην αγορά, όταν η ίδια η ελεύθερη αγορά ρυθμίζει τη δυνατότητα ύπαρξης του μεριδίου που μπορεί να σηκώσει.
Με τη λογική της κυβέρνησης, θα έπρεπε να κλείνουν επιχειρήσεις όταν ο τζίρος έχει πέσει. Έτσι, για παράδειγμα στις τηλεπικοινωνίες από τις τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας που υπάρχουν να κλείσει η μία (είτε η Vodafone, είτε η Cosmote, είτε η Wind)επειδή έπεσε ο τζίρος και δεν το σηκώνει η αγορά, κι αν πέσει κι άλλο να κλείσει κι άλλη εταιρεία. Με την ίδια λογική θα έπρεπε αντίστοιχα να κλείνουν εστιατόρια, φαρμακεία, ιατρεία κ.ο.κ.
Στο σύγχρονο δυτικό κόσμο οι άδειες λειτουργίας για οποιαδήποτε επιχείρηση ή κλάδο δεν βγαίνει με όρους βιωσιμότητας, καθώς αυτά τα έχει ρυθμίσει χρόνια πριν ο τρόπος λειτουργίας της ίδιας της αγοράς.
7. Ποιος και γιατί πρέπει να αποφασίζει για τον αριθμό των τηλεοπτικών αδειών και ποιος πρέπει να διενεργεί τη διαγωνιστική διαδικασία;
Το Σύνταγμα της χώρας μας υπαγορεύει με πολύ σαφήνεια το καθεστώς αδειοδότησης για τους τηλεοπτικούς σταθμούς. Η αρμοδιότητα ανήκειστο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, ως Ανεξάρτητη Αρχή, ακριβώς για να διασφαλίζεται η νομιμότητα και η διαφάνεια της διαδικασίας, με όρους που εξασφαλίζουν ταυτόχρονα τον πλουραλισμό και την πολυφωνία των απόψεων, λαμβάνοντας υπόψη και τους όρους της ελεύθερης αγοράς.
Ο λόγος που ο Συνταγματικός Νομοθέτησης έχει προβλέψει τη συγκεκριμένη διάταξη έγινε επειδή σε κάποιους ευαίσθητους τομείς λειτουργίας του κράτους που αφορούν και στη λειτουργία του πολιτεύματος, είναι αναγκαίο να υπάρχουν πρόσθετες θεσμικές εγγυήσεις, προκειμένου να αποτραπεί ο μη δημοκρατικός έλεγχος αλλά και για να ουδετεροποιηθούνπολιτικά πολύ σοβαροί τομείς της κρατικής εξουσίας, για να διαφυλαχθεί η αξιοπιστία και να εξασφαλιστεί η αξιοκρατία και η διαφάνεια. Η παρεμβολή άλλων οργάνων, όπως οι Ανεξάρτητες Αρχές, που δεν έχουν πολιτικό χαρακτήρα επωμίζονται την ευθύνη της σωστής λειτουργίας, χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις, όπως γίνεται με το ΕΣΡ, την ΕΕΤΤ, την ΡΑΕ κ.ο.κ.
Ωστόσο, η σημερινή κυβέρνηση έχει αλλεργία στις Ανεξάρτητες Αρχές, καθώς δεν μπορεί να ελέγξει τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται, γι’ αυτό και έχει επιδοθεί σε μια προσπάθεια αφοπλισμού τους, είτε καταργώντας αρμοδιότητές τους, είτε αφήνοντας τες ακέφαλες και υποστελεχωμένες, καταστώντας τες δυσλειτουργικές.
Η προσπάθεια της κυβέρνησης να παρακάμψει το ΕΣΡ συνιστά συνταγματική εκτροπή, καθώς επιδιώκει να μεταφέρει την αρμοδιότητα στην κυβέρνηση και σε έναν μόνο Υπουργό, ώστε να μπορεί ελέγξει με μη νόμιμο τρόπο τους φορείς της ενημέρωσης και ψυχαγωγίας.
Τέλος, ως ευρωπαϊκή χώρα, πέρα από το Σύνταγμα, είμαστε υποχρεωμένοι να συμβαδίζουμε με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, το οποίο συνιστά το κοινό υπόβαθρο των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που δεσμεύουν το σύνολο των χωρών της ΕΕ, ως μέλη της. Επομένως, αρχές και υποχρεώσεις όπως η πολυφωνία, το άνοιγμα των αγορών, ο ανταγωνισμός κ.ο.κ. υπαγορεύονται από την ευρωπαϊκή έννομη τάξη. Γι αυτό, όπως επισημαίνεται από έγκριτους συνταγματολόγους, ο καθορισμός του αριθμού των τηλεοπτικών αδειών μόνο σε τέσσερις αντίκειται στην αρχή του πλουραλισμού της τηλεοπτικής πληροφόρησης, που επιβάλλει τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων τεχνικών πόρων, ώστε να δοθεί η δυνατότητα εισόδου στο τηλεοπτικό σύστημα του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών. Η Ελλάδα κινδυνεύει να είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη, όπου η μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή τηλεόραση θα έχει ως συνέπεια τη μείωση του πλουραλισμού της τηλεοπτικής πληροφόρησης, η διασφάλιση του οποίου, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για την πραγμάτωση του δικαιώματος των πολιτών στην πληροφόρηση.
8.Τι σημαίνουν τα τέσσερα μόνο κανάλια λειτουργίας; Ποιες είναι οι επιπτώσεις;
Α. Για τους πολίτες;
Ο περιορισμός των τηλεοπτικών σταθμών, που μάλιστα η αδειοδότησή τους γίνεται απευθείας από τον Υπουργό και την Κυβέρνηση συνιστά πλήγμα στην ίδια τη Δημοκρατία, καθώς καταργείται η πολυφωνία και ο πλουραλισμός των απόψεων.
Επιπλέον, η εξάρτηση των τηλεοπτικών σταθμών από τους φορείς εξουσίας, προκειμένου να εξασφαλίζεται η λειτουργία τους είναι οπισθοδρόμηση. ‘Ετσι, το περιεχόμενο του προγράμματος αλλά και των απόψεων που θα εκφράζονται θα είναι προϊόν αυτής της “συναλλαγής”, στα πρότυπα ελέγχου του τηλεοπτικού προϊόντος από την κρατική τηλεόραση,
Αυτός εξάλλου είναι ο στόχος της κυβέρνησης, ο καλύτερος έλεγχος των φορέων ενημέρωσης, ώστε να μην παρουσιάζεται η αμείλικτη πραγματικότητα, ως συνέχεια του σκηνικού που έχει στηθεί από την κυβέρνηση με «κυνήγι μαγισσών» και κατασκευή «εσωτερικών εχθρών», ώστε να ενοχοποιηθούν τα ΜΜΕ για την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα.
Επισημαίνεται ότι στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο μερίδιο τηλεθέασης σημειώνουν όχι τα οκτώ “μεγάλα” κανάλια, αλλά τα άλλα μικρότερα κανάλια. Το πρώτο θύμα του περιορισμού των αδειών που επιδιώκει η κυβέρνηση είναι αυτά τα κανάλια, που εκφράζουν διαφορετικές, “μη συστημικές” απόψεις, που δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν και να αδειοδοτηθούν.
Επιβάλλεται λοιπόν ένα είδος ολιγοπωλίου, το οποίο είναι και ευκολότερα διαχειρίσιμο από την κυβέρνηση, καθώς μπορεί καλύτερα να ελέγχει και εκβιάζει τους ελάχιστους σταθμούς που θα μείνουν, είτε μέσω της διανομής της κρατικής διαφήμισης είτε απειλώντας ότι θα βγάλει άδειες, αν δεν υπακούσουν στις επιταγές που επιβάλει.
Β. Για τους εργαζομένους και συνεργαζόμενους
Η συνεισφορά του κλάδου είναι τεράστια όχι μόνο για την ευρύτερη ελληνική οικονομία, αλλά για τη συμβολή του στη συντήρηση πολλών ακόμα κλάδων που στηρίζονται στην ελληνική τηλεοπτική παραγωγή, όπως τον κλάδο των σκηνοθετών και ηθοποιών, των μουσικοσυνθετών, των εισπρακτικών φορέων τους για τη δημόσια εκτέλεση, των τεχνικών, των διαφημιστών.
Η συρρίκνωση του κλάδου θα επιφέρει αναπόφευκτα απολύσεις, καθώς ο αριθμός εργαζομένων, άμεσων και έμμεσων συναρτάται με το παραγόμενο προϊόν, που θα συρρικνωθεί μαθηματικά από τη μείωση ύπαρξης τηλεοπτικών σταθμών. Αναπόφευκτα, ο κλάδος των τεχνικών θα είναι το επόμενο θύμα της συρρίκνωσης.
Ακόμα κι αν κάποιος υποστηρίξει ότι η υποχρέωση 400 εργαζόμενων σε κάθε κανάλι θα σταματήσει την αύξηση της ανεργίας του κλάδου, επειδή θα αναγκαστούν οι τηλεοπτικοί σταθμοί να κάνουν προσλήψεις, αυτό είναι άστοχο, διότι η αύξηση αυτή προσωπικού που θα επιβληθεί θα χαθεί από κάπου αλλού όπου θα γίνει μείωση.
Αρκεί να επισημανθεί το πλήγμα που θα υπάρξει στις εξωτερικές παραγωγές που αποτελούν τεράστιο κομμάτι του κλάδου, που ξαφνικά θα βρεθούν χωρίς αντικείμενο, συνεπώς και χωρίς δουλειά. Η αναγκαστική αύξηση των εργαζομένων στους σταθμούς αναγκάζει και την αύξηση των εσωτερικών παραγωγών, δημιουργώντας άλλο ένα ολιγοπώλιο, πλήττοντας τους ανεξάρτητους παραγωγούς. Μάλιστα, η ΕΕ έχει προβλέψει με ειδική Οδηγία την προστασία της ανεξάρτητης παραγωγής, ωστόσο με τη ρύθμιση της κυβέρνησης έρχεται το κράτος και κάνει την αντίθετη πολιτική.
Γ. Για τους δημιουργούς;
Ο περιορισμός του αριθμού των τηλεοπτικών σταθμών σημαίνει και συρρίκνωση του προγράμματος, άρα και μείωση των πνευματικών δικαιωμάτων από παραγωγές, επομένως μείωση των εσόδων για τους οργανισμούς και φορείς πνευματικής ιδιοκτησίας. Κατά συνέπεια θα επέλθει και η μείωση εισοδήματος για τους δημιουργούς, σκηνοθέτες, συνθέτες κλπ
Δ. Για τους διαφημιζόμενους;
Τεράστιο θα είναι το πλήγμα για τον κλάδο της διαφήμισης, καθώς η συρρίκνωση της τηλεοπτικής αγοράς αναπόφευκτα θα δημιουργήσει ολιγοπώλιο,ανεβάζοντας το κόστος διαφήμισης. Επομένως, θα είναι αδύνατο για τους εγχώριους παίκτες να ανταποκριθούν, λαμβάνοντας υπόψη και τα οικονομικά δεδομένα της κρίσης στη χώρας μας, επιτρέποντας μόνο στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες να επιβιώσουν στην αγορά. Έτσι, θα ανοίξει ακόμα περισσότερο η μεταφορά δαπάνης και ο κύκλος εισοδήματος μόνο σε οργανισμούς όπως google, facebook, που δεν θα έχουν καμία σχέση και δεν θα αφήνουν καθόλουχώρο στην εγχώρια αγορά.
Ε. Για τους καταναλωτές;
Η αύξηση στο κόστος παραγωγής της διαφήμισης θα επιφέρει αναπόφευκτα και αύξηση του κόστους του ίδιου το προϊόντος, το οποίο θα μεταφερθεί στον καταναλωτή, που ακόμα κι αν δεν βλέπει τηλεόραση, επωμίζεται αναπόφευκτα την τιμή των προϊόντων.
Στ. Για τους τηλεθεατές;
Λιγότερες παραγωγές, λιγότερες επιλογές,, λιγότερη πολυφωνία. Ανάγκη εύρεσης νέου τηλεοπτικού προϊόντος για το οποίο θα πρέπει να πληρώσουν, είτε για δορυφορικά προγράμματα, είτε για paytv, είτε για τηλεόραση μέσω διαδικτύουκ.ο.κ. Σε συνάρτηση με τον πολλαπλό πλειοδοτικό διαγωνισμό των πολλαπλών γύρων, το ενημερώνειν δια της τηλεοράσεως γίνεται παιχνίδι με πολύ ακριβό εισιτήριο – άρα εκ των πραγμάτων ο κύκλος της πολυφωνίας μειώνεται.
Ζ. Για την ελληνική οικονομία
Οι οικονομικές απώλειες για την ελληνική οικονομία από το κλείσιμο υγειών επιχειρήσεων που καταβάλλουν με συνέπειες τις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις πολλών χιλιάδων ευρώ θα είναι τεράστια. Η συνεισφορά του κλάδου στην ελληνική οικονομία είναι τεράστια, καθώς από την έναρξη της ιδιωτικής τηλεόρασης έχουν διατεθεί προς το ελληνικό δημόσιο και επενδύσεις 8 δισ ευρώ, ενώ η ετησία συνεισφορά φτάνει στα 350 εκατ.
Ενδεικτικά:
•Το σύνολο των άμεσων και έμμεσων φόρων του κλάδου της τηλεόρασης είναι 2,15 δισ. ευρώ με μέσο όρο κατά έτος 93 εκ. ευρώ
• Οι τηλεοπτικοί σταθμοί αποδίδουν στα ασφαλιστικά ταμεία (με Αγγελιόσημο) 73 εκ. ευρώ ανά έτος και συνολικά για όλα τα χρόνια που δραστηριοποιούνται οι σταθμοί 1,7 δισ. ευρώ.
• Ο κλάδος έχει επενδύσει 4,1 δισ ευρώ και κατά μέσο όρο επενδύει 175 εκ ευρώ ετησίως μέσα από τη διαδικασία των παραγωγών τηλεοπτικού προγράμματος.
Επισημαίνεται για μία ακόμα φορά ότι κανένα μέλος δεν έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές ούτε ένα ευρώ στο δημόσιο, στα ασφαλιστικά ταμεία και στις τράπεζες. Γι αυτό άλλωστε και οι έξι εταιρείες διαθέτουν φορολογική, ασφαλιστική και τραπεζική ενημερότητα. Επιπλέον, δεν υπάρχει από καμία εταιρεία μέλος της ΕΙΤΗΣΕΕ, καμία απολύτως καθυστέρηση σε καταβολή δόσεων και άλλων υποχρεώσεων προς δημόσιο, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία στο πλαίσιο πάντοτε των διαδικασιών που ο νόμος ορίζει. Ο τραπεζικός δανεισμός δόθηκε με διάφανη και απόλυτα εγγυοδοτημένα τραπεζικά κριτήρια. Από τότε εξυπηρετείται, όπως ορίζεται από τις σχετικές συμβάσεις, κάτι που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι κανένα δάνειο δεν εμπίπτει στην κατηγορία των λεγόμενων “κόκκινων δανείων”.
Επισημαίνεται επιπλέον το γεγονός ότι οι τηλεοπτικοί σταθμοί φορολογούνται με 41,5% επί του τζίρου συν ΦΠΑ. Ποιος άλλος κλάδος φορολογείται με 41,5%; Και ποιος κλάδος με αυτή τη φορολόγηση θα ήταν βιώσιμος; Αν η κυβέρνηση ενδιαφερόταν για την βιωσιμότητα των τηλεοπτικών σταθμών θα ήταν ποιο εύκολο να συμβάλει σε αυτό, μειώνοντας την φορολόγηση με 41,5% επί του τζίρου συν ΦΠΑ.
9.Γιατί η κυβέρνηση επιλέγει να φέρει τώρα το θέμα των τηλεοπτικών αδειών; Τι κερδίζει με αυτό που δημιουργεί η νομοθετική ρύθμιση;
Αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από τα πραγματικά προβλήματα.
Δημιουργεί έναν «φανταστικό εχθρό», ώστε αν πέσει ή αποφασίσει να δραπετεύσει από την ανικανότητα της να κυβερνήσει θα πει ότι την έριξαν οι τηλεοπτικοί σταθμοί και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα.
Η κυβέρνηση γνωρίζει καλά ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθούν οι σχεδιασμοί της, αλλά επιθυμεί να δημιουργεί δήθεν εχθρούς, για να εκβιάζει τους τηλεοπτικούς σταθμούς ώστε να ελέγχει την ενημέρωση.
Ακόμα κι αν καταφέρει να κάνει πράξη τα σχέδιά της, θα κατορθώσει να ελέγξει απόλυτα την ενημέρωση και τους εναπομείναντες τηλεοπτικούς σταθμούς με δύο τρόπους: α) είτε μοιράζοντας κρατική διαφήμιση σε αυτούς που επιθυμεί β) είτε απειλώντας ότι αν δεν υπακούσουν στις εντολές της ότι θα βγάλει κι άλλες άδειες φέρνοντας νέους παίκτες για να χάσουν μερίδιο αγοράς.