Σε μια σειρά δημοσιευμάτων του τουρκικού πρακτορείου Anadolu εμπεριέχεται μια επισκόπηση της προέλευσης των Αλβανών κατά την τουρκική άποψη καθώς και τη θέση την οποία είχαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Οι περισσότεροι Αλβανοί, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας ένωσαν τη μοίρα τους με τους Τούρκους για 500 χρόνια, αποδέχθηκαν τον ισλαμισμό και έγιναν ένας από τους βασικούς παράγοντες του οθωμανικού κράτους.
Οι Μουσουλμάνοι Αλβανοί απογειώθηκαν με ευκολία στις υπηρεσίες του κρατικού μηχανισμού και διέπρεψαν.
Αυτός είναι ο λόγος, που οι Δυτικοί δέχονται τους Αλβανούς ως «Τούρκους και οι Τούρκοι δέχονται τους Αλβανούς ως «γιους των μακρινών χωρών της πατρίδας» [σ.σ. τα εισαγωγικά στο πρωτότυπο].
Μετά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, στις 28 Νοεμβρίου του 1912 οι Αλβανοί ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους.
Με την έναρξη της επιρροής που είχε ήδη χάσει την προστασία και την υποστήριξη των Οθωμανών, οι Αλβανοί αντιμετωπίζουν τα επόμενα χρόνια επιδρομές γειτονικών χωρών.
Και ενώ συνεχιζόταν η χαοτική κατάσταση στα εδάφη της Ανατολίας, η Αλβανία κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου με συγκεκαλυμμένες συμφωνίες αποτέλεσε αντικείμενο διαχωρισμού της, μεταξύ των κρατών της Αντάντ.
Μετά τον πόλεμο (Α΄Παγκόσμιος) η Ανατολία και η Αλβανία κατακτήθηκαν από τα ίδια ιμπεριαλιστικά κράτη που επεκτάθηκαν σε αυτά.
Οι Τούρκοι και οι Αλβανοί, που είχαν την ίδια τύχη επί πέντε αιώνες, συνεργάσθηκαν, επίσης, σε αυτήν την οδυνηρή περίοδο, υπογράφοντας, μάλιστα, μυστική συμφωνία.
Η Τουρκο-αλβανική συνεργασία που ξεκίνησε με την άδικη και αυθαίρετη εισβολή, την οποία αντιμετώπισαν οι δύο χώρες μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, άρχισε ουσιαστικά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας στο επίπεδο των πολιτικών σχέσεων.
Αυτή η δύσκολη περίοδος που καλύπτει τα έτη 1920-1923, θα προσπαθήσουμε [σ.σ. γράφει το τούρκικο κείμενο] να εκτιμήσουμε με βάση τα έγγραφα των τουρκικών και αλβανικών αρχείων, καθώς και τη μελέτη του Τύπου της εποχής.
Μετά από αυτήν τη σύντομη εισαγωγή, μπορούμε να αρχίσουμε τη διατριβή μας που δίνει μια γενική εικόνα για τους Αλβανούς.
Σε γενικές γραμμές, όλοι οι ιστορικοί συμφωνούν ότι οι Αλβανοί είναι μια φυλή των Βαλκανίων.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ομοιογένεια των απόψεων σχετικά με την προέλευση των Αλβανών και από πού ήλθαν στα Βαλκάνια.
Τούρκοι ιστορικοί και ορισμένοι Αλβανοί ιστορικοί δέχονται τη διατριβή ότι οι Αλβανοί είναι απόγονοι των Πελασγών και ότι έχουν έρθει από τον Καύκασο ή από την Ασία [σ.σ. Οι Πελασγοί, πρόγονοι των Ελλήνων, ήταν αυτόχθονες και δεν ήρθαν από πουθενά].
Ενώ ένα σημαντικό μέρος των Αλβανών ιστορικών επισύρει την προσοχή τους ότι είναι Ευρωπαίοι και προέρχονται από τους αρχαίους Ιλλυριούς.
Θα δώσουμε, κάποια παραδείγματα σχετικά με αυτές τις διαφορετικές εκτιμήσεις των ιστορικών σχετικά με τους Αλβανούς.
Σύμφωνα με τον Αχμέτ Χαμντίου, οι Αλβανοί είναι μια φυλή που ήρθε στη Χερσόνησο του Αίμου από την Ασία, πολύ νωρίτερα από τους Έλληνες [σ.σ. οι Έλληνες είναι αυτόχθονες, απόγονοι των Πελασγών και η αυτοχθονία αποδείχθηκε και με έρευνες DNA – διαβάστε εδώ].
Αν και δεν είναι γνωστός ο ακριβός χρόνος της άφιξης των Αλβανών στα Βαλκάνια, από τη στιγμή που η ιστορία έχει αρχίσει να γράφεται μέχρι σήμερα αναγνωρίζονται ως λαός ενεργός, γενναίος, πολεμιστής και ειλικρινής παράγοντας.
Οι πρώτοι κύριοι των Βαλκανίων είναι οι Αλβανοί, γνωστοί για τη φήμη του πρεσβύτερου που έχει την έννοια του ηλικιωμένου και σοφού άνδρα [1].
Σύμφωνα με τον Σουλεϊμάν Κούλτσε, μια από τις φυλές που εκδιώχθηκαν από την πατρίδα τους ως αποτέλεσμα της μετανάστευσης στην Ευρώπη των Ούννων, ακολούθησαν και άλλες φυλές τους Ούννους, όπως οι Τσεσκίνες της Ουγγαρίας, οι οποίοι είναι τουρκικής καταγωγής και αντιπροσωπεύουν την σημερινή Αλβανία [2].
Μάλιστα, ο Σάμι Φρασέρι παραδέχεται ότι οι Αλβανοί προέρχονται από τους Πελασγούς, οι οποίοι χωρίζονται σε τέσσερις κλάδους, τους Ιλλυριούς, τους Μακεδόνες, τους Θράκες και τους Φρύγες και ότι είναι οι παλαιότεροι κάτοικοι των Βαλκανίων [3] [σ.σ. ό,τι να ΄ναι].
Ενώ ο Ενβέρ Ζίγια Καράλ επισημαίνει ότι οι πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των Αλβανών είναι αντιφατικές.
Ο Καράλ λέει ότι οι Αλβανοί προέρχονται από την Αλβανία του Καυκάσου, δηλαδή από την περιοχή του Νταγκιστάν και σχετίζονται με ένα παλιό ελληνικό φυλετικό κλάδο.
Επίσης, ο Καράλ ισχυρίζεται ότι ορισμένοι Οθωμανοί ιστορικοί έχουν βρει έγγραφα σύμφωνα με τα οποία οι Αλβανοί προέρχονται αρχικά από την Αραβία [4].
Ακόμη ο Μ. Νετζάτι Εζφάτουρα (M.Necati Özfatura) είναι ένας από αυτούς που λέει ότι οι ρίζες των Αλβανών βρίσκονται στα βουνά του Καυκάσου- είναι καυκασιανή φυλή [5].
Σύμφωνα με τον Σεφκέτ Σρέια Αϊντεμίρ (Ş.Sreyya Aydemir) υπάρχει μια ευρεία προοπτική ότι οι Αλβανοί προέρχονται από τους Πελασγούς και μάλιστα είναι παλαιότεροι των Ελλήνων.
Οι Πελασγοί είχαν μεταναστεύσει από τη Γεωργία και την ακτή του Εύξεινου Πόντου [σ.σ. δεν αληθεύει]. Ο Αϊντεμίρ λέει ότι στη Θεσσαλία υπάρχουν χαρακτηριστικά υπολείμματα Πελασγών και ότι οι Αλβανοί είναι από τους αρχαιότερους κατοίκους των Βαλκανίων[6].
Σύμφωνα με τον καθ. Δρ Σινάσι Βαρνταρέρμαν (Dr. Şinasi Vardarerman), οι Αλβανοί είναι οι παλαιότεροι κάτοικοι της Ανατολικής Ευρώπης.
Οι Αλβανοί έζησαν κυρίως στην Χερσόνησο του Αίμου, στην Κεντρική Ευρώπη και στη Μικρά Ασία.
Οι Πελασγοί είναι αποδεκτοί ως οι παλαιότεροι πρόγονοι στην Ευρώπη και προέρχονται από τις ιρανικές στέπες και τα βουνά του Καυκάσου [7] [σ.σ. οι Πελασγοί είναι αυτόχθονες].
Υπάρχουν επίσης σκέψεις που έρχονται αντιμέτωπες με την ιδέα ότι οι Αλβανοί έχουν έρθει από τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία.
Ο Νετζίπ Αλπάν δέχεται ότι οι Αλβανοί προέρχονται από τους Ιλλυριούς και ότι είναι οι παλαιότεροι άποικοι της Χερσονήσου του Αίμου [8].
Ο Μέχντι Φρασέρι λέει ότι οι Αλβανοί είναι ένας ευρωπαϊκός λαός που προέρχεται από την αρειανή ή ινδοευρωπαϊκή φυλή.
Σύμφωνα με τον Φρασέρι, ο Δρ Χαανί είναι ο άνθρωπος που έχει κάνει τις περισσότερες μελέτες για τους Αλβανούς και έχει αποδείξει ότι οι σημερινοί Αλβανοί είναι απόγονοι των Πελασγών.
Οι Λουίς Μπενόλεβ, Φελίξ Ζουλιένι και Σάμι Φρασέρι, μελετητές που εργάσθηκαν σκληρά για την Αλβανία και τους Αλβανούς, συμφωνούν με την άποψη αυτή [9].
Σύμφωνα με τον Μεχντί Φρασέρι, οι Πελασγοί, οι παλιοί Αλβανοί, χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες.
Α. Ιλλυριοί: Ζούσαν σε μια γεωγραφική περιοχή που ξεκινά από τα παλιά σύνορα της Ελλάδας και απλώνονταν μέχρι τα βόρεια της Αδριατικής, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Δαλματία, πέρα από τα σύγχρονα σύνορα της Αλβανίας.
Β. Μακεδόνες: είναι κάτοικοι που βρίσκονται σε όλη τη Μακεδονία, αρχής γενομένης από τα όρη της Πίνδου μέχρι τα βουνά της Ροδόπης που συνορεύει με το Νέστο ποταμό μέχρι το Αιγαίο Πέλαγος, συμπεριλαμβανομένης της Θεσσαλονίκης, του Μοναστηριού, των Σκοπίων.
Γ. Θράκες: Ζούσαν σε μια περιοχή που περιλαμβάνει το βιλαέτι της Αδριανούπολης (τώρα Εντίρνε), τη Βουλγαρία μέχρι τον ποταμό Δούναβη.
Δ. Φρύγες: Πρόκειται για έναν λαό που ζούσε σε μια περιοχή που αρχίζει από την ακτή της Ανατολίας μέχρι τις περιοχές της Άγκυρας και Σίβας (σημερινή Τουρκία).
Από αυτούς τους κλάδους των Πελασγών, μόνο οι Ιλλυριοί, όσον αφορά τη γλώσσα και τα έθιμα ήταν κοντά στους Μακεδόνες και τους Θράκες, ενώ κοντύτερα ήταν με τους Φρύγες [10].
Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που κάνουν διαφορετική προσέγγιση.
Για παράδειγμα:
Ο Χασάν Καλέσι λέει στη διατριβή του, ότι στη θεώρηση πως οι Ιλλυριοί ήταν πρόγονοι των Αλβανών, πρέπει να το βλέπουμε με επιφύλαξη και υποστηρίζει ότι οι Αλβανοί δεν είχαν κρατική παράδοση και γνήσια πολιτιστική κληρονομιά.
Όσον αφορά την ιστορία της Ιλλυρίας αυτή υπάρχει μόνο από τους Έλληνες και υπάρχει στέρηση θρύλων και λαϊκών επών, ούτε υπήρχε καμιά Ιλλυρική γραφή ή οργανωμένη ιλλυρική κοινωνία [11].
Επίσης, ορισμένοι Ευρωπαίοι Ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι Αλβανοί, είναι ένας λαός που ήρθε στην περιοχή αργότερα, υποστηρίζοντας το γεγονός ότι οι λέξεις Αλβανία και Αλβανοί, που χρησιμοποιούνται σήμερα (Σκίπερι και Σκιπτάρ-Shqipëri και Shqiptar) που χρησιμοποιούνται σήμερα από τους Αλβανούς δεν συναντώνται στις ελληνικές και ρωμαϊκές πηγές [12].
Μόνο το πρώτο αλβανικό όνομα Αρμπάν – Arban (ar= χωράφι – εξ ου αρ-ρουραίος, άρ-ροτρο, άρ-ωσις) και ban =αυτός που ασχολείται, δηλαδή η λέξη σημαίνει ο “αγρότης”.
Στη διάρκεια της ιστορικής διαδικασίας χρησιμοποιείται αυτή η λέξη με τη μορφή «Αλβάν» στην ελληνική γλώσσα και ως «Αρναβούτ» ή Αλλβανός» (δύο λάμδα), στην τουρκική, αραβική και σλαβικές γλώσσες που χρησιμοποιούν παράγωγα του Αρναβούτ.
Ενώ η λέξη «Arbanit» σημειώνεται πρώτη φορά στη βυζαντινή ιστορία.
Ενώ ο όρος «Αρναβουτλούκ» (Αλβανία) που χρησιμοποιείται από τους Τούρκους, προέρχεται από το όνομα της «Αλβανοπόλεως» (Albanopolis) και στην κεντρική Αλβανία υπάρχει επίσης μια επαρχία που ονομάζεται “Arberia”.
Σήμερα οι Αλβανοί αποκαλούνται Σκιπτάρ –Shqiptar, δηλαδή «παιδιά του αετού»- Bijte e shiqiponjes [13].
Ως αποτέλεσμα, των λέξεων “Σκιπτάρ” και “Αλβανοί” είναι εκφράσεις που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα, αλλά δεν μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι Αλβανοί στα Βαλκάνια έρχονται αργότερα βλέποντας μόνο την ιστορία των λέξεων αυτών, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι Ευρωπαίοι ιστορικοί.
Υπό το φως των πληροφοριών ότι η προφορική γλώσσα των Αλβανών είναι μια διάλεκτος της παλαιάς ιλλυρικής, κατευθύνεται στην παλαιότερη προφορική γλώσσα της Ευρώπης [14].
Στην πραγματικότητα η αλβανική ιστορία συνδέεται, συνήθως, με την ιστορία της Ιλλυρίας και της Ηπείρου τον 4ο αιώνα πρό Χριστού.
Στα 222 π.Χ. οι Ρωμαίοι ξεκινούν έναν πόλεμο εναντίον των Ιλλυριών και το 168 π.Χ. Η Σκόδρα και η Ήπειρος πέφτουν στα χέρια των Ρωμαίων[15].
Στο Μεσαίωνα, στο πλαίσιο της ιστορικής διαδικασίας, οι Αλβανοί απέτυχαν να δημιουργήσουν πολιτική ενότητα και το βόρειο τμήμα της Αλβανίας εισήλθε στη σλαβική κυριαρχία, ενώ ο νότος παρέμεινε υπό την βυζαντινή κυριαρχία.
Πριν εισέλθουν στην Οθωμανική Κυριαρχία, οι Αλβανοί ζούσαν μέσα σε ένα φεουδαρχικό σύστημα με τη μορφή των φυλών και των μεγάλων οικογενειών.
Τον 14ο αιώνα, όταν ορισμένοι φεουδάρχες ξεκίνησαν την προσπάθεια για τη δημιουργία αρχηγών στους Αλβανούς, βάσει των κανόνων που επέβαλε ο Λεκ Ντουκαγκίνι, ο οποίος δημιούργησε ένα πριγκιπάτο στην περιοχή Ζαντρίμα ανατολικά του ποταμού Δρίνου, άρχισε να χρησιμοποιείται ένας αλβανικός νόμος με βάση το εθιμικό δίκαιο [16].
Βιβλιογραφία:
Literatura:
AYDEMİR, Şevket Süreyya, Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa: Birinci Cilt (1860-1908), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1970 , s. 373-374.
ALPAN,Necip P., Kuruluşunun 100.Yıldönümünde Prizren Birliği ve Arnavutlar, Çağdaş Basımevi, Ankara, 1978.
ÇELİK, Bilgin, İttihatçılar ve Arnavutlar: II.Meşrutiyet Döneminde Arnavut Ulusçuluğu ve Arnavutluk Sorunu, Büke Kitapları, İstanbul, 2004, s. 17.
Mehdi, Frashëri,Historia e Lashtë e Shqipërisë dhe e Shqiptarëve, Phoenix, Tiranë, 2000.
KALESHİ,Hasan, “Türkler’in Balkanlar’a Girişi ve İslâmlaştırılma Arnavud halkının etnik ve milli varlığının korunmasının sebepleri”,Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı:X-XI, sene:1979-1980, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul, 1981,177-194.
KÜLÇE, Süleyman,Osmanlı Tarihinde Arnavutluk,y.y., İzmir, 1944 .
ÖZFATURA; Mustafa Necati, “Tarihten Günümüze Arnavutluk ve Gerçekler”, Yeni Türkiye Dergisi, Cilt:3, sayı:16 (Özel Sayı), 07.1997-08.1998, s.1853-1858.
ÖZCAN, Halil, Atatürk Dönemi Türkiye-Arnavutluk İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2011.
VARDARERMAN, Şinasi “Arnavutluk ve Müslümanlık, Arnavutluk, Türklüğün Eseridir…”Vardar Gazetesi, 28 Kasım 1952, sayı:7-8, sayfa 7.
[1]Ahmet Hamdi, Arnavutluk Hakkında, İstanbul,1920, s.3-4.
[2]Süleyman Külçe.Osmanlı Tarihinde Arnavutluk,y.y., İzmir, 1944 , s.8-11.
[3]Bilgin Çelik, İttihatçılar ve Arnavutlar: II. Meşrutiyet Döneminde Arnavut Ulusçuluğu ve Arnavutluk Sorunu, Büke Kitapları, İstanbul, 2004, s. 17.
[4]Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi VI. Cilt: Islahat Fermanı Devri (1856-1861), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2000, s.238.
[5]Mustafa Necati Özfatura, “Tarihten Günümüze Arnavutluk ve Gerçekler”, Yeni Türkiye Dergisi, Cilt:3, sayı:16 (Özel Sayı), 07.1997-08.1998, s.1853.
[6]Şevket Süreyya Aydemir, Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa: Birinci Cilt (1860-1908), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1970 , s. 373-374.
[7]Şinasi Vardarerman “Arnavutluk ve Müslümanlık, Arnavutluk, Türklüğün Eseridir…”Vardar Gazetesi, 28 Kasım 1952, sayı:7-8, sayfa 7.
[8]Necip P. Alpan, Kuruluşunun 100. Yıldönümünde Prizren Birliği ve Arnavutlar, Çağdaş Basımevi, Ankara, 1978, s.21.
[9]Mehdi, Frashëri, Historia e Lashtë e Shqipërisë dhe e Shqiptarëve, Phoenix, Tiranë, 2000, s.51-53.
[10]Frashëri, a.g.e., s.51-53.
[11]Hasan Kaleshi, “Türkler’in Balkanlar’a Girişi ve İslâmlaştırılma Arnavud halkının etnik ve milli varlığının korunmasının sebepleri”,Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı:X-XI, sene:1979-1980, Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul, 1981, s.179.
[12]Frashëri, a.g.e., s.51-53.
[13]Halil Özcan, Atatürk Dönemi Türkiye-Arnavutluk İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2011, s.1.
[14]Özcan, a.g.e., s.2.
[15]Vardarerman, a.g.m.,s.7.
[16]Özcan, a.g.e.,s.2-3.