«Η πρώτη γενιά έφυγε…» είναι ο τίτλος των εκδηλώσεων μνήμης από την ανταλλαγή πληθυσμών που έγιναν σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης.
Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται την Παρασκευή 20 και το Σαββάτο 21 Μαΐου στο Μικρασιατικό Μοσχονήσι απέναντι από τη Λέσβο και διοργανώνονται από τον Πολιτιστικό-Περιβαλλοντικό Σύλλογο Τζούντα (Μοσχονησιού) και το δήμο Αϊβαλί, στον οποίο υπάγεται το Μοσχονήσι.
Ας σημειωθεί ότι η εκδήλωση αυτή «ανταλλαγής μνήμης και αδελφικής συνύπαρξης» όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στην πρόσκληση, πραγματοποιείται στο Μοσχονήσι που αποκλειστικά κατοικείται από απογόνους μουσουλμάνων Κρητικών που χαρακτηρίσθηκαν τουρκογενείς με τη Συνθήκη της Λωζάνης και ανταλλάχθηκαν το 1923.
«Οι μνήμες, ο πόνος και η θλίψη για τη γενέτειρα πατρίδα χαράχτηκαν στην ψυχή των απογόνων τους και στις δυο μεριές του Αιγαίου» καταλήγει η πρόσκληση δικαιολογώντας έτσι τους λόγους της εκδήλωσης αυτής που πραγματοποιείται για δεύτερη φορά φέτος.