Μονομαχίες Ελλήνων βουλευτών πριν 100 χρόνια – Με σπαθιά ή πιστόλια

Μονόστηλο από αθηναϊκή εφημερίδα, πριν από 100 ακριβώς χρόνια, αναφέρεται στις μονομαχίες Ελλήνων βουλευτών. Όχι μεταφορικά, κυριολεκτικά, με σπαθιά ή πιστόλια.

Το προ 100 ετών δημοσίευμα αλίευσε ο αρθρογράφος Σωτήρης Κούκιος και το ανάρτησε στο Twitter. Ο Σωτήρης Κούκιος έχει ένα ταλέντο και μια αδυναμία στις “ανασκαφές” ειδήσεων.

Ως να πρόκειται για την πιο συνηθισμένη ειδησεογραφία, η εφημερίδα στις 09/01/1916 αναφέρεται στο επεισόδιο Μελά – Κουρμούλη, των οποίων οι μάρτυρες συμφώνησαν η διαφορά να λυθεί “δια των όπλων” και μάλιστα “δια σπάθης”.

Και συνεχίζει με τον “θιγμένο” βουλευτή Λάρισας Αγ. Σλήμαν, ο οποίος κάλεσε σε μονομαχία τον αντισυνταγματάρχη Βασ. Κολοκούβαρο, επειδή ο δεύτερος τον κατήγγειλε για κάποιες προμήθειες.

Στην Ελλάδα οι μονομαχίες γίνονταν για «ψύλλου πήδημα».

Αρκούσε ένα προσβλητικό σχόλιο για να υπάρξει πρόσκληση σε μάχη.

Πολλές φορές μεσολαβούσαν συγγενείς, φίλοι ή συνεργάτες και την τελευταία στιγμή άλλαζαν γνώμη στον ένα από τους δύο μονομάχους.

Εντυπωσιακό είναι ότι σε μονομαχίες συνήθως δεν κατέφευγαν οι απλοί πολίτες, αλλά αξιωματικοί του στρατού, δικηγόροι, ακόμα και βουλευτές.

Το 1914, ακόμα και ο πρωθυπουργός Γ. Θεοτόκης παρολίγον να πάρει μέρος σε μονομαχία με τον βουλευτή Κ. Ζαβιτσιάνο.

Ο λόγος ήταν ότι οι δύο τους είχαν αλλεπάλληλες προσωπικές αντεγκλήσεις.

Όλα είχαν συμφωνηθεί, αλλά την τελευταία στιγμή κανείς από τους υποψήφιους δεν εμφανίστηκε στον τόπο, που είχε οριστεί για τη μονομαχία. Κλασική περίπτωση κοκορομαχίας.

Υπουργός σκοτώνει βουλευτή

Ιούνιος 1904: O βουλευτής Τρικάλων Κοκός Χατζηπέτρος, με αφορμή κάποια αγόρευση στη Βουλή, έβρισε τον υπουργό Σπύρο Στάη, προσβάλλοντας την οικογένειά του.

Αιτία της διαφωνίας ήταν ότι ο φίλος του Χατζηπέτρου, Μελησινός, δεν έγινε καθηγητής ανατομίας.

Τα αίματα άναψαν και οι δυο βουλευτές αντάλλαξαν βαριές κουβέντες προτού μιλήσουν τα όπλα.

Ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Γ. Θεοτόκης προσπάθησε να τους αποτρέψει, αλλά μάταια.

Οι δύο μονομάχοι όρισαν ως σημείο της αναμέτρησης τον Ποδονίφτη, στη σημερινή Νέα Χαλκηδόνα, πάνω από την οδό Αχαρνών, σ’ ένα χωράφι.

Ο Στάης υπέβαλε την παραίτησή του στον πρωθυπουργό Θεοτόκη και έσπευσε στον Ποδονίφτη, όπως είχε κάνει και ο Χατζηπέτρος, που έπασχε από μυωπία.

Μετά από λίγο, δόθηκε από τους μάρτυρες το σύνθημα. Ακούστηκαν οι πυροβολισμοί και η σφαίρα του υπουργού βρήκε κατάστηθα τον βουλευτή Κοκό Χατζηπέτρο.

Το σοκ στην αθηναϊκή κοινωνία ήταν μεγάλο, αποτέλεσε όμως παράδειγμα προς αποφυγή και έκτοτε δεν ξανάγινε φονική μονομαχία.

Σήμερα, έχει μείνει μόνο η φράση «αν είσαι άντρας, έλα να μετρηθούμε», σαν ανάμνηση της βάρβαρης τακτικής της μονομαχίας.

Την εποχή εκείνη οι μονομαχίες δεν ήταν σπάνιες.

Δυόμισι μήνες πριν, στις 4 Φεβρουαρίου 1904, είχε προηγηθεί μια άλλη μονομαχία, του υπουργού Στρατιωτικών Κωνσταντίνου Σμολένσκη με το βουλευτή Ιωάννη Λιμπρίτη.

Αιτία και πάλι μια πολιτική αψιμαχία τους στη Βουλή. Η μονομαχία έγινε στο Μπραχάμι, αλλά δεν είχε αιματηρό αποτέλεσμα, αφού αστόχησαν αμφότεροι.

Ιστορία των μονομαχιών

Οι μονομαχίες στη δυτική Ευρώπη ξεκίνησαν τον 17ο αιώνα. Στην Ελλάδα ήταν λίγο πιο παλιές, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ο Αχιλλέας κάλεσε σε μονομαχία τον Έκτορα.

Οι μονομαχίες γίνονταν για θέματα τιμής. Ο θιγμένος «καλούσε» σε μονομαχία εκείνον που τον είχε προσβάλει.

Ο αγώνας ήταν συναινετικός και για να πραγματοποιηθεί, ακολουθούνταν μια συγκεκριμένη διαδικασία.

Ο πρώτος μονομάχος έπρεπε να στείλει γραπτώς το «κάλεσμα» στο σπίτι του αντιπάλου, με έναν απεσταλμένο της απολύτου εμπιστοσύνης του.

Όταν ο δεύτερος μονομάχος αποδεχόταν την πρόκληση, έπρεπε να οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία και τόπος για τη μονομαχία.

Οι δύο μονομάχοι αποφάσιζαν ποια όπλα θα χρησιμοποιούσαν. Μέχρι τον 18ο αιώνα, χρησιμοποιούνταν κυρίως σπαθιά και αργότερα πιστόλια.

Παρόντες έπρεπε να είναι μάρτυρες που διασφάλιζαν ότι η διαδικασία θα γίνει αξιοπρεπώς, γιατί η καλή κοινωνία επινόησε και τους αξιοπρεπείς φόνους….