ΣτΕ: Αντισυνταγματική η νομιμοποίηση αυθαίρετων σε πυλωτές και κοινόχρηστους χώρους

Από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές οι αυθαίρετες κατασκευές που βρίσκονται σε πυλωτές και κοινόχρηστους χώρους των πολυκατοικιών, οι οποίες προβλέπεται να κατεδαφιστούν, ενώ η τελική απόφαση έχει παραπεμφθεί στην Ολομέλεια για οριστική κρίση.

Ειδικότερα, οι σύμβουλοι Επικρατείας του Ε’ τμήματος του ΣτΕ αποφάνθηκαν ότι η πρόβλεψη του νόμου για την «αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο», που εξαιρεί από την κατεδάφιση τις αυθαίρετες κατασκευές σε κοινόχρηστους χώρους και πυλωτές, καθώς αυτές νομιμοποιούνται με τις νομοθετικές προβλέψεις, αντίκειται σε σωρεία διατάξεων του Συντάγματος, οι οποίες αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά και στις συνταγματικές αρχές του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου, της αρχής της ισότητας και του κράτους δικαίου.

Η απόφαση

Η απόφαση αφορά σε υπόθεση νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών σε πολυκατοικία στον Δήμο Παπάγου – Χολαργού.

Ένα τμήμα της πυλωτής μετατράπηκε σε κύρια κατοικία διαμερίσματος που βρισκόταν στο ισόγειο και ένα άλλο τμήμα μετατράπηκε σε αποθηκευτικό χώρο, καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας.

Οι μετατροπές αυτές στην πυλωτή υπήχθησαν στη συνέχεια στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης του νόμου 3843/2010.

Ωστόσο, ένας εκ των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας δεν συναίνεσε στις μετατροπές αυτές και έκανε καταγγελία στην Πολεοδομία.

Διαπιστώθηκαν οι δύο πολεοδομικές παραβάσεις, οι οποίες είχαν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου 3843/2010 και, ως εκ τούτου, επιβλήθηκε μόνο πρόστιμο διατηρήσεως.

Η ιδιοκτήτρια του ισογείου στη συνέχεια μετέφερε τις αυθαίρετες κατασκευές στους μεταγενέστερους νόμους νομιμοποίησης αυθαιρέτων και, σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο, επήλθε νομιμοποίηση των επίμαχων αυθαίρετων κατασκευών.

Κατόπιν αυτού, ο ιδιοκτήτης των δύο διαμερισμάτων προσέφυγε στο Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ), υποστηρίζοντας ότι οι ενέργειες της ιδιοκτήτριας για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων είναι παράνομες, καθώς έγιναν έπειτα από δικές της ενέργειες, χωρίς τη συναίνεση του ιδίου.

Η προσφυγή του απορρίφθηκε με το αιτιολογικό ότι, σύμφωνα με τον νόμο 4178/2013, υπάρχει πλειοψηφία των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας, ανάλογα με το ποσοστό που έχει ο καθένας για τις επίμαχες κατασκευές στην πυλωτή.

Στη συνέχεια, ο ιδιοκτήτης των δύο διαμερισμάτων προσέφυγε στα Διοικητικά Δικαστήρια Αθηνών.

Οι διοικητικοί εφέτες ακύρωσαν την απόφαση του ΣΥΠΟΘΑ, κρίνοντας ότι για τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών στους κοινόχρηστους χώρους απαιτείται η συναίνεση όλων των συνιδιοκτητών και όχι μόνο της πλειοψηφίας αυτών.

Η ιδιοκτήτρια του ισογείου, από την πλευρά της, προσέφυγε στο ΣτΕ, το Ε’ τμήμα του οποίου αποφάνθηκε ότι είναι αντισυνταγματική η διάταξη του άρθρου 11 που προβλέπει ότι «κάθε αυθαίρετη κατασκευή που καταλαμβάνει κοινόχρηστο χώρο ακινήτου (…) εξαιρείται της κατεδαφίσεως υποχρεωτικώς, με την υποβολή δηλώσεως από τον ενδιαφερόμενο, χωρίς να ερευνάται εάν αντίκειται στους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δομήσεως του ρυμοτομικού σχεδίου και αν υπάρχει υπέρβαση της επιτρεπόμενης κάλυψης στην περιοχή».

Τι προβλέπεται για τους συνιδιοκτήτες

Το Ε΄τμήμα του ΣτΕ απεφάνθη και για τα δικαιώματα των συνιδιοκτητών πολυκατοικιών, επισημαίνοντας ότι «ο κάθε ιδιοκτήτης ορόφου ή διαμερίσματος οικοδομής, για την οποία έχει συσταθεί εγκύρως οριζόντια ιδιοκτησία, δικαιούται λόγω της αναγκαίας συγκυριότητάς του επί των κοινοχρήστων μερών της οικοδομής (…) να κάνει απόλυτη χρήση αυτών και να προβαίνει στην επισκευή και ανανέωση αυτών, αρκεί να μη βλάπτει τα αντίστοιχα δικαιώματα των λοιπών συνιδιοκτητών και να μη μεταβάλει τον συνήθη προορισμό των μερών αυτών».

Μπορεί επίσης, σημειώνουν οι δικαστές, με συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών, η οποία πρέπει να καταρτισθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο, να παραχωρηθεί η αποκλειστική χρήση κοινόχρηστων χώρων σε έναν ή περισσότερους συνιδιοκτήτες, με αντίστοιχο αποκλεισμό των άλλων.

Καταλήγοντας οι δικαστές σημειώνουν ότι «βλαπτική για το δικαίωμα των λοιπών συνιδιοκτητών είναι η χρήση που εμποδίζει ή δυσχεραίνει αυτούς στη χρήση των οριζόντιων ιδιοκτησιών τους ή και σε σύγχρηση των κοινών μερών».