Πράσινο φως από το ΚΑΣ στο σχέδιο Λεφαντζή για αποκατάσταση του Μνημείου στην Αμφίπολη

Ομόφωνα πέρασε το βράδυ της Τετάρτης 17 Δεκεμβρίου από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) η μελέτη στερέωσης, αποκατάστασης και ανάδειξης του μνημείου Τύμβου Καστά στην Αμφίπολη Σερρών, με μικρές παρατηρήσεις, λαμβάνοντας τα εύσημα των μελών του Συμβουλίου.

Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση στο ΚΑΣ της αρχιτεκτονικής τεκμηρίωσης του ταφικού μνημείου και των παθολογιών του, καθώς και των κατευθύνσεων που πρέπει να παρθούν ως προς την ανάδειξή του.

Όπως ειπώθηκε στη συνεδρίαση από την αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων, το ενταγμένο σήμερα σε ΕΣΠΑ μνημείο δεν έμεινε ποτέ απροστάτευτο, καθώς από την αρχή πάρθηκαν τα αναγκαία στερεωτικά μέτρα, ενώ την ίδια στιγμή σχεδιάζονταν οι επόμενες φάσεις των εργασιών.

Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάστηκαν λεπτομερώς η αρχιτεκτονική μελέτη-τεκμηρίωση του μνημειακού συγκροτήματος από τον Μιχάλη Λεφαντζή, αρχιτέκτονα της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και η δομική παθολογία του από τον Δημήτρη Εγγλέζο, πολιτικό μηχανικό, τεχνικό σύμβουλο του έργου.

Σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη (για την οποία επισημάνθηκε ότι σε πολλά σημεία έρχεται να αποκαταστήσει το έλλειμμα σε αρχαιολογικά δεδομένα), το μνημείο και ο μαρμάρινος περίβολος χρονολογούνται στα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια, με τον περίβολο να αποξηλώνεται -κυρίως στα δυτικά- τα ρωμαϊκά χρόνια.

Σύμφωνα με τον μελετητή, ο γνωστός Λέοντας της Αμφίπολης στην περιοχή βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, πάνω από το ταφικό σήμα, γεγονός που στηρίζει σε μια σειρά δεδομένων κυρίως ως προς τη δομή του λιονταριού, καθώς και γεωμετρικά στοιχεία.

Ως προς τις προτάσεις για τα πρανή, η διαμόρφωσή τους θα γίνει σε δυο φάσεις, ενώ αργότερα θα προχωρήσει η σταδιακή πλήρωσή τους σε σημεία ώστε να αποδοθεί η γεωμετρία του αρχικού τύμβου, αλλά και να προστατευθεί το ταφικό σήμα στην κορυφή.

Επίσης, προτάθηκε η αποκατάσταση τμήματος του περιβόλου στη νότια πλευρά και, όπου υπάρχει διάσπαρτο υλικό, να προστεθεί στην ανατολική, που είναι και η καλύτερα σωζόμενη.

Ως προς την επισκεψιμότητα του μνημείου, προτάθηκε η πρόσβαση να διευκολύνεται με μια διακριτική σκάλα (ή ανύψωση-γέφυρα) στην είσοδο και δυο κλίμακες από ξύλο ή μέταλλο στο εσωτερικό, ενώ στις επισκέψεις να συμμετέχουν ολιγομελείς ομάδες, όχι μεγαλύτερες από οκτώ άτομα.

Ως προς τον γλυπτό διάκοσμο (Σφίγγες, Καρυάτιδες…), η μελέτη προβλέπει αποκατάσταση των φτερών των Σφιγγών με το αυθεντικό υλικό που έχει βρεθεί στον χώρο, καθώς και την επανατοποθέτηση της μαρμάρινης κεφαλής της ανατολικής Σφίγγας.

Όσον αφορά στις Καρυάτιδες οι οποίες, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα-μελετητή, κατασκευάστηκαν επιτόπου, προτάθηκε η ανάταξη μέρους του επιστηλίου ώστε να γίνει εφικτή η αποκατάσταση του πόλου και μέρους του κεφαλιού που λείπει από μία.

Το ταφικό μνημείο φαίνεται ότι είχε διάφορες οικοδομικές φάσεις και επισκευές, ίσως και αλλαγή χρήσης, η οποία αρχικά είχε λατρευτικό χαρακτήρα, πιθανόν ως ηρώο.

Θα ακολουθήσουν εξειδικευμένες μελέτες για κάθε επιμέρους τομέα του μνημειακού συγκροτήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος είναι η υλοποίησή τους να ξεκινήσει την άνοιξη του 2020.