Τραγωδία Helios Airways: 12 χρόνια μετά (βίντεο)

Μεσημέρι 14ης Αυγούστου 2005. Παραμονή της εορτής της Κοίμησης της Θεοτόκου. Λίγο μετά τις 9 το πρωί, το Boeing 737 της κυπριακής Helios Airways αναχωρεί από την Λάρνακα της Κύπρου με προορισμό την Πράγα με ενδιάμεση στάση στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος στην Αθήνα.

Κανείς δεν φανταζόταν τι θα ακολουθούσε… Το αεροσκάφος με τους 121 επιβαίνοντες συνετρίβη 2,5 χιλιόμετρα έξω από το Γραμματικό, σε ορεινή, μη κατοικημένη περιοχή. Η Κύπρος ντύνεται στα μαύρα.

Το χρονικό της τραγωδίας

Στις 09:37 το αεροσκάφος εισέρχεται στο FIR Αθηνών, όπου έγινε αυτομάτως η ταυτοποίηση του αεροσκάφους στο ραντάρ της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας της Ελλάδας.

Στις 10:07 ο Πύργος Ελέγχου του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος επιχειρεί να επικοινωνήσει με το αεροσκάφος για να αρχίσει η διαδικασία καθόδου, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση.

Ο Πύργος Ελέγχου συνεχίζει την προσπάθεια, χωρίς όμως να καταστεί δυνατή η επικοινωνία.

Είκοσι λεπτά μετά αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας τίθενται σε ετοιμότητα και στις 10:55 απογειώνονται δυο F – 16.

Στις 11:25 οι πιλότοι των F-16 πλησιάζουν σε κοντινή απόσταση. Ο χειριστής του πρώτου F-16 διαπίστώνει ότι ο συγκυβερνήτης ήταν πεσμένος στο πιλοτήριο, ενώ ο κυβερνήτης δε βρισκόταν στη θέση του.

Οι χειριστές των πολεμικών αεροσκαφών διαπιστώνουν ότι οι μάσκες οξυγόνου στην καμπίνα του αεροσκάφους ήταν ενεργοποιημένες, ενώ διέκριναν ένα άτομο στο πιλοτήριο, το οποίο επιχείρησε ανεπιτυχώς να ανακτήσει τον έλεγχο του αεροσκάφους.

Λίγα λεπτά αργότερα, το αεροσκάφος, με τους 121 επιβαίνοντες συνετρίβη 2,5 χιλιόμετρα έξω από το Γραμματικό, σε ορεινή, μη κατοικημένη περιοχή. Τα πολεμικά αεροσκάφη ειδοποιούν τον πύργο ελέγχου για την πτώση του αεροσκάφους…

Από την πτώση του αεροσκάφους, ξεσπά πυρκαγιά που παίρνει μεγάλες διαστάσεις και καίει τη γύρω δασική περιοχή. Ο τραγικός κατάλογος με τους 121 νεκρούς του δυστυχήματος,δίνεται, ώρες αργότερα στη δημοσιότητα

Τα αίτια της τραγωδίας

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις υπήρξε απότομη αποσυμπίεση του εσωτερικού του αεροσκάφους, καθώς ανάμεσα στα πτώματα των επιβατών υπήρχαν πολλά που φορούσαν μάσκες οξυγόνου.

Το αεροπλάνο είχε ιστορικό προβλημάτων στο σύστημα κλιματισμού. Οι ειδικοί πάντως δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την πτώση από αυτήν μόνο τη βλάβη και για ποιον λόγο δεν μπόρεσε ο κυβερνήτης να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κατεβαίνοντας σε χαμηλό ύψος.

Θύματα

Το αεροπλάνο μετέφερε 115 επιβάτες και 6μελές πλήρωμα. Από τους επιβάτες 67 θα αποβιβάζονταν στην Αθήνα και οι υπόλοιποι θα συνέχιζαν για την Πράγα. Οι επιβάτες ήταν 93 ενήλικες και 22 άτομα κάτω των 18 ετών. Οι 103 ήταν Κύπριοι και 12 Έλληνες.

Από το σημείο συντριβής ανασύρθηκαν 118 πτώματα στο μεγαλύτερο μέρος τους απανθρακωμένα από την πυρκαγιά που ξέσπασε μετά τη συντριβή. Η αναγνώριση των πτωμάτων έγινε κυρίως μέσω σύγκρισης του DNA τους με δείγματα από συγγενείς πρώτου βαθμού.

Η πορεία της δικαστικής διαδικασίας

Συγγενείς των θυμάτων επιδίωξαν δικαίωση των αδικοχαμένων μέσω της δικαστικής οδού. Αγωγές και διώξεις έγιναν σε Κύπρο και Ελλάδα.

Το Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε τους κατηγορούμενους ένοχους χωρίς κανένα ελαφρυντικό, για τη συντριβή του αεροσκάφους που οδήγησε στο θάνατο 121 ανθρώπους.

Οι τέσσερεις κατηγορούμενοι, οι Δημήτρης Πανταζής, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Γιώργος Κικκίδης διευθυντής Πτητικών Επιχειρήσεων και Γιάνκο Στοΐμένοφ, αρχιπιλότος της εταιρείας κρίθηκαν ένοχοι για ανθρωποκτονία εξ αμελείας με ενσυνείδητη αμέλεια και ο επί καθήκοντι μηχανικός της εταιρείας την ημέρα της μοιραίας πτήσης Άλαν Ίργουιν κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία εξ αμελείας με ασυνείδητη αμέλεια.

Το Πλημμελειοδικείο επέβαλε καταδίκη ενός χρόνου για κάθε απώλεια ζωής, συν τρία χρόνια ποινή βάσης, που αφορά την ενοχή τους με την ανθρωποκτονία εξ αμελείας.

Η συνολική ποινή των στελεχών της εταιρίας είναι 123 χρόνια. Η απόφαση του Πλημμελειοδικείου Αθηνών εξεδόθη μετά την κατά πλειοψηφία απαλλακτική ετυμηγορία του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, που έκρινε ότι το κατηγορητήριο σε βάρος των υπευθύνων της «Ήλιος» είναι ατεκμηρίωτο, καθώς απουσιάζει μαρτυρία που να τους συνδέει με την τραγωδία.

Η ποινή τους, 123 έτη φυλάκισης για τον κάθε ένα, είχε μετατραπεί σε δεκαετή ποινή και ακολούθως σε χρηματική. Αφού πλήρωσαν από 73 χιλιάδες ευρώ περίπου αφέθηκαν ελεύθεροι.

Με βάση την αρχή ότι κανένας δεν δικάζεται από δύο χώρες για το ίδιο αδίκημα οι τρεις ήταν αναμενόμενο να αφαιρεθούν από το κυπριακό κατηγορητήριο, ωστόσο ήταν στη κρίση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας Πέτρου Κληρίδη εάν θα ζητούσε και την αναστολή δίωξης για τους άλλους δύο κατηγορουμένους Ανδρέα Δράκο και την ίδια την εταιρεία Helios ως νομικό πρόσωπο.

Τελικά, ο Γενικός Εισαγγελέας έκρινε ότι θα έπρεπε να ανασταλεί η δίωξη για όλους τους κατηγορουμένους επικαλούμενος ανυπέρβλητες δυσκολίες στην προώθηση της υπόθεσης.