Παιδεία: Αλλάζουν όλα στο Λύκειο, τις Πανελλαδικές και τα μεταπτυχιακά

Σαρωτικές αλλαγές στην Παιδεία προωθεί το αρμόδιο υπουργείο, οι οποίες θα αφορούν το Λύκειο, την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, τα μεταπτυχιακά και γενικότερα όλη τη λειτουργία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Οι προωθούμενες αλλαγές με ορίζοντα εφαρμογής την επόμενη τριετία περιλαμβάνονται στο τελικό πόρισμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, που αναμένεται να κατατεθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής την ερχόμενη εβδομάδα.

Παράλληλα, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου παρουσίασε στην έκτακτη Σύνοδο των Πρυτάνεων το σχέδιο του υπουργείου για τη λειτουργία των ΑΕΙ και των ΤΕΙ, καθώς και για τα μεταπτυχιακά.

Οι βασικές αλλαγές στην Παιδεία

Τη σύνδεση της γενικής και της τεχνικής εκπαίδευσης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το πόρισμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, καθώς έως και την Α΄Λυκείου τα μαθήματα θα είναι κοινά και θα απευθύνονται και στις δύο κατευθύνσεις.

Αυτό σημαίνει πως οι μαθητές θα λαμβάνουν μια κοινή, γενική μόρφωση και από τη Β’ Λυκείου θα κάνουν την επιλογή τους και είτε θα παραμένουν στη γενική εκπαίδευση είτε θα κατευθύνονται στην τεχνική.

Παράλληλα, η Α’ Λυκείου εντάσσεται στην υποχρεωτική εκπαίδευση, η οποία γίνεται 11ετής, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως το υπουργείο Παιδείας εξετάζει να κάνει υποχρεωτική και μια ακόμα τάξη του νηπιαγωγείου.

Όσον αφορά το Γυμνάσιο, αυτό παραμένει τριετές, ωστόσο η Α΄Λυκείου αποκτά τον ρόλο της «γέφυρας», καθώς θα συνδέεται περισσότερο με τα τρία προηγούμενα χρόνια του Γυμνασίου, αλλά θα εισάγει τον μαθητή και στην εκπαιδευτική… ενηλικίωση.

Επιπλέον, σταματούν τα μονόωρα μαθήματα στο Λύκειο και πλέον τα μαθήματα θα είναι καθημερινά δίωρα. Την ίδια ώρα, στη Γ’ Λυκείου η διδασκαλία κάθε μαθήματος θα γίνεται σε περισσότερες ώρες.

Συνολικά, στο Λύκειο τα μαθήματα θα είναι λιγότερα από όσα είναι σήμερα, ειδικά στην Γ’ Λυκείου που μετατρέπεται σε τάξη επιλογής. Εκεί, οι μαθητές θα μπορούν να επιλέξουν ανάλογα με το επιστημονικό τους ενδιαφέρον, ενώ θα υπάρχουν και ένα ή δύο μαθήματα κοινά για όλους.

Στο τέλος της Γ’ Λυκείου οι μαθητές θα δίνουν εθνικού τύπου εξετάσεις σε λίγα μαθήματα, τα οποία πιθανόν θα είναι τέσσερα, όπως συνέβαινε παλαιότερα με τις Δέσμες. Τα εν λόγω μαθήματα θα καθοριστούν αργότερα από την Πολιτεία και τα αρμόδια ινστιτούτα και όχι από τα ΑΕΙ ή τα ΤΕΙ.

Η εισαγωγή στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, σύμφωνα με το πόρισμα, θα γίνεται βάσει της επίδοσης των υποψηφίων σε δύο ή τρία μαθήματα ειδικότητας και σε ένα ή δύο κοινά μαθήματα. Εάν ένας υποψήφιος δώσει τέσσερα μαθήματα ειδικότητας θα έχει τη δυνατότητα να συνδυάσει σχολές και επιστημονικά πεδία.

Οι μαθητές θα λαμβάνουν το απολυτήριο με βάση τον ενδοσχολικό βαθμό και όχι τόσο βάσει των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων, τα οποία ωστόσο θα μετρούν για την εισαγωγή στις σχολές.

Παράλληλα, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, η εισαγωγή στα ανώτατα ιδρύματα δεν θα γίνεται σε τμήματα αλλά σε σχολές.

Τι αλλάζει στα μεταπτυχιακά

Στην επόμενη προγραμματισμένη Σύνοδο των Πρυτάνεων αναμένεται να συζητηθούν οι προτάσεις για τα μεταπτυχιακά που παρουσίασε ο Κ. Γαβρόγλου, ενώ το σχετικό νομοσχέδιο θα είναι έτοιμο για να κατατεθεί στη Βουλή προς τον Μάιο.

Πιο αναλυτικά, την αποκλειστική ευθύνη για την ίδρυση, τη λειτουργία και την οικονομική διαχείριση των μεταπτυχιακών έχουν τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, ενώ το πλαίσιο ίδρυσης, λειτουργίας και οικονομικής διαχείρισής τους καθορίζεται από την Πολιτεία.

Στη βασική φιλοσοφία των μεταπτυχιακών προγραμμάτων περιλαμβάνεται η διασφάλιση της ποιότητας, η εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, η ανταποδοτικότητα, η κοστολόγηση των προγραμμάτων, η πλήρης διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία, καθώς και η εξασφάλιση της πρόσβασης οικονομικά αδύναμων φοιτητών σε αυτά.

Κάθε Τμήμα καταθέτει στην Κοσμητεία μία αναλυτική μελέτη σκοπιμότητας, στην οποία αναλύονται οι επιστημονικοί, επιστημολογικοί και κοινωνικοί λόγοι, για τους οποίους καθίσταται αναγκαία και σημαντική η λειτουργία του συγκεκριμένου προγράμματος. Η Κοσμητεία με αιτιολογημένη απόφαση της, σε περίπτωση διαφωνίας αναπέμπει στο Τμήμα ή σε περίπτωση συμφωνίας στέλνει στην Σύγκλητο την απόφασή της σχετικά με το προτεινόμενο ΠΜΣ. Αν υπάρχει και δεύτερη αναπομπή από την Κοσμητεία, το Τμήμα έχει το δικαίωμα να στείλει κατευθείαν στη Σύγκλητο την πρότασή του.

Η Σύγκλητος κάθε Πανεπιστημίου και η Συνέλευση κάθε ΤΕΙ αποφασίζουν την ίδρυση νέων ή τη συνέχιση των υπαρχόντων ΠΜΣ, σύμφωνα με τα παραπάνω.

Στη μελέτη σκοπιμότητας κάθε ΠΜΣ καταγράφονται αναλυτικά η συνάφεια του ΠΜΣ με το αντικείμενο σπουδών του Τμήματος, η δυνατότητα υποστήριξής του από μέλη ΔΕΠ του τμήματος με ανάλογο ερευνητικό και δημοσιευμένο έργο και οι διαδικασίες αυτοαξιολόγησης του κάθε προγράμματος. Η Σύγκλητος, ύστερα από εισήγηση των Τμημάτων αποφασίζει τις διαδικασίες αξιολόγησης του κάθε ΠΜΣ από εξωτερικούς φορείς.

Τα μεταπτυχιακά προγράμματα μπορούν να είναι μονοετή (μπορεί να προβλεφθεί ένα επιπλέον εξάμηνο για τη διπλωματική) ή διετή.

Κάθε μέλος ΔΕΠ, αν θέλει να διδάξει σε δεύτερο ΠΜΣ, είναι υποχρεωμένο να διδάξει σε ΠΜΣ του Τμήματος του χωρίς αμοιβή. Αν το Τμήμα στο οποίο ανήκει δεν έχει ΠΜΣ, τότε μπορεί να διδάξει σε άλλο, χωρίς να αμείβεται. Εφ’ όσον πληροί αυτή την προϋπόθεση, δικαιούται επίσης να διδάξει κατά μέγιστο σε ένα ΠΜΣ αμειβόμενος. Τα Τμήματα, σε περίπτωση που έχουν δυνατότητες αμοιβής, θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα την πρόσληψη νέων επιστημόνων, και μόνον αν δεν υπάρχουν τέτοιες δυνατότητες, θα μπορούν να διδάσκουν το μάθημα μέλη ΔΕΠ αμειβόμενα με ποσό που να μην υπερβαίνει το 25% του μισθού τους.

Οι διδάσκοντες σε μονοτμηματικό ΠΜΣ θα πρέπει να προέρχονται κατά πλειοψηφία από τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος. Σε διατμηματικά ΠΜΣ το 75% των μελών ΔΕΠ που διδάσκουν σε αυτά θα πρέπει να προέρχεται από τα Τμήματα. Σε ειδικές περιπτώσεις και μετά από πλήρως αιτιολογημένες εκθέσεις, τα ποσοστά αυτά μπορούν να μεταβληθούν.

Κάθε ΠΜΣ καθορίζει τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες εισαγωγής των υποψηφίων σε αυτό. Με ευθύνη των Τμημάτων θα πρέπει να γίνονται συνεννοήσεις ανάμεσα σε Τμήματα με ομοειδή γνωστικά αντικείμενα, ώστε να ακολουθούνται κατά το δυνατόν οι ίδιες διαδικασίες εισαγωγής στα ΠΜΣ.

Επιπλέον, κάθε Ίδρυμα είναι υποχρεωμένο να διασφαλίσει την ελεύθερη πρόσβαση όλων των φοιτητών που ικανοποιούν τα ακαδημαϊκά κριτήρια εισαγωγής ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση. Στα ΠΜΣ με τέλη εγγραφής, αποτελεί υποχρέωση των Ιδρυμάτων να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε αυτά όσοι έχουν οικογενειακό και προσωπικό εισόδημα που να εμπίπτει στο 50% των φορολογικών δηλώσεων του συνολικού πληθυσμού.

Τα άτομα αυτά θα προσφέρουν ολιγόωρη εβδομαδιαία εργασία (8 ωρών) στο Ίδρυμα, ή στο Τμήμα φοίτησης. Για να διασφαλιστεί η ποιότητα των ΠΜΣ, θα πρέπει να οριστεί για κάθε ΠΜΣ ο μέγιστος αριθμός φοιτητών ανά διδάσκοντα. καθώς και ο μέγιστος αριθμός μεταπτυχιακών φοιτητών ανά Τμήμα ανάλογα με τον αριθμό των διδασκόντων και των προπτυχιακών φοιτητών. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να αποτυπωθούν στον γενικό κανονισμό ΠΜΣ που θα πρέπει να έχει εγκριθεί από την Σύγκλητο. Οι υποψήφιοι για εισαγωγή σε ΠΜΣ φοιτητές καταθέτουν τα δικαιολογητικά διαπίστωσης της κοινωνικής τους κατάστασης και του οικογενειακού τους εισοδήματος μετά τη δημοσίευση της αξιολόγησης των ακαδημαϊκών κριτηρίων εισαγωγής στο εν λόγω ΠΜΣ. Κανένα ΠΜΣ δεν δύναται να λειτουργήσει χωρίς να ανταποκρίνεται στους παραπάνω όρους.

Κάθε ΠΜΣ καταθέτει αναλυτικό και αιτιολογημένο κόστος λειτουργίας του. Οι κατηγορίες κόστους θα πρέπει να αποτυπώνονται στον γενικό κανονισμό ΠΜΣ του κάθε Ιδρύματος.

Το κάθε Ίδρυμα με απόφαση της Συγκλήτου αποφασίζει το ύψος του τέλους εγγραφής. Ο καθορισμός αυτός γίνεται στο πλαίσιο της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και παίρνοντας υπόψη το αναλυτικό κόστος του κάθε ΠΜΣ και τον μη αποκλεισμό των μεταπτυχιακών φοιτητών που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να καταβάλουν το τέλος εγγραφής. Το ύψος του τέλους εγγραφής θα πρέπει να υπόκειται στην αρχή της ανταποδοτικότητας ώστε τα τέλη να επιστρέφουν ως υπηρεσίες στους φοιτητές που τα κατέβαλαν.

Θα πρέπει να γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια όχι μόνο να συνεχίσουν την λειτουργία τους τα ΠΜΣ που δεν έχουν τέλη εγγραφής αλλά και να αυξηθεί ο αριθμός τους σε κάθε Ίδρυμα. Η ύπαρξη δωρεάν ΠΜΣ, θα συνυπολογίζεται «θετικά» στην κατανομή των κρατικών πιστώσεων από το Υπουργείο στα Ιδρύματα.

Οι αποφάσεις των Συγκλήτων και Συνελεύσεων θα πρέπει να συνεκτιμήσουν και το γεγονός ότι μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της επιτροπής για τον καθορισμό των οικονομικών της εκπαίδευσης, θα υπάρχει δημόσια δέσμευση της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση όλων των ανελαστικών δαπανών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης εντός τριετίας.

Το 1/3 των μελών ΔΕΠ ενός Τμήματος έχουν το δικαίωμα πριν από την έναρξη του ΠΜΣ να καταθέσουν εγγράφως στις Συγκλήτους και Συνελεύσεις ΤΕΙ αιτιολογημένες αντιρρήσεις σε περίπτωση που θεωρούν ότι το ύψος των τελών εγγραφής είναι υψηλό. Η Σύγκλητος και η Συνέλευση εντός 15 ημερών από την παραλαβή του εγγράφου θα πρέπει να αποφασίσουν αν συμφωνούν ή όχι με τις αντιρρήσεις και να λάβουν την οριστική απόφαση.

Όλα τα ΑΕΙ έχουν την υποχρέωση να δημοσιεύουν ετησίως και απολογιστικά εκθέσεις με το ύψος των εσόδων και την κατανομή των δαπανών των ΠΜΣ ανά κατηγορία. Στις εκθέσεις θα συμπεριλαμβάνονται όλες οι κύριες δαπάνες, καθώς και το ύψος των αμοιβών κι ο αριθμός των διδασκόντων που τις εισέπραξαν. Η πρώτη έκθεση θα αφορά απολογιστικά τα παραπάνω στοιχεία για την περίοδο 2012-16.

Όσον αφορά τα εξ ‘αποστάσεως μεταπτυχιακά θα πρέπει να ρυθμιστούν νομοθετικά. Για τον σκοπό αυτό συντείνεται επιτροπή με εκπροσώπους της συνόδου των πρυτάνεων και του υπουργείου Παιδείας για τη διατύπωση των βασικών αρχών της νομοθετικής ρύθμισης.

Πηγή: www.newpost.gr