Economist: Η ταφή των πνιγμένων μεταναστών αποτελεί μέρος του ελληνικού προβλήματος

Η Ελληνική Εκκλησία συμφώνησε στη δημιουργία ενός μουσουλμανικού νεκροταφείου 20 στρεμμάτων στα νοτιοδυτικά της Αθήνας, καθώς έχει μπροστά της ένα δύσκολο αγώνα κατά της δημιουργίας κρεματορίων, αναφέρει ο Economist.

Το νέο νεκροταφείο, σε μικρή απόσταση με το αυτοκίνητο δυτικά από το λιμάνι της Μυτιλήνης, είναι ένα απελπιστικά θλιβερό μέρος.

Στη μέση ενός ελαιώνα υπάρχουν δεκάδες όγκοι χώματος, μερικοί από τους οποίους δημιουργήθηκαν μόλις πριν από ένα μήνα, με τα μνήματα να προσφέρουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τους ανθρώπους που βρίσκονται θαμμένοι εκεί: ένα όνομα, μία ημερομηνία θανάτου ή την ημερομηνία εύρεσης του νεκρού και την ημερομηνία της ταφής του

Μερικές φορές ούτε καν το όνομα δεν είναι γνωστό.

Αυτό αναφέρει σε εκτενές ρεπορτάζ του το περιοδικό Economist, σχετικά με την κατάσταση και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί γύρω από τους χώρους ταφής των νεκρών μεταναστών.

Όπως επισημαίνεται στο ρεπορτάζ, η δημιουργία αυτού του ad hoc νεκροταφείου ήταν μια ρεαλιστική λύση σε ένα σοβαρό πρόβλημα.

Από το φθινόπωρο του περασμένου έτους η συσσώρευση των σορών των πνιγμένων μεταναστών έφτασαν την κατάσταση στα όριά της.

Το νεκροτομείο της πόλης ήταν γεμάτο.

Το ίδιο ίσχυε και για ένα τμήμα του χριστιανικού νεκροταφείου του Αγίου Παντελεήμονα, το οποίο η εκκλησία είχε παραχωρήσει για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και είχε διατεθεί για ταφή των ισλαμιστών.

Στην Ελλάδα, η διάθεση των νεκρών είναι πρακτικά αντικείμενο συνδιαχείρισης από τους τοπικούς γραφειοκράτες και των ελλήνων Ορθοδόξων κληρικών.

Πολλοί σοροί είχαν αποθηκευτεί σε ένα κοντέινερ-ψυγείο έξω από το νοσοκομείο.

Και στις 28 Οκτωβρίου συνέβη ένα τεράστιο ναυάγιο στο οποίο δεκάδες άνθρωποι, πολλοί από τους αυτούς παιδιά, πνίγηκαν.

Εκείνη την περίοδο ο δήμος διέθεσε κομμάτι από την ιδιόκτητη γη του για τη δημιουργία ενός νέου νεκροταφείου.

Λίγο νωρίτερα είχε αποδεχθεί τις υπηρεσίες ενός μουσουλμάνου θρησκευτικού ηγέτη που ήταν πρόθυμος να πραγματοποιήσει ισλαμικές τελετές για τους νεκρούς.

Ο Mustafa Dawa, ένας 30άχρονος Αιγύπτιος, ήρθε στην Ελλάδα πριν από μια δεκαετία για να μελετήσουν τη γλώσσα.

Έχοντας σπουδάσει τον ισλαμικό νόμο στην πατρίδα του, ο κ. Dawa λέει ότι ήταν πρόθυμος να παράσχει κάποια αξιοπρέπεια στον ενταφιασμό των ομοθρήσκων του και ο δήμος ήταν ευγνώμων για τη βοήθειά του.

Πρόσφατα βρέθηκε να βοηθά ΜΚΟ στη Λέσβο και ως εκ τούτου έχει γίνει ο de facto ιμάμης της Μυτιλήνης.

Η αποστολή του δεν είναι ευχάριστη: μετά το ναυάγιο, έπρεπε να πλύνει και να τυλίξει δεκάδες μερικώς αποσυντεθιμένους σορούς γρήγορα, ώστε να τους προετοιμάσει για την τελευταία τους κατοικία.

Κανείς δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτό είναι μια ιδανική λύση για το πρόβλημα της διαχείρισης των μεταναστών που χάνονται στο Αιγαίο.

Δύο πολιτικοί επιστήμονες με έδρα τη Βρετανία, με τον έναν από αυτούς να κατάγεται από τη Μυτιλήνη, έχουν πραγματοποιήσει εκτεταμένες εργασίες πεδίου στο νησί και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερα για να αναγνωριστούν οι σοροί, να ενημερωθούν οι πιο κοντινοί τους συγγενείς και να τους επιτραπεί συγγενείς να συμμετέχουν στις τελετές ή ακόμη και σε μερικές περιπτώσεις να υπάρξει επαναπατρισμός των σορών.

Ο δήμαρχος της Μυτιλήνης, Σπύρος Γαληνός, μάλλον θα έλεγε ότι έκανε ότι καλύτερο μπορούσε υπό φρικτές συνθήκες: ήταν κατ’ εντολήν του ότι μια έκτακτη προσευχής για τους νεκρούς πραγματοποιήθηκε στο λιμάνι το περασμένο έτους, με ορθόδοξο κλήρο, και στη συνέχεια ακολούθησαν οι Μουσουλμάνοι με επικεφαλής τον κ. Dawa, με τις προσευχές τους για τους αναχωρήσαντες.

Αλλά το όλο ζήτημα της ταφής στην Ελλάδα και του Ισλαμικού ενταφιασμού ειδικότερα, είναι εξαιρετικά ευαίσθητο.

Σύμφωνα με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, οι δύο χώρες θέσπισαν μια ανταλλαγή των θρησκευτικών μειονοτήτων, με περιορισμένες εξαιρέσεις.

Οι Μουσουλμάνοι είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην ελληνική Θράκη, κοντά στα τουρκικά σύνορα, και οι ορθόδοξοι χριστιανοί είχαν (θεωρητικά) το δικαίωμα να παραμείνουν στην Κωνσταντινούπολη και σε δύο τουρκικά νησιά.

Αλλού υπήρχαν απελάσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Η Μυτιλήνη ήταν στην πρώτη γραμμή αυτής της διαδικασίας.

Ο δικός της μουσουλμανικός πληθυσμός απελάθηκε στα τέλη του 1923 και το νησί πήρε χιλιάδες Χριστιανούς πρόσφυγες από τα γειτονικά λιμάνια της Τουρκίας.

Μέχρι πολύ πρόσφατα, η Λέσβος δεν είχε μουσουλμανικά νεκροταφεία σε ενεργή χρήση, για τον απλό λόγο ότι δεν υπάρχουν μουσουλμάνοι που ζούσαν ή πέθαναν εκεί.

Και έπειτα υπάρχει η κατάσταση στην Αθήνα.

Η πρωτεύουσα έχει de facto έναν μουσουλμανικό πληθυσμό τουλάχιστον 300.000 ανθρώπων, αλλά δεν έχει κανένα εξουσιοδοτημένο τζαμί (υπάρχουν πολλοί άτυποι χώροι προσευχής) ή ισλαμικό νεκροταφείο.

Αυτό σημαίνει ότι όταν ένας μουσουλμάνος πεθαίνει στην πόλη, το σώμα πρέπει να σταλεί βόρεια στη Θράκη, όπου υπάρχουν πολλά μουσουλμανικά νεκροταφεία ή αλλιώς μεταφέρονται εκτός της χώρας.

Και οι δύο επιλογές είναι ακριβές.

Μόλις στις 7 Απριλίου υπήρξε απόφαση της Συνόδου της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με την οποία συμφωνεί στη δημιουργία ενός μουσουλμανικού νεκροταφείου 20 στρεμμάτων στα νοτιοδυτικά της Αθήνας.

Εάν η Εκκλησία δίνει έδαφος, κυριολεκτικά, για την ταφή μουσουλμάνων, αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει επειδή έχει ένα μεγαλύτερο αγώνα στα χέρια της.

Αντιστέκεται σθεναρά στη δημιουργία κρεματορίων, η χρήση των οποίων απαγορεύεται στην ελληνική ορθόδοξη διδασκαλία, ακόμη και αν οι κοσμικές αρχές της χώρας είναι πρόθυμες να επιτρέψουν τη δημιουργία τέτοιων εγκαταστάσεων.

Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι νέοι χώροι ταφής για Ισλαμιστές δημιουργούνται στην Ελλάδα, όσο απλοί και βασικοί εάν είναι, σίγουρα αποτελεί ένα ιστορικό ορόσημο.

Το 1923, οι υποθέσεις της περιοχής διευθετήθηκαν από ένα τεράστιο διαχωρισμό μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων.

Το 2016, είτε για καλύτερα είτε για χειρότερα, ένας τέτοιος διαχωρισμός δεν φαίνεται πλέον δυνατός, ούτε επί των ζωντανών, ούτε επί των νεκρών.